장음표시 사용
721쪽
ΡRvDENTIA CIvILIS. 671α judicem adversariumque leniendo, vel deterrendo. Si non potes, aut lassicere non existimas, acriter procuratoribus obsta; judicem non fatiga. Aut enim majore crimine obstri istum, aut majoris lucri rem esse putabit. Sed ut medicamentis con- coetum morbum, non amicis levibus, sed pecuniae imperio eradica
bis f adversarium. JOportet etiam qui aliquid velle
impetrare, scire mores eorum a quibus obtinere debet. Sunt autem proprij, & communes. Vtrosque igiturici re decet, & propriorum media propria, & a quibus: potentium, Sejudicum, inam & hi potentium,
quod ad tempus attinet, e numero
sunt.ὶ Potentium igituet & semper, dc nunc, qui me dij sunt, & horum qui ut dixi proprij sunt. Ergo hujus aetatis melius enim est, proprius accedere voluptas scopus est.
Ad voluptatem autem Via pecunia. Sed S gloriam sub voluptate collocarunt. Quicquid sub horum altero non est, extra aleam est. Porro sub
722쪽
67L HIERONYMI CARDANI gloria, potentiam collocant. Quumque ea se dignos existiment, non metuunt, neque infamiam, & sunt voceS, neque facta aliorum; unde 'minis non moventur, sed irritantur. Propter voluptatem autem molles effecti, & nolentes de morte cogitare , illam, contemnunt, & quae ad
illam, & quae propter illam. Gamobrem quum propriam vitam negli- sanit, alienam nihili ducunt. Itaque misericordia non moventur, neque justitia, neque aequo ideoquepeque precibus ; ted in fastidiurn vertunis
tur. Amicitia autem , quoniam ambitiosus non habet, &c. nisi quos ult esse pares; neque familiaritate, neque benefici)s amicum definit. Non ergomoventur aut justitia, aut
amicitia, neque metu, nec misericordia Isunt enim duri cordis, o neque preeibus. E go quibus f movebuntur J his quae secundum voluptatem, & his quae ad illam, & ambitiosa actione s sub qua etiam &contentio aemuli, & ultio contine
tur; θ & demum reliquijs juris; ob
723쪽
id quod hoc est praedium judicum
M tabellionum: ob id etiam audaees
& improbi sed neque id semper in
violare audent fjus. J propria autem uniuscujusque ex communibus diis scere licet. C A p v T CXIII. Da hsibm: tibi de Reconcilia
t Nimicos nini prius inimicosa esse , deregas, 'quam ulcisci illos possis : antea vero, non ut amici, sed nec ut inimici tractandi sunt.Ρraestiterit autem de illis utilitatem captare ; velut in libris de Utilitate' eapienda ex adve sis , dictu est. Porro de illis numquam sermonem facere decet ; sed eorum actiones observare. Cave autem 4n omni contentionis genere, ne ordinarios judices relin
quas ; 'sed illis insiste; & quantum
potes, benevolos tibi redde. Pluri- mi enim dum ad supremos refugere, periclitati sunt. 'Sed si inimicus per exploratores te tentet, numquam
724쪽
6 4 HIERONYMI CARDANU desistet; viam e nocendi inveniet tandem , nisi effecerit, tu suo se ipse malo conficiat. Quod effeceris, vel exploratore supposito, qui tuus sit;
aut eo, quo utitur, decepto. Praeterea occultum inimicum ne apertum
feceris. Qui enim occultum se putat , & mitius agit, dum detegit timet,& facilius opprimitur: cujus rei innumera sunt exempla. Itaque dissimulare inimicitiam, prudentissimorum hominum est. Et scias quod ab inimicis furibus, &c. parum Multa timendum est: maxime si te non
Quodsi inimico reconciliari e X-pediat quum non exitialis est, j ad
tempus, leu pro occasione, quum improbi est animi ; aut etiam perpetuos quum generosis id optime ages communi excitato in tuum inimicum
hoste. Vnde qui inductus est, poenam facile luit, quum per eos Per quos inductus est plectatur. Velut Fr. S fortia secundus, quum Rhetos in Iacobum Medicem excitavit ; in
de junctus Rhetis, ad deditionem illum
725쪽
PR DENTIA CIVILasa in syllum coegit. Propterea per alios id faciunt , ine proditores dici possint. S fortia licuisse sibi 'dicebat. tamquam in rebellem. Ideo recte animadvertere oportet, pro quibus purignare decreveris. cium vero sinei duo genera offensarum,publicum de privatum, reconciliatio in utroque
per paria effici debet: Mun privata,in publica offensa , noa satisfacit injururiam passo; nec tuta est ei, qui fecit tPublica autem reconciliatio, in prisvatis inimicitiis, scenici quid habetiae utissima vero in unoquoque. geν 'nere freeonciliatio fit J per amicos, potentes, generoses: primo per po tentes & generosos,ideoque permagistratus 3 post per amicos generΟ-1osa inde per amicos potentes; post per generosos, si vere tales sint, post per amicos 3 post absque interm
diis , pessime, inique per solos po
tentes, aut alios, qui neque generosi sint, nequae amici.
726쪽
tialem iiDi imminere cognoveris, nec te supinum projicias; nulla enim in misericordia lpes 3 postquam neque a Principibus, neque a ministris parcitur viduarum infantibus , frigore vel fame morituris: neque contemnas; quod tot modis,& tam facile cuiq; paratum exitium est: a quovis domestico per venenum e Sed enitere ut illum tant sortiter, quam etiam sapienter, superes his quibus potes modis. Tum primum, quod melius sit ulciscendo mori quam inultum. Suppone igitur amicissimi tui amicum, tamquam inimicum tuum , ' in illius familiaiaritaten, receptum : quem adhortationibus potentioris, ossiciis, pollicitationibus onustum, seno etiam pecunia corruptum, impelle ad detegendum omnes illius machinas, consilia, vimque ejus frangendam. De
727쪽
PRvDgNTIA CIvIras. De te numquam Verbum habeat. Loco solitario condat epistolas, obscuris descriptas verbis, non tamen
alienis notis, ne in suspicionem laesae majestatis incidant: vicissim & alias
accepturus epistolas, atque pecu niam : observato, ne quis alius tollere possit : quum obviam factus ei fueris, certo signo accepisse quisque alteri, aut non accepisse, significabit. Hujusmodi rationibus ampla multiplexque via patebit ad securitatem
tuam ; totque modis, quot sunt moriendi. Verum fac, ut&ipse timeat e& quam pluribus potes ac gravibus negotiis illum distine, &, u clam id
agere non potes, minus odiosis.
Quum pugnandum est cum impari conditione, &c. si ferro superior evades ; vel mora, si plures conspiraverint ό vel diversitate armorum s vel imparatos aggrediendo; vel carptim ; vel robustiores imbecillioribus opponedo, vel necessaria intercipiendo; vel persuasmet fartes,
728쪽
6 6 HIERONYMI CARDANimum autem in periculis adjumentatum est, impraemeditatos aggredi, &maxime admirandis consilijs. Porro totam hanc tractationem in quincto libro Fabularum docuimus; dum vaste facta, Stratagemata, callidasque technaS enarraremus.
In reconciliatis autem inimicis dele istus hadendus: non in quibus non fidasSed de quibus omnino non confidas, ut de veteri inimico, velut in proverbio: de viro improbo, si caussa manet odio: de ambitiosis, si tu humili sis conditione quod plearique non norum, si perieulum ei a te imminet,vel subditus aliquando
V XpxDIT Iv s est autem eos qui pro ij sunt, &semicorruptos, saepius urgendo corrumpere; ut sic cissimorum humidissima, dcc. &co nani laipiorem, M. iactari. Natura enim pauperibus tot telas ad justas
729쪽
ulsiones subministrasse non Ierperam videtur: sed ut intelligeremus' seam, J modo sortes sint, ac prudentes , magis illis, quam potentibus, cum suis stipatoribus,suisse auxilio. Sed, si potes absque hoc in tam brevi vita, & fragili conditione, plenaque periculis, melius est civilem viam sequi, modo non sis viribus valde inferior: per amicos, sub inimicitia specie suspectos,& fidos ministros, &c. reddes , & colloquijs fictis. Contra insidijs captos, iratos, avaros, inconstantesque dignosces.
Vitionem, sin quies, J libenter dimitto ; securitatem mihi: meisque quaero. Nam amicum fingere, non inimicum se ostendere , decet, qui
ulcisci satagit. Aliud praeterea est metuere, aliud est dolere. Necessaria est ultio, ob securitatem: Dignus est venia, qui justum ulciscitur dolorem. Lege Naturae par pari reserre licet. Vt non male declamator ille finxerit pauperem filios divitis ad
poenam exposcente. Propterea inanis gloria in ultione, quando justa F f s non
730쪽
6 6 H12RONYMI CARDANimum autem in periculis adjumen tum est, impraemeditatos aggredi, Mmaxime admirandis consilijs. P orro totam hanc tractationem In quincto libro Fabularum docuimus dum vaste facta, Stratagemata, callidatuue technas enarraremus. In reconciliatis autem inimI cIs
delectus hadendus: non in quibus non fidas,sed de quibus omnino non confidas, ut de: veterI InimIco, Velut in proverbio: de viro improbo, ncauta manet odio: de ambitiosis, litu inmisi sis conditionc ; quod pin-riqu- iorunt, si periculum e1 a te imminet,vel labditus siquando illi su eris.
ΕX p x na τ iv s est autem eos quI pro ij sunt, &semicorruptos ,
saevius urgendo corrumpere 3 ut sic cissimorum humidissima, m. dicar nani largiorem, M. iactari. Natura enim pauperibus tot telas