장음표시 사용
121쪽
ptiae fabae ceteris valde maius fuisse manifesto miligi- . tint; ut his rationibus nulla fidem habeam libro de possi & nren L Galeno salta adscripto, in quo legitur fabam i. n Azgyptiam pependisse obolum&le M l
ne pulmonis carne Galeni contradictio ex Metios blata de carne Leporina Vulpina o tenera earne lactis Galerixeitu a. cap. m.
PVlmonem iecore faciliorem esse coetii, minus nutrire, magis'. pituitosum succum facere ait Galenus 3. de alim. fac. cap. Iet. At idem lib. 6. de usu partium cap. I O. tradit, pulmonem tenui, leui, ac vapo
roso sanguine nutriri, iecur autem limoso,& crasso, unde si tale est nutrimentum, qualis est iubstantia nutrit entis , uidetur substantia pulmonis vrest tenuior iecore, sic succum tenuiorcm,&non pituitosiorem par re. Atqui Actius lib. r. cap. I 27. hanc dubitatione tollit, dicens pulmonis nutrimentu esse magis pituitosum διαδο αν -τῶ νδρωδες σωαα- ροίας ἀρτηρία hoc C, ob chartilagineum asperae arteriae pulmoni in existenti corpus: quae verba sertasse codici Galeni essent addenda, cum Aetius omnia illa ad verbum ex Galeno stimat, potius'. minuat, quam addat . Mirantur porro multi cur Martialis inter quadrupedes lepori primas dederit,qui sane mirari delinciat, modo considerare v lint quae a Galeno de sanguine leporino in 3. de alim. facultatibus scriptis tradita sunt, eum nimirum tanqua omnium suauissimum in magno pretio habitum: carne mina talem esse, qualis sangui Rex quo tota constat, nomodo omnes medicinae auctores, verum ctiam ipsa ratio declarat; unde sanguine leporis suauissimo existetri quomodo cius caro magna suauitate non polleat uiroterudito creditu difficile eriti Maiori 1brtasse admiratioin
122쪽
commentario,& 3.de alim. fac. scribit,autumno carnes vulpium uado uuis nutriuntur, palato gratissimas haberi;& iccirco uenatores apud Graecos tunc ipsas esitare consueuisse: Hic admoneor, ut errorem quorundam detegam,qui carnes quoin olibet teneras recentibus semper praeserunt,haud quaquam cogitantes teneritudinem cam veluti putredinem quandam, aut saltem ad putredinem praeparationem esse, quae cibum delibus
quidem faciliorem & gratiorem reddat, sed qui postea
in venis deteriores succos, ct longo tempore prauas aLuenti sint proximiora, hesternδ uero,& marcida recetibus excern untur magis, quod ad putredinem propius
accedant.Nam recentes carnes plus roboris inferre corporibus praeter Hippocratis rationem,bruta quoq.omnia carniuora demonstrant, quae carnes recentissimas immo calentes,&quasi uiuen es comedentia, omnium
aliorum robustissima sunt: haud inficior tamen aliqua hae in re efferationem habendam tum hominum tum carnium Mendarum: De hominibus dixit Hipp. in Iib.
περι οφῆς τιταν ἀοισιν ἀκρωσοαπεζο ρουπιδὼς ἁνον, ἀκμαζουσινἀμετάγητον quae verba cu a Galeno diuerso modo citentur in lib. de optima secta ad Thrasybulum sic uidelicet σίτος νεωσι 3μεν ακρως-κμαζουσινάπιωι in τυς γερουσι δε ἐςNMς ματαβεβ μενος, fit ut credam inaltero corumc ontextuum errorem aliq uem
latere;potiusq. Hippocratis codici quam Galeni, iidem adhibendam,immo eo modo Galeni textum restituet dum
123쪽
' .L i, a va x Edum, sicut in Hippocrate legitur; ut haec sit sententia cibos iuuenum debere elle parum mutatos. In expo&n. vocum antiquarum lego άκροσαπεζῖοὶ Bicροι dc non imπολῶς μεταβεβληκος) senum perfecte mutatos,aetate uigentium prorsus immutatos; quod idem est quoq. ac si dicamus ut Antonius Fracatianus praeceptor meus,& nemini suorum temporum in medicina facienda, ac docenda secundus,luculetissime expliculo carnes quas senes sunt esitaturi,debere teneras csse, quas aetate vis gentes recentissimas; quas uero adolescentes medias quodammodo inter has & illas: pro ut namq.calor, Qui concoquere debet,maior vel minor est,sic etiam edulia paratiora,vel minus parata concoctioni esse decet;ali
quin dicebat Galenus primo de alim. si facilia cococtucalidissimis uentriculis offerantur, statim corrumpuntur; quemadmodum difficilia tepidioribus oblata,debitam concoctionem nunquam assequuntur. Non est tamen ignorandum,Rabim Moysem I9.aphor. Galenucx q.com.in lib.de alim.citare,ubi cum haec verba ba
baro suo more ex Galeno describat: Singula animalia ex quibus cibandi sunt senes,& domini corporum delactorum per diem,& noctem ea dimitte, & post modum
coquina carnes ipsoru , & fac ex eis cibaria bene cocta, & ministra eis. Et iuuenibus,& dominis corporum sortium & operantibus fortia opera cociuina carnes recentes, quens cas bene uel assatas, uel elixatas . Videtur Galenus Hippocratem de duabus solu & non de tribus aetatibus interpretatus, ut e in lib. se opt.secta. De carnibus animalium ededis praecepit Oribasius .collecti ex sententia Ruff,carnes omnium agrestium statim esse coquendas,& proinde recentes manducandas; Cicuruuero ouillas & caprillas recentes, bubulas aurem uetustas;similiter ex auibus magnas atq.palustres, item gallinaS,palumbos,perdices,pauones,atq.attagenes no esse
124쪽
recentes coquendas sed turtures, columbas, & turdos trisces vero omnes quam primum coquedos.ex quo Oribasij delectu potest subinde quilibet iudicare non esse semper, nec a quibusvis recentes, neq. semper teneros quoslibet cdendos cibos.
Locus Hippo. emendatus, Galani locus defensus de opto. Turii , loci emendati, alter Herodoti de medicis Aeg=ptiorum . . i l examinatus o correctus. cap. VIII.
N libro Hippocratis de locis in homine, ubi de oculis sermo habetur,haec leguntur u
μάκω φιλαοσόρθος μῆ ἔμετον ποιησης, idest si statim inflamationem contrahat nihil illinias, sed quam infime sortissimo uras,aut alio quopiam aluum Labducente medicamento attenues, cauens ne uomitum facias. Quoniauero ustio in inflammationibus, pr3esertim in initio,periculosa est, ea propter locum corruptu sic restitui. ut e in manu scripto dcbere puto sti επιγε μηδεν, Κη καθυρειν γ ατω, τω Fροτάζω, η αλ ,.qqod enim inflammationibus oculorum purgationes per inferiora, magnOpere prosint te itum secet ut Hippocrates, & Galenus co in Aph.το, οφθαλμωνταTης διαρροίαe Di φθῆναι ἀγαθον. Galenus in lib.de optima secta ad Thrasiybulum contra Methodicos disputans, eis a. indicationes coferentium no semper ab euectibus accipi demonstrans,haec scripta reliquit οφθαλαμ δε φλιγμωνοντι λὶ κατάλληλα, μαχ' g. ν, ηπατι ι M)rι.quo in loco fucrut,qui non μιον. sed μαράθρου μον legendum maluerunt, ea ratione ducti,quod Galenus 3. methodi aduersus empiricos dicat medicamenta optata magnam oculorum perniciem existere,ut etiam ante ipsum Plinius lib. 2 o. cap. I 8.cX Era
125쪽
e via Ita et di Zsistrati, & Diagorae sentetia statuerat,sed ipsos falli e
mutari debere contextum ex eo faciliter probatur, quo niam nullum sere cx tot relatis a Galeno in 3.de comp. med S. l. praeclarissimorum medicorum ad oculos compositis medicamentis inuenies in quod optum iusto modo non ingrediatur: id tamen uerissimum puto,Opium vehementer ob esse nili recte castigetur, & debita memsura adhibeatur, quemadmodum quosdam ophtalmicos medicos egisse videtur, quos ibi damnat Galenus , quasi nullo adhibito delectu in omnibus passim piatis quibusvis uterentur. Hanc sententiam eo libentius amplector,quod Rasarius acerrimi iudicij, & summae doctrinae vir in sua translatione ita legendum censuerit. Legitur apud Plinium lib.2 cap. 1. ylandis fagineaecrnerem calculis illiniri,quod quomocio fieri queat,& veprodesse possit non uideoquando praesertim Galenusngu vehemetius robore adstringere scribit. s. de simpl. med. & fructus eiusde semper acerbos esse dicit q. eiusdem tractationis uolumine, ut his facultatibus nullo modo calculis illi tu mederi valeat.ideσlegendum puto non calculis,sed oculis: Guillandino eruditissimo videtur posse legi callis,cuius iudicium non improbo.Quod autem apud eudem Plinium lib. 27.cap.7. scriptum est , in regio morbo crudum absinthium bibi cum opto, aut adianto,restituendum est,cum apio, Opium Cuma milutum abest, ut in hoc morbo ullam opem ferae. Habebat Romani & Graeci medicos, qui nudis quibusdam e
perimentis peculiares corporum humanorum Partes curare profitebantur,veluti aures,testes,detes,sed ma ior illorum copia atq. auctoritas crat qui oculis medendis operam nauabant; qui ut coeca experientia tantum confisi, non raro magnum detrimentum afferebant ;Vt
de quodam medico notauit Martialis, qui oculos eruebat ita frequenter hominibus, ut eam prolassionem re
126쪽
dinquere coactus,ad hoplomachiam exercendam se coinsulerit, in qua etiam paria damna inferebat.
Hoplomachus nunc rassueras optataicus ante , Fecisti med icus,quod facu Hoplomachus
Quomodo vero ea varijs medicis varias corporum partes curare consuetudo inuecta fuerit,existimo Aegyptios, ut millia alia, sic &hos mores in Graecos in v xisse, ab his deinde emanasse ad Romanos, quos Vniuersam medicinam ex Graecia recepisse Cato de Plinius testati sunt. Quod autem Aegyptij medicos eiusmodi haberent,affirmat Herodotus sub hisce verbis ia
apud ipsos sic distributa est: unius morbi, & non pluriuunusquisq.medicus est,omnia vero plena medicis sunt, alij enim medendis oculis, alij capiti, alij dentibus: alij
xentri, alij occultis morbis curandis sunt destinati: ubi ultima illa verba mihi suspeeta semper fuerunt, quandoquidem Hippocrates,qui ea voce, νηδι ς,CaepiuS pro vetre,& cauitate utitur, quemadmodum scribit Acrotianus & quemadmodum non raro usus inuenitur Her dotus , comem poene facit in lib. de arte morbos ocultos, & morbos ventris aut cauitatis; cum de ocultis lo
τί νηδ- , unde si in Herodoto legeremus οἱ δε σῶν κα- π νηδαυη αφανέων νουσων,ut particula η expositiva sit,poteritis videri fortassc Hippocratem coaetaneum suum cademo .lingua usum imitatus dicens nimirum alios fuisse medicos ventris morborum,qui Oculti sinat, neq.amplius dubitandi occasio dabitur, qui ement Ocultorum morborum medici, & quarum aegritudinum: neq. ite. vlla apparebit in verbis Herodoti co tradictio, qua eae- I. a gre
127쪽
e prose cto vitari potest, si, cum paullo supra dixerit
Unius partis morbi, & no plurium medicum vnu fuisse; statim dicat,uniuersim medicum unum quosq. Ocultos morbos,&non ventris quae Ocultae sunt aegretudines, curare solitum. Haec dico & si non me lateat etiam ita , ut legitur,Herodoti orationem sanam esse .
De aqua um perplhmbum ductarum prauitate, quod Romae cfontibus potarent,secus Paterculi emendarus. cap. VIIII.
Uantum ad salubritatem conserat per quos ductus aqua potui esui ve deseruiens iuratur,Vitru-- uius auctor no cotemnendus in 8.lib.cap.7.luculetissime monstrauit,cuius verba tamqua medicis omnibus valde usui futura hic subscribere placet. HabenPutem tubulorum ductiones ea comoda: Primum in opere,quod si quod vitium factum suerit, quilibet id potest reficere; etiamq.multo salubrior e ex tubulis aqua,qua per fistillas;quod per plumbum videtur esse ideo viti se, quod ex eo cerussa nascitur; haec autem dicitur esse nocens corporibus humanis; ita si quod ex eo procre tur,id est vitiosum, non est dubium, quin ipsum quoq. non sit solubre: Exemplar autem ab artificibus plumbarijs possumus accipere,quod palloribus occupatos habent corporis colores: Namq. cum fundendo plumbussatur, vapor ex eo insidens corporis artus,& in dies exurens cripit ex membris eorum sanguinis virtutes. Ita l. minime fistulis plumbeis aqua duci videtur; si volumus eam habere salubrem; saporem quoq. meliorem ex tubulis esse quotidianus potest indicare victus,quod om nes extructas cum habeant vasorum argenteorum men sas,tamen propter saporis integritatem fictilibus utun- tur. Columella quoq. rei medicae non inexpers du pro
128쪽
S E C ' N; D v s. 63gallinarum potu & cibo vaserum fabricandorum rati nem tradit, lignea aut fictilia plumbeis praefert, quod
utiliora esse compertum sit: post hos vero Galenus in Ide med. comp.s. l. cum in componendo ex papauerum
capitibus medicamelo aqua pluuia puram &omni mixtione carente commendallet,liaec subiunxit με του
γονται. idest propter boc igitur aquam per plumbeos ca- tales ductam fugiendum est, quoniam recremcta quaedam plumbi huic millitur;unde postmodum huiusce aquae sedimi hium potantes Osentet ijs tentantur. Ex quisus omnibus perspectum neri potest aquas per plubum ductas non immerito semper tamquam pernicio fas esse dam 'at3s,& ideo medicos quoq.illos perperam facere,qui aquas, succos & olea ut ignis per plumbum . extracta medicamelis per os assumendis inimiscere noverentur; si enim Galenus in primo de antidotis libro
promςdicamentorum conseruatione vasa stansa fugiebat,quod sciret stanum plumbo adulterari, ab coq. vi in aliquam perniciosam immitti sormidaret, cur etiam medici non valde timeat plumbum in ullum eorum usum vocare,quae ab ipsis pro sanitatis conseruatione, aut reparatione aegrotis inibenda sunt Ex iis etenim quae supersunt Romae vetustorum aquaeductuum vestigio apparct,maiores Quantum fieri poterat fillulas pluseat
tum lotionibus,sed pbtibus, cibis'. nseruire debebant; qu mquam haud facile credo eas, quae ex Tyburtinis montibus Romam ducebantur, multum pro cibo potuue in usu fuisth; propterea quod Galenus omnium Romae conditionu diligetissimus Obstruator in 6. Epid.
129쪽
commentario illas omnes crudas . &coquendis eduliis ineptas extitisse asleuerat, addens eam urbem, ut alias excellentissimas dotes, sic & plurimos ac pulcherrimos habuit te fontes, ex quibus aegri nedum sani potarent. V t enim alios plurimos omittam, a uctor est in historia Romana Velleius Paterculus Sylla aquas salubritate, medendi q. corporibus nobiles ad agros omnes duxissi,sed quonia Paterculi verba in vulgatis codicibus viis lata sunt, non ablurdum erit ea a Claudio Puteano P, ri tensi iuuene doctissimo testituta proponere: sunt vero haec. Grates Dianae cuius numini regio illa sacrata e 1oluit: aquas salubritate, medundi'. cquoribus nobi les agros omnes ad duxit. deq. huius gratae religionis meimoria di inseriptio templi adfixa polli,hodieq. & tabula testatur aerea intra aedem.
iliare cicuta ocus Lucretis explicatus. ristotelisio Varronis de . . Osris lyca examinata, nonnulla de anatome.
P rcuta sturnos nutriri apud auctores, & praeser-
tiin apud Galenum saepius notatum obseruaui; cuius euetus caussa illa,is3: de simp.med.attulit, quod auos huiuscemodi ahgustos corporis meatus habetes, haud siniit cicutae succu ad cor penetrare, sed euin ventriculo ta diu retinet, quoad natiuo calore superatus in nutrimen tu couertatur ;cli hominibus secus eu niat,quibus nimirum ob uenarum amplitudinem cicuta in cor celerrime perducta,riatiuum calorc extinguat.
Itaq.illud admisor,quomodo Lucretius hunc effectunt pon tu sturnis, sed in capris apparere attestetur in s. lib.
Quippe Udere licet pingues e saepe cicuta Ba geras peeudes homini quae es acre Nenetistu
Quod quando verum csse cxperientia costaret,caussam C a hanc
130쪽
hancassinnaretri4 capras Quas mirum in modesse. & perpetuo febri re Varro atq. Plini ustra
cicutis seruorem, acl quaIlore temperare,quo postmoduin temperato nutrimentum melius conficitur, &inpinguedinem concrescit': De capris scripsit Aristoteles primo de hist. animalium cap I I. Alcm eonem falso prodidisse eas non naribus, ut cetera animalia, sed auribus spi ritum ducere, quam sententiata deinceps Varro in a.dere. rustode Piluius lib. 8. retulerunt; sed ambo hi Amielao . & nori Alcmaeoni attribuerunt ; unde fit ut vel Aristotelis vel Varronis a quo Plinius sua accepit Q mendosum esse contextumeκistimem. Fuerunt quide ι--- Alcmaeon & Archelaus auctores vetustissimi, alter philosephus,alter medicus S philosophus,ut eorum Uterq- sententiam huiustemodi scripsisse potuerit, & maxime Archelaus,qui etiam homines & animalia ex limo nata prodidit. Alcmaeum lChalcidius in com. supc
primum anatomen monstrasse - er Platonis Timaeum affirmat quam deinceps eius posteri per manus accipientzs,pue
ros non solum qui medici, sed & qui philosophi erat fi turi edocebsit: ita enim Democritum, alio . plurimos in anatomid distiplina eruditos fuisse legitur: quam dos a nullo veterum usq. ad Dioclis aetatem scriptis mandatam reserat Galenus in a. de anat ad min. melius tamen sic construatam, & amplificatam inde intelligere ν
possumus, quod tunc homines a primis annis anatom ut ceteras artes no ex scriptisacd cx starentum sermo- η , ipsiq verci Larione d distebant: sicq. melius ea comparantes non modo tenacius in animis seruabant,
verum etiam assidui stucllis augebant At Aristotelem neq. sic anatomen didicisse, sed solum quae scripsi ad eam pertinentia ex aliorum relationibus tradidiste, per putaui, quando quidem non semel id li bris de ani- - γ malibus annuat, & praesertim in primo de hist. anim, si um