De Cathedra seu primatu singulari S. Petri in ecclesia catholica apostolica et romana libri duo Isaaci Haberti..

191쪽

mere constauit.

Verba illius simplicissime reddit : iCertum est MuLT MC ITAT CAPIT. Μ non repum gnare Monarchiae: nisi cum ita potestatem supremam participant, yt nullum eam plene pos udeat: quemadmodum cernitur in statu Arbstocratico & in Oligarchico, in quibus au ritas suprema nonnisi in coetu Capitum existens ita diuis est, ut in nullo particulari integra reperiatur. Sed quando plenitudo potestatis ita est in pluribus, ut actus supremae auctori tatis exercere possint tam separ tim quam O NEs s IMUL : Ista pluralitas non est,contraria Unitati status Monarchici, quia non prohibet quin unumquodque Capitum sit Princeps absolutus& quin auctoritas suprema n pn per maneat in pluribus subiectis, non secus ac si

unum esset.

ELENCH vs. Doctrinam hanc nemo de Mo narchia bene sentiens non solum absque sin dio , sed absque stomai ho dc indispatione ferre possit. Contemplemur primum verba, deinde res ipsas. Quis audita MULTIPLICITATE CAPITvM , non statim Monarchiae perniciem ac interitum animo concipi e Monat chia est Unitas. Capitis sim: δῆ: i ergo multiplicitatem Capitum auersatur ac respuiti Suffcit

192쪽

Cοηtra Caput in Mor a b. multiplex. Cap. XI. 8at/el nuda V erborum notio seu terminorum prima significatio, ut Dialectici nuncupant, ad istud. nenti protinus inculcandum etiam obtusissimae, dummodo sanae hominem que sapienti λοι,-ης -- αιθος ἀγα θῆ, Vnius viri boni admi- mare n

ni lautio est, inquit post Philosopho, Dio Sophi' Dis . . . ia

vocabulo sitis. θ

si rem autem ipsam attendamus: duos simul imperare pariter absurdum , ac gemino Sole

mundum, duplici anima corpus, diuersa memte animam agi ac moueri. Nolo communem . locum exornare. Dicam summatim & concise. Hoc non patitur natura MAIEsTATIs. Nullus vertex nisi unicus, nihil summum est, praeterquam singulare. Nec idem fastigium aut apex orum esse potest. Plures quidem in firma mento stellae, populi inflar: Planetis suus cuiaque Orbis, in astra dominantibus.

Mitto sexcenta incommoda ex regnantium aut subditorum Amore, odio, liuore, taedio,im constantia, vario denique cupiditatum aestu aduersus alterutrum aut Vtrumque pullulatura. Si- leo funestos casus, catastrophas, theatra denique, cruore adoptantium aut ascitorum Principum exundantia. Haec ad Cothurnum, vel ad

declamatorum subsellia. Quamquam nςc in sacris monimentis exempla desiderςs: lugubri pzetcreo. In serenis autem dc faustis, Iosephi

193쪽

Politio

r, De Primam Petri singulari. Lib. H. . primo exemplum occurrit, cui licet potestatem administrationis pcne immensam Pharao cum insignibus concesserit: parilitatem tamen ex cepit, Uno, inquit, Regni Alio te praecedam. Phi

cunias post Regem fortitur, nec priuatus, nec etiam Rex, sit tu in amborum confinio, pris ais potior, Rego vero, qui fui iuris est, inferior. Nec id mirum dictu: 1 remae siquidem potestatis est,ut sibi parem essicere nec debeat nec possit. Legatur Aristoteles iii. de rep. qua ratione iram χθας habeant necne.

me Politica, quod ait, Actum svrema potestatu

posse, quambeneabuno, tam ab omnibussimul exerceri. Enimuero iam neque numero seu Multitudini Capitum, sic enim vocat, modum ullum statuit, eademque ratiocinatione sexcentis Capi tibus aeque ac duobus Monarchiam perfectam exercendam tradite unde & concludit, I ralitas vim est contraria Vrutati flatus Monarchici. Quod affectionis genus omnem plane Mona chiae formam abolere perspicitur; meramque illius in locum Vmλ-i9cru , id est anarchiam intrudere. Vbi Gentium id vel inter duosvnquam constitit an apud Spartanos, ubi duo Re-

194쪽

Nemis tala inmarchia Caput. Co. XI. ges , hinc ex Proclis, inde ex Euristaei fami uua erant Sed nouimus quid fuerit Laconicum Prab. in Regnum, Ephoris ac Senatui obnoxium ,summae vacuum potestatis. Dic ergo, Eranista, dic quibus in terris 3 Incredibile vero est si optima esset, ut eam impense iactas , imperia forma; eam nullibi terrarum ab orbe condito,a mortalibus qui caeteras rei publicae formas experiri vinluerunt , praetermitti non potuisse: nisi quod non solum iniquissima, sed etiam impossibilis moribus hominum foret. Quis enim alias diuinam in re tam opportuna, defuturam esse prouidentiam credat 3 ἐκ δεῖ, Ab Ioue sitnt enim Reges : aut Apostolicis potius verbis,

omnis potestas a Deo ordinata.

Quo igitur pacto, neque hominum inuentis ac institutis, neque diuino unquam consilio nutuque, duo simul eidem populo regnoque minime scisso, pari Maiestatis & potentiae momento, diu feliciterque Principes imperarunt Memini quide Davide gratias egisse Deo post

unctum consecratumque Salomonem , quod hunc regnantem aspiceret: Ita est, sed adoreuissimum tempus: sed moribundus, regendique iam impotens: sed regno se exuens, & potest te velut abdicans: mi adorauit Rex in lectillo suo: ins er & haec locutus est: Benedictus Do- Tminus Israel, qui dedit hodie sedentem in solio .. meo, videntibus oculis meis. J Quod aliter si ..

195쪽

s Deprimatu Perrisinguiari. Lib. II. V.

cui videbitur, Salomonis regnum dumtaxat ab exeessii Patris numerari forsan aduertet: virum uis sanciatur, duo simul reipsa non imper

runt.

III. Quare nec praeter expectarionem est, illa regni ab Adonia assectati suspicio, simulta vitio. Nunquam aequior et nunquam facilior geminandi se tri ac diadematis occasio: Adonias frater , natu maior, hinc Saterdotum , illine militiae Principis fauore fultus : Matris quo . que indulgentia subleuatus. Verum & matre conjugij facultatem eum puella Regia Sunamide , flagitaneo , nihil cunctatur Salomon Postula et Regnum. Exitum rei luctuosissimum non commemoro. Legnum adeo non capit duos. Theodotitus , eumque secutus Proco pius hane Salomonis, socium etiam in fratre

tem. Non moror factum Roboami , Abiam aliis Datrum etiam maioribus praeferentis , Ut ne pluribus, sed uni Monarchiam Iuda, dissime nuper ab Israele diuulsam relinquerezAdeo Regnum plures abnuit IV. Vt Gentium vero annales: atque obuia m, iis exempla decerpere animus csset, Volumina deessent. Philosophorum quoque . Chri-

196쪽

cccccccc

Ne multiplex in Monarchia Caput. Cap. XI. 81lium, Sophistarum ac solertiorum historico rum excipiendis locis , locus non sussiceret.

Pondere non autem numero certandum est.

ii Atque via doctissimi Eranistae exemplo Romuleo non discedam , nec ab Augustino quo familiarissime utitur, rerum non solum sacra rum sed & peritissimo et hoc unum ex Principe Doctore , lib. v. de Ciuitate Dei.

Primus terrenae civi tatis Conditor fratricida, de t - Vnde mirandum non est quod tanto post in ea ciuitate condenda quae fuerat huius terreme ciuitatis Caput futura, & tam multis Gentibus regnatura, huic primo exemplo,& ut Graecl a' 'pellant, , quaedam sui generis imago respondit: nam de illud sicut ipsum facinus quidam postea commemorauit illorum faterno primi maduerunt sanguine muri, sic enim iceondita est Roma, quando occisum Remum a re fratre Romulo Romana testatur historia, nisi ιι quod isti terrenae ciuitati ambo chies erant, & ciambo gloriam de Romanae Reip. institutione Aquaerebant. Sed ambo eam tautam, quantam c.

SI VNvs EssET, habere non poterant. Qui Menim volebat g riando dominari, minus Vti- cique dominaretur, si eius potestas VIVO CON- ω

SORTE minueretur. Vt ergo totam domina- citionem haberet unus, ablatus est socius: & .. scelere crevit in peius, quod INNOCENTIA ia Misus esset in melius. M

197쪽

, s De singulari Petri Primatu. Lib. II. Vbinam scelix illa perfectaque in duobus vel pluribus Monarchia Eranistica, Remi &Romuli fortunatissimis, siquid in fraterna caede boni est, auspiciis consecrata O Politicam aleae plenam Z ted haec Arae Lugdunensi & Philologorum filiis dimittamus, apud quos egre'gie vapulabunt. Praeterea Regiae auctoritatis obseruantissima Patrum Curia, hac nouae Monarchiae doctrinam quo vultu exceptura sit, plurimum formidare debet Eranistes.

CAPUT XII. Ex MONARCHIA SANCTISSI-ma Trinitatis, fictitiam plurium Principum Monarchiam asseri non posse.

Admirandae politicae suae quo facilius fi

dem conciliet Eranistes , vltra coelum evehitur, eamque a celsissimo Trinitatis solio ad mortalium usque sedem atquecommercium se deducere sibi potius quam nobis impo

nit.

sic, inquit, status sanctissimae Trinitatisti est perfecte Monarchicus secundum Patres: M quia licet tres personae differentes s distinctas

.c dicere debuerat, omnes habent tantum unam G potentiam, tam supremam ac independentem cc in singulis, quam in omnibus: unde sunt unus

198쪽

Monarchiae Dei mi comparandum. Op XII. s Dominus, di unus Rex secundum fidem Eccle sat & secundum scripturas. SIC IMPERIvM

ELENCHvs. O doctrinae prodigium t o solertissimam argumentationem l siccine Hroci mi, s et πιο νἐ ηλιον ; V lete mortalia , nihil

vobis , nihil sibi sapit amplius Eranistes. Iam enim quid abest, quin tres in Ecclesia Pontifices, Tres in Imperio Caesares velit, ad imita tionem S S. Trinitatis, quae ideam Ecclesiae &Imperij perfectissimam complectiturὶ Unicum

Verbulum totam hanc Erant e cerebrosam comparationem euertit: m ὁμουας : quod qui dem si semel inter tres Apostolos ac inter tres Caesares reperturus est , negotium confectum

erit.

Vnde enim colligitur Patrem, Rilium,& spiritum Sanctum unam habere Monarchiam3 ex Vna potentia praeclare. Vnde unam habere potentiam ex una voluntate: unde voluntatem Vnam Z ex una intelligentia. Vnde unam intelligentiamrex una EssENTiA simplicissima, quς, ut egregie Theogogi dicunt, tres illas personas sibi cum Potentia ac reliquis attributis idem tificat; in iis tota singulis , totaque in omnibus subsistit, essicitque et Pμ ν illam, circumin- sessionem stupendam, ut essentia in personis una, personae in essentia sint unum, personae in

cecccc

S. Athan. l. de Incara Veis.

199쪽

,8 De primatu Petri Mudari. Lib. .

sese mutuo unam eamdemque naturam absque partitione participent.' Atqui tales proculdubio tres per nas in ii mana usquam reperiet natura oculatissimus

Eranistes: Credo equidem, quia longe aliud sapit quam S. Athanasius, longe aliud quam

Gregorius cognomento Theologus. Ille ab humanis diuina secernens sic disserit; Cur Pas Athahas ter ηφη in , sed etiam agit, orat. . in idemque in Spiritu Sancto consistit, ita ut per V rbum operetur m agat ' Quia , inquit, ex S. Ioanne Apostolo, una est FORMA DE ITATI s. S. Ioan-Phil. 1. nes dixit πο-S. vero Paulus 'ru . Ostendat nobis Eranistes in tribus hominibus in unam eamdemove formam, essentiam, natu ram simpliciis mam: tum demum & mentem& voluntatem & potentiam & Monarchiam eamdem ostendet. II. Gregorius vero Theologus omnem contro-ῖ et uersiam dilucidiorem redest ac dirimit,

200쪽

χῖ ἐ--τ ε ρο- ρ Quid autem, dixerint fortasse, nonne apud Ethnicos quo- que Deitas una est atque apud nos genus uni- uersum, humanitas una Et tamen plures dij μsunt non unus, sicut & multi sunt homines. SOLvTio. At in istis exemplis , communitas unitatem habet sola cogitatione considerabi- lem sin scholis vocant unitatem rationis j sin- gularia vero & tempore & asiactionibus & Po- TENTIA diuisa sunt. Nos enim non solum com- possiti sumus, sed etiam OpposITI: nec solum aliis , sed etiam nobis ipsis, ut qui ne unius quidem diei spatio, nedum toto vitae curricu- lo, plane ij dem maneamus: Verum & corpo- ribus & animis, perpetuo disiluamus & immutemur.J

Praeterea vero, quid si respondeamus trepersonas idcirco perfectam Monarchiam pos-

1idere ac exercere, quia omnipotentia Diuina atque dominatio proprie res extra Deum positas respicit, atque per extrinsecam Dei operationem exercetur : Deus autem , inquiunt Theologi, non ut trinus, sed ut unusaci extra operatur, dominatur, & cognoscitur. Ac sicut una natura, per unam potentiam, ita per unam simplicissimam actionem omnia essicit. Manus Patris, manus est filij, inquit s. Hilarius 7. de Trin. Sic ut nullius personae propria sit opc-