장음표시 사용
421쪽
4or Dissertatio VII. quae attulimus initio Dissi. 3. ubi Vrbis qua-uratae gyrum ex Tacito determinantes, ad Vallem inter utrumquς Montem litam eum terminasse ostendimus : quare cum Tacitus finem moenium in Foro constituerit, Consectarium erit, ut in ca Valle Forum ipsum constituatur. Ad idipsum suadendum nouam adderem coniecturam ex Vitruvio sa) petitam . Hic enim Fori symetrias cxponens ait: Graci ivi, quadrato Foro constituunt. Ad Romanos paulo post deueniens inquit: non eadem ratione es faciendum : scilicet Vrbis Forum non potuisse quadratam figuram obtinere ; & rationem addit: ideo quod ὰ maioribus consuetudo tradita est Gladiatoria munera in Foro dari. Ex quibus postea concludit: igitur circum spectacula Datiosiora inter columnas distribuantur . Et tandem Fori figuram determinat inquiens : latitudo cutem ita finiatur, uti longitudo in tres partes clim diuiya fuerit, ex his duae partes ei dentur: ita enim oblonga erit eius formatio , o ad spectaculorηm vationem utilis dispositio . Haec Vitruvius: ubi
anceps diu fui in assequendo Vitruviani textus germano sensu . Satis quidem percipio ampliora, quam apud Graecos, esse debuisse Urbis Fora, quod in ijs Gladiatorij ludi inirentur . Illud vero mihi difficultatem ingerebat, quod, ut Fori amplitudo obtineretur,
422쪽
De Aedificiis Iudicialibus oec. 4 3
opus fuerit a quadrato recedere , oblonga. que uti formatione, ut ad spectaculorum rationem utilis foret dispositio . Quid enim impedimento fuisset, ne Forum quadratum quidem esset, unaque amplissimum 3 Dubium hoc,
quod a Vitruvij Scholiastis Omissum animaduerto, facem praetulit coniecturae, qua
Fori situs dignosci apertissime possit. Cum
haec scriberet, animum intendebat Vitruvius ad vetus Romanum Forum ; quod cum inter duos montes locatum esset, nec potuerit citis latitudo, obsistentibus montibus, ampliari , optimo sane iudicio asseruit Vitru-uius debuisse oblongum constitui, ut longitudine latitudinis iacturam compensante, necessaria ludis amplitudo obtineretur . Quod
si in Vaccini Campi planitie, aut alibi , ubi
collium saxea pertinacia minime restitis et, Romanum Forum, sicut ait Martianus, Baronius, alijque, fuisset, inepte despcrasset Vitruvius amplitudinem Fori cum quadrata figura coniungere: Vaccini enim Campi area utrumque sane passa fuisset: eo vel maxime, quod primis Romae temporibus ea planities minime habitaretur. Concludatur itaque , necessitatem ipsam constituendi Forum oblongum,clarissimo indicio esse, nusquam alibi, quam inter Palatini, Capitolinique Montis angustias fuisse locatum. Vnde praetereunda non est docti c teroqui Philandri C c a osci-
423쪽
Oscitantia, qui cum in Vaccino Campo Forum locasset, dubium tamen hoc minime persenti j t. Figura Romani Fori, ex modo allatis Vitruvij verbis,qilaenam fuerit,apertissime constat . Ex tribus enim longitudinis partibus duae latitudini concedebantur . Philander non improbat, se Forum dupia erit longitudinis ad latitudinem . Sed id contra Vitruvij mentem, quem illustrandum,ipse, non oppugnandum susceperat.
Stabilito Fori situ, & figura, facile erit
eiusdem mensuras determinare . Latitudo
fuit eadem, quae inter Palatinum, & Capitolinum montem adhuc visitur. Id quod ex vestigijs ipsis, quae adhuc extant indubitanter colligi ait Nardinus: υ) Tres enim Columnae didi Sanλe Mariae Liberatricis proximς, Arcus Seueri,& altera, quae prope ipsum eri Ritur, Columna, clarissime indicant antiqui Fori latitudincm . Quod si ex Vitruvio longitudo tertia parte latitudinem superabat, Perspicuum est Forum ab aede Sancti Hadriani incipiens , Oppositam Sanctae Mariae , quae dicitur, delia Consolatione , minime attigisse ue ad summum vero AEdiculam S. Mariae Gratiarum . Quam longitudinem illud confirmare videtur, quod rudes Sanctae Mariae Liberatricis dicta etiam fuerit , Sancti Siluestri
424쪽
De Aedificiis Iudicialibus oec. 6os, stri in Lacu, inde , nisi fallor, quod Lacum, i Curtium respiciat. Cumque hic Lacus m ditullium Fori occupauerit, ut mox addam , i par est, ut dicamus situm praedictae aedis,t Fori Romani medietatem olim occupasi se ; quod si hodieque longitudo, quam sine pra indicauimus,rite perpendatur, eandem si Sanctae Mariae Liberatricis AEdem in medio
1 cius constitutam comperiemus.1 Sed age iam inuestigemus Fori ornamenta . Primis Vrbis temporibus praeter purami putam aream nullo ipsum ornamenti genere fulgebat. Atque hoc eodem squallore usque ad Tarquinium Priscum Regem peri mansit. Hic enim primus Forum Porticibus cinae it . sa) Non est tamen existiman, dum in Theatri modum Porticibus continuato ductu coronatum fuisse : Id enim impediebat ab una parte Comitium, quod ma-i gnam Fori portionem occupabat; ab altera vero Tabernae, & Templa . Quare iure co- nijci potest in illis dumtaxat vacuitatibus , quae Tabernas, & Templa interiacebant, ad-i ditas a Tarquinio Prisco Porticus . Id quod Halicarnasseus b) indicasse videtur , qui dei Tarquinio ait: Forum mereatorum , ac fabro i rum tabernis cingens, alijs ornamentis nobilitauit:
425쪽
Porticus , Tabernaeque factae ; quae argentaria utique fuerunt. Tractu temporis Taberna Templis, & Basilicis locum cessere: unde Liuius aὶ ait: septem Tabernae, quae postea quinque e. Quod ad Porticus pertinet, crant ipsae concameratione duplici, nixae columnis, alit pilis Tiburtini lapidis, cum suis epistuli s : ijs enim temporibus non adhuc marmoris usus, ut Differt. q. ex Plinio docui. Cum ludicderentur, ornari solebat Forum statuis, di picturis b) Caesar carbasinis velis Forum toxit, ut spectacula innoxie conspicerentur. Idem praestitit Octauia Augusti Soror , ut salubrius litigantes consisterent. 6 Sed aliter senti it Cato Censorius, qui litium osor, litigantes hoc Forum frequentarent, ipsum muricibus strauit , sicut ait Plinius, )muricum nomine intelligens acutos lapillos, sicut Nonius interpretatur . Ut eadem spectacula commodius a populi multitudineis inspici possent, extruebantur tabulata, & subsellia, de quibus Vitruvius, circum spectacula, inquit, spatiosiora intercolumnia distribuantur ,
regnianaque superioribus coaxationibus collocentur: ubi Philandor e) notat, eoaxationes divit pro tabulatis, ab avibus, idest is tabulis . In medio Fori crat Colossus Equestris Domitiani ex aere inauratus : de quo Statius cecinit:
426쪽
De Aedimiis Iudicialibus cte. 4ore init : superimposito moles geminata, salii legunt geniata . alij gemmata in Colosso , flue Latium complexa Forum oec. Hic Colossus post Domitiani sun iis iussu Senatus sublatus fuit. Alias statuas vide apud Panuinium , quarum illae duodecim Deorum Consen tium inauratae omnem admirationem superabant. Plures in Foro columnas extitisse indubitatum mihi est, eo quod antiquior sit columnarum Vsus , quam statuarum, ut dicam to m. a. Differt. de Troph is. Memoria solum extat Pilae Horatiae , cui aD fixa erant Trigeminorum Horatiorum spolia : b) item Columnae Milliariae in Capite
Fori constitutae, ad quam omnes Italiae viae desinebant, ut vidimus ex Plinio Differt. In eodem Foro prope Rostra Columnam extitisse , in cuius apice solare horologium Plinius e) testatur: sicut etiam Columnam Mgniam, & Duiliam, de quibus alibi. DLactis Curtius medium Fori locum occupabat. Lacus hic Curtius dictus est, quod M tius Curtius Sabinus in eo naufragium paς sus fuerit. e) Hic Lacus creditur filisse vorago illa repentino hiatu horribilis , in quam Curtius Romanus Eques se armatum proiecit, ut, iuxta oraculi monitum, statim clauderetur . I Alijs existimatur locus fulmine
427쪽
4o8 Dissertatio VII. tacitis, proindeque ob Religionem a Curtio
Consule clausus; numquam enim visus est aquas continere: unde de eo Ouiditis ait: a siccas qui sustinet aras . Ibidem erat olea, Vitis,& ficus, quarum frondentibus ramis populus ab aestiui Solis ictibus se tueretur. sb Fuit in Foro Cloaca Maxima prope Lacum.Curtium, quem ab illa exiccatum existimat Varro . Non longe a Cloaca erant Doliola , ubi, sunt Uarronis verba, non licet dejisuere a eorum duae traditae sunt historiae, quod alii esse aiunt ossa cadauerum, aby Numae Pompilii religiosa quadam post mortem eius infusa. Donatus cὶ ex Liuio sis credit cum locum ita appellatum, quod inuadentibus Urbem Gallis sacra quaedam dolijs inclusa ibi recondita fuerint, de quibus nos Differt. r. Verum Doliola haec Li iij, non in Foro , sed in Quirinali locanda esse alibi tradam. AEdificia, & Templa, quae circa Forum erant, Differt. . & s. lustrauimus. De Tabernis dicam lom. 3. Dissert. de Artibus . Basilicas Fori comites infra explicabimus . Eius tandem situs ex superioribus satis liquet . Sed tempus adest, ut a Romano ad Caesaris Forum transeamus. Aucta Ciuibus Vrbe, cum ampliori Foro opus esset, antiquum vero, adiacientia circii in AEdificia, dilatari
428쪽
De Aedifieiis Iudicialibus cte. 4O0
minime paterentur, aliud Caesar aperuit eo tempore, quo in Gallia bellum gerebat ; ut ita indicaret Caesaris munificentiam potuisse miracula etiam e longinquo patrare. Suctonius inquit arcam Foro destinatam a Ca sare coemptam 1sestertium millies, idest aureorum duobus millionibus cum dimidio. Quam livperbolicam summam quis sibi valeat persi radere 3 co praesertim quod Caesaris Forum magnificentia quidem, at non situs amplitudine enituerit. Hinc I conardus Portius apud Brodaeum sa) mille legendum puta t,non millies idque confirmat Baptista Egnatius ex Plinio ; & Polletus ex eodem : cuius
verba haec sunt: Dramides Regum miramur opera, cum solum tantum Foro extruendo festertiit mille ducentis emerit Caesar. Quam summam ,
ait Polletus, imparem omnino esse priori ,
cum ex ea tantum triginta millia coronatorum redigantur. Sed Lipsius Plinii textum aliter affert, non enim habet festerti s mille ducentis, ut apud Polletum , sed festertijs millies, qui numerus idem est cum Suetoniano, Viri credendum sit, iudicium penes Lectorem esto. Mihi quidem uterque textus men do non caret, cum tantus excessus insolens
videatur modico solo coemendo : nec dissicile admodum filii imperitis Scribis millies pro mille reponere ς & nos Dissert. 3. iam vi--- dimus
ca In Notis au Pin. de Foro c. 3.
429쪽
ψro Dissertatio VII. di mus quot huiusmodi deprauationibus obnoxius fuerit Plinii textus.
Huius Fori stum Antiquarii quidam a
in eo collocant spatio , ubi nunc R des Sancti Laurentii in Miranda, & Templum Pacis . At falso: haec enim loca a Rufo, & Victore in quarta Regione constituuntur; Cae
saris autem Forum in octaua . Praeterquam- quod Forum hoc eo usque translatum , Romano proximum minime fuisset, prout vulgo traditur: nec Ouidius Iani Templum iure dixisset utrique Foro coniunctum . Quari saniori quide tu consilio reponendum illud existimo inter Sancti Laurentij in Miranda ,& Sancti Hadriani AEdes ; italit Templum Sancti Hadriani , quod initium erat Romani Fori, Caesariani fuerit finis; dicam me. lius, utriusque nexus: quibus si proximum Neruae Forum addideris , iure Anastasius Sancti Hadriani I cmplum in tribus Foris valuit nuncupare.
Fori huius si capacitas inspiciatur, non magna equidem fuit: at si ornamenta, Porticus, columnae , & statuae intercolumniis positae, iure asserere potuit Dio: ' Forum Caesar extruxerat Romano pulchrius . Habuit hic Caesar statuam loricatam ; cum Romanae militum, ac Ducum statuae thoraces forent , ut ait Plinius, sc) & nos tom. a. Differt. di
430쪽
te Aedi ejs Iudicialibus cte. II
Statuis. Cae saris equus ex aere , suo , quo usus fuerat, per similis: de quo Suetonius ait:
pocibus prope humauis, in modum duitorum a
gulis Dir, eumque non patientem fessoris alterius , primus ascendit. Suspicatur Donatus a hunc equum a Lysippo antea Maccdoni δε- 'una, transtulisse Caesarem , mutatisque ungulis, suae statitat accomodasse . In medio Fori erexit Caesar Veneri Genitrici Templum, a qua per aeneam, & Iulum originem iactitabat; illudite extruxit, ut votum solueret, quod ante Pharsalicum bellum conceperat. b) Huic Templo Cleopatra perillustrem Oee imaginem contulit, sunt Appiani verba ; qui etiam addit, ad eius latus statuam etiam Cleopatrae sit sisse . Eidem Templo addidit Caesar thoracem ex Britannicis margaritis et item sex dactyliothecas, idest gcmmas plurcs, quasi thecam gemmarum . e Aiacis etiam , & Medeae picturae prae caeteris
micabant. Columnae cuiusdam rostratae me-
in init Quintilianusme qua re nos alibi. Adhς- robat Templo Atrium, de quo disputant Antiquarii. At mihi creditur idem iiiis Ocum Basilica, ob structurae similitudinem, ut mox videbitur. Atrium Libertatis,quod hic videtur a Tullio collocatum, existimauerim fuisse potius in Aventino .