장음표시 사용
101쪽
ari Manuductio strat illud a plerisque lauda
no ad Nicobullum patrem , filii nomine zs Historia plenum pectus spulcherrima res est . Namque ea multorum mens est , ea magnus acervus est Sophiae. JPerbelle Livius initio libri primi , Historiarum lectionem commendans: Hoc illud est, inquit, in cognitione rerum precipue salubre,ac
frugiferum, omnis te exempli documenta, in illustri posita monumento intueri ; ut inde tibi, tuaeque Reipub. ,
quod imitere , capias; inde foedum incaeptu, foedum exi- tu , quod vites . J Similiter lBasilius Imperator in capiti
bus paraeneticis ad Leonem filium , cum admonet i
102쪽
ad Rhetoricen. 73llistorias ire ne recuses. Ibi enim reperies sine labore,quq alii cum labore collegerunt: Et quae ill hinc haurias, & bonorum virtutes, & improborum vitia: varias humanae vitae mutationes, & rerum in ea conversiones ; mundi huius instabilitatem, & imperiorum praecipites casuS . Et, at verbo complectar omnia, Dalorum facinorum pinnas, e praemia bonorum οῦ quΟ-i iam illa fugies, ne in divinae istitiae manus incidas ; haecmplecteris, ut praemiis, quae a comitantur , potiaris. Judstipulatur incertus Author bri Sapientiae cap. g. verbiSil-s: Si multitudinem scientia de- erat quis, scit praeterita. Quo Co multitudo scientiae , ut pe- issimi Interpretum eXpo uat , & eleganter ibi Canta-ZCnia S, multam eXpericn- D tiam
103쪽
tiam,Vitae nostrae magistram, designata quae quam sit co dato Oratori necessaria, nς-
Quinam Historiarum usu se Is est , ut non satis sit Historias legere, dc colligerri sed apposite distribuere 3 cx-
probatis Authoribus desumCre, & de nostris temporibus aliquas etiam tangere . Quae omnes, si notae sint, per congeriem sunt vibrandae. Quinam secundus In n-tionis fons Fabula , dc Parabola , praesertim si oratio sit profama, &. non sacra. Quarum usus debet esse moderatus, ct non nimis facetus. Et quidem , quod attinet ad fabu
Ethicam doceri solitam per fabulas & Apologos ad mo
104쪽
ad Rhetoricen. Tyτes, appositos. Id praesertimiiquet ex Baruch Propheta , qui priscos fabulatores, idest,
fabularum concinnatoreS , vocat exquisitores prudentiae.
Unde Apologis usi sunt Omphaeus, Pythagoras, Μenan- aer , Muidus , HomeruS , Hesiodus, quem Fab. Quintilianus, ubi Apologis gratiam inesse docet, primum facit Apologorum Autho- rem) Plato lib. a. de Republ. Demosthenes, Macrobius lib. I. de somnio Scipionis post initium, Horatius, Gellius, Cicero lib. 3. Ossic. de Gygis uanulo.Hinc Aristoteles lib. a. hetoric., apologos ponitnter Rhetoricas demonstra iones . Λphthonius initio 'rogymnum. fApologi, ait,lelectant vehementiuS , dc ersuadent essicacius: J deletant , quia morum faceta D a qua
105쪽
quadam imitatione simplicium capiunt animos: fidem faciunt , quia verum quasi ante oculos ponunt: ideoque magnam vim habent ad pro Zq0qm mouedum&persuadendum, Apollonius Tyanaeus apud. Philostratum lib. S.; f ego , . inquit, Asopi fabulas ad sapientiam accomodatioreS , quam caeterorum, esse censeo: quas a Mercurio docet acceptas, Ressopumque in na- mero Sapientum habitum et
unde illud Aristophanis in Avibus, vetus adagium, quod citat Suidas , s Ne Esopum quidem trivisti.J dici solitum de homine plane rudi & imperito, quod qui AEsopi Apologos nesciret, nil scire vide-
Plutar. retur . Praeclare Plutarchus
in moraL, s sicut Iris, ait , nil est, nisi relucentia solis refracti in nubibus ; ita fabu-
106쪽
ad Rhetoricen . 77la, quaedam est veri representatio. J Rursum Aristoteles Ars lib. 2. Rhetor. c. 2I., Apologi , scribit, ad populum maxime accomodati sunt, hahentque hanc praestantiam
dissicile sit res prsteritas sim, les adinvenire, apologos sim gere est facillimum. J Quos ex rebus naturalibus, & animalibus , quasi ex vivis imaginibus petere licet, unde ideam humanae vitae virtutibus omnibus adornatae facili negotio percipimus. Ad hoc enim Deus illa creavit, ut homini essent speculum recte vivendi . Totus siquidem mundus hic visibilis homini quasi quaedam sthola Sapierutiae est, in qua divinis pruden tiae rationibus plena fiunt Omnia. Imo ex iis , per festivos. rerum apologos, documenta D 3 vitae
107쪽
8 Manuductio 'vitae Sacra Scriptura collegist,. ut lectorea intelligat clari HS , addiscat facilius gustet suavius , reminiscatuL tenaciuS Sic apud Siracidem, praeter alia, legimus: quid communicabit cacabur ad ollam 3 quandoeenim se colliserint, coufringetur
Si communicabit lupus cum agno
Notus item est apologus olivae, ficus, vitis, & rhamni, Iudic. .8-Cardui α Cedr . Reg. .p. Lupi & Agni, pardL& haedi, Leonis & ovis, Vi.
rae , in qua sedet smpietas, Zach. 3. & plures alii hisco persimiles . Idem faciunt b. Basilius & S. Ambrosius ita
108쪽
1'hyuologo Theodoretus de Providentia, & S Cyrillust libris, quatuor Apologorum moralium ; qui reperti sunt in Bibliotheca Budensi, re
dolentque acumen , leporem gravitate mixtum varia ciue eruditionem ac pietatem
tamen magis Iatinam, quam graecam clegantiam sapit; Praesertim ita acuiss argutisque anthitesis , & homi opto-tiGquibus crebro rem probata& adversarium urget, conii Citque .. Unde Cyrillus hic, atinus potius,quam GraecuS. fuisse videtur, ac I Cyrillo Alexandrinci aetate posterior, utpote crebro cistans. Aristo telem dc Ηῖppocratem ; cum b. yrillus, calterique PareeS Platonici magis iuerint , qua Aristotelici Quod vero si e-
109쪽
8o Manuductioctat, ad Parabolam , haec a Donato definitur esse rerum genere dissimilium comparatio. Sic Proverbia Salomonis nuncupantur a Latino Interprete graeca voce Parabolae a πονα η'λλω, idest, assimilo, Comparo. Facilem tamen ,
planum,& vulgatum loquendi modum superant, ac saepQ aliquid parabolici, idest, aliquam similitudinem, com paratione m,allusionem, mintaphoram , allegoriam, similemve figuram continent . Hinc dc vocantur Proverbia I quasi verba procul petita , puta ab antiquitate, Vel re arcana, e coelo accepta. Quc circa Dion Chrysostomus Proverbia vocat cana Verba et Sicut enim senectus homini, sic & Proverbiis affert suam authoritate & pondus. Quanatae vero sint utilitatis hujusmodi
110쪽
ad Rhetoricen. 8 imodi Parabolae & Proverbia significat Salomon hac gn
me : Verbum custodiens filius Prov.as extra perditionem erit: quae est *7
quasi coronis & clausula , qua, veluti quodam Epipho
nemate cocludit vigesimum- nonum caput suorum Pro- Verbiorum et quasi diceret quicumque haec mea Para bolarum Verba mente custindierit, ut eas opere eXerceat,dc, juxta eas, omnes suos
actu S componat, & dirigat illic evadet perditionem, &O Et id praesertim in causa fuit 'scur Pernambuci in Brasilia degens,olim susceperis Provinciam explicandi pro con cione forensi Parabolas Salmmonis una cum Proverbiis
Lusitanis: quod plures annos egi ; utinan pro dignitate,& ad majorem Auditorum profectum. -