Manuductio ad rhetoricen e' severiori veterum oratorum disciplina ... Authore Antonio Maria Bonucci Societatis Jesu

91쪽

sa Manuductio vereor, ne ita a nobis alienis phaleris circumlati Sancti,i lud sibi opprobrari timeant, quod Scutario Totil objecit

Benedictus Monachoru Antesignanus in occidente Cimius ut prophetandi spiritum experiretur Princeps, regiis intectum ornamentis armigerum , quasi Regem, praemisit. Quem, ut aspexit Ab- . bas, irrisit, monuitque, ut chlamydem non suam exueret. Num ita implumes sunt Sancti, ut nisi mrtivis plumescant tum cristis , tum alis, rept re dumtaxat queati suo aiade instructi sunt succo 3 nec alienis indigent pigmentis, ut fulgeant. Pu

dicissimus Ioseph est; sed Vir

est, non Verbum Patris: Mariae Sponsus, sed non .Verbi Pater. Zelatur Ignatius d 2M via Parens meus opti

92쪽

ad Rhetoricen. 63muS, non tamen aut homo

estis desiit, aut in Spiritum, Dei sanctum reformatus est Cupio abs te laudari Justos Psed nollem ita Dei Turturesdc Columbas convestiri , ut ludibrio eas, plumarum adventitio nitore, opponas, ex ponasque derisui. Fuit interis dum , qui sic effraenis inpra conium Beati Mauri effluxit; ut eum non Petro s1 milem, sed Spiritui Sancto pronunciaverit sapparem .. Ut enim olim spiritus Domini ferebatur Gov. x ἰsuper aquas, ita undis Maurus. -'innatuit in lacu. Ηqc audiens effutiri cordatus Vir, intra se tunc se locutum asseruit ue superest modo, ut Spiritui Sancto par quoque esse assirmet hic deridiculus Encomiastes;

tum suber , tuna vero etiam

cucurbitam, & caput su uiri ipsi cucurbita levius. Ea Vb

93쪽

deS, quomodo exuperantia laudis, du ex homineDeu msingit, facit suber e Mauro , e sanctissimo ac integerrimo Monacho Corticem despica-bi Iem 2 Sat laudis inveni sti, qua Maurum extolleres, si

cum sanctitate morum, obe--

dientiae praestantia, charitatiSa dote vicisse elementa, quasse quoad hoc Apostolo rum Principem dixeris, Primogenitum , tot in Filiis S. Benedicti. Reliqua mergunt Maurum in stagno, non scin

stollunt in caelum. Peraegre

tulit olympia, Alexandrum Jovis Filium appellari . Νο-hilitate enim generis, & Spurium illum, dc se Draconis pellicem intelligebat.Ita sane is , quem parem Altissimo .

feceris , non Deum esse eviceris , sed Luciferum. Nolo quidem Orationis argu memtum

94쪽

ad Rhetoricen. 6 stum esse jejunum , damno solum si appareat ebrium, Ingeniosum sit, & insperatae novitatis circumornetur sple-dore, sed a veritate ne latum quidem liguem abscedat.Vel propositio alioquin trita, de vulgaris sic enunciari potest, ut in sui admirationem eti1 . sapientes adducat; quemada.

modum in sua Vere aurea

Ariadne Rhetorum ostendit Aloysius JuglarςS. tivo micant decore, abundeque illos esseres, si suum eis colorem , quo ad vivum e pinguntur, inveneris; uti Iu- iculentis testimoniis ac eXem plis,nobis exploratum faciutqui solidam inveniendi sciem,

tiam calluerunt. Novissime, ut caetera sacrorum Oratorum lumina impraesentiam , , praeteream, prodierunt in lucem , penes Lusitanos, Ora-

95쪽

. 66 Manu citotiones Panegyricae R RFran cisti de Mattos qui nunc supremum Magistratum inter nostros in Brasilia socios pari religione ac prudentia ge rit . In his ingenium Authin risjudicio coiunctum passim demiramur 3 sed praecipue iu cogitandis & feliciter prinsequendis argumentis, quin xu m inventione studet augmTe , citra omnem assent attinnis fucu na, honestamenta , decoraque Sanctoru m, quOS

c ornam S aggreditur. Quid sandi sublimius investigari

hominiem,qui quOChristum generose sequeretur , muri

dum pro Christo reliquit

antequam mundum possideret 8 Et hunc tantum , talem que virum perpulchris& solidis rationibus tum e sacra , tum e profana eruditione

96쪽

ad Rhetoricen. 67 deductis, probavit non athun fuisse, quam magnum illum monasticae disciplinae Instau-xatorem Benedictum; quippe

qui maternis adhuc clausus visceribus auditus fuit cum sorore suaScholastica clare dc syllabatim cantare Domino canticum laudis,quasi splendidum Epimcion , quo relatae domundo a se abdicato victoris gaudium contestaretur.Qusdaetiam singularius, quidque siuaul verius, quam id quod

prauaudatus Pater celebrau

dum assumit in OptimoCCibditore Nostro Ignatio, dum prae reliquis Christianis, qui,

teste Paulo , vocati sunt in Societatem Iesu Christi modeste asserit praefatum Ignati um, dici debere antonom ast ice

Virum Societatis Iesu; sicut, inter omnes qui prophetiae fulgoribus, Apostolatus glo-

97쪽

68 Mannductioria, aut specialis amoris praerogativa splenduerunt, Propheta, Apostolus,& Dilectus, sine ullo alio addito, denotant, & indigitant Davidem , Paulum, & Joannem. En Rhetoricae Inventionis modos, quibus hic Author mire Coelo Divos laudibus inseri, lyra. 48. nunquam audes Dei nomen ,& gloriam , Nemini dandam , eorum ulli violenter obtrudere, sc ite arbitratus, Hyperbolum granditate, non crescere, sed diminui Heroum Illustrissima alioquin Prome- rita. Haec prolixius aliquam to dixi, ut quanti item momenti sit prudens, & recta argumentorum invetio, prς-

monerem .

Est ne necesse cognoscere quaestionem tractandam λUtique: in oratione nam que scribenda, primum ac

Diuiti so

98쪽

curatam habere oportet quaestionis tractandae cognitionem, ex eo si quidem derivari omnem vim & emcacitatem sermonis experimur. Quod si metam ob oculos perspicias. cave, ne nimio dicendi desiderio praegestiens, longos ames circuitus , recitans ab OVO usque ad mala. Nil enim tam vitandum, quam prolixitas et vitium utplurimum adolescentum , qui, ut fert rerum splendidarum novitas, tantam capiunt in dicendo

voluptatem, ut quiescere

nullo modo possint; digresisiones etiam faciunt, & frigidas transitiones, quibus miscraS enecant aures ; &, si advertas , invenies eoS tum primum de re incipientes dice-C , cum oporteret desiisse:

luia putant te iisdem auribus udiri ab omnibus, quo sese

99쪽

Senec. I. 3. ccntris

in Pro

voris impetu dicunt . Hoc etiam prolixitatis vitium tangit interdum & doctos, sed confusos plerumque dc morosos homines,qui nunquam sibi satisfaciunt , nisi quicquid mente conceperint, id totum in turbae circumstantis aures effuderint. Magnum proculdubio vitium; & haud scio, an ullum sit in Oratore, quod magis auditorum animoS deterreat; ut egometipse proprio experimento edoctus sum. Paucos admodum invenias , de quibus illud Elogium dicatur, quod tribuit Seneca Cassio Severo: f timebant , ne desineret. JQuaenam est Inventionis, & Eloquentiae nutrix t Eruditio varia, eae qua

omnem Eloquentiam cresce re , foecundarique oportet . Neque enim perfectus Orator

100쪽

ad Rhetoricen. 7 I tor esse potest qui non omnium rerum, cognitione a

que intelligentia dignissim rum pectus copleverit suum . Tolle cruditionem a dicendi

facultate, ταυ

-μύλματα, quid aliud erit quam loquentia puerilis Quam arbor foliorum luxurie vestita, sed fructus expers tDoctae igitur debent esse orationes, & cum temperie eru'ditae, praesertim si sint intra generis judicialis subsellia. Si Vero orationes sint epidicticae, . uberior debet esse eruditio , & elocutio su/vior. Quinam primus InVentionis foris 3 Historia; quae est veluti Eloquentiae horreum , pretes: sertim, si e su λ origine repetatur. Quanti vero sit historiarum lectio ab oratore facienda,satis superque dem Ou