Manuductio ad rhetoricen e' severiori veterum oratorum disciplina ... Authore Antonio Maria Bonucci Societatis Jesu

발행: 1703년

분량: 305페이지

출처: archive.org

분류: 연설

181쪽

Iae est Dispositionis di.

Ea est, ut sicut imgenii iontes, inventio ; sic judicii , Dispositio recludit. Mu a nulla virtus ad pulchritudinem Orationis aptior, Co- cinniorve reperiri potest 3 ut a qua omnis concinnitas, dc praecipuus emersit in struct C Fρα ra ordo. Nam, teste Cassiodoro, de Aric Rhet. cap. 2. Pag. mihi s63. s dispositio aliud nil est, quam resum inventarum in ordinem pulchra distributio. J- Quaenam sunt primae dispositionis partes

182쪽

Primae parteS. sunt,ex ampla rerum copia,quas sive

lectio Authorum suggesserit, sive fons ingenii profuderit, Pauca praeclara seligere Sedeat igitur in Dispositionis

limine iudicium, tanquam regius censor , qui inventa omnia. maturi aminet saliena repudiet , negligat comunia 3 rara es si non ad rem fuerint , mn. gravate aci

minimum

collimantis

Tria illacia Dialecticis

cnstinerata. naturale. Nimis rum , artificiale, oc arbitrabrium, mturale est, quod naturae ordino sequitur, atque imitatur ue atque id quatuor potissimum rebus, tempore.

183쪽

bitrariumest,quod nulla Cedita ratioye constat, sed solo dicentis, aut scribentis arbi. trici dispensatur . Talis est lis her AEliani de Animalibus , ubi omnia do industria permiscet. Artificiale est, quod ab arte ad aliquem destinatum finem aut.voluptatis,aud utilitatis dirigitur , ex qu plerumquo minima servato naturaeoidae , prima posterioribus subjungit. Talis est Ordo Poetarum, qui de industria res ab ovo non citant, sed a fine, aut medio incipiunt et deinde principia, data occasione intermiscent. ADtificiale item est , quod non sponte naturae ubique profise sus , sed ab arte cultus & Imstructus appareat. f.

Quo tu plex est Dispositio

Secundum Aristotelem

184쪽

ad Rhetoricem Isstriplex: Analytica, seu resolutiva, compositiva, & deii

nitiva .

Quot modis potest fieri Analyticat

Quatuor. Primo, cum a

toto ad partes, quas Philosophi integrates, Cicero,totiu , appellat, sit processus ut, si quis de toto homine primirdicat, deinde singulaS corporis partes pedetetim discutiata Secundo, cum non in partes totius sed in partes generis fit gradatio;ut explicata sortitudine , de magnanimitate in aggrediedo,& patientiain t Ierado disseram. Tertio, cum propositio aliqua in sua primcipia gradatim resolvitur; ut, si dicam, tolerandum esse G. lorem, quia honestum est, &honestum, quia cum virtute conjunctum. Quarto , cum 1Me ad media regressus, per Mai. G ο simi- i

185쪽

is 6 Manuductis , similemi gradationem . in stia ruitur; ut, si quis praevideat Rhetonidae finem est e benedicere, benedici non posse

sine elocutione;elocutionem verbis quas corpore, non se- esas, ac anima, constare; ideo

inchoandum ab istis illi . qui

ad destinatum scopum pQr lvenire velit .i . Quaenam est compositiva

Est, quae quatuor item modis primae est opposita . Nam a partibus totius ad tO- tum prolabitur; ut, cum ab elementis Rhetoricae ad con. siderationem. integrae artis consurgit; similiter in parti bus generis,prius Tempetantiae partes,& momentasquam ipsum genus considerati. De nique principia enuntiatio num prius, quam enuncia, tiones, media ante finem. , plicat . . - γ Ruξ

186쪽

ad Rhetoricen. iuuaenam est definitiva 3 iri utriusque temperi conflata; fitque cum res in genere primum definitione explicatur deinde in partes, sive in species tribuitur, quae es singulae descriptionibus, proprietatibusque suis illustrantur put, cum de optimo genere dicendi, dicturi, quale sit illud imprimis constitui-mIS ; mox Varia genera, species ad uberiorem intellis gentiam complectimur; quae methodus in tradendis disci.

plinis optima censetur .

Quotuplex: est Dispositio

Triplex, juxta triplicem causarum modum, & genus. In consultatione enim & ju diciis, ut res manu ferme ducunt Oratorem, Dispositio facilior est: In Lau datione ;vitam gradatim narrare

187쪽

solet ordo , censetur nimis olere scholam: satius cst or tionem in certa virtutum capita partiri , α res gestas non ordine naturae , sed artificiali

recensere .

Quot sunt partes Disposi

tionis Quatuor . Praeit Exodidium , succedit Narratio, aut Propositio , quam excipit Confirmatio, α hanc claudit

Quid nobis sentiendum de

Exordiis 3 - Primo, dici non potest, quantae sint in hac parte, ex Praeceptorum redundantia , ineptia quamque ignoranter titubetur a multis, qui vete' res scholae cantilenas scrupulosius observandas putant , ubi nihil opus est, imo reipsa Pene reclamate , & nausean. tibus auriculis, longo circui-

188쪽

. ryptu verborum communes ocfrigidos Exordii nodos ing runt .. Venimus in id pene tempus, ubi vetus Areopagitarum lex renovanda sit, qui dicere j ubebant oratores sine exordio. Quorsum enim illi ambitus, & tot verborum Ornatus , ut benevolet audiaris ῖ Hoc sapientiae & virtute animi comparatur. Ecquis

Contra concionem

Attention opus est x ergo

per ineumbit ista necessitast Exordiorum,quamViS alte

tos amemuS Auditore'. nam ut attenderent Venerunt, ocim principiis auro arrecta sunt 3 vel maxime , si res pia

euei it, attendent. Locus d -

sarius; sed &hic paucis pet

189쪽

texendus est , ne dum vis dinciles facere auditores, incis pias divisionibus, & subdivitionibus confundere. Quid igitxu ὶ omnia , inquies , Exordia sunt amputanda tMinime illud quidem , sed prudenter moderanda οῦ eos tantum agito, qui in praeludiis & prolinomenis amant tempus & aures frustra comsumere. I Ubique illis melius, quam in re J polite dixit Aristoteles. Res una Exordii est maxime necessaria, indicata finem , cuius gratia atoratio ; caetera plus habere videntur pompm, quam ne cessitatis. Qui vero cum Cassiodoro noverit, L Exordium

esse orationem animum a

ditoris idoneo comparantem ad reliquam dictionem J is proculdubio prudenter judi cini quando, re ubi sit EUN . 1 dium

190쪽

Ad quot capita reducuntur Exordia 3 omissis tot Rhetorun a Commentis, & nominibus, puto Exordia recte ad sex capita poste reduci. Primum , Iocum obtinent Exordia ab Adjunctis. Secundum, ab ex positione finis: ut Athanasium laudans, virtutem laudabo . Tertium 1 visceribus cauta seu rei, hoc est, internis principiis. Quartum, qua ab exemplis , parabolis, κfabulis . Quintum, quae ab invocatione , quale est apud

Ciceronem pro Murgna.Semium, quae ex Abrupto . Debent ne Exordia esse argumento a 3

Si praesertim tertii sint

generis, recipiunt argumen-'

ta, non quidem omnia, sed

SEARCH

MENU NAVIGATION