장음표시 사용
211쪽
conari oportet, ut aliqua virili & expedita conclusione claudatur. Si longior fuerit& gravior, tum erit epilogus summa diligentia adtexen-rius, ne in portu , quod a unt, naufragium faciat oratio . Quamquam vero saepe in multis orationis locis, post ,
res confirmatas, frequententur epilogi, in fine tamen praecipuum regnum obtinet.
Quot in rebus sita est Peroratio ἐIn duabus, in enumerutione scilicet, & motu . trumq; considerate spectandum, nec levi industria tractandum erit. Quae sunt potissima Perinrationis praecepta Z Ηqc. Primo, ne nimiussit Orator in iis pertractandis. Secundo, ut coquus cibos variis condimentis, ita nin
212쪽
ad Rhetoricen. I 83 .vum orationis ferculum, de sententiarum novitate , dc Verborum varietate prudenter aspergat. Tertio, ut illud potiminum frequentet,quod causae fundamentum est, de auditorum animis relinquere nititur. Quarto, ut aptOS modos accomodet, qui toti si int inaffectibus & 1iguris; de quibus , consequemibus sectionibus , agendum erit.
Uid est Elocutio 3 , . Cassiodorus lib. des ovi
Rhetor. c. a. ait: sest idoneorum verborum ad ita ventionem accomodata per
ceptio . J Vel, ut aliis placet, est apta ad persuadendum αgravitcr Ornata locutio. Hinc H. An
213쪽
sertos visos esse multos, cloquentem autem neminem . JDisertus namque satis putat dicere quae oporteat: ornat
autem dicere proprium est eloquentissimi. Quotuplex est Elocutio Triplex ; dividitur enim
in elegantiam, compositionem, & dignitatem. Elegantia est, quae facit, ut unumquodque pure & aperte dici videatur. Haec distribuitur in
Latinitatem , & explanationem . Latinitas sermonem Purum conservat ab omni
sol cismo & barbarismo, honestamq; in omnibus consectatur orationis munditiem. Compositio est structura partium orationis, cujus ossi cium est verba inter se con nectere, ne quid prεposterum sit, ne quid asperum, aut Va stamγ
214쪽
ad Rhetoricen. I 8 stuari , ne quid obscuratum negligentius, ne quid expressum putidius. Deinde singula inter se concisa pulchre distinguere, mox etiam numeroso periodoru ambitu vincire. EjuS vis moderata, maxime vero in exornationibuS,
plurimum habet suavi tatis. Quae est Oratio sine nume
. γε quasi pannis & cenionibus hispida videtur ancil
la. Tantum vero in periodis, ad exornativam praesertim, Orationem, momenti situm est, ut quadrigae albae censeantur,quibus regina triumphat eloquentia.
Ex metaphora ducta a cursu circulari, quem cur
fores obibant in stadio. Quid est Periodus ΘDensa & continens fre-
215쪽
quentatio verborum cun absolutione sententiarum.
aut volvatur oratio, inani auugda verba inculcemuS,qua si complemeta numerorum ,
. . Quotuplex est oratio . Duplex; vincta,& soluta Vincta est quς periodis decu ritzsoluta,quq licet suos pedes& numeros habeat,non est in men his circumscriptionibus certa lege recurretib'illigata. Quotuplex est Periodus t Triplox et alia in P u-ma, seu spiritus, & definitur structura orationis, quae semiani membris, incisisque definitum,ad Oratoris spiritum& vocem accomodat. Talis
dicitur justa Periodus. Alia dicitur Clavis, quia sicut civ
216쪽
ad Rhetoricen. 187 vis ostium, sic expedite rese- Tat vim argumenti. Alia est Chiasmus, quasi decussata alitera X., quae crucis in modum intersecantibus seipsas duabus obliquis lineis figuratur .
brum , aut intermissio ι α Comma, quod intercisio pariter, & articulus nominatur. Membrum est oratio sensus perfecti, sed suspensi, ut: santequam, P. C., dicam ea, quq hoc tempore dicenda arbitror. J Articulus sive comma dicitur, cum singula ve ha intervallis distinguuntur,caeSa oratione hoc modo :s Acrimonia, voce, vultu admVersarios perterruisti. JQui sent pedes Periodi sto.
217쪽
188 Mantiductio Molossius , Anapaestus, Dactylus, Dochimus, Dichoreus, Paeon primus & secundus . Haec igitur si fuerit moderate observata, laetioribus nonnunquam numeris exhi- Iarant orationem. At contra , si putidius discutiantur , sermonis nitorem non mediocriter artis infelicitat corrumpunt
Quid faciendum, ut hi numeri discantur Τ. 'i' Lectitetur Cicero , dc exercitatione excolatur Sty-luSoQuid circa mensuram perlodi servandum y Ut sit moderata , ni membris longius excurrentibus utamur. Nam neque ars poetica ultra hexametru
progressa est , nisi alicubi in
Quo artificio implebitur periodusῖ Quin-
218쪽
Quinque modorum artificio. Primo, per definitio-.nem ; secundo, per enumerationem ue tertio, per interpremtationem ι quarto, per congeriem , sive incrementum I quinto, per adjuncta, sive circumstantiaS. Quo artificio venu statur 3 Si seligantur verba con isonantia, gravia, lenia, nitida . Consonantiora sunt superlativa positivis, An gravit praesertim genere dicendi . Item verbalia praestant plerumque et ut Dominatrix animi cupiditas , consonantius est, quam si Dominam dicas. Ad summum, composita , ut grandiora sunt, sic Voca-liora οῦ ut L Parentum poenas a consceleratissimis Filiis repetunt . I Graviora sunt, qua majorem vim aut bonitatis aut malitiae ostendunt. Leniora
219쪽
Quot sunt Vitia contra compositione m 3 Sex. Primum, concursus, & hiatus vocalium 3 ut sego omni ossicio. J Secundum, ejusdem literae nimia assiduitas; ut Γ Xerxes Opulentissimus Rex. J Tertium , ejusdem verbi nimia iteratio. Quartum, nimis crcbra Ilo maeoptota 3 ut f veniunt flemtes , plorantes, lacrimantes , obtestantes. J Quintum, tra
jectio verborum, & dispositio inconcinna ; ut f inter is a
cra movit aqua fraxinos . I. Sext m , longa verborum
continuatio, & nimis prolixa periodus. Unde exurgit tertia elocutionis pars, hoc est, dignitas 3 A figuris.
220쪽
ad RAetoriere. I91 Est Iumen , & OrnatuSorationis in pluribus: ad differentiam Tropi, qui est vi tus & lumen in uno dumta-
Nat verbo; vel, ut Quintiliano placet L est verbi vel strinonis a propria significatione in
Undecim: in uno verbostptem ue Metaphora, Syne doche, Metonymia, Antinnomasia, Onomatopoeja,Catachresis, Metalepsis; in oratione vero qua tuorue Allego
Qii id est Metaphorar. . . Est translatio verbi ex eo loco,in quo proprium est, in eum , in quo proprium deest 3 aut quia: translatum proprio melius est. Id fac, mus , aut quia necesse est, aut