Manuductio ad rhetoricen e' severiori veterum oratorum disciplina ... Authore Antonio Maria Bonucci Societatis Jesu

241쪽

Senec.

et Ia Manuductio

det sibi ; vel, cum alium ringaverit, non expectat responsum. Habet Senecarinsignem subiectionem ad cohibendam iram . Nam , cum haec ut plurimum illatae per alterum injuriae concitetur; cogitandum diligenter est, vel eam injuriae irrogationem ab aliis renunciatam,vel a nobis ipsis deprehensam esse . s His quae

narrata sunt, ait in hanc rem

moralis Philosophus lib.a. de

. Ira e.a9., non debemus cito . credere. Multi ementiuntur,

ut,decipiant; multi, quia decepi sunt .: Alius comminatione gratiam captat; α. singit injuriam , ut videatur

doluisse factam . Est aliquis malignus , qui inimicitias

cohaerentes diducere velit. Et suspicax, dc qui spectare ludos cupiat, & ex longinquo tutoque speculetur quos CG-

242쪽

ad Rhetoricen . 2 II misit. J Cum vero per noSipsos injuriam depreliendi- .muS , excusanda cum alia, tum maxime personae conditio. Γ In his, pergit Stoicus

supra cap.3O., naturam e cutiemus , voluntatemque iacientium. Puer est IEtati donetur , nescit an peccet. Pater est 3 Aut tantum profuit, ut illius jam injuria jussit, aut fortassis ipsum hoc meritum ejus est,quod offendimur . Mulier est 3, Errat Iussus est Τ Necessitati quis nisi iniquus succenseti L sus est 3 Non est injuria pati quod prior feceris. Judex est tPlus illius credas sententiae , quam tuae. Rex est 3 Si nocentem punit, cede justitiae; si innocentem, cede fortunae. Mutum anim l est, aut simile muto Imitaris illud, si irascera. Morbus est , aut

243쪽

calamitas 3 Levius transiliet. sustinentem. Deus est Tam perdis operam, cum illi irasi ceris, quam cum iliam alteri precaris iratum . Bonus vis

est, qui injuriam aeoli 3 Noli credere. Μalus Noli mirari. Dabit pgnas alteri quas debet

tibi: Ehjam sibi dedit, qui

peccavit. IQuid est occupatio 3 Est , cum id quod aut in adversarii causa, aut in judi

cis opinione esse, aut fore sarbitramur, contrarium nobis praeoccupamus dicere, de cum ratione dissolvere. Ita Dulat. Epictetus apud Arrianum 'lib. a. cap. I 8. ad capessendam virtutis honestatem , nititur cunctationem removere hisque magnificis verbis cunctabundum praeoccupat , restrio increpat : - s Q usque tandem ditares praestantissi

244쪽

ad Rhetorisen . 2 L yma quaeque tibi vendicare,& nullatenus distinctionem rationis violare 3 Accepisti praecepta, quae amplectenda tibi fuerunt, eaque ampleXus es: Qualem igitur adhuc Doiactorem expectas, cujus his adventum, tui correctionem differs t Non jam adolescenses, sed matura aetate Vir. Itaq;, si neglexeris, & cesbaris, aC subinde morae moram a pro posito,propositum adjuxeri y, dc dies alios post alios consti tueris 3 non animadvertcso inihil te profecisse, sed hominem plebejum fore tam vi

Ventem , quam morientem .

Nunc igitur viri perfecti, dc proficientis vitam tibi sume , ac quicquid tibi visum fuerit , optimum, ea lux sit inviolabilis. Ac si quid laboriosum,

aut sv ave, aut gloriosum, aut tignominiosu ingruerit ἱ in

245쪽

a 6 Manuductis mento,tum adesse discrimen, . tum instare Olympia , nec licere differre: ac profectu muna clade ac remiuione , vel perire, Vel retineri. Ita So. crates in Eum evasit qui fuit, cum in omnibus se ipse promoveret;cum nemini auscultaret, nisi rationi . Tu verore si nondum es Socrates , siStamen ut qui Socrates csse velis, debes vivere. J In haec

verba Simplicius Hesiodi dictum illud merito commemdata : Differ opus, nunquam non conflictabere dam nis;

moram esse . Tantum porro

abesse , ut per segnitiem &procrastinationem retundatur dissicultas 3 ut potius semsim augescendo , fiat denique ineluctabilis. Pulchre prose

246쪽

. ad Rhetoricen. 217 . qu itur eamdemoccupationis figuram praetrudatus Epicte-tUS lib. . cap. Ia.. s Quando dixe r is: in crastinum adhiM-bo diligentiam: id abs te diciscito, quo nimirum velis hodie imprudens, importunus abjectus esse. Item, in postestate erit alterius, ut in hodie assiciat aegritudine ani: mi, hodie excandescam, invidebo. Considera, quae mala in te admittaS , sed cras , ais, melius habebo. Quynto me'; lius, hodie, quam si cras inperis i Plus conducet , si Lodie incipias, ut id nimirum in crastinum quoque Πεstarc

possis, ac non in tertium quo'que rejicias dic in 'I .'

Quid est Correctio 3 . ;

Est, quae tollit sentemtia m aliquam , aut Verbum b& eam, live id, alia sive alio , quia aut quod, magis idonea

Κ sive

247쪽

Σ. Ι 8 Manuductiosi ve idoneum videtur, emcndat dc corrigit. Vide infra, ubi exemplum Correctionis habes satis luculentum, Ouid est Dubitatio 3

Est , cum quaerimus , unde incipiendu m , tibi desinendum, quid potissimum dicendum, an prorSus dicendum sis , Basilius Seleuciae cum praemisisset processionem Divini Emmanuelis in mundum , dc omnia ejus ad juncta, subjungit: s Quae omnia , sancta Dona toti .lotius imi versi Mater, ac Vere Dei- parat in corde conferens, uti scriptum est, rerum admira-hilium acccssione exhilarata, cumulatiore gaudio intus perfunditur, α simul Filii, qui Deus est , oculis mentique objecta amplitudine percellitur. Ut igitur divinum Infantem contemplata est. - desi-

248쪽

ad Rhetoricen. 2I9 desideriis reverentia: plenis, ut reor, devincta, haec sola cum solo agitabat colloquia: Quam tibi, Fili, congruam appellationem inveniamξHominis 3 At conceptio tua divina est. Deir At humanam

carnem sortitus eS. Quid er

go mihi tecum faciendum 3 Lacte nutricabor, an Deum considerabo' Curabo ut ma-tCr , an adorabo ut ancilla λCircumplectar ut Filium, an Venerabor ut Deum ξ Lac in-

dam, an thymiama inferam ΘQuodnam hoc maximum ocinenarrabile miraculum 3 CPlum tibi sedes Sc te sinus

meus gestitat οῦ totus praesto es terram. habitantibus ue dc non a coelitibus prorsus a,

junctus. Non contingit i stadescensio loci mutatione, sed divina fuit condescensio. De- praedico blitam in homines

249쪽

aa o Mantiductio

charitatem, non strutor tua in Incarnationem. JQuid Communicatio ΘCum aut ipsos advers rios consulimus, aut cum

Judicibus deliberamuS.

Quid est Prosopopeia ΤEa est , cum personas in rebus constituimus, quae sine personis sunt 3 aut Corum νhominum, qui fuerunt tanquam vivorum, & praesertim actionem, ac scrmonem inducimus . Ita OrigeneS contra Celsum. L Nam cum crudelitatis mater est avaritia ν, tum pater furor: ea huic facinori conjecta parit odium, inde item nascitur exitium.&c. J Sed inter reliquas exi-- mia est Prosopopeia, qua nobilis quidam nostri temporis Theologus & Orator inducit almam Dei Parentem, in mo mento su et incontam i natet

250쪽

ad Rhetorisen. 2 TConceptionis sic Deum allo quentem : Deus Deus incus a qua enim voce auspicathas ordiar, quam a tuo suavissimo ac mellitissimo n mine γ ad te de luce vigilo . In hac prima lucis usura, hoc. increpusculo vite exorientis, mane diluculo ad te assurgo, te adoro, te mentis brachiis stringo, te ardeo, piissime:, sanctissime , benevolentissime. Sitivit in te anima mea, quam multipliciter tibi caro

mea. Ex hoc Vitae meae exo

dio anima, ct per redundam tiam caro mea in te aestuosissime feruntur, te concupiscunt quam ardentissime ,. ut qui vehementi siti exuritur. In hoc abdito, in hoc mat rinni uteri recessu, & avia solitudine, vere in deserta & invia terra appareo tibi, sicut in sancto, non secus ac ir K-s Tem-