장음표시 사용
211쪽
Nico LAI CO PERNICI uocantur. Nec penim suta talia spira utritus communia calaculis praeter haec,in quibus Solis Lunae. defeetus possunt accidere. In alijs enim Iocis digressio Lunae facit,ut minime sibi inuicem obsint luminibus,sed praetereuntes non impediunt sese. Fertur etiam hic orbis Lunae obliquus cum quatuor illis cardinibus suis circa centrum terrae sequaliter,cotidie tribus fere scrupulis primis unius gradus,decimon ono anno suam complens reuo Iulionem. Sub hoc igitur orbe, ipsius plano, Luna semper in consequentia moueri cernitur, sed aliquando minimum , alia quando plurimum.Tanto enim tardior,quanto sublimior, ueIocior autem quo terrae propinquior. od in ea lacilius, min alio quovis sidere ob eius uicinitatem discerni potuit. Inieblexerunt id igitur per epicyclum fieri,quum Luna illum circumcurrens, in superna circumserentia detraheret aequalitati, in in serna autem promoueret eandem. Porro quae per epicyclum liunt, etiam per eccentrum fieri posse demonstratum est. Sed clegerunt epicycIum, eo quod duplicem uideretur Luna diuersiis ratem admittere.Cum enim in summa uel infima abside epicy clij ex is eret,nulla quidem apparuit ab aequali motu disserenistia. Circa uero epicyclij contactum non uno modo, sed longe maior in diuidua crescente dc decrescente quam si plena uel siti.
ens esset,de hoc certaWordinaria successione. Qiiamobrem adihitrati sunt orbem, in quo epicyclium mouetur, non esse homo centrum cum terra, sed eccentrepicyclum in quo Luna seratur
ea lege,ut in omnibus oppositionibus co iunctionibus mediis is Solis cic Lunae epicyclium in apogeo sit eccentri,in med Js u ro circuli quadrantibus in perigeo eiusdem. Rinos ergo motus
inuicem contrarios imaginati runt in cetro terrae aequales, nempeepicyclum in consequentia, dc eccentri cetrum de absides eius in praecedentia moueri,sinea med j loci Solaris inter utrum psemper mediante. At* per huc modum bis in mense epicyclus eccentrum percurrit .Qciar ut oculis sub ciantur. Sit laomo, centrus terrae circulus obliquus Lunae A a c d quadrifariam dissectus dimetientibus A g o,dea n D centrum terrae E, fuerit autem
in A c Iinea coniundito media Solis de Lunae,atiue in eodem locota tempore apogeum eccentri, cuius centrum situ, centrum 3
212쪽
RavoLvrio Nun LIB. Ili f. pomicycli M N simus Moueatur iam eccentri apogeum in praeceis dentia, quantum epicyclus in consequentia, ambo aequaliter circa Ereuolutionibus aequalibus d menstruis ad medias Sosis coniunctiones uel oppositiones,& A a d Iinea medij loci Sosis inter illa semper meo dia sit, Lunais; rursus in praecedentia est apogeo epicycli. His eae sic costitutis coagruere putant apparentia. Cu enim epicyclus in semestri tempore 1 Sole quide seis timicirculu,ab apogeo aute eccentri totam copleat reuolutionem,consequens est, ut
in medio huius temporis, quod est circa Luna diuiduam ediametro ad inuice opponantur, dc epicyclus in eccetro fiat perigeus,ut in G signo:ubi propinquior terrae factus maiores essiciti mequalitatis di rentias. AEquales enim magnitudines ina
qualibus expositae interuallis,quae oculo propinquior, maior apparet. Erant igitur minimae,quando epicycIus in A fuerit, maximae uero in o. Quoniam minimam habebit rationem MN diis metiens epicycli ad A n lineam, maiore uero ad Gn caeteris omisnibus,quae in alns locis reperiuntur, cum ipsa o n breuissima fit omnium, d An siue aequas is ei on,eorum Iongissima quae t centro terrae in eccentrum circulum possunt extendi.
De earum assumptionum desectu. Cap. II. Alem sane circulorum compositionem tanquam cosen cientem lunaribus apparentiis assumpserunt priores. Verum si rem ipsam diligetius expenderimus no aptam satis nec lassicietem hanc inveniemus hypothesim . Quod ratione &sensu possumus comprobare.Dum enim fatentur, motum centri epicycli aequalem es e circa centrii terrae, fateri etiam oportet inaequale esse in orbe proprio, que describit,eccentro. Quoniam si, uerbi gratia, A u B angulus su matur partium XL v. hoc est dimidius recti, d aequalis ipsi A gD, ut totus 3 ao rectus fiat, capiaturo centrum epicycli in o.
213쪽
Nico LAI COPARNI cIde conne statur O p , manifestum es , quod angulus o F D maior est ipsi G g p;exterior interiori& oppsito. Quapropter occarcumferentiae o A a, de D o dissimiles sub uno tempore ambae destri,
Ptae, ut cum D A B quadranssuerit, D Gquem interim centrum
epicyclidescripsit, maior sit quadrante ciraculi. Patuit autem in Luna diuidua utracpo xs eco o semicirculum fuisse, inaequalis est ergo epicycli motus in eccentro suo que ipse describit. Quod si sic fuerit,quid respodebimus ad axioma. Motum caelestiu cor Porum aequalem esse de nisi ad apparentia inaequalem uideri,si motus epicycli aequaisIis apparens fuerit reipsa inaequalis et accudet consi ituto principio de assumpto penitus contrarium. At si dicas aequaliter ipsum moueri circa tera centrum, arc p id eue satis adaequalitatem tuendam, qualis itagitur erit illa aequalitas in circulo alieno, in quo motus eius noexistit, sed in suo eccentro et Ita sane miramur de illud, quod ipsius Lunae quoi in epicycIo aequalitatem uolunt intelligi non comparatione centri terrae per Iineam,uideli cet u GM,ad quam merito debebat referri aequalitas ipso centro epicycli consentiams,sed ad punctum quoddam diuersum,at inter ipsum de eccentri celitrum mediam esse terra, de lineam I G H tanquam indicem aequalitatis Lunae in epicyclio,quod etiam re ipsa insequalem sa tis demonstrat hunc imotum. Hoc enim apparentiae, quae hypothesim hane partim sequuntur,cogunt fateri Ita quod Luna epityclium suum inaequaliter percurrente , si iam ex insequalibus inaequalitatem apparentiae comprobare uoluerimus, quali sutura sit argumentatio licet animaduertere. Quid enim albud saciemus, nisi quod ansam praebebimus his qui huic arti
detrahunt. Deinde experientia de sensus ipse nos docet, quod parallaxes Lunae non consentiunt ijs,quas ratio ipsorum circuIorum promittit. Fiunt enim parallaxes, quas commutationes uocant, ob euidentem terrae magnitudinem ad Lunae uicinitatem. Cum enim quae a superficie terrae centro eius ad Luna eritenduntur rectae lineae . iam non apparuerint parallatu sed inclinaa
214쪽
REvoLvrio Nun Li B. IVII. io oinclinatione manifesta sese secuerint in lunari corpore, necesse habent essicere Iunaris apparentiae diuersitatem, ut in alio loco uideatur a convexitate terrae per obliquum coluentibus ipsam, quam ijs, qui . centro tiel uertice suo Lunam conspexerint. Taistes igitur commutationes pro ratione lunaris i terra di istantia uariatur. Maxima enim Mathematicorum omnium consensu est partium LX ii ii. de sextantis, quarum quae a centro terrae ad
superficiemes una, sed minima secundum illorum symmetri, am debuit esse partium xxx i i I. totidem scrupulorum,ut Luna ad dimidium fere spacium nobis accederet,ae per consequeritem rationem oportebat parallaxas in minima de maxima di, stantia in duplo quasi inuicem differre. Nos autem eas quae indiuidua Luna crescente dc decrescente fiunt, etiam in perigaeo epicycli parum admodum uel nihil disterre videmus ab eis, quae in desectibus SoIisaLunae contingunt, ut suo loco assa,
tim docebimus. Maxime uero declarat errorem ipsum Lunae corpus, quod simili ratione duplo maiusmininus uideri coriis tingeret secundiam diametrum. Sicut autem circuli in dupla sunt ratione suorum dimetientium, quadruplopserun ma, ior uideretur in quadraturis proxima terrae, quam opposita Sosi, si plena luceret: sed quoniam diuidua lucet, duplici nihilominus lumine luceret, quam issic plena existens. Cuius opposi, tum quamuis per se mana festum sit, si quis tamen uisu simpli,
ei non contentus per dioptram Hipparchuam, uel per alia quae uis ins umenta, quibus Lunae dimetiens capiatur, experiri uoluerit, inueniet ipsum non differre, nisi quantum epicyclus sine eccentro illo postulauerit. Eam ob causam Menelaus Timoleschares circa stellarum fixarum inquisitionem per locum Lurante non dubitauerunt eodem semper uti Iunari diametro pro semisse unius gradus, quantum Luna plerunque occuPare uideretur.
Alia de motu Lunae sententia. Cap. I II, Tasane apparet,ne P eccetrii esse, per que epicyclus maior ac minor appareat, sed alvi modu circulam.
215쪽
Nico Lar Co PERNICI Sit enim epicyclus An,quem primum maiorem . nuncupabi. mus,centrum eius sit ex centro terrae quod sit D ,reela linead et extendatur in summam absidem epicycli de in ipso a centro aliud quos partium epicycliu describatur u s , haec omnia in F eodem plano orbis obliqui Lunar. Moueatur autem cinconsequentia, A uero in praecedentia, ac rursus Luna abs superiori parte ipsius usin coita sequentia,eo seruato ordine,ut dum linea D c furarit una cum loco Solis medio Luna semper proxima ficentro ob hoc est in n signo, sub quadraturis
autem atq in F remotissima. Quibus sic constituistis,aio lunares apparentias congruere. Sequitur enim,quod Luna his in mense circumcurret epicyclium n F, quo tempore C semel redierit ad Solem, uidebiturci; noua& plena minimuin agere circus tum, nempe cuius quae ex centrosuerit c n. In qua draturis autem maximum secundum distantiam a centro c3. Sic rursus illic minores,hic maiores
aequalitatis N apparentiae disterentiarum e ciet substin ilibus sed inaequalibus circa o centrum circumferentqs. Cumbo centrum epicycli in homocem tro terrae circulo semper fuerit,non adeo diuersias
parallaxas exhibebit, sed ipsi epicyclo solii consormes.Et in promptu causa erit, cur etiam corpus Iudi, nare sibi simile quodammodo uideatur,ati caetera omnia quae circa lunarem cursum cernuntur sic
euenient. Quae deinceps per hanc nostram hypothesim demonstraturi sumus, qua iam eadem rursus per eccentros fieri possunt,ut circa Solem fecimus debita proportione seruata Incipiemus autem a motibus aequalibus, uti superius faciebamus, sine quibus inaequalis discerni non potest. Uerum hic no parua difficultas existit propter parallaxas quas diximus. Quam ob rem per Astrolabia rem alia quae uis instrumenta non est obseruabiIis Iocus eius. Sed naturae benignitas humano desiderio etiam in hac parte prouidit, quo certius per de eius eius,quilm usu instrumentorum depraehendatur, ac sis erroris suspici ne.
216쪽
RE voLvrio Nun LIB. Nam cum caetera mundi pura diurnae lucis plena,no fienon aliud esse constat, quam terrae umbram, quae in conicam figuram nititur, desistit g in mucronem,ua quam ilicidens Luna hebetatur, atq; in med ijs constituta tenebris, intelligitur ad Solis oppositum locum peruenisse. Necue uero Solares defeetus, qLunae obiectu fiunt , certum praebent loci lunaris arguinentu. Tunc enim accidit a nobis quidem Solis ae Lunae coniunctio, nem uideri,quae tamen comparatione centri terrar,uel iam praeteriit uel nondum saeta est, propter die am comutationis cauissam. Et idcirco eundem Solis defectum non in omnibus terris aequalem magnitudine de duratione,nem suis partibus similem cernimus In lunaribus uero deliqu is nullum tale contingit impedimentum,sed ubi ipsiui similes senti Quoniam umbrae illius hebetatricis axem terra per centrum suum 1 Sole transmittit, sunt, propterea lunares defeci us accommodatissimi, quibus certissima ratione cursus Lunae depraehendatur. De reuolutionibus Lunae, de motibus eius particularibus. Cap. HII. X antiquissimis igitur, quibus haec res citrae suit,utl posteritati numeris traderetur , repertus est Metoni Atheniensis, qui floruit Olympiade trigesimaseptiis ma. Hic prodidit in xl x. annis solaribus ccxxx vinenses compleri,unde annus ille magnus-hoc est, decem nouenalis Metolicus est: appellatus. Qui numerus adeo
placuit,uti Athenis alijso insignioribus urbibus in foro psigeriretur, qui etia us* in praesens uulgo receptus est , qd per ipsum
existiment certo ordine costare principia de fines mensium. Acinum quom SoIarem dierucc CLX v. cum quadrante commenis iurabilem ipsi melibus. Hinc illa periodus Callippica Lxxv r. annorum quibus decies de non ies dies unus intercalatu r,Wipissum annum Calippicu nominauerunt. At Hipparchi solertia reperit inccc IIII. annis totu diem excrescere, de tunc solum uerificari, quando annus Solaris fuerit c cc. parte diei minora
Ita quos ab aliquibus annus iste magnus Hipparchi denomiis C natus
217쪽
N i c o L A I C o P E RN I c Inatus est,an quo complerentur menses DccLT. Haec simplicius crassiori,ut aiunt, minerua dicta sunt. Quando etiam ano is maliaealatitudinis restitutiones quaerutur. Quapropter idem Hipparchus ulterius ista perquisiuit, nempe collatis adnotationibus, quas in eclipsibus lunaribus diligetissime obseruauit, ad eas quas a Chaldaeis accepit: tempus in quo reuolutiones menasium &anomaliae simul reuerterentur, definiuit esse ccc XL v. annos Agyptios, Lxxxii.dies,&unam horam,& sub eo temis
Fore mens S IIII. cc Lxv IL anomaliae uero mi. DLXXIII. circuitus copleri. Cum ergo per numerum mensium distributa fuerit proposita dieru multitudo funim centena uigintifex millia de vII.dies,at* una hora, inuenitur unus mensis aequalis dierurix IX. scrup. primorum XXXI. secun d. L. teri. VIII.quari. IX. quint. NT. Qua ratione patuit et iacuiuslibet temporis motus.
Nam diuisis ccc LX. unius menstruae reuoIutionis gradibus sttempus menstruis, prodiit diarius Lunae cursitis a Sole gradus
i I. scrup. prima XI. seciada XXVI. tertia XLI. quarta XX. quinta xvii l. Haec trecenties sexagesies quinquies colligiat ultra duodecim reuolutiones annuu motu grad. CXXIX. scrup. Prima xxv I i. secunda XXXI. tertia xxv III. quarta XXIX. Porro menses III i. cc LXVII .ad DH. DLXXIII. circuitus an Omalia cusint innumeris inuice copositis, utpote quos numerat X VI l. comuni mesura erut in minimis numeris ut CCL I. ad cc LXIX. iii qua ratio est theorema xv. quinti Euclid. habebimus lunare cursum ad anomaIis motu.ut cumultiplaea uerimus motu Lia nepcc LXIX.&cosectu diuiserimus p cc Li. exibit anomalle motus annuus ude posi: integras reuolutiones X I I I. grad. L xxx v si tauru p. pri. XLIII. secuda VIII. teri. XL. siri. xx. ac perinde diarius grad. xli I. scrv. pri. III. scaea L i I i. teri. L VI. art. XXIX. Latitudinis aut reuolutio alia ratione habet: Non em couenit sub
praefinito ipe q anomalia restituit, sed tuc solumodo latitudine Lungred isse intelligimus qn posterior Lunae defectus perosa similis & te ilis fuerit priori,cu uideIicet ab ea de pte seu les utria usu fuerint obscuratioes magnitudine inqtia dc duratio e, ad aecidit qn aeqlessuerint a summa uel infima abside Lune distati tue emintelligitur aeqles umbras aevii tepore Luna utrasisse.
218쪽
Rr voLvrio Nun LIB. Irar. ox Talis autem reuersio secundum Hipparchum in men fibus v
cccc LVIII.contingit,quibus respondeant latitudinis . Dccccxx III.reuoIutiones.Qua etiam ratione constabant particusa,
res latitudinis motus in annis de diebus ut caeteri.Cu enim multiplicauerimms Luns motum a Solest menses D ccccxxHI.&collecstum diuiserimus per Ucccc L viii.. habebimus latituadinis Lunae motum.In annis quidem post reuolutiones XI II,
gradus CLXviII.scrup. prima XLII.secunda XLVI.tertia TX quart. III.In diebus autem grad. XIII.scrup. prima re Ii I. securia da XL v.tertia XXXIX.quart. XL. Hoc modo Lunae motus aeo
quales taxauit Hipparchus,quibus nemo ante ipsum accessit MPinquius,attamen in omnibus adhuc numeris absoIutos fuisse succedentia secula manifestarunt.Nam Ptolemaeus,mediu quidem a Sole motum eundem inuenit quem Hipparcsus, anomatiae uero motum ab illo deficere annuum in scrup.secund. I.terratijs XI.quartis XXXIX. Latitudinis uero annuum abundare in scrup.tert. L II. quartis XL i. Nos autem pluribus iam tranis actis temporibus,Hipparchi medium quo motum annuum inuenimus deficere in scrup. secundo uno, tertias VII. quartis L vi. anomalis uero tertia solumodo xxvi.quarta LV. desunt. Latitudinis quo motui scrup.secundum unum,tertia I Lquarta XLI I. abundat.Itam motus Lunae aequalis quo differt a mois