Oratio de vera fidei Christianae notione ...

21쪽

libris umbolita locum laudabo. , Quid igitur fides γ' Ad hanc quaestionem respondet

UELANTHON: constanter assentiri verbo Dei ρβὶ, , omni, verbo Dei β' . V Addit autem: est fides non aliud nisi fiducia misericordiae divinae promissae in Christo οβ . . Credit igitur vere, qui praeter minas etiam vangelio credit, qui vultum in misericordiam Dei, seu Christum, pignus misericordiae divinae defigit ρ' . V , Ea fides pacificat cor et exhilarat, facitque ut pro tanto benes scio, pro condonato peccato propter Christum redame- iur Deus, adeoque amor Dei fructus dei est io . a Summa omnia habet, omnia potest, qui Christum habet,. hic justitia, pax, vita, salus est min. V is qui norunt a peccati vim, quorum conscientias peccati cognitio per culit, iis demum voluptati est hanc de fide doctrinam

Neque aliter uvisus. Nam praemissis nonnullis de perversis multorum opinionibus locique gravitate ii h principio,' inquit, admonendi sumus, perpetuam esse. fidei relationem cum verbo, nec magis ab eo posse di velli, quam radios a sole, unde oriuntur, Jo XX 3 l . . Si ab hoc scopo, quem collimari debet, vel minimum . desiecti fides, naturam suam non retinet, sed incertas est credulitas, et vagus mentis error. Idem verbum a basis est, qua sulcitur et sustinetur unde si declinat, scorruit. Tolle igitur verbum, et nulla jam restabit a s des. - Verbum ipsum instar speculi esse dicimus, . in quo Deum intueatur de ii,). quaestionem autem quid in verbo Domini reperiat fides, quo nitatur

22쪽

et recumbat praeter alia haec respondet: dusta fidei, definitio nobis constabit, si dicamus esse divinae ergati nos benevolentiae firmam certamque cognitionem, quaen gratuitae in Christo promissionis veritate undata, per Spiritum . est revelatur mentibus nostris, ct cordibus, obsignatur λβ . V - Non sine causa in Christo pro-nmissiones omnes concludimus quando et ejus agnitione totum vangelium postolus concludit ii β). o Fides, in Christi notitia sita est Christus nisi cum Spiritusnsui sanctificatione cognosci nequit Consequitur, fidem an pio affectu nullo modo esse distrahendam ii y . V - , Innsumma, vere fidelis non est, nisi qui solida persuasione, Deum sibi propitium benevolumque Patrem esse perau- nasus, de ejus benignitate omnia sibi pollicetur nisi qui divinae erga se benevolentiae promissionibus fretus, indubitatam salutis exspectationem praesumit i) . V , Ad talem divinae bonitatis gustum percipiendum quos modo se attollat animus, quin simul ad redamandum, Deum totus accendatur Vere enim cognosci illa suavi, latis affluentia non potest, quam Deus timentibus o recondidit, ut non simul vehementer assciat. Quem autem semel assecit, penitus ad se rapit et effert is).'Uterque igitur, et MELANTHON et ALVINUS, Omne verbum

Tei de objectum dicit, ita tamen ut cerni illud sta.

tuant praesertim in L angelio in HRISTO, in eo θεο, in grasia divina nobis in cuRIsm patefacta. Uterque non una mentis persuasione fidem absolvi, sed animi etiam fiduciam, et hanc quidem in primis complecti, strenue contendit ita .

Eandem dei descriptionem dant libri symbolis tum 2

23쪽

Lulteranorum, tum Refomalorum in quo tamen probando locis adducendis, brevitatis causa, abstineo iri . Rejecit autem hanc doctrinam Meleata Romano. Catho.

liea, ct obiecti. λὶ et indolis dei ration habita ad . Quid quod ipsa deinde Protestantium Societates nimis

eheu illam neglexerunt. tenim cum vera fides, quae primo praesertim tempore, in rerum M. Instauratoribus omni sua vi regnabat, vera dei notio iterum evanuit.

Testantur hoc deploranda ista voluntatum disjunctio, vehementissimaeque lites, de hoc illove placito agitatae, in primis detestabile illud bellum Moramentarium, Luthorano inter et Reformato gestum, quo suis ipsi rebus

valde nocuerunt, Seque mutuo deVOrarunt, rixas agentes,

in lixis et calonibus vix serendas λ,). Testantur idem dissensiones et inimicitiae, quae nostra in patria Remon-δtrante inter et Contra-remo= tranfra, tanta atrocitato tantaque animi vehementia actae sunt, ac si ex abstrusior quodam dogmate, de quo in utramque partem pro babiliter posset disputari, vel accepto vel rejecto, aeterna hominum salus penderet. Retrogressa igitur est utraque Ecclesia, ulterana et Reformata in eo, quod fidei doctrinam justo majore accuratione describere voluerit, nimiumque suae descriptioni statuerit pretium, quum dogma tum interpretationem eodem loco, atque ipsa fidei Christiana placita, haberet. Sed numquam eo Sque retrogressa est, ut indoles etiam fidei perverse prorsus Xponeret Ipsi adeo alionalistae, etsi in exponendos de objecto a sacrorum Instauratoribus longo discedebant, vim tamen ejus moralem strenue vindicarunt. Valet hoc de iugoscu EIDERO 'in. Valet magis etiam de BRoscuΝΕΙ- Diqitia ' Corale

24쪽

19ngao, quippe qui in loco de πο λιγγενεσι , derade agat

eamque sic describat, ut mentis quidem persuasio in aregnet, sed animi etiam assensio ac ducia in cullis reponenda, ea contineantur λ' Neque est quod miremur, CHLEIERMACHERUM, virum pietate aeque ac ingenii acumine insignem, in animo, in sensu et voluntate propriam fidei sedem posuisse, licet in definiendo dei objecto a Resormatoribus abierit quippe quod in cuRISTI serfectione et beatitudine cerni statuat, idem dicens animi actum, vel conditionem, qua persectionis et beatitudinis canismi participes fiamus V . Sed quid est quod plures commemorem Nostro enim tempore haud sacile quis dixerit, fidem una mentis persuasione absolvi sed ad

animum etiam, et ad hunc quidem praesertim, reserendam eam esse omnes concedunt et contendunt 'L

Verum enim vero de objecto fidei si quaeris, in diversas abeunt partes a Theologi est universe Christiani- Protestantes, cum Lutherani, tum Reformali quod tin aliis regionibus, ct vero etiam in ipsa patria nostra videmus et experimur. Quaeritur igitur, quam viam ingredi nos oporteat, ut vehementissimae istae contentiones litesque

componantur.

Sunt qui contendant, servandam esse ac tuendam Ecclesiae doctrinam, in libris ejus symbolicis expositam, hanc tradendam esse ab unoquoque, qui Vel sacrorum Antistitis, vel Prosessoris theologici munere in Ecclesia nostra sungi velit eosque adeo, qui constitutae huic

25쪽

Ecclesiae doctrinae subscribere nolint, quum a vero eam aberrare sibi persuaserint, vel ad munus, quo in commodum Ecclesiae lancturi sint, non admittendos esse, vel, si eo langantur, sponte sua de illo decedere debere, vel ab Ecclesiae Moderatoribus removendos esse. Quorum nonnulli, paucissimi quidem, at nonnulli tamen, vindicandam esse Ecclesiae doctrinam monent, hanc unice ob causam quoniam est Ecclesiae doctrina alii vero,

iique longe plures numero, quia persuasum ipsis est,

librorum symbolicorum argumentum cum sacri Codicis doctrina plane convenire. Sed qui priorem amplectuntur sententiam, A Protestantismi principio prorsus valedicunt, et ipsos Patres Dordracenos sibi repugnantes habent,

quippe qui unumquemque Synodi socium, hoc jurejurando obstrinxerint . Promitto coram Deo, me in tota hac synodali actione , - non ulla scripta humana, sed solum Dei verbum pro certa ac indubitata fidei regulas adhibiturumV, neque examinare acceptam ab Ecclesia doctrina dubitaverint. Quid p quod admissa illorum sententia, nulla umquam exstitisset in instauratio δ' . Qui autem posteriorem propugnant sententiam, pro vero habent, ponuntque, quod alii, iique certe haud pauciores numero, negandum esse existimant. Quid igitur Num convocandam esse censetis alteram Synodum Dordracenam, quae cum de librorum symbolicorum doctrina, tum de sacrorum Antistitibus et Theologiae Prosessoribus judicium serat Dubito, an gratum ore illud acceptumque, in praesenti rerum conditione, ipsis doctrinae Ecclesiae fautoribus. Ego quidem mihi persuasi, nihil aliud esse-eturam esse ejusmodi Synodum, quam ut lites augerentur,

26쪽

atque in diversas partes cclesia nostra distraheretur.

Qui igitur hoc remedium adhiberi vellet, malo non mederetur, sed illud etiam augeret. Alii M. Antistitibus atque Theologiae Prosessoribus plenam dicendi docendique libertatem dandam esse dictitant hoc verum Sse Protestantismi principium inculcantes, ut suam quisque sententiam libere profiteatur nec Christianam, ne Resormatam Ecclesiam suam habere doctrinam, demque, quae a nobis postulatur, non Mesdem, certis quibusdam dogmatibus adhibendam, sed

consistere unice in fiducia, in cuRISTO, Deoque reponenda. Audio. Sed videte vos, quaeso, qui ita loquimini, an non in alterum ruatis extremum, sententiamque propugnetis, cui et historia, en ipsa rei ratio, et vero etiam vestra ipsorum affirmatio prorsus repugnet. Concedo, nulli licere Societati Christianae ejusmodi doctrinam constituere, quae vel cum librorum s. nunciatis pugnet, vel plura contineat, quam quae divina nos docet patefactio nam quae hoc agit horumque confessionem a suis sociis re quirit, haec ne Gristiana quidem Ecclesia, me judice, dici meretur. Idem vero et Christianam ct Resorm tam Ecclesiam sua gaudere doctrina contemto Etsi enim plus Conditor Ecclesiae spectavit, quam mente noStras illustrare nec Sustema doctrinae absolutum tradidit, tamen venit quoque ad docendum, doctrinamque, quam Patre acceperat, cum hominibus communicandam i 'in: cui consilio et muneri quo modo satisfecerit, tota ejus vita nos docet id in Hanc igitur doctrinam accipiat et confiteatur Ecclesia, quae Christiana dici puMit necesso

27쪽

est. Imo ne cogitari quidem potest Ecclesia, nisi confitens, nisi id quod credit, libere pronuncians. Quod autem confitetur, quid est, nisi doctrina quam cogitare non possumus, nisi certa quaedam placita continentem. Cogitandi dicendique libertatem strenue quidem propugna runt ac vindicarunt Resormatores sed libertatem intellexerunt, vero ullum discipulo dignam in suamque ipsi doctrinam, Ecclesiae Romano-Catholicae sententiae oppositam, denunciarunt δεχ. Putatisne, agnituros suisse eos pro suis, qui vel summam Pontificis Romani auctoritatem vel placitum de Ecclesia falli nescia, vel trans- substantiationis q. d. dogma vel intercessionis Sanctorum,

nominatim MARIAE apud Deum ΗRIsTUMque necessitatem, vel bonorum operum vim meritoriam docerent ac propugnarent 3 Quid p quod vobis ipsi contradicitis: nam

fiducia, in Deo curasToque reponenda, quam recte praedicatis, nonne ponit mentis persuasionem de Deo, bene nobis volente, de HRIsTO , unico nostr Conservatore, divinitus nobis dato, dignoque, in quo omnem noStram reponamus fiduciam 8 Haec autem nonne placita s. dogmata Sunt, quae cognoscere et amplecti nos oportet, ut Deo curasToque fidem habere possimus Sunt igitur in Protestantium quoque Ecclesiis certi denique fines, ultra quos in docendo progredi minime licitum sit, nec Ommendanda plena est libertas ad praesentes lites componendas i)βὶ. Alia igitur ineunda est via, et ea quidem, meo iudicio, quam demonstrat orationis meae argumentum MemoIta nimirum tenenda est et in omnium animis imprimenda Disitias by Ooste

28쪽

vera fidei Christianae notio. Quam si attendimus, non omnis quidem deleta erit pugna atque dissensio; sed in

necessariis conSentiemus, ct de ceteris amica erit disputatio. Quod ut pateat, agedum, in memoriam nobis revocemus,

quae vera idei Christianae notio sit, tum objecti, tum indolis ratione habita. Objectum ejus est, ex ars et Apostolorum institutione,

ut vidimus, doctrina, quam denunciarunt, in primis angelium, maxime ipse cunIsTus, unicus hominum Con-Moator, Muεque, qui dando illo, Suam erga nos benevolentiam in luce collocavit. uibuscum consentiunt, ut

probavimus, quae sacrorum InStauratores docuerunt. Hoc

igitur objectum fide amplectamur necesse est. Quod qui spernit et repudiat, is, quod moderati etiam vereque liberales Theologi agnoscunt, nec 'cuRIsTI discipulus, Ecclesiaeque Ilisorinatae socius dici potest, nec docendi munere langi i si . Contra qui hoc objectum mente et animo comprehendit tenetque is, quippe vera si de imbutus,

ut germanus cuRISTI discipulus atque Ecclesiae Resormatae socius est habendus, neque a docendi munere amo-Vendus. At quaerat sorte quis tune igitur Ecclesiae nostrae libros symbolicos nihili facis, et abrogandos eos esse cenMS, quos amen Ecclesia et olim recepit saepiusque confrmavit, nec ad hunc usque diem ejecit Minime Vero contra magni illos aestimo, veramque patefactionis divinae doctrinam iis contineri mihi est persuasissimum. Sed idem contendo, nonnulla in iis reperiri, qua vel accuratius nuncianda essent, vel nimis accurate dicta

sint quorum posterioribus aptior mihi quidem locus esse videtur in Theologia dogmatica, quam in Consemione:

29쪽

M quippe quae philosopham ipsorum dogmatum dent expli

cationem. Itaque nec contemnendi sunt, qui horum librorum auctoritatem conservare ac tueri studeant nec vero etiam condemnandi, atque ex Ecclesia excludendi, qui ad ipsos libros symbolicos provocantes δ' in quae in iis contineri sibi videantur, vel cum sacrorum librorumentis minus congruentia, vel horum modum excedentia, amplecti atque docere se posse negent, dummodo principem illum locum non rejiciant, qui in cullIsri et Apostolorum doctrina regnat, quemqKe sacrorum Instauratores e tenebris in lucem protulerunt, locum dico de Mangelio, in libris m. nobiscum communicato, locum dico decimuCHRISTO, Conservatore nostro unico, locum dico de Deo, qui tanto mundum prosecutus sit amore, ut unigenam suum Filium dederit, ad unicuique, idem illi habenti, aeternam vitam beatitudinemque donandam i hin, vel aliis verbis ad eandem rem exprimendam adhibitis, locum de Deo gratis nos justos declarante, et ut justos tractante, quotquot fide cum curasTo juncti simus δ'). Sed dicat sorte quisci quid proficies, ad Codicem s. tamquam sontem, o quo hauriendum si s de objectum, continue recurrendum esse statuens An tibi ignotum est verissimum illud EREXPEDII epigramma:

Hie liber est, in quo sua quaerit dogmata quisque, Invenit et pariter dogmata quisque sua l40

Respondeo cum cullus ToMo πὰντα τὰ ἀναγκαῖα δῆλα.

Dissidia autem ista deploranda, quae suere et adhuc sunt in Ecclesia, magnam partem, diversis multorum tribuenda sunt studiis in altissima et abstrusissima quaeque pene-

30쪽

trandi, atque explicandi, quae explicata non sunt in libris

M. quippe captum nostrum superantia quo factum est, ut hi ad ABELLII, illi ad ARII, alii ad alios prolapsi fuerint errores. Praeclare MELANTHON bone Deus,' inquit,

quales tragoedias excitabit haec quaestio ad posteros εἰ

, Ego me refero ad illas Scripturae voces, quae jubent in vocare Christum, quod est ei honorem divinitatis tribuere, , et plenum consolationis est τὰς τε ἰδια των έποστα- σεων καὶ διαφορας ἀκριβως τε ιν ου πανυ is aga , ρει i . V talibit Mysteria divinitatis rectius adora ierimus, quam vestigaverimus imo sine magno periculon tentari non possunt id quod non raro sancti viri etiam, sunt experti Quod tamen non ita accipiendum est, a si damnandum foret illorum studium, qui fidem ad intellectum evehere conentur: nam sicuti in rerum natura ita et in libris M. patefactionem suam Deus nobiscum communicavit, ut eam contemplaremur, et quoad ejusseri possit, intelligere studeremus; sed cavendum est, ne ad ejusmodi intellectum et ipsi perveniamus, et alius ducamus, quo ipsum de objectum ejiciatur, desque vera

evanescat. Quae ad salutem scit necessaria sunt, non

uno, sed plurimis locis, neque obscure, aut dubie, sed aperte atque dilucide in s. Codice docentur. Nec timen. dum est, ne admissa, quam propugnamus, Sententia veritas ipsa detrimenti quid sit captura. Quod vere dictum sit in libris nostris symbolicis, pro vero agnoscetur. Nam veritati atque adeo vangelio HRIsri non nisi pro tempore contradici potest. Indiget homo ea, quam . Scriptura manifeste nobiscum communicat, doctrina, quum,