장음표시 사용
21쪽
tes muliebri habitu pensa trahere, em puellis omnibus mollitie corporis, o oculorum lasciuia praecellere solitum, memoria proditum esti cuius fama in exemplum no modo Asyriam, sed Graeciam cr Barbariam ad eandem ι-ta rationem concitauit. huius epitaphium apud Ciceronem e Graecis conue
sum legitur,in quo gloriatur sic se omnes Assma .luptates ab Iulisse me habeo, qua edι. quaei exaturata labido Hausit: at illa iacent multa, praeuara relidia. uid alia inquit cinisoletis,in bovis,non regis sepulchra inscribere sed oluptatem Hmittamus: nams bestiae loqui sent, eam pruriam se igeneris esse ricerent. 3 Secunda opinio de honore ab iis inducta ea,qui se ad Rempublieam administrandam conferunt,eviunt1ue ex rebus benegestis immortale es ria fructum conserui. nde Virgilianum it Ad- se famam extender actis Hoc istutis opus. His persuasum est omnia consilia, curas, e
lias, cogitationes,facta omnia ad gloriam nominis famamyue resem vaserere,i am ero gloriam nusquam esed tamen honos in summo bonorύς - non est, i Aristiteles tribus argumentis confirma qua suo facilius inultigantur,dillonenda nobissant. Primumse, 6 Summum bonum proprium est ram,in γε inest: sonos nan eu proprius hominis, cui defertur: quia etiam inho
mnos igitur est non summum hominis Γο-- Ratio assumptionis admodum leuis est: non enim laus ea, qua ira bono defertur,in eum qu3 defer reciprocatur: nec qui laudat alium, partem eius laudi quam impartitur ι endicatsed qui laudat si obsequio m officio qui Pero laudatur,a γirtutibus Q rebus bene gestis laudem conseruiatur. Itaque tam proprius est eius,qui colitur, hanai, ruam propria γirtutes eiin sunt, propter suas colitur. s Cecundum autem argumentumsic Summum bonum eripi nant.test: Honos eripi potest: Honos igitur non esἱ summum bonum. 6 Tertium Q ltimum sie: summum sanum ad aliud non refertur: Honos refertur ad aliud. expetitur enim irtutis causa: Quare non est honos summum bonum.
22쪽
metitur honore Cresaria populari uod si ita est, irtutem ad laudem,no laudem ad Mrtutem referra putat oportere ui praeclare litisin ille Cicero confirmat: Nuilam, arti irim aliam mercedem laborum, Uculorumque pro AreΓiade erat,praeter hanc laudis ingloria qua fuidem detracta,iudues, fuid poeta. Hi quia in tam exiguo ita curriculo, Cy tam brmi, tantis nos in labori bin exerceamusret atro loco,Itane dero tantis in laborιb- Caιus Marius pe Pro Rabiri
. Heias ue ixisset, si nihil longius quam ita termini pastulabansiste in anima de si gloria siua cogitasset stat credo eum innumerabiles so iam copias in Italia fudisset, atque obsidione Rempub. liberasse omnia sua fissi
'na moratura arbιtrabatur: non est ua, si uirate neque quisquam n rumis reip.periculis cum laude ae irtute besa 'quin θeposteritati ructuque ducatur. Declarant idem rerum publIcarum conditores, legumque ut
res sapientsimi,fuι ciues suos praemio in laude adsudium irtutu inclistabante qua argumento sinem )irtutis iudicabat potius honorem ι Disse,
quam contra,honoris γιrtutem. Et de honore quidem hactenus.7 Oblata aute digrewanis occasione breuiter de γιrtute, cum ea refutauri minime sibi proposivisset, dis tat tame Ara fotelesIn qua negar positam esse beatam Miram,irimquescribit tib. Io. huius operusia tam inomsiderata est rationum leuitas . t permirum sit, tam stultas ineptia, ei phil opho in mentem enisse,qui solus in philosephia regnare Mitte ratιones eius simpliciter ac separatim dissonam, Q ad singula ex ordine restondebo : Prima gitur est, 8 summum bonis in dormient aut nιέil in νιω agente esse no potessemrtus in dormiente,aut cessante inessepotest: Virtus igitur non es summum bonum. Secundum caput tuaepropositionis qu/dsumis nihil agentem beatum esse non posse tibι assentior o Arai totele ne pigros desidiosos de beata Lia benes rare ια amesed illud primum ereor tribi audeam concedere Virtus enim quemadmodum cessare psit in homine,suist eius compos in particeps, non mustigoran quia in somno suas actiones intermittit'at ne in stiliis quιdem liberalitas assidue dabis: nec fortitudosna ila intermisisone in peracutis magnis Cr arduid ,sustur: nec tamen ob eam causim trauis harum otiosa erit, praeserti, cum res tempuε 'stulabit, Umcio fungatu uo.Itaque neyue γιν libaratis quandiu γgilabita diu manum ad crumenam admouebit, perpetua Cra dua largitione tiberalitatis laudem retineat: nec Pi ortassarium semper euaginatum, Cr h
mbus obiectum tenebitristas cum opus fuerit xel ille largiatur, et sissese
23쪽
periculis dedat, neuter horum cessato sed diligens studiosin Mirtutis
eis limabitur. Quid igitur potes adferre, quamobre irtus in homine cessetim prosus ab omni munere acetian quia multis praesidiis Cy adiumetis eget: incidunt autem aliquando tempora eiusmodi, t his omnino deIA- tura sit 'at γιrtus praetersim γὰυμπι nihil requirat se etia enim ars bene tuendi in se tota conuersa est,nec sicut reliqua artes ad se tuedam emternis adiumentu indiget: quod, M capisse,sic Cέranianae religiam conuenienter apte a Stoicis d. stutatum est, a quibus Ocri istetis Iesementer hoc loco exatur, in dormire somniareque dicitur, quod actis irtutis tota animo contineatur,non corporis aut fortuna instrumentis. Cr is perfectioque irtutis in hominis potestatesitast, non in euentu fortunae t non potest,in1uiei inberalis essecm facultates desunt ι- ero pauperrimus idem liberalissimus esse potest. Cr hae irtus no in arcu ed in animo HI -mίque largiendι Cr constans oluntas iberalitas a sapientibus hominibus ere iudicatur,non ipsa plumbeorum A aereorum nummorum Fupputatio. Quamobrem prima illa rastotelis ratio de ιrtate raceat prosus ac intemeat necesse est. 7 Secunda autem nihilo languidior Cr imbecillior apparebit: quam sic argumentariane perstuvamfacere ticebit: Summum bonum non potest esse ιn miseriis:
Virtus potest esse in miseriis:
Viram igitur non Osismmum bonum.
o mirificiam atque egrePum distulatoremiquis enim ex tot eo egiis insedistitiis phil. .phorum tibi dabit irtutem esse in miseriis, praeter tui μmiles,quι tes perititiosius,quam par est Admirantur' ne Epicurus quidem, tota illa Epicurraru familia, quanuissit mollis in effarminata, tibi dabit: e 'et enim Epicurinsapietem in maximis doloribus dicturu esse, si uom hoc suaue est, quam nihil curo: tantamque esse m irturis, O matis omnibuι rgeatur, tamen ne Mi tanti ἀ quidem de sua grauitate in constantia post amittere. Quid cese acturos esse Sraicos, a quibus sapiens ιυὰιω- tur is, quem nerue fortuna temerita , neque Mia hominil labefactarepsis iniuria' in hoc certe gradu tibi fortiter Cr raliter resilient, nec te de ,
tute tam inepte balbutientem ferent. Quid, nruies,nonne irtus caiamitatibus obruitur'mό ro. M ikι sapienter ac γere dicunt,in taurum Phala ridis beata forens descendet,in eculeu ascendet,in ignefulgebιt: in quo grauiora erunt supplicia,quae ιnferentur,eo beatior ingloriosior irrus ex Alet. Irarue bonus m=mma laude gistraaque ersabitur, si crucietur aetorqueatur: quod praeclare ante Ocr Hotelem Socrates tu Eutιdemo admonuit Iu irtuti CHVιentia causa ne silum ιncommodum,iacturam M
24쪽
Iorem,semitutem patiamur, eruetiam morte i ea nobisnofuturasit. n e tortoribus d laniandos ae L pandos omnias dedamus: plane dero noch Zianust impium, non hane OCHLTotelusenutiam damnare,cum in nostra religione nihilomosis inlici quesit mare io, eruce, incendio, caetera fue palmarin tormentorum coronis, qua A Meti mundanά, id est, i diuus iacet min ait, diabolicam Delicitatem sectanti, calamitates Craerumna in m seriae identur. Tertia opinio de idea restat, ad quam μώ- λυω delatur repente alio diuertit iliterquefacit,atque ιι,qui aedium Irane Aufuad ιVrsι,inde pede illico reserui.sid quo tande abitZad diuites
Q quae inses Aqui Auitiis, qui opibus, qui magna auri argenti copias
beatos ae felices arbιtratur: quos duobus argumeris refutiri ' si e 1 tia Vita beata non est solenta: Vita quaesuasorum diuitum est iolenta: mta igitur quaesusorum CV diuitum non est beata. Nudiam ei acinus tantum e F, ad quod fusi tendum non impellat auarat a.mrgil. de Thracum rege, - bdorum obtrunca in auro Araesae iam titur.quid non manalia pectora cogis. Curi sacra famos
Secundum argumentum ita concluditur. Foeticitaου propter aliud expetitur nunquamdcipia diuitiarum propter aliud expetitur: Copia i tur diuitiarum non est felicitaι. Et recti meruidem mihι idetur Toteles 3oluptatem, honorem. ινrute,dιuitιas . era m perfecta hominM 'licitate exclusisse: hae siqui. de quatuor partes suntυφα in impiaefarlicitatis,quamse melius loqua iamus, infelicitatem decet appellare: quas cacodaemon perin min ingraui mus impietatis magis ε' disicipulis C sectatoribu Mupro nitidi deolicatis oluptate, ambitiosis glorιam, anissapientibus Γαι- mvidi ,- tem mundanam, auaras opes: alue ita sutilissimus Creazdsimis illi Actissese ad niuscuiusue hominis ιngenium,naturam nores accommodat. Sed tamen in animaduertendu alienis erroribus tam multos ipse Aris Ioteles commisit errores, t nihilo deterior stultiorsit eiuε oratιo, quam
res m sententia eiuη oratione refutata: siti Aue satia. philosopho contra alios nihil dicere, quum in aliis reprehendendu tam multa maiore reprohensione digna dicere.
Itaque de his omittamus dicere: nam fortasse magis Cap. α expedit uniues Er reliquis rebuύ commune bonum
25쪽
considerarim quomodo ab aliis dicatur, diligerer inquirere: verum cum ius ilis S molem nobis sit huiusimodi quaestio , propterea quod nobis amici sunt, quis'ecies introduxeruttilame hoc aequitatis est, fortasse etiacviusdam necessitatis, ut in praestrum qui philosophantur, verιtatis tuenda gratia fluas enam flentetias mutent, CT refellant: quanuis enim m earum authores, O veritatem ipsam veneradam oe colendam putemus,plus tamen veritati,quam authoritati concedere in philosephia sanctum praeclariamque iudicamus. ' Primι authores huius sententiae atque opinionis non fingebants'ecies in quibus prius esset aliquid Oposterius:itaque
ne ιn numeris quidems'eciem ponebant: atque bonum dicitur m in s2bstantia, r in qualitate, in eo quod cum alio mutua relatione coparatur. Quod aure siua vi naturaque costato aliaque est, naturae ordinepraecedit,id quod in comparatione S relatione quada stem-tur. hoc enim quod ad aliud refertur,quasipropago O furculas quidam es no solkm substantiae,sed eius etiamrci ut qualitatu,aut quantitatis,quae Aubstantiae accidit: quare bis tam distinctu diuersisque generibus una communis stecies non conueniet. ' Deinde cum vis ipsa b
ni tam late pateat quam naturae: dicitur enim bonu in substantia,ut Deus. in qualitate, vi virtutemn quantitate, ut modicum: in relam,ut vitis: in tempore, ut occasio: in loco,ut habitatio: m in alus rebus eadem ratione satis apparet generale quidpiam a tam disiunctis
generibu6 communicari non poster non enim in omnia
26쪽
bus categoriis ,sted in una sola diceretur. Praeterea cum eorum qua ad unam communem steciem referuntur,vna solum fit comuni cientia It omnia bona unius fientiae legibus m terminis contineantur necesse es: atqui in una atque eadem categoria, quaedam diuersis artibus m disiciplinis explicantur, ut occasio,in bello quidem scietia militaris: in morbo, messicina: S modus, in alimento quidem messicinatan laboribus vero,pal
stra. Sed quaerar aliquis, quid tandem sibi velint, qui
stecies institum, cum vnuquodque ipsius nomine vocat Ad ipsum nanque homine S homine una atque eadepertinet hominis definitio:neque inter utrunque quatenus homo est,usta est dissimilitudo: quod si ita est,neque bonum,quia bonum sit ab alio ratione distrepabit. 'sed
neque quia sit aeternum, ideo magis erit bonum: quemadmodum neque res candida,diuturnitate temporis fircandidior, quam ea quae uno tantum die candida fuerit. mihi videntur P thagorei magis nationi congruenter sensisse,quι unum in ordine bonorum po
nunt, quos sequutus est Speusippus,nepos disicipulus
Platonicverum haec in aliam disputationem reiicienda sunt. ' Quae autem diximus, aliqua dubitationem ad ferunt, quod non communiter de omnibus bonis antea loquuti sumus. Nam cum plura sint genera bonorum, unum eorum dicitur,quae propter se expetuntur m amanturi quae vero haec es iunt, aut construant,aut con
traria repellunt,ab illis per se bonis hoc ipsum assequun
tur,ut bona,quanuis tamen disiimili ratione, nominen-
27쪽
ruri vi satis per 'icuum sit bona bifariam distribui iis
ea quin persee, Sin ea qua propter illa,bonafunt.' ωι- tur bona per se consideremus, oe ab viibbus seiungamus idendum est,an illa in unam communem flectem includi psint.Nemo bona perste no dixerit,quae a reliquis bonis separata semotaque sequimur, cui modi
sunt sapere, r videre, m voluptates aliquae,m honores : haec enιm quanuis interdum propter aliud expetamus, tamen bona per se dicenda siunt, aut nihil praeters ecies erit in bonis. Quare videbitur inanis flectes,n que uniuersa S communis causa, cur omnia bona sint. ' Quod si sapere, m videre, caetera generis eiusdem ponuntur in bonis propter se expetendis, his omnibus unam communem boni definitionem necesse est accommodam, non secus atque in niuem S cerussam valet una communis ratio candoris. Atqui bonori prudenti voluptati,variae definitiones attribuuntur, hoc ipso quod bona sunt: quare bonum communiter una syecie minime cotinetur. At quonam modo his praessiciis rebus una communis1'ecies esse dicitur' non enim milis est iis, quae caseu aliquo in eandem appellationem venerunt: an quia ab uno bona manantes an quia ad unum referuntur omnia an potius similitudine quadam inter ste constentiunt ut enim in corpore visius , sic in animo
mens , aliudque in alio: ' sed haec fortasse siubtilis
accurata tra Tatio quoniam ad aliam philosephiaepar tem flectat,hoc tempore nobis omittenda est. Eodem
modo de specie boni iudicandum ili, quo de bonis pro-
28쪽
IN PRIMUM ET HIC. 3spter se expetendis: nam si quod est unum bonum,quod communione quadam Aub se reliqua bona coplectitur,
aut si quod est per se bonum ab alis seiunctum , id nee
in a tionem hominis,nec in possessionem omnino cade re pote i. Nuc autem id a nobis inquiritur,quod homines m facultate consequi, officio prae larepo t. Sed fortasse putabit aliquisbpeciem boni utilem esse adactonem adeptionem omnium bonorum visi eam tanquam aliquod exemplar intueamur, certius σμ-
cibus quaesiunt nobis bona, per 'iciamus: σ cum te stelia nobis fuerant studio m indu bria consequamur. Haec quide stenteria quanuis omnino absurda no sit, tamen iuidetur cum disiciplinis oe artibus pugnare, μαeum ad aliquod bonum referantur, Ssi quid desitsemper idipsum requirant σvenigent:omnes tamen illius comunis sterici scientia σ cognitione se carere facile
patiuntur: atqui non e Aprobabile eam,si tantopere iuuaret, ab artificibus aut prosub ignorari, aut omnino negligi. Exoritur etia talis qua tio, Quid adiumenti textor aut faber habiturus sit, si ipsum bonum quoden omnibus commune, cognostar an aliqua ratione medicus illustrior, aut imperator nobilior extiterit, qui
ipsam sepeciem boni scientia S cognitione coprehenderit Videtur enim medicus non bac communi boni contemplatione sipectare sanitatem, sed hominis, aut ceria potius huius atque illius, cum medelam singulis hominibus adferat.
29쪽
I De tribus excellentibin propositis sententiis duri reprehellis: nam de oluptate alteram de honore. quibus duas aliau, quas no proposuerat δε-terposuit .de Pirtute in Huitia. Tertiasequitur a Platonesumpta, qui beatam homιnis itam ponebat in contemplatione Q perfecta cognitione Dei, quem Ideam primam, bonorum omnium causam nominabat, i crista- teles ipse testu Hi cap. 4. cum dicit, cuidam ero praeter haec coplura bona, aliud quoddam persi esse putant, in quo satis en cause, cur caetera Γοnas tomnia.quam sentessam Plato multis locis Uurpa hi cum distulat in Pammenide,Vnum esse rerum omnium principιum extra emnra , in tamen in
omnibus,ex quo,m per quod omnia sint,in quo referatur omnia in in co- uiuio,quaeretam ese idud pulchrum,quo nihilsit pulchrius, quod aliis pulchritudinissea dignitatem largiatur: Q in ltimo de Rep. Puram Ρ-pientiam non alibi reperiri posse, suam cum ad Deum homo rade profisus est,reuersu uerit: in Phedone,Sis itam nonram esse mLtituendam Oxi minimum nobissit cum corpore commercs, t puri in ιnigra,cum Deus nos sine migrare iusserit, in caelo cum similibus, id HI, cum puris Q integris resemur. Quois cum MNIIoteles oret, qui Platone annos diginti audi rat,prudens tamen infenssancti si imam sententiam cum capti. ,ru -- piis calumnιὼ labefactare conatus iasin quidem tam manifestas calunsa Dr G- ιmpius hic est, D in jsis cassis a suis militibus Themi li.,Simplicis, seratis Uc enim eius interpretes,id est,pertinaces dei in erroribus δε- senseres appetianturi egregius imperator deseratur: tam caeco Impietatis crimine tacite damnetur.Quid gitur ait ThemIItius'. Eoteles perpetuo contradixit insterae quadam fallati,id Hi vhi Zice captiosis dijutauit. Quid simplicius' ra Ateles de Ideis potius ad eua,quam adsententiam argumentatur.Quid mi iratius' Psit aliquis AHIloteli iure obiicere, VLGω,ς Arastoteles,de inri a : quippe qui amicus G dsipulus Platonis extiteras ,adue M opinione de Ideis ade altaciter captiose dilutasse, t ex eo quod nihil diesurus eras,quod ad euertenda de Ihis sententia γaleret, ea confirmares magis atquestabitires.Haec Funt AraIlotelesia de Ari- Llotele ιuHeia. suid chriatianos authores,ιdGOeraces Onctos, in ν ι-giosis rentra mendacia ιsia proferam'atque imprimis theologorum principem Mugustinum' Usum, inquit, derum insummum bonum Plato dieit Deum, a Me utiphilosephum amatore esse Dei: t qu/niam philosophia ad beatam γιtam teritoruens Deo sit beatus, qui Deum amauerit. Quicu-que igitur philosephi de DraFummo in ero illa sensersit, suod Q rerum creatarum sit essector, lume cognsendarum, in bona agendarum,quod ab illi nobusit in principisi naturae, in eritvi doctrinae, Q farticitas Μ-
30쪽
ta, eos omnes caeteris anteponimus, rasitamque nobis propinquior fatemur:
quem locum tamen sic Vis pavea retractauit, non quod sanesententia imo probaret, sed γt admaneret philosephis ethnicis de religione nihil temere credendum esse. Idem alio loco.Cum philosophorum ali summum bonum in
corpore, alν ιn anιmo. ali, in diroqueposuerant,cedat omnes Platonicis, fui non dixerunt hominem beatum fruente corpore, γel fruente animo,si fruentem Deo: no sicut corpore, Aseqso animus,aut sicut amico amicus,sed sicut luce acuta fruitur: quamobrem non solum Toletiorum conse Mesed Christianorum . ratate iam Aulis impietas hae loragraui me notatur, Platoni que sententia ab Ocn Ateticis talummu indicatur.
2 At quam eruditus HI IIoteles artιμιο simulationis ac di mulationusquam infusicatus, quam fallax,quam fucatus,quam di mulater peruersevi ac malevolvit Academicus inιtio ideri ult, in Platonis praeceptoris μι trana amittere, quam eratarii patrocinisi deserere se matremmulat magnifica certe er nobili philosopho digna sententia. Sed quomodo
eritate tueri tea Ari toteles, qua Deu contemni irridet, de medio rerutollit: qui tamen solus γentate hominibus largiri in 'irare te 1 'Verum, t apertius in i IIa nisArabae di mulationis detegatur,mal dialestica nobis eu tendum. Nam si furitio totius dissutationis ponatur.
argumenta μή Iotelis cernantur, argumentationes co derentur.hac dia-
testica luce multa false,multa aliena,multa in sequentia,Omnia pene impia cognsci atque aestimara 'tersit. Platonissentitia fuit diuina quadam humanam Ideam esse, Humam quidem sapientiam Dei, Cr exemplar Deo propositum appellat, us cuncta creata,factaru unt .humana M-ro Ideam reat Jeciem,m nationem in mente seminis impressam,quae primum tofusior in obscurror es paulatim ero na eum aetate clarior d-LIInor efficitur . hominis autem 'licitatem de it eram perfiata sapientia Dei,suam nemo in hae mortati ita conse fuitur,sed 'Π mortem,cu fuitur praefera m explicata cognitione, , t theologi loquutur, sone Dei, qui priuilegio quoda nominis dicitur Mnsi, quia sit summe bonus, fons in origo bonata omnisi, t cum Platone sacrae titera eo mant crisantur Quid a philosopho de beata ita aut derius,aut sanctius rerutri
teII HI foteles cum in Platonem,tum in Deum impius,Platonem maliatiose calumniatur, in improbe Deum contemnit, quia in tota hac distula. tione modo contra diuinas Platonis Ideas disserit, modo contra humanas rerum perceptarum notiones in animis noIIris impresso:cDra ero quaestionem nihil dicit. Quaestio igitur hoc loco exiIlat,An Idea boni,ide Isapistia Deicit summum hominis bonum in rua totius controuersa cardo e