장음표시 사용
121쪽
aetionem, euacitrum animi habiιum e servet et perficiat injustam vero eam, quae habitum Eum tollat. τὶ Da vi fustitiae Qui ιae humanae felicitatem. Id antem tim in ipso hominis animo justitia sit, quid tandem de vita beata pronunciabimus ΤUter nobis videtur beatior, justus homo, an ii justus Quo rectius, dicit Socrates, judicium pronunciemus, de injustitia hoc tene, contrariam illam justitiae, atque iecirco τινα esse j τριων δντων τουτων. καὶ πολυπαγμοσυνην καὶ ἄλλο τριοπραγμοσυνο ,αν ἐπανατασιν μέρους τινας Aueriis O χM. ιν αρχη- αὐτὸ, ου Nisa In his autem, inquit, illud respice, justitiam et injustitiam non disserre a salubribus et insalubribus. Salubria corpori nostro sanitatem, insalubria et noxia morbum asserunt: sic justa secere, justitiam injusta sacere injustitiam essicit. Est autem sanitatem inferre, ita quae in corpore sunt disponere, ut secundum attirae ordinem cum reingant tum regantur morbum vero, contra naturaeordmem regere et regi. Eadem ratione justitiam pra
122쪽
praestare cuiquam, nihil est aliud, quam animi. partes in ordinem suum digerere, ut ad naturae normam imperent ac pareant: injustitiam vero, ut contra naturam aliud alii imperet a pareat. 'Αρετ ιῶν ἄρα, ο ικεν, γlii τι τι αν ε' καὶ καλ- καὶ εὐεξω ψυχῆ. κακια δὲ νωος τε καὶ αἶσχος καὶ α σθένεια. 'raus igitur, ut videtur, sanitas esset quaedam et pulcruudo e integra animi condLιio pravitas contra morbus, turpitudo et infirmitas tu imis animadversis , quodnam erit a dem, quaerit Socrates, de vita beata judicium nos itrum Cui Glauco, ridicula mihi, inquit, dis .ceptatio videtur, δε του μεν σωματος τῆ φυσεωσδιαφθειμώνης, δοκεῖ ου βιωτὸν ειναι, ουδὲ μετα παπι των σιτιων υ καὶ ποτων καὶ παντο πλουτου καὶ
πασης ρχM' τῆ δε αυτου τουτου, β γ κεν φυ--σεω ταραττομενης καὶ λαφθειρομί- , βιωτὸν ἄρα Dαι' Si corporis natur corrupta, non es s νι- vendum Ideatur, in summa etiam epularum et poculorum a uentia, in divitiis omnibus omnique imperis natura vero illius, quo vivimus, corrupta vita videatur vitalis
Platonicae hujus de jussit ddisputationis interpretatio. Talis est Platonis in Politia de justitia disputa.
tio, quam nos, more nostro, ipsius maxime au
123쪽
iuris verbis, quo plenius intelligeretur expressimus. Accedat autem, credo, interpretati oportet. Nam repugnare haec si non opinionibus nostris, certe: cogitandi nostrae disserendique rationi videntur, ubi de justitia agimus. Memorare nos fere cum leges, tum poenas, tum judicia ac tribunalia sole. mus, de quibus in his omnibus Socratis sermo. nibus vix mentio fit. Agimus item de quaestionibus juris, ut vocantur, intricatioribus, quemadmodum de iis inlici pronunciandum sit quo spectat maxime jurisprudentia nostra. Id vero praemisit de industria Plato. Caeterum mirum nonnullis, opinor, ne dicam absurdum, videatur, ita de justitia in civitate pronunciare, quasi illic sit maxime, ubi quisque maxime suo vacet ossicio, nec peragere quod aliorum est studeat Im v m, junt, ubi et optimae sunt leges et judices. optimi, nec civium libertas cohibendis maleficis optime vindicatur, illic demum in civitate justitia est. Sed nos explicandae Platonicae doctrinae, in quam ista profecto non ita temere jaciuntur, ipsum Platonem interpretem adhibeamus. Haud sane negavit philosophus, ea, quae nunc vulgo dicuntur, ad justitiam in civitate proxime pertinere; sed rem ille indagavit interius. Quaesivit, quemadmodum optimi in civitate exsistere eum magistratus et legislatores, tum judices possent, ut optimae constituerentur leges, eaedemque ad libertatem salutemque civium tuendam vindicarentur. Id inde repetendum censuit, si quiscillae
124쪽
in civitate suum perageret ossicium, i. e. illud , ad quod aptus natura et fere natus esset, exseque Petur, non vero, ut fere, maximeque Athenis fiebat, omnia omnes, et gravissima adeo civitatis munera agresti ingenio homines affectarent. Itaque
tradita illa Phoenicum de hominum e terra ortu fabula, primum ex omni civium genere in num
rum custodum, tum etiam e custodibus in numerum magistratuum illos retulit, quorum naturae nonnihil sive argenti sive auri admixtum esset: tum custodes, maximeque futuros reipublicae gubernatores exquisita quadam institutione erudivit, ut libertatem ac salutem civium recte tuerentur. Porro de ferendis legibus de poenis constitum
dis de judicibus creandis aut ornandis tribunali obus, de his omnibus, fateor, non singulatim egit: noluit adeo in haec singula, quomodo essent in struenda, inquirere . quod ραν τέμνειν appella
bat eruntamen tales sibi videbatur et custodes et magistratus cum elegisse, tuin artibus
disciplinisque informasse, quales his singulis uni versisque optime prospicerent. iis peractis, principia sibi visus est tradidisse, ut justa esset civitas. Nec vero illud in hac re judicanda praetermittamus, quod verbo jam attigimus justitiae notionem per omnem antiquitatem, nec minus apud Graecos, quam apud gentes Orientales, cum mo. sis, quam Oeamus, perfectionis Otione con
125쪽
junctam suisse, ut καιος diceretur vir bonus, omnibus virtutibus ad bene vivendum instruetus rquo fit, ut persectionis cujusdam significatio in tota hac Platonis disputatione cminetur. Dicere poterat justam esse persectam illam rempublicam, quia unusquisque in ea suo peragendo ossicio suum euique tribueret, bonam vero persectamque quia suum quisque perageret. Sed hoc justi bonique discrimen hic non expressit. Caeterum interpretandi nos Platonis, non laudandi aut defendendi
partes suscepimus veruntamen animadvertere nobis licet, non ita longe latonem a nostra cogitandi loquendiqii ratione discessisse. Etenim lex illa quam ab initio in condenda civitate
sancivit, ut suum unusquisque in caeterorum omnium usum perageret, ipsa est jurisprudentiae nostrae lex summa, a jureconsultis Romanis prodita, quum definirent justitiam, constantem illam esse e perpetuam voluntatem ius suum cuique ria
huendi. Id enim fieri nullo modo potest, nisi primum quis suum ipse officium recte peregerit. Hic autem nos locus admonet, ut de politica veterum, tum etiam de politicis Platonis dialogis nonnihil adducamus. De o I ιιι ed Veterum.
Exstat apud platonem pulcerrima de Prometheo et Epimetheo fabula, quae maxime nos docet, quam Ueterea sere intellexerint politicam. Nam
126쪽
ut homines per Prometheum τὸ ἐπαγο ς. ad
artes tractandas instructi fuerant, παῖ. τω adhuc dicitur non adfuisse. Exstitit illa demum , a quo tempore Iupiter, misso ad hominum genus Me eurio, αιδω καὶ λῶν eorum animis indidit. Sed rem nobis ipse enarret Protagoras. Sola illi1, ait, artis acultate instructi homines sparsim habitabant: nam urbes nondum erant. Dilacerabantur igitur a feris, quandoquidem his omnino erant imbecilliores Πολιτικην enim τέχνην nondum tenebant, cujus pars est ars militaris. Urbibus igitur condendis congregari servarique studebant v rum, cum essent congregati, injurias sibi invicem inferebant, quippe τὴν πολιηην τέχνην non tenentes: quocirca dispersi denuo interibant. Jupiter igitur de genero nostro timens, ne totum evam nesceret, Mercurium ad homines misit, qui assem re iis G τε και κην, pudorem ac justitiam, quae essent urbium ornamenta ac mutuae amicitiae vincula. Interrogabat autem Mercurius ovem, quemadmodum hominibus pudorem ae justitiam daret Num, inquit, ut artes distributae sunt, sic
et hae distribuam Illae scilicet ita distributae sunt, ut unus artis medicae peritus aliis, qui ejus expertes sunt, sussciat, caeterique artifices simili. ter. Numquid ita pudorem ac justitiam hominibus dabo an omnibus inseram omnibus, respondet Iupiter: omnes horum participes sunto. Neque enim civitates constarent, Si pauci quidam, ut aliarum artium, sic horum essent participes. te l
127쪽
gem praeterea meo nomine conde, qua quicunque pudoris ac justitiae omnino est expers, tamquam pestes civitatis ultimo supplicio assiciatur. V M Similiter in Θmposio Platonis politica σωφροσυνη et ικαιοσυνη constare dicitur Unde in primis patet, quod Supra monuimus, arctissimum fuisse apud veteres politicae cum ethica necessitudinem. Separatim deinceps utraque, ad utriusque detrimentum, tractari coepta est, auctore potissimum
Aristotele . Nam vi sua destituta et hic est, quam antea habuerat, ut hominem non solum ad vitae usuna, sed etiam ad res civitatis recte administrandas instrueret politica vero, quum uberrimo illo sonte careret, unde ossicia, virtutes, veramque hominum felicitatem duceret, una contineri reginnandi arte coepit. Unde dici non potest, quanta quamque gravia mala in hominum genus redundaverint . iam factum ita est, ut nulla virtutis justitiaeque ratione habita , civilis prudentia ad regnantium caussam tuendam tota referretur illudque Etheoclis apud Euripidem in eam accommoda
nias. a. 5ar Vertit Cicero immisi iolandum a ius, regnandi gratia Violandiam est alii rebus pietatem colat. d. m. Ili sti Frequenter usurpabat illud J. Caesar , ut
128쪽
Unde ipsum apud recentiores politicae nomen alisliditatis atque astutiae significationem suscepit. Nota res est, quo audaciae temeritatisque hac in re apud Italos processerit Macchiavellus sed praeiverat ipsi Aristoteles cujus e politicis scriptis cum alia loca interpretes Macchiavelli notarunt, tum hanc sententiam: non opus est principi, ut sit bonus, modo esse videatur M. Apud Platonem vero ethicae illud et politicae vinculum integrum exstat quod recte tenendum, ut dialogos ejus politicos, cum caeteros, tum in primis Politiam, unde haec omnia duximus, recte intelligamus. Da politicis Platonis dialogis.
Ut eroticis philosophi dialogis dialectici ita his
subsecuti politici videntur: quae ratio ingenio hominis propria est, ut a pulcro ad verum, hinc autem ad justum bonumque ac rerum humanarum interiorem disquisitionem procedat. Itaque scripto Theaeteto a Sophista ad Politicum progressus est; sed hic, quamvis nomine politicam prudentiam reo ferret, re tamen, ut vidimus ad dialecticam pertinebat maxime Politicam demum data opera tractare in Gorgid, maximeque in Politia coepit. Gorgiae argumentum, ut Phaedri, Rhetoricam,
129쪽
sive bene dicendi artem speetat verum exstat in
eo locus ille de justitia gravissimus, quo justorum injustorumque post mortem judicium descripsit. Aecessisse autem ita sponte sua ad Politiam, vel, ut proprie inscribendus dialogus erat, ad dialogum περὶ του καίου onscribendum videtur. Adje- et his tandem senili aetate opus, politicum pla. ne de Legibus; sed nobis primum de Politia agendum, cujus quae Sit ratio , quod in primis
propositum, in magno eruditorum dissensu op rae pretium est exquirere.
De Politi Platonis. Ratio dialogiis disputatione nostra quodammodo intelligitur Ad investigandam justitiam philosophus in eo optimam essinxit civitatem. Sed aeeidit ita, ut alii justitiam, alii rempublicam dialogi esse argumentum putarent. uretus, qui unus in paucis optime et legit Platonis librum et interpretatus est, Si de eo monet. Mihi utrique reete dicere videntur Nam σκοπὸς est, et περὶ καιοσυνκse, et περὶ πολιτεtae Non ut sint duo σκοποὶ sed ut haec duo idem sint. Nam quod est D μιδῆ ψυχη καιοσυνη , id in civitate talis πολιτεla. Nam et in politia tria genera reis spondent tribus animae partibus, τὸ φυλακικὶ Mγ , το ἐπικουρικον, - πολιμουν, ω ηιήλ, τὸ θητικὸν τῶ πιθυμητικο - Εrgo et quilibet nos.
130쪽
σαχθετ r estque iustitia πολιτε, φυχῆ. et πολι- rata καιοσυνη inεως. - Non ergo duo sunt σκοποὶ sed unicus. περὶ πολιτικης δικαιοσυνης καὶ
περὶ δικαla πολιτεμ '' Equidem non dubito quin lecta dialogi descriptione nostra, videant lectores, justitiae exquirendae caussa scriptum a Platone dialogum esse. Quod eo plenius intelligemus, quo diligentius et prooemium dialogi et
primos, qui in eo occurrunt, Sermones attenderimus. Nam ubivis in hisce de Iusto, quid sit. exquiritur, de republica ne verbum quidem. Tum demum optimae reipublicae mentio fit, ubi adhibenda putatur ad justi disquisitionem recte instituendam. Sed aliud 'em judicium recentius a vum de lao opere philosophi protulit. Dixit Rossavius, rempublicam Platonis optimam sibi esse videri institutionis scholam. Quod dictum, a multis probatum, β aliqua quidem pari exprimere
recte cum consilium auctoris tum operi argumentum videtur. Nam locus ille de institutione per musicam et gymnasticam in primariis censendus est dialogi partibus, et illuc prosecto universe valet Socratis disputatio, ut per institutionem op