장음표시 사용
491쪽
Atqui Vir inservitutem redigens victum facitfervvmexistentem libe--ι Ergo sis infruitutem redigens victum eum libertate donat; syllogismus plures quam tres habet terminos. Etenim vox exigens refertur in majore ad eum, qui sile esse ponitur, in minore autem adservum. Unde termini, qui ingrediuntur H llogismum sunt: i.sincere fruum eum, qui liber exsit,a aliquem libertate donare. 3. O in servitutem redigens victum, .facere eum liberum, quiservus sit. Quodsi quis e eontrario argumentetur quicunquem potes scribore,
ille, latet potentiam seribendi. Sed botra seribere non potes dum digit. Ergo homo dum legit - habet paenetiam seribendi Syllogismus denuo plures, quam tres terminos habet, eum enim ingrediuntur termini sequentes: I. non passe dere , a non habere potentiam
scribendi . . timo, qui legit, .hom smpliciter consderatus, s potem a semendi legeni actui sueti Quoniam hic, in majore scilicet, disjunguntur quae jungenda erant, altus nempe legendi & potentia seribendi, ideo sopnisma istiusmodi dieitur fallacia divisonis Istis modi vitium, sive sellaei compositionis, sive fallacia divisionis tribuendum fuerir, optime detegitur,s retentaravi ones uoque medio termino ex minore uxta regulas olluistis construatur ba imui: id quod in omni alio quoeunque casu fieri consultum est. Ita in eamplo fallaciae compositionis primo eonelus est χο- μυfribere. dum legit, seu Merris Icriberest d medias autem terminus est habere potentiam seribendi. Syllogismus igitur in Darii talis erit sustimque habet potentiam fribendi isseribere potes. dum Mir, seu scribere re legere Amul potes. 'tqui hic homo habe potemiam
Fribendi. Ergo hi homo seribere potes , dum legit, seu risere Iugere ui potes. Haud dissieviter appiret, majorem esse falsam, atque se vitium formae reductum fuisse ad vitium materiae , quo rum hoc sophista illo tegere studet Ool. 3. 636. .Similiter in altero exemplo fallaciae compositionis conclusio est Hostis in semittitem redigens victum, eum libertate donat medius autem terminus sincere servum existentem liberum , seu eum, qui exsit liber Syllo gismus adeo in Barbara talis emergisci umcunque facit fervum existentem liberum, seu eum qui liber exi elat, is eum libertareia
nar Atqui omnis Uis victum in servitutem redigens facit seminem exsentem liberum, seu eum, qui liber existebar. Ergo --bsis victum in servitutem redigens eum liboeat donar Per se PMet, majorem esse falsam, atque adeo denuo vitium iam red
492쪽
Descientia, opinione, destiqste errore. 467
ctum est ad vitium materiae. Denique in exemplo sallaciae divisonis, eoneluso est Imma non habet potentiam scribent, dum Mit, medius autem terminus: quia non pol scribere, διm legit eu tuscribere anque legere. Syllogismus adeo in citarent istiusmodi emergit: quicunque nonpotestseribere, dum legi eu in cribere atque legere is non haberpotentia cribendi. Sed homo non tes scribero, dum leνit seu μαι scribere atque legem. Ergo dum legit, non habetpotentian cribendi. a tet hic quoque, majorem esse falsim, atque sic denuo vitium sorma reductum est ad vitium materiae.
neri tribuit, quod specie nonnisi convenit, sive abiblute, five sub data quadam conditione, is nititur hoc syllogiis generaliasiuicquid speciei sub generea contentae re per C determinaω eonvenit, dgeneriae conuenit. Atqui hoc speciei sub genere reontenta ae per C determinatae seu sub conditione Cheomventi. Ergo hoe etiam generii convenit. Quoniam genus non continet, quae uni specie propria sunt 3. 43 adeoque multo minus, quae eidem nonnisi conditione quadam supe accedente conveniunt majorem falsam esse evidens est. Fausa igitur quoque est conclusio G 5380, consequenter errat, qui generi tribuit, quod specie qua tali convenit sive absolutes sive sub data conditioni f. 624. .
E. gr. Si quis in systemate harmonia praestibilitae animae tanquam speeiei spirituum tribuit impotentiam physicam movendi corpus seu, uod perinde est, si negat, animam per influxum pliuscum movere posse corpus, ct alter inde concludit omni spiritui, consequenteretiam Deo tribuendam esse impotentiam movendi corpus , seu negari debere quod ullas spiritus movere queat corpus is errat. Similiter cui triangulo in genere tribMit, quod nonnisi rectilineo convenit, sci-1ieet rationem aequalitatis sumtae trium angulorum simul sumtorum ad duos rectos, is errat.
g. 64I. Argummatio asspecie ad genus cum sit contraria Dicto Gi: Du
493쪽
mentali hilogisimorum f. 333.), inter eos reserri meretur, quein farina peccant 3 635.).
Cum dictum de omni & nullo inter prima Ni principia sit resere idum eontra prima eras principiapeccat, qui a pecto adscitus mygummitatur, V. gr. ab anima, auae spirituum Decies est, ad spiritim Oumem ipsumqιι Deum. Istiusmodi adeo errorem, qui sciens viniensque commitrit, ideo pueriliter errare censetur. Committit asetem errorem sciens atque volens, qui novit se generi tribuere, quo nonnis speciei tribuitur.
g. 642. Argumenta Si quis alterii eis tribuit, mae uni vel absiste, o lsu
rio vitissu o data onditione reuuemo is in argumentavri errat. teaim
θςςi μημε qui alteri speciei tribuit, quod nonnisi uni convenit sive ab- .aia ' hiri solute, siVe suo Gata conditione is nititur hoc syllogismo te. uistis' nerali P Huni specie vel absolute, Isub dura conditisne comvenit, id etiam competit alteri suo eodem genere contentae. Me uni speciei vel absolute, velita data ondisti ne comenti. Dgo bo alteri quoque specie competit sub eoAEm genere texunt Quoniam pecies commune non habent, nisi quod notionem generis, sub quo continentur, ingreditur 3. 45. , quin lini absolute adeoque vi definitionis 3 223. convenit alteri coa venire nequit, adeoque multo minus illud, quod nonnisi se peraccedente adhuc definitioni determinatione ulteriori eidem eompetit. Quoniam igitur major syllogismi salsa est conclusio quoque falsa esse debet f. 338. , adeoque errat in aspumentando , qui speciei alteri tribuit, quod uni vel absolute, vel sub data conditione convenit.
E. gr. Si quis auimae, tanquam specie entis simplicii , tribuit: qiιandam limitatam sibi repraesentandi niveisum perperam inde in fertur, quod ideo etiam ementis rerum material n, tanquamsi ciet entis simplicis, tribuat, vel tribuere debeat eandem vim reprae sentandi universum Triangulum rectilineum rectangulum, quod si angulorum rectangulorum species est, non potes habere aquis dimactu rectos. Qui inde concludit, nec triangulum sphaerieum rea Piniam, quod perinde triangulorum reclangulorum speetes est, poscis bere angulos duos actu rectori is paralogismum committit.
494쪽
Descientia, vini o de atque errore. 96
Q ista ista arrumentario is specie una adaueram sub eodem EVM genere contentum sit intervitio fomis referendis hoc modo osten s μ)g id potest nnes tandem syllogismi categorici ad hunc genera ' lem reductuitur 3 3 8. 349., Quicquid tu universoli Ape Bd
tinetur bo per B determinam Ergo ipsi D cinveni prasae eorum C ter praedicatum C autem intelligimus cum assi mativum, tum negativum. Quoniam igitur syllogiimus, quo aspecie una ad alteram sub eouum genere contentam argume taris , sub catholico isto tanquam species sit suo genere non continetur 3 6 a. , sormam genuinam habere nequit. Idem etiam codem, quo anteis. Mi. modo ostenditur, Cum haec quoque argumentatio impingat in dictum deonani ct nullo convenienter extensum β. 3480
Unde tyronem Geometria prodit paralogiimus, quo de triangulo rectangulo sphaerico praedicatur, quod de rectangulo restilineo praedicari docetur in Elementis.Nee minus ivronem philosophiae prodi puralogismus, quo quis ad elementarertim materialium,entia simplicia, applicanda esse inseri, quae de anima affirmantur. Poterat argumentatio haec vitiosi a specie una ad alteram subeodem genere contentam sub illa simul comprehendi qua a specie una ad genus concruditur Erenim si vera foret haec posterior argumentatio, vi dicti de omni nullo O. 346M seqq.) vera quoque esse deberet prior
Si quis speries tribuit, quod indilidaitini Halteri eo se Argununta-nire observat is vitiose argumentatur Argumentatur enim viti Magdita μ' uni vel alteri rufi viri convenit, id insegraespeciei θ - ' si convenis Atqui bo uel sud uni et alteri inditiiΔο eonvenit 'Ergo hoc vel sud integraeipecie caumenin Sed hic syllogisinus non continetur sub catholico, qui omnes sub se comprehendit o 6 Vitiosus igitur eae Patet idem ex fundamento mducti is iuperius , 477.)stabilito, vi cujus species tribui nequit, nisi quod singulis ii serioribus competit Non 3 Quo-
495쪽
Qnonlam idem undamentum inductionis quoque non permittit, ut tribuatur generi, nisi quod singulis speciebus sub eqdem contentis convenit argu neruatio quoque perie adgram inde erroris redargui puterat. Vitiosa argumentatio abitidividuis ad speciem vulgo h --none comprehenditur: particulari a uniserfati non valereonsequemtia. Haberi quoque potest pro in ictione viliosa I 479. .
Argument Si quis generi vel periei, aut subjecto uisunque absilure remtio vitiose Modum esse concludit, quod eis dura renittone cotvenis is υρπες in aet-ὸniando errori rati'senim subjecta nonnisi sub eonfisi,2 concutione convenit, id ei absolute convenire nequit β. a16.
tione convenire agnoscinaus, inferri nequit, quod eidem a selut convenire queat. Si quis adeo ita ratiocinatur, is a vero aberrat 3 624.).
E. gr. Ex eo, quod in quadrilatero circido inscripto anguli diametriliter oppositisint simuI aequalis duobm rectis, inferri nequit, in omni quadrilatero angulos diametraliter opposito mul esse duobus recti aequales qui igitur ita argumentatur, is errorem in argumentando immittit. Similiter siquis assirmar contingens naturaliter non posse adactum perduci nisi per infinitam causarum seriem; oc alter inde insere, quod is stituat absolute, eontingens non posse ad actum perduci nisi rinfinitam ea arumseriem, errorem in inserendo committit.
Argumenta Si qui ubjecto euicunque Ab data conditiove convenit ditis vitis id eidem sub pane istius renditionis convenire conclud/tur in NY-t gumentando aberratur Ostenditur eodem modo, quo propositio praecedens.
E. gr. Si quis ad lapidem ex quacunque altitudine cadentem & O. jusvis ponderis applicat, quae nonnis de lapide dari ponderisis ex data altitudine eadente intelligenda sunt is vitiose argumentatur. Haec tamen argumentatio non infrequens est, propterea quod hactenus propositiones non satis determinatae Armari solent. Atque inde est. cur in vita sepissime irrito conatu opus aliquod aggrediamur. Ex eodem fonte in Physica atque Medicina multi propullulant errores: quamvis etiam utrobique tipissime praecedens argumentatio vidiosi
errores invehat. Disiligo b Coosl
496쪽
Si Haedicatum subjecto simplicite eonvenire concluditur ex Argumem eo, quod eidem certo modo determinatum omenit; argumonia tio adictos
ris vitiosa est Non absimili modo ostenditur vitium hujus argumentationis, quo vitium argumentationis ab hypothetice 2
dicto ad absolute dictum ostendimus 3. 6 3. . is,
E. gr. Si quis stirmet, ravium disserentialem esse inventum prinflantissimιm in Athesi pura, alter inde infert, quodsi praestantiss-mum iuventum simpliciter cis vitiose argumentatur. Solent istiusmodi sophismata diei fataei a dicto secundum quid ad dictum pliciter. Et possunt ad hoc genus referri argumentationes vitiosae,quibus subjecto absoluterribuendum concluditur, quod sub data eondatione eidem convenit β. 6 s. , aut minimum subparte quadam conditionis eidem vindicatur 3 646. . ordo tantingeris nori datu mei diuante. Sed si quis inde simpliciter infert, ordinem nullum dari σordinante is istiusmodi paralogismum committit.
Si praedicam ahquod stilecto simplietur tribuitur aeque ex MPmcπω ei oves Dur, quod etiam certo modo determinatum etiam conseni -- αρ re debeo; argumematio denua iuriosa. Ostenditur vitium argu b
mentationis eodem modo, quo paulo ante 3. OG Vit Oiam suis is esse argumentationem ab hypothethice dicio ad absolute di auuctum ostendimus.
E gr. Si quis affirmet, argumentum aliquodpro exolentia Dei alia rumstro re quoderatprobandum e alter hinc inferar, quod orbitiutram Dei probet dononstrariva mutoxe, is vitiose argumentatur. Similiter quis dicar eis novam esse erogandam pauperi,d alter inde inferat, qua eleemos a dandu ιpauper quernanam adse inebriandum abusu rumis ritiis vitiose, ghmentatur. Istiusmodi argumentatio vitiosa dieitur falliaria dictosimpliciter ad dictunisecui dum qui ineui freque tissime locus est, tibi propositione i non satis determinarae esseruntur: uod cum vulgo fierisoleatώpissime quoque a dicto simpliciter adaictum secundum quid argumentantur, qui ab aliis dieti pervertunt recte dicti in errorein trahunt.
Si quis ex eo, quod propositio parumlariter negam pom Sophyma Vr, μή sub universaliter negante non continuuin, ejus conuer e γοπς
497쪽
cularii η inseri is erripem committit. Qui enim ex particulariter g ' negante quae sub universaliter negante non continetur , O vcr in ejus inseri is nititur hoc ratiocinio generali Omnis propositis particulariis negora , quae sub uviser aliter negante non continetur , converti piis. Sed haec propositio est pisticulariter hessans, nec continetur sub universaliter negante. Ergo hae propositio potes converti. Quoniam vero particulariter negans converti quidem potest, si sub univcrialiter negante
continetur 3. 436.), sed non in casu reliquo major syllogismi falsa est 3 3o7.), adeoque etiam falla conclusio 3. 338. . Qui igitur in catu particulari eam admittit tanquam veram, erratis. 623. .
E. r. Non valet consequentia quidam honis non es donus. Ergo suidum doctus non es homo. Falsa nimirum est propositio universalis Nullus homo es doctus. Similiter non valet in Geometria ori sequentia quaedam figurae quadrilaterae nou habent Angulos angulos actare Tos. Ergo qmedam figurae bubontessingulas angulos actu recto non fim t quadrilaterae. Neque enim universaliter negans vera est: Nulla gura aequilatera habet singulo angulo actu rectos.
e raudi ex uora igitur quis ex propy iove porticulariter v egome iis conversioue fert απυ rfm ejus simpliciter, hoc est, non attendens, utrum parti uiari sub universaliter negante contineatur, nec ne is se petramis ter g- randi exponit. Etenim si contingit, eam sub universiliter negante contineri, inscius incidit in propositionem verami, 436. ;quodsi vero sub eadem non continem , errorem committit
3 6 9 ) Nescius itaque vi illationis, num vera sit conclu sio, quam inseri, num falsa , periculo errandi sese exponit.
Si quis' te argumentatione utitur ad sucum faciendum aliis sophiste munere fungitur s9.636.1 Etsi autem in iis Sisibus, ibi falsitas eon verse aliunde sitis paret vix Iocus est sophismati dintur tamen ea sus alii ibi conversim esse salsam nondum unicuique aliunde constar Exemplum geometricum confirmabir asserti Veritatem penes eos, qui in Geometria elementari nondum sunt satis vertiti.
498쪽
Descientia, opinione de is e errore, M
; qui propositionem universalem, qua auributum resem irror ram neve aliauod essentiale , - quodper modum attritali et mmmmcrsi e pro-m esse debet, amotare pri Dauis, emisi iis is aereat. Etenim pυ 'πι μ' si attributum, aut quod per modum attributi sese habet commune est non per omnia cnentialia simul determinatur
3 66. , adeoque praedicatum etiam aliis subjectis convenite debet, quae essentialia ista communia habent, per qua deter ruinatur, hoc est, praedicatum Cison competit seli A sed etiam ipsi B. Per se igitur patet, falsam esse propositionem: Leomeri si idem es R. Sed si propositionem hanc quodcunque es A ridem e venis C. convertas prodit haec altera: cita es venis C, id es . Quamobrem qui eam tanquam e ram admittit, errat 3 623.). Si aliquod ej ntiale de subjecto praedicatur, idem peri de ac attributum commune non bli subjecto convenit,sed aliis etiam, quae non sunt ejusdem speciei. Unde demonstratio in
hoc quoque casu adhuc subsistiti
I. gr. Si quis is et, mine necessarium esse eternum, seu arrexerisendi initis atque sine atque alter per consequentiam immedia-
eam inde inserat, omne aeternum esse necessarium, a vitiose arsumentatur; neque enim exeo,quod emine necessariumsit aeternum sequitur, v=AErrenum esse necessarium. Ita in Geometria non valet argumentatio:
Me quadratum es circuis snseri diis. Ergo omnis Rura circula is scriptibilis quadratum' neque enim quadratum si remLogice expendas ideo cireulo inscribi potest quia ejus latera sunt aequalia anguli singuli recti i sed quia indaequilatera,&requiangula figura, vel etiam quia est figura quadrilatera di anguli diagonaliter oppositi simul sumtiuint duobus reuis aequales Est adeo attributum,quod quadratum cum figuris regularibus, figuris quadrilateris,quarum anguli diagonaliter oppositi in duobusrectis aequales sunt,commune habet. Immo sunt aliae adhue figurae multilaterae, non aequilatera , quae circulo imscribi possunt sed non opusest.ut in determinationem inseriptibi. istis in circulo hie inquiramus.
499쪽
propositioni quad-teondition desil ego praeduasuri quod etiam de aliis δελυγραφα σι eis p μὰν porso is error Quoniam subjectum adj M lio conditione Lb qua praedicatum ipsi e venit, ulteriuid terminatur 3 novam quandam speciem consuluit ita deterni, natum l. 4ψ. 4 praedicatum, quod accedente hac conditione eidem competit, non tamen soli, per modum attributi communis sese habet Propositio itaque in praesente casu atqui valet categoricae , 227. , in qua de subjecto attributum com-naum universaliter praedicatur Enimvero qui propositionem categoricam univeaeialiter atii antem convertit , in qua praedicatum est attributum commune is errat β. Qi. Ermetiam errat, qui propositionem universiilem convertit, qua quid sub data conditione de subjecto praedicatur, quod etiam de aliis
Ε. gr. Si quis assirmat, lapid- ex alto delamis Meriter moveri, Salier inde inferar, quedceleri r movet- esse lapissem ex alio delassum, is errat, quia propositionem convertit minime conuertibilem. bmit iter ita Geometria demonstratur, parasi lagramma per eadem ba's c . inter easacra pamallata constituta ais natiotint. Si alter inde inserat omne figura eluales Iuni parallelograrim I per ecae, basis intercusLm parasDias misituti, is eruar etenim alia quoque dantur GSuze,Vesuri triangulti, quae ruper eadem in1ex ea tam Parali tia constitutae aemaales sunta
Periodi Quoniam quaedam propossitiones uviversaliter assirmam
isum tib)rii ' GV GVesim , qui umve; ite o mons tacito bssi re si um supponens, posita univerialiter inrmante potu con-numitu . Versam ejus, is periculo errandi sese exponiti Vitiosa nimirum est argumentatio , quae nititur canone posita univetialiter asfirmante, ponitur ejus conversii β. 63 65a. quae cum in quibusdam casibus succe fiat, exemplis veris illustrari potest, ademque ad sucumiaciundum impetiti servis consequenter sopbL
500쪽
De frientia, opinioWosis sitque errore. 477
Egr. Si quis astimet, omne nec arium esse aeter m sophista inde infert pereonsequentiam immediatam omne aeternum esse necessarium g. 636 Mi. Neque enim ex eo quod omne nec arit istaternum 'sequitur, omno aeterarum esse necessarium; sed, si vel maxime pinei his perinde ac prius esset verum , aliunde tamen idem probandum so-ret Quodsi converfio vi regularum logicarum, adeoque illatio pere sequentiam immediatam S. 4I9. fieri debebat, ostendendum erat. aeternitatem esse attributum proprium necessitatis et . . En bvero praestat, casu particulari demonstet arionem contexere ex prine, piis propriis. Atque hinc patet rario, cur Mathematiei non utantur Propositionibus conversis, nisi quas demonstrarunt,is cur in iis deamonstrandis, rutantur principiis nisi mathematicis. . r. Ex eo, quod anguli alterni sim aequales, Alineae paralleiae a transversa oblious feretur, non insertur in Geometria theorema conversum, quod lineae
parallela Aut, si iisdum per transversam oblique sctis anguli alte ἀfuerint aequales sed utrumque theorema peculiari demonstratione munitur demonstratio etiam conversi ex principiis nonnisi geometricis constatur. Eodem modo nos in superioribus conversam unive saliter assirmantis peculiari demonstratione firmavimus ubi aliqua adfuturos usus semanda occurrenat. Neque tamen ideo nullius usus sunt theoremata, quae de propostionum convertibilitate dedimus 9.283.er sqq. neque enim solum iisdem utimur in aliis principiis Logicae demonstrandis veluti ex demonstratione propositionis praesentis & pri cedentis paret, verum eadem etiam in arte inveniendidiogica probabilium usum habent, suo tempore a nobis conmonstrandum
Si ouis ex eo, quod praeduatum a data conditione sub arror ex renso tribuitur, quod tamen sub alia quoque eidem reinvenit infert versione pro per umeriatam consequentiam proposisionem, in quo praedira 'υsti iuri rum fit dete minatio subjecti quae ante erat stibicti desis 'μμι minatio, praedicatum is errat. Si propositio universaliter alia mans omni A Iub determinatione B e venit C; idem tamen
Ceidem Aconveniat quoque sit determinationem, dico eum errare, qui inde per consequentiam immediatam insere Ergo