장음표시 사용
711쪽
tu praemissae animum lectoris subire dcbent, ut i an in numero definitionum, experientiarunaxiomatum ac propositionum jam demotist
beant β. 562.) Cumque forma dem si syllogiimi, ex quibus ea constat , legeidemque decenter inter se conca demonstrationem ita concipere
ina singulorum syllogismorum f
Concatenatio, coulequenter topareat.
Quoniam vero in logismorum anteriori ni illa syllogismos egi complexa spectatis
EnS ' III. Sctem sim servandoculis pateant sentestas id istrationis ν
.cinetriis Matheseos unive sar operam in .clonstratione essiceremus quam maxime eon idem, quantum datur, ex eadem ratione in philoso-
Demonstrationes, tibi fuerint intesiectς memoriae mandare,nuvetur seqor. Demonstrationem intelligere studemus, ut propositio nobis certa fiat f. 5680. Quam primum adeo eam intelligimus, propositi nobis certa est, atque adeo eadem non amplius habemus opus. Non igitur eam memoriae mandari necesse in
Sussicit nimirum, ut demonstrationis consus recordati non dubi temus, quin vera sit propositio, quoties eadem in dato casu opus habemus. Sive enim propositione demonurata uti volueris ad ut teriorem veritatis investigationem sue eam transferas ad usum v, tae; eam nosse lassicit, nec applicationem ullo in casu demonstra tio ingreditur, immo ne hilum quidem ad eandem eonfert. Atque
712쪽
De legendis libris historicisti dogmaticis 687
ratio, cur nuda propositionum notitia praxi aeque inserviat ae 'a earundem cognitio ut adeo etiam,qui ingenii hebetis ac tar- S. . veritates sibi familiares reddere atque ad usum vitae trans--t Ita e gr. qui praxi Optica operam navant, rheoremata demonubationem ignorant feliciter in dato casu applis: tet, cur scriptae dogmatica historica in usum invento-
'ec non in usum vitae in quibus dogmata tantum re bitis demonstrationibus 9 7Si. .
ue aceurata traduntur, S de mὸihodo pro Em ostiones convenienter deter frema Gi- uniuntur, completis mini pti t. G 'ur principia nisi ante st, 'locantur, ut praecedant, . nint, ct si qua obscuriora
itur 3 79O.). Quae igitur circaui, illustrationem examum f. 947.
Pinitionum examen atque demonstrationum
odi 2 seqq. lectore observanda fiunt, ea veluti aia sese eidem offerunt, nec demum aliunde sollicite iniquirenda, cum singula eam teneant sorinam, quam conlpicere debet lector de veritate certus reddendus , Nil igitur obstat, quo minus lector inexercitatus, hoc est, in theoria traxi verioris Logicae hospes, veritatis certam consequatur Ogni-u0nem, niodo in legendo assiduus sit & definitiones ac propo- suones palmarias sibi familiares reddiderit.
Veritatem asserti probant exempla eorum,qui ad Mathematicorum siripta legenda aeeedunt verioris Logicae prorsus ignari,atque solidamo certam rerum mathemati earum cognitionem sibi comparant: ubi inprimis,eleres experiuntur progressus, si demonstrationes, quae plurumum negotii sacessere solant, suerint consummatae
713쪽
Propositione 3 quarum subjectum est idem terminus , uidiversae reipondent notiones, praedicatum vero idem, diversa habent subjecta, sed idem praedicatum. Propositiones istae diversae sunt. V. Ubi per indirectum demonstrindum. ι circulo se intus tangen. ter, an habere idem centrum schema istius modi emergi H I. 33 ὶ:Cireuli x ω se intus in Atangentes habent idem centrum c. Reiue CAAE CB sunt inter se aequales. Resta CDδες sunt inter se et vales.
Recto CDAEC sunt inte se aequales. qu 1 urni deis monstrati ne resolutufaciles.
m. r. Pars CB est aeuualis tot CD.
Quoniam in demonstratione conmmmata nullum demonstrandi principium omittitur, quod non per ea, quae adsunt, vel per citationes lacile in memoriam revocetur, ungula eo ordine collocantur, quo in ratiociniorum eric, in quarn demonstratio resoluta abit, continentur 3 836. demon' iis iis consummatae resolutio lectori nibi negotii fisees P.
Atque ea de causa nos in Elementis Matheseos unive sar operam inprimis dedimus, ut demonstrationes efficeremus quam maxime eon summatas. Et idem, quantum datur, ex eadem ratione in philotaphia molimur.
Demonstrationes, ubi fuerim intellectae, memoriae mandarem teiretur lector. Demonstrationem intelligere studemus, ut propinsitio nobis certa fiat f. 5680. iam primum adco cani intelligi-mtis, propositi nobis certa est, atque adeo eadem non amplius habemus opus. Non igitur eam memoria mandari necesse est.
Suffcit nimirum, ut demonstrationis confusi reeordati non dubi temus, quin vera sit proposito, quoties eadem in dato casu opus habemus. Sive enim 'ropositione demonstrata uti volueris ad ubteriorem veritatis investigationem, sive eam ransferas ad usum btae; eam nosse lassicit, nec applicationem ullo in casu demonstra tio ingreditur, immo ne hilum quidem ad eandem eonfert. Atque Dissilia πιν Orale
714쪽
Delegendis libris hisoricis Udogmaticis 687
ea est ratio, cur nuda propositionum notitiaifaxi teque ins viat aescientifica earundem cognitio ut adeo etiam,qui ingenii hebetis aceta dioris sunt, veritates sibi similiares reddere atque ad usum vitae transferre valeant. Ita e gr. qui praxi opticae operam navant, rheoremara optim, quorum demonstrationem ignorant,feliciter in dato casu applicant. Ex hinc patet, cur scripta dogmatica historica in usum inventorum condi queant,nec non in usum vitae in quibus dogmata tantum re
eensentur, insuper habitis demonstrationibus Iosi. .
Librarimas mi eorum lecti etiam ab inexercitato ab Uri ' I. a
potest, modo industriam non potiatur desiderari suom iterum tarta,
in scripto stientifico defisutiones accurata traduntur, S de isistidissem cente ordine collocantur, propositiones convenienter deter pia vi minantur, ct demonstrationibus muniuntur, completis mini putrit nium, si non ordinatis, nec admittuntur principia nisi ante st bilita, immo propositiones eo ordine collocantur, ut praecedant,
quae sequentibus demonstrandis inserviunt, & si qua obscuriora videri possunt, exemplis illustrantur 3 79o.). Quae igitur circa definitionum resblutionem, illustrationem, examen I. 947.δε seqq. δε circa propositionum examen atque demonstrationum analysint .mue in seqq. lectore observanda fiunt, ea veluti sponte sua sese eidem offerunt, nec demum aliunde sollicite conquirenda, eum singula eam teneant formam, quam conspiacere debet lector de veritate certus reddendus. Nil igitur obstat, quo minus lector inexercitatus, hoc est, in theoria traxi verioris Logica hospes, veritatis certam consequatur cognititionem, modo in legendo assiduus stin definitiones ac propositiones palmarias sibi familiares reddiderit.
Veritatem asserti probant exempla eorum,qui ad Mathematicorum seripta lagenda aerestunt verioris Logicae prorsus ignari atque soIidam di cemamrerum mathematirarum cognitionem sibi comparant ubi imprimis eeleres experiuntur progressus, si demonstrationes, quaepturis negotu facessere blant, suerint consummatae
715쪽
aeti prae ripsimus, modo legi nequit nisi ab eo, qui in arte moeniressi
viendi peri probe exercitatus Etenim si liber methodo seientifica comtisprascripta seriptus non est, utut autor alias seceris, quod erat ossicii sui; -τbεῶ vi ex eo timen demonstrationes exulant, nec eo ordine propositiones collocantur , quo veritas unius a veritate alterius pendeto. 788 AEnimvero deficientibus demonstrationibus nec de definitionibus judicium ferri potest , quod utique ferendum, antequam eas ad suturos uris memoria mandaveris 3 953 , nisi in arte invenienti fueris pro Versatus o 949. 9IIo, nec propositio determinata agnosieitur , 935. 956.), id quod tamen fieri debet , antequam ad futuros usiis memoriae inligenda
j 93 Patet itaque ubi liber methodo scientifica seriptus non est , eum illo, quem O. 9 7 Sseqq. prest ipsimus, modo legi non posse, nisi ab iis, qui in arte inveniendi probe suemu
exercitati Ueritatem propositionis in seipsis experiuntur,qui ubi aeeuratam thodo conscriptos libros Mathematicorum attenta mente ae industria assidua perlustrarunt, ae definitionum accuratarum & propositionum determinatarum certam cognitionem sibi compararum in libras more vulgari compositis ubivis haerent, eumranquam sibi perspecta vera admittere nequeant, quae sibi adhue obscura esse persenti seunt di quae dubiis involuta observantis. MI.& seqq. Ab om rubus cerro seculiseommuni intelligentium eonsensu approbaturnis ab iis, qui illorum Gho sunt, ingeminatum esse constat, studio Matheseos aeui intellectum id quod eo in eas verum esse in Elementis Matheseos undiversae 9 n Method. ostendi,quo lector in discendis mathematrem, thodi rationem habet. Quoniam igitur in libris vulgari more eoru positis eaeeutire solet, qui acumine intellectus pollet veritatem qu-- liber, ad quam cognoscendam animum appellit, accuratius quam alii solent dijudicandi; qui rationes ex demonstrationibus nostris petendas perspieere nequit, vel inde eolliget, illos destitui eo mi quoad veritatem pervidendam opus Quamobrem aut eonfitendum est. eertam in disciplinis ognitionem obtineri non posse, quae sceptieorum sententia est, aut omnibus viribus eo eonnitendum, ut libri do muticiaeeurata methodo conscribantur. Fgo a Seeptieismo hodie adeo uivalescente di prosanitatem gignente alienus in posterius incumbo: quo Dissiligo b Cooste
716쪽
De legendis libris bisoricis et dogmaticis 689
quo suecessu illi iudicent, qui methodi leges perspectas habent atque
in iis applieandis non sunt inexercitati. Quodsi quis in arte inveniendi fuerit non infeliciter versatus is libros vulgari more compilatoribus s3. 8890 iasir ciliatos legit, ut meditandi materiam inde hauriat Verit. tem proprio Marte indagaturus quam ex testione libri ve
esurus anteriores si biniamiliares reddere tenerur anuiauiam aspo . .
steriores pigredimur. Ii scripto ieientinc propontionς bisubsimis omnes per definitiones autoris sunt explicandae, nec adniit ais M.
tendus alius carum sensum, nisi qui definitionibus in locum definiti sit,stitutis prodit, unico casti excepto , ubi autor in methodi regula e desectu attentionis impegit f. io. .
Definitiones adeo lector non modo memoria tenere deber, ut verba, quibus conflant, audito definito, mentem ejus siti eaut, sed notio quoque idem reipondens cadem comitetur. Quoniam itaque caedem tunc lecto ii dicuntur familiares; ecquis non videt, quod is definitiones anteriores sibi familiares reddere debeat , antequam ad potariorcs progredia. tu sive definutiones, sive propositiones , quas illarum defixiit ingrediuntur 3.79o. In scripto scientilico propositiones omnes eo ordine collocantur , ut praecedaim , quae sequentibus demonstrandis inserviunt 3.79o. . Quamobrem cum veritatis propositionis demonstratae certus ne nequeat, qui praeimissae vel unius syllogismos in demonstratione concatenatos ingredientis veritatem ignorat 3.37o. veritatem p positionum sequentium perspecturus de veritate anteriorum securus esse debet quod ut fiat, eas sibi adeo familiares reddere tenetur, ut non modo veluti sponte succurrant , quoties iisdem in demonstratione sequentium habet opus verum etiam recordetur, se vi demonstrationis 3. 368 3 vel
observationis 3467 ), vel terminorum 3 26a S 572. veritatem earum perspexisse atque de ea esse certum videns s . his ca) Ss s adeo
717쪽
adeo,' inscripto stientifico ad propositiones sequentes le rem progredi non posse , antequam anteriores sibi similiate, reddiderit.
Ipse facto doremur,quam taediosa sit demonstrationum sequentium evolutio, ubi propositiones anteriores , quae tanquam praenisse euingrediuntur, nondum fuerint similiares. Cui idem experiri vola fuerit, is evolvat aliquam in Elementi, elidis demonstrationem, re , tequam propositiones anteriores sibi familiares reddiderit, ututrem,norum singulorum, qui in illa occurrunt, notitiam habuerit.
- . 96 Praeparatis Apparet hinc utilitas Friptorum dogmatitarum histo adlectionem um, quibus lector ad lectiora itemscorum praeparatur, euolibrorum iisdem S definitiones, ct propositiones inserantur, quarum re hin Visi in quens est in demonserando usi. g. 847 86 Grum igitu F Eo lectioni dogmaticorum praemittenda.
E. gr. Antequam ad elementa Geometriae Getidea aeredas eorum lectionem haud parum Acilitabis, ubi ante ex aliquo libello termino Geometria elementaris una cum palmariis theorematis atque praecipuis problematis tibi reddideris perspectos. Et idem eodem modo sese habet in omni reliquo seientiarum genere.
suomodo ea Quoniam in ripto dogmatico historico nulla col- serum locantur definitiones, nisi quarum realitas in scripto scientifico I -ή ' adstruitur, nec propositiones aliae, nisi quae ibidem demonstra' m /ρ tur ij. 8 70 Squarum frequens est in demonstrandis aliis uti. f. 86 si autor inscripto scientifra de itiones a propositioni bas, propstiones a demons/ationibus atque demonstrationes ast γltis distinguit, Friptum dogmaricumscientiscum praebebit fui, storici, quoad ilius lectionem praeparamur, ubi saltem de imit propiamnes cum obis, demonstrationita tantisperseposilit, ti
hi miliares reddideris. E. gr. In hoc ipso opere Logico non modo proposition demoa strationes' scholia diverso typorum genere distinguuntur , ervo etiam definitiones propositionibus ubivis disternuntur. Quamobrem ad ejus lectionem sese praepalaturus primum tantummodo definiriodo
718쪽
De Iegendis libris bisoricis et dogmoticis. 69 I
atque propositiones libri cognitas&perspectas sibi reddere debet. e. monstrationibus proxius insuper habitis, sed illustrationis gratia schoe lis in subsidium vocatis. Similiterin eteris disciplinis philosophiscis, quas eadem methodo tractabimus, praeparatio adlemonem scientifieas instituetur.
Quoniam tamen in scriptis scientificis plures propositio suomodones continentur, quam quae ad praeparationem istam necessaria mentima sunto. 854. 8666 867. criptu eientificum ui sieem do ei βψ --gmutici historici stinere debet, quo ad illius lectionem privara quemn m r, de itione aepropostiones aserim aliquo vel alio δὴ ηι ' ρ ρ sandae, aut Une operis indicandae, quarum bisorie cognitio adpraeparatione officit.
Dabimus inserius directorium in usum lectionis praeparatoriae operis hujus Logici eorum potissimum gratia, qui adhuc hospites sunt inhoe studiorum genere.
Cum in lectione scripti scientifici proficere non detur, nisi Deproperata definitiones ac propositiones anteriores tibi familiares reddide uino libe ris, antequam adsequentes progrediaris f. 963. ' nec definiti rum fient ones, nec propositiones memoriae mandare liceat, nisi examine A rum cur
nisi aliquo temporis intervallo obtineri, hoc multam attentionem desiderare ipso facto experiamur inractione cripti sic temrifici lentorataprogredi debet, qui in isto genere, ad quod illud Hfertur, nondum Lerit versatus G methodo scientisis nondum
adsuetus. Haee sane ratio est, cur scripta scientifica vel prorsus non vel male intelligant, qui in iis legendis nimis festinanter procedunt , immo subinde fugitivo nonnisi oeulo pereurrunt eis in methodo scientifi- ea sint prorsus hospites nec rerum demonstrativa ratione pertractat rum historicam habeant cognitionem. Inde aceidit, ut autoribus nescio quas insulsas opinioves iungant, quae sunt a mente ipsorum quam maxime alienae.
719쪽
sectis notio. ex intentione Dei cum iisdem jungentis Si negas insciim quaedam plura sacra occurre debent verba , quibus notio nulla respondet. respondeam. Cum igitur verba sint signa notionum β. 36. siqua occurrunt, quibus notio nulla respondet, erunt ea sine mente biiusci quod cum de scriptura sucra cogitare impium sit, singulis verbis singulae respondere debent notiones, ex intentione Dei, tanquam illius Autoris, iis ungendae.
Logicae adeo usum in scriptura sacra interpretanda ostensuri id potisIimum agemus, ut doceamus, quomodo illius benescio investigentur notiones cum subjectis ac prae dicatis propositionum jungendae ae inde quantum datur, nexus inter subjectum & praedicatum intereederueru.itur. De subsidiis aliis aliunde petendis nostrum non est agere, eum alii non tradamus, nisi quae ex jactis in anterioribus princiuiis
o hia si Scripturo sicrum de intesiecturus eumfletutis ve=bis essiri luisis cos Mere debet noriones, quae ex intentione Autoris tum 1iιdemammui gendae. Etenim mentem autoris cujuscunque tum demum intelligit lector, ubi cum verbis singulis eas conjungit notiones,quas eum iisdem jungit autor I 9O3. . Quamobrem uino singulis scripturatri verbis ex intentione Dei suae respondeant notiones 3 9D8. , eam tum demum intelligimus, ubi notiones illas cum verbis ungimus inter legendum.
E. gr. Dum sua stare solem jussit, idea quaedam animo ipsus observabatur, quae verbis ore prolatis respondebat Mentem igitur JUua Dissiliacum c oste
720쪽
Iguae intelligit, qui eandem ideam in se excitat, dum verba illius I. git, vel ab alio recitata audit. Similiter quando oculus Deo tribui. tur, voci huic ι espondere debet aliqua notio, qua quiddam Deo conveniens repraesentatur. Quamobrem qui e minia excitat, ubi oculam Deo tribui legitiis seripturam sacrum intelligit Paulus se voeat Servum Iesi Christ. Dum verba illa protulit, in mente ipsius haec sit notio, quam iisdem expressit. Quod ergo lector eandem in animo suo excitat, dum illa legit mentem Pauli intelligit. Patet itaque nostrum jam esse ut doceamus, quidnam a Logicas aesidii expectare liceat in notionibus istis investigandis, ut de sensu verborum scripturae S. certi esse possimus 9 968.
Notiones eum verbis S. S. inter legendum conjuVeη ,o quomodona immediate a Spiritu Sin animo legentis excitantur , sed i verbo tioneae uerbii rum, quae leguntur. Si negas sit contrarium verum Ex S ungem cito scilicet Spiritus S immediate notiones cum verbis S. S. iam Pgmra inter legendum conjungendas , ipsis verbis nihil huc conseren ς - - tibus. Nulla igitur apparet ratio, cur id non perinde fieri d beat, siquis digitum ad verba textus authentici admovens ea intelligere optat, aut corum sensum a Spiritu S. sibi manifestari Deum precatur , quam ubi versionem lingua sibi vernacula factam legit neque ulla amplius est ratio, cur ex versione ma te facta non perinde verus S. S. sensus, praevia Numinis seria in- Vocatione, eruatur, quam ex altera, quae textui authentico ad amussim respondet. Enimvero neutrum horum fierio experientia loquitur, O in consesso est apud omnes. Quare certum
est Spiritum S. non immediate in animo legentis excitare noti nes cum verbis S. S. conjungendas.
Quodsi ergo Spiritus S. non immediate in legente notiones excitat, quae ex intentione Dei cum verbis S. S. conjungendae sunt; non aliud relinquitur, quam quod ipsa verba, quae te .guntur, tanquam signa notioncm ipsis respondentem in animo i gentis excitent quemadmodum idem in aliis scriptis quibuscumque fieri debet, nisi autor ea scripserit, quae a lectore attento intellia gi nequeunt, aut sine mente dederit sonos.