Philosophia rationalis sive logica, methodo scientifica pertractata et ad usum scientiarum atque vitae aptata

발행: 1740년

분량: 925페이지

출처: archive.org

분류: 철학

791쪽

Defensis rem Si propositio indirecte impugnetur e ex eis deduri rea impμ' quentia tantum haebeatur pro absurda . sitim defensi ε 3 aatim motiρης strine d-bet, hane esse veram , avi ostendere mimmum id μi ' tanquam obsurda siumatur. Etenim si demotry,ia ἡ .. potest , propositionem esse veram, quam tanquam absurdia: Esiue lae ea, quam impugnat, colligit alter; propositionem immo minime refutatam fuisse in dubium vocari nequit , i Hae ipsa igitur demonstratione defensa estis. Iom. . Quodsi nondum constet, propositionem , quae exi gnata colligitur , esse falsam meo dum certum est, eam Et refutatam 3. MAI. . Quamobrem impugnatam defen&η urges, consequentiam sine probatione, adeoque precarioli tanquam absurdam, probationem postulas cf. O58.

E. gr. Desilus motum vertiginis terrae indirecte impug- quam absurdum urget, quod illo admista gravitas e iisdem οπ fore major versu aequatorem, quam versus polos. Illum tν detensurus opponit observationes Gallorum alioriamque, motu pendulorum didicerunt gravitarem versus ἀφιaro diminui. Similito sentemtiam D. M ustini de mundo optim τῖ' gnatam ex eo, quod hinc sequatur ablurdum, muniaum . . re dereriorem mundo, inara malum da tur, defendis, ubi urge ,

probatione pro absurdo haberi, quod tale esse minime pro Νῖς cum demonstratum non fir mundum e masi Morali forem altero, in quo datur malum quemadmodum a nobis fiam 4 Metaphysicis.

diu consequentia ex propositione impugnata Iesuum imgisimorurn concatenationes, quae in demonstrationibus

gicis lacum habetis. 333 556. λ, minime colligitur,

792쪽

De modos se defendendi. 76s

quoque non constat, quod inde fluat , consequenter propositio. resutata non est 3 O39. . Dum adeo mones, consequentiam precario sumi, & ut demonstretur, quomodo inde fluat, urges, eam defendis 3. O58. .

E. gr. Quies semibammoniae praestabilitae Leonitianum impugnani precario sumunt consequentiam, quod eo sa=ire nulla fit libertus il lud adeo adversus hanc impugnationem indirectam defendis , ubi observas, consequentii illaro es conditionibus imus lystematis legitimo ratiociniorum nexu non colligi, sed raris sumi, atque p. stulas, ut impugnatores dentis possint, demonstrationem hujus propositionis Gni stemate harmoniae praestabilitae nussa est libertas. Etenim ubi impugnator demonstrationem , quam petis, dare nequit, sed aut tacet, aut consequentiam precariam urgere pergit; hoe ipse taetre confitetur, se eam precario sumere, nec sibi constare utrum eis illo fluat, nec ne is

cliteAe inde colIigitur, nempe quod posita propositione impumat AI B, vel quod eadem postes non sit ν; verum est, posita propositione impugnata in casi primo A esse B , in secundo A non essem s. 344 Quamobrem cum hoccipis pateat, falsiim esse in primo casu, quod A non sit B, in secum do quod A sit B posita propositione impugnata s. 33o. λ; si

impugnator, vel consequentiarius in casti primo tanquam com sequentiam urget, quod non sit B, in secundo quod A sit B, demonstrativa ratione patet, eum falli, consequenter propositionem, quam impugnat, ab eo non esse resutatam I. O39. Ea igitur defenditur, contrarium consequentia precariae indueolligendo I IOI8. . ocusi ex assumta consequentia per modum demonsir

793쪽

ia, vel ejus hypothesi repugnat per indirectum demonstratur, stante pro possitione impugnata , consequentiam non esse ven 3. 36.' Atque adeo patet , quod tanquam conloquentia

urgetur, ex propolitione impugnata minime consequi , consoquenter propontionem istam non fuisse resutatam O39. .

Defenditur itaque ex assumta consequentia colligendo , quod eidem vel ejus hypothesi repugnat.

E. gr. Si si ema harinouis, aestabilitae Lednitianum eonseouentia precari impugnatur, quod libertatem tollat; idem defendis ubi eum Deuelit ostenderis Hibertatem in eodem salvamin integram persistere. Fieri enim nequit, ut libertas in eodem salva sic una per idem tollatur. Atque adeo consequentia precaria salsa, intelligitur. Similiter quando systema idem impugnatur consequentia precaria,

quod finguia actiones libera externae in eodem per miracula favi consequenter perpetua in eodem miracula sint admittenda; idem defenditur per indirectum sumendo propositionem istam tanquam diram Minde colligendo quod Deus ad nutum aninis potentia extra ordinaria producat motus in corpore , naturaliter non eouturos. Quoniam id systemati harmoniae praeitabilitae repugnat; eo ipso constat, in eodem actiones externas per miracula non produci, eonse- . quenter miracula perpetua in eodem non admittenda esse. Undeo denuo apparet, consequentiam esse precariam.

I. IO73. Defensi in Si consequentie evmulantur , quarum una ex altera infe casu in tur , proposivi impugnara tantummodo defendenda es contra emqtic gr*m rvin unam siero plures cumulantur, quarum una ab altera non pendet, contra singulas Etenim si propositionem contra comsequentiam unam defendis hoccipi palam fit, eam inde colligi non posse, aut per errorem sive materiae, sive format vitio inde colluctam esses s. O7 i. ro72. . Quodsi ergo ceterae consequentiae ex illa inserantur, adeoque nonnisi illa posita ponat tur; simul patet, quod nec ceteris consequentiis locus sit. Non igitur opus est , ut contra singulas propositionem impugnatam

794쪽

De modo se defende l. 767

Enimvero si plures consequentiae cumulantur, quarum Una ab altera non pendet propositio pluribus diversis modis impugnata fuit i 4. io25.). Desendenda igitur est contra singulas, ut pateat, niillo modo eandem esse resutatam.

Scilicet in hoc casu posteriori perinde est , ae si plures diversis modis adversus eandem propositionem insurgerent. Quis vero est, qui ignorat, in hoc casu fieri posse ut unus eam , ubi salsa fuerit, refutet, eis ceteri eandem male impugnent mixi superius, conse iquentiarios ex consequentia precari , quod in insemate harmoniae prolabilitae Lennitiam libertas tollatur , inserant alias de virtute, poenis , resil oue christiana naturali sublatis. Idem defensurus ubi ostenderit, libertatem in eodem salvam esse , quemadmodum videre est in Thummigii Institui Phil. Tom. I. Psech. g. 236. non opus habet ut ulterius probet, virtuti poenis , religioni cum reve latae , tum naturali in eodem esse locum. Aliter vero sese res habet, ubi praeter libertatem in eo systemate jugulatam urgentur per petua miracula quo in casu idem ab utraque consequentia liberari dum Etenim si vel maxime libertas subsistat in systemate Lethnitiano non tamen ideo repugnat, ut altiones externae sina totidem curacula & contra.

Cretra uerba, quae contumeliam, veI injuriam redolent, nul Defenso- Iid sensione opus est. Etenim verba ista nullum habent in re contra rebastitatione momentum β. O56. Quamobrem cum propo injuriosa cursitionem impugnatam deseos urus demonstrare teneatur eam qnnon esse resutatam s. O38. y verborum istorum nullam hahere tenetur rationem in desentione

In Logica logica damus rationes, iisque eontenti sumus morales non sunt hujus loci. quidem librorum censores non ferre debebant, quod est contra bonos mores. Sed ea nondum est felicitas se euli nostri , ut verba istiusmodi bonis mortibus repugnare putentur: immo videis viros singulari modestae ac pietatis laude inter suos eminentes, qui eum rationibus destituti impugnationes injustas protrare non possint, juvenes petulames instigant, ut virorumhene meritorum famam convitiis ac calumniis lacessant.

795쪽

Uriis /ωminpugnans ignora principia , vel δε- . . . . . . methodum , vel utrumque Lybi desin hirure debet. Sese enim defensurus demo l .alia citctUr , quod ab impugnatore non fuerit resutatus A. Quamobrem cum ignorans principia, vel demo riiau, probandi methodum, neminem refutare possis 3.ioiIςOl. te ab impugnatore non esse resinatum demonstrasti, ubi

olfenderis I quod vel principia, vel demonstrandi ac probandiniet du vel utrumque ignoreti Hoc igitur pacto te desti disti.

Argumenta desumuntur vel ab ipsa impugnatione,quae satis prodit ignorantiam impugnatoris, vel ex sus scriptis, quae publici viris seeit Etsi hae defenso molesta aeeidat hominibus uperitis. quos indignos fortuna extulit haud quaquam tamen ips m imu-cia. Imputent enim bi, non defensori quod impugnaverim, quae non intelligunt, cui refutando, si vel maxime filsum fuerit, haudquaquam pares sunt, cque illum ad defensionem ipsa molest coegerint. Absonum vero est, ubi non habentes , quod repidesenserem immodestiae accusanti

In prinis cm Quoniam consequentiarius es perseeuto sub praetrac'use ritatis vindicandae alteri nocere intendit f. io 8 imi ubiqμ vii-- principioi methodum iam frandi a probata ignoraverit, ρcυς ιρ' id moων tam ne fidem habeant dice

j, qui per te de veritate propositior impugnata saluere

queunLRariones morales, quas nunc seponere jubemur, suo tempore in moralibus dabimus. Immo sunt prinere aliae, quas Politica suppeditat. Ita Christus ipse Pharisaeos Meeutientes probavit, quod veritati inelesti repugnantes ipsius dogmata tanquam errone traducerent.

I. 3 7. DUὸusis ren Contra persecutorem Hse defensium demonstrare deber, quod trap suu sit persecutor , h. e. quod sub praetextu veritatis defendendae torei in diseroen famae, fortunae, immo vitae adducere eonetur G. Imr.

796쪽

Demodo sese defendendi is

s. o3i. curIis perscutor. Etenim cum persecutores sub praetextu veritatis defendenta dissentientes in discrimen famae, fortunae, muto vita adducere conentur I IOII.); sese deseas trus id agere debet, ut eorum propositum pateat, tum ut in ruborem de ipsb persectitores, nisi prorsus omnem pudorem exuerint tum ne tam facilem penes alios inveniant fidem. Demonstrandum itaque est, quod sint persecutores 2 cur tales

Nee hic celanti itiones morales ac politicae, quas alibi dabimus. in logica tantisper seponenda . Exemplo vero nobis itidem Christus est, qui contra Pharisaeos sese defenuarus ipsis exprobravit, quod ipsum e medio tollere conentur, addita ratione, quod diabolum patrem revereantur facturi, quod eidem arrideat eosque mendaces appellavit.

f. IO78.& qui, alteri, puta coinquentias risculas c periculosas, BUresbe . quale opiniones ipsemetfoeti e defensurus demonstrare debet, traim tmeum persequendi animum habere ae ipsummet fovere opiniones ri tionem conse diculas N periculosas. Etenim istiusmodi consequentiarius M tiarao cum in persecutorem facile degeneret, modo non desint vires f. o3a. , quod persequendi habeat animum demonstrandum estis. Io77.), tanto minus in eodem serendum, quod ipsemet foveat opiniones ridiculas ct periculosas quo ipso aeti indugnitas clarius elucescit.

Exemplo nobis denuo Christus est , qui , eum Pharisaei ipsi imputarent, quod Samarita cum Diabolo commercium habeat, reto su ipsos facere opera Diaboli patris sui late cognitione alienos esse. Pendentiare a jure retorsionis alibi explicando.

3. O79. Scripta polemica dicuntur, quibus errores refutantur alio seripurum rumque sententia impugnatae vel defenduntur , vel earum de polemicorum stillio tentatur Subinde quoque eristica appellantur o s. laletl- Iogetica Vero ucscantur , quibus continentur defensiones ad commisiss πο .Lgioa Te e e e ver

797쪽

verius imputationes errorum ridiculorum S periculo ibrum,

nec non adversus persecutoreS. S gr. Theologia polemica appellatur ea theologia pars, in qua objectiones dissentientium discutiuntur Apologias scripsere chri. stiani doctores adversus imputationes in=quas gentilium. I hunc quoque censum veniunt tria scripta apologetica, quae adversus consequentiarium persecutorem diomato Germanis edidi.

g. IOSO. Rutila in Quoniam in antecedentibus cf. oI7.4 seqq. atque g. Om Viscon ς seqq. docuimus, quae resutandi, impugnandi S defendendidi obserνον animo ri debeant scriptum polemicum D apologeticum coni- tu/us obstruare debet, quae de resutando G defendendo a nobis praecipiuntur 3. IO79.)Non igitur opus est ut ad specialia descendamus. Sussietat nobis hoe unum addidisse, quod, cum in scriptis polemicis vel errantem vel adversarium, vel alios erroris aut impugnationi male factie in apologeticis praeterea iniquitatis adversari iis persecutoris convincere lectores intendas, usui hic quoque esse possint, quae de modo

alios convincendiis. 98a S seqq. ycapite integro tradidimus. f. IOSI. askistis Quoniam si propositio vera demonstratur, eo ips,con eripileis cur traria resutaturis. OM. , alter vero per indirectum refutatur, abhorreant si erroneam, quam tuetur, sitimis tanquam veram ct inde 1ll, intelligentc pisimorum concatenatione infers aliam, quam pie saliam agno-V si itis os 'ioc est, si veram indirecte demonstres β. 33. , consequentiariorum vero praxi I 7.4 seqq. a bonis minribus & virtute abhorret F. IO 5. ; ideo viri intel7gemes aenet' lute praediti Osriptis eristicis abhorrens.

Nostris moribus seriptis eristieis inclarescere student . qui solida rerum cognitione destituti methodique ignare dare nequeunt ad sciemtiae incrementa proricua. Et tanto quis doctior habetur, quanto in praxi eonsequentiariorum exercitatior in verbis impudentior. Hac via cum ad gloriam contendant, qui finiam nullam merentur. iuvenibus ineautis imposituri contra doctrinam solistim Acheron

798쪽

Demodo se defendendi. 7 i

k IO82. Cum argumento ab invidia ducto odium concitetur in Scripta p. aliorum placita, ut ea opprimantur g. O49. ,' ipsis autori semicabus aut defensoribus famae, fortunae , immo vitae periculum μ' creetur 9 Imo 2 seqq. 4 sicriptis opingeticis opus est, quando G is interes generi humano, ne ventur opprimarur, ae qui veνitatem profitentur fumae Kortunae ac viIae periculum a se depellere

tenentur.

Rationes morales atque poIiticas in Logica seponimus, hoc uni. e notato, quod philosophia civilis pariter ae moralissippeditet regulas in scriptis apologeticis & polemicis observandas, ne a virtutis tramite recedamus id quodicile fieri poterit, ubi indignitati consequentiariorum S malitiae persecutorum irascimur.

CAPUT IV.

DE METHODO DISPUTANDI.

Inutatio nostris moribus est mutua propositionis alicujus notitati impugnatio vel refutatio ac defensio in loco publicosa nisi itis. cla Hinc dissurare dicitur, tum qui thesin impugnat, vel etiam resutat tum qui eam adversius impugnationem defendit, vel refutationi tandem cedit.

obtinet hi mos in Academiis, ubi specimen publicum edituri quantum in dsctrinis, quibus animum imbuerunt, defendendis valeant, disputare solent.

thesin impugnat, vel refutat, fiseri possit, vocatur inponens; spondentis qui eam contra impugnationem defendit, vel resutationi an a Praesidisdem cedere cogitur, Respondens , qui partes respondentis susci vi uis Eeee a pit,

799쪽

pit. Pras vocatur ut adeo appareat, Praesidis ac Respinisseasdem esse partes. Omnes communi nomine Distutram appellantur. . .

oni dictio ' DiJutantes in terminis contradictoriis versari debeti quo disputarar iam qui thesin defendit, eam pro vera aut minimum prov tum m ιμ- - habet, qui vero eam impugnat, vel prorsus refutat, probare nititur, eam esse salsam, veI minus probabilem, aut uua prorsus demonstrat f. OI7. Ioluero58d , ubi opponens negat, propositionem datam esse veram vel probabilem, resposidens idem amrmare tenetur, & econtrario ubi opponem Esemat, propositionem datam esse veram vel probabilem,res da-dens idem negare debeti Versantur adeo in terminis coci

Ε. gr. Si respondens ainrmat, mundum hunc, quem nascend esse omnium possibilium optimum , opponens idem negare atque inquam verum sumere debet, naundum hune nomisse Omni- 'μhum optimum , vel, quod inde sequitur, positem ess mum ς, φιi a Deo conditus fuit, meliovem.

f Θ86. Gine uidi Disputantes conoenire debent in rationibus sub A si θ--trum Aeati, ut nempe utrique non jungant, nisi eandem. Et aiis notioni, interminis contradictoriis versari debenti β io8s Db N obrem eum in propositionibus contradictoriis iden prorsu ἀφ' tilinat subjectum atque praedicatum, nec minimi quicqua . utroque immutare liceat, terminis singulis in eodem finiis tu sumtis 3 288. 9o. sic antequam de contradictione viis ri possit, determinata cum subiecti, tum praedicati notioscit 'stituendae, ve termino simplici utrumque indigitetur, πeomplexo s. 93. ovidens omnino est, quod in notioso subjecti cx praedicati convenire debeanti

E. gr. Si qui affirmat, numdum hune , quem Do misi. mnium P ilium Optimum per munucim melligit omnem rem

800쪽

De Methodo disputandi. 773

, Antistanearum, tum suetasmarum interse connexarum seriem . ita ut Euturus beatorum status ad eam simul pertineat; Fronum vero mum Eum dieit eum, qui ita Deo per creationem intento magis quam reri conveni contra eam oppositurus terminos singulos in eodem signifieatu accipere atque adeo negare debet, omnem rerum creat κυ- seriem sint a Deo per creationem intento magis convenire, quamquamelinque aliam tenim alias non disputat contra alterum, qui nanc, non aliam thesin defendit.

g. rom. Unde consequitur, opponentem propositonem. Fam impu Propinionis gnandam Mi simin ante explicare debere, quam opponat, ns xplicatis sensus fuerit manifestus, ut scilicet respondens tempestive mo- πβήisiminere possit, si is ab opponente vel prorsiis, vel parumper mu e tetur. Idem quoque hoc modo ostendi potest opponens -- pugnat propositionem, quam respondens defendit s. ora ). Sed antequam propositio impugnetur, expiscanda est, Mi se finduerit manifestus 3. Car.). Ergo opponens propotationem, quam impugnandam sibi sumit , explicare debet, ant

quam Opponat. In explicanda propositione usui sunt quae In investigando vem, horum sensu, dum librum legimus, incinavimus sto3 4 seqq.).

uod opponens in explicanda propo=-e alias notis res Ab Respondentiaec praedicatojungit, quam respondens , ut prodeat 1 nsus a Mium Naniente ipsius diversus cresspondens propstionem in eo sensi reis fotomym

cere M oppmentem docere debet, quas utrique termino notiones stimi 'davere teneatur, ut Oppositio contra thesim fiat, quam defendit. V p Patet per se neque enim respondens defendere potest thesin isti 'alum, quam sumis io8 . Est vero thesis alia, quam op ctam. ponens impugnat, ubi is vel subjecto, vel praedicato , vel utrique notiones alias jungit, quam respondensis 325. .

Evitanrur etiam hae ratione Iogomaehiae s. o3o. , quae daspin tantes minis decent

SEARCH

MENU NAVIGATION