장음표시 사용
41쪽
34. D E IMMINUENDO LABORE c. scriptores, quibus omnino Antonii Fabri odex accedat,ereque Annotationes, quas ad plurium locorum leges municipales plurimi ediderunt ut ad Parisienses Molinaeus, Tauri Gomegius, Burgundicas Chassalinis, Britannicas Argenitarus,
Mechlinienses Christinaeus, ad alias alii. Non quod pigram eorum aviditatem laudare velim, qui nihil impatientius scire desiderant, quam quo jure inforensibus disceptationibus utamur,ne inquirendum habeant,quod operosioris est indaginis, quo jure uti debeamus , Aut quod ex rebus judicatis Doctorum-ve responsis magis quam certa lege ac ratione emergentes difficultates perimere sustineam sed ut investigantibus quid iurisci suifiagium suum quasi praebeant, 'uod apud eos bene decisum ac constitutum est proprium tibi reddas per imitationem. Alias variete ac contrariae sunt de qualibet pene juris positione opiniones, plurimaque non modo diversa, sede diametro pugnantia rerum similium, ne dicam earundem, dissimiliter judicatarum exempla it qui hujus scientiae arcana non penitus inspexerit, eum quasi tantae inconstantiae pu
ris laudatis elegans, utile nec adeo dissicile studium est,
modo accuratiori ordine,quam in corpore juris, proponatur: turbata enim ibi sunt omnia. Compendium ipse brevi Typis subjiciam, in quo illius uris fundamenta, discrepantiae 1 jure civili ac nostro consuetudinario, rationes singularum positionum, cum Doctorum, quiquamque partem cum laude tractarunt, allegationibus miro artificio trevitate exhibebun
42쪽
Errata haec sic corrige, reliqua humanitati tua commissa sunt.
Pac'. I9. lin. 26 lege dis pag. 89. lin. 22 lege verrinis pag. 4 . lin. 23. lege reliquisee pag. 62. lin. 16 lege verisimile pag. I 82. lin. 2 3 lege arbitrium. isag 186. lin. as lege uri jurandi pag. os lin. 26 lege indisinae pag. ais. in f, dele consu pag. is lin. II. pro sic lege consensin pag. 17 lin. a I lege conjimesion im pag. zas lin ara lege vi letur pag. 42. in Ira lege adulterum. pag. et I lin. Is lege legitima pag. 4 I lin. a . lege r. pag. 46 lin. o legeaesimarι pag. 47. in II lege totam pag. 32. lin. 16 lege dices pag. 266 lin. G. lege pecimia. pag. 266 lin. q. lege taxatae. pag. aso lin r7 lege V Miter. I ag. 8 I. lin. II. lege pulcin e pag. 296 lin. I 4 lege contractum pag. II S. lin. 24.ege praeiudicio pag. 349 lin. Is lege propria pag. 391 lin. 27 lege in pag. 396.
lin. 7 dele juris In dissertatione prima. Pag. 3. En penuit lege Statione pag. . lin. 4 lege vena
44쪽
'ua eo modo Iustinianus Imperator, vel cuius operapolis imum usus euo Tribonianus leges se Consitutiones
Romanas retractavitaut novas eiudi 'USTINIANU Imperator post assertum armis Imperium omnem curam ad legesin constitutiones retractandas aut novas edendas convertit.Usus potissimum Triboniano Qtiaestore suo, quem propterea in I. I. Cod. de teteri jure enucleando ita alloquitur Ad tuae nceritatis in quit optimum relleximus ministerium, tibiqueprimum hoc opus commisimus, ingeniis tui documentis ex Codicis nosIrior atrone
acceptis : jus imus quos probares tam ex ficundisimis Antecessoribus, quam ex vιris disertist imis togatis fori amplis imae se dis ad
45쪽
rium nostrum introductis, nobisque tuo tesimonioplacitis totam rem faciendam permisimus, ita tamen ut tui vigilantissimi ani- migubernatione res omnis celebretur, M. Quo in opere plane heroico latificili cum Iustinianum omnes omnium aetatum Principes ac Reges superasse, Tribonianum fideliter versatum eamque eruditionem ac curam adhibuisse, quam magnitudo tam mirabilis inuasi desperati negocii efflagitabat, dicimus objiciunt nonnulli quod Tribonianus insignis audaciae fuit,qui quod Cicero,quod Iulius Caesar,quod Pompeius, quod multi retro Principes, Constantinus alico do situs, Schi, quorum rempore Gregorianus Hermogenianusque Codices editi sunt, ad effectum ducere ausi non sunt, imperitia potius,quae audaciam parit,quam doctrina, quae dissidentiam, aggressus est. Ueram respondeo Ciceronem multis de causis ei negocio imparem fuisse Iulium Caesarem teste Suetonio
praematura morte praeventum sequentes vero Principes vel
eodem fato, vel aliis curis impeditos fuisse nonnullos fecisse quod ipsorum serebat aetas Et quamvis, vel libera adhuc republica post leges Ia labb annis CCCC tanta legum accessio
facta fuerit, ut Livius immensum aliarum super alias acervatarum cumulum vocet nullo tamen tempore sub tam gravi
variarum legum pondere rempublicam Romanam magis gemuisse quam Iustinianari hi ita ut quod antea factum non crat, fieri tamen omnino debebat, vel Iustiniani aevo suscipiendum& ad optatum finem perducendum erat. Non mirandum inquit Ant. Contius sinovis experimentis Austrata Iustiniani aetias, totam ligam siqualentem G den imam es nimiam veteris
juris silvam in iis re onsis legibin or Constitutionibus inutilibus, elut infelicibus se putridis arboribus resecatis, patefecit, ct omnibus fecitperviam,se in locum demortuarum aut arida
46쪽
D Ius T. ROMAN DEM UM , Lib. I. rum novens leges, quasi novestasplantationes , novaque vetulami substituit. Objiciunt quod nihil aliud ex illa legum digestione consecutum est, quam ut duodecim tabulae, aliaeque leges innumerabiles, edicta Praetorum tot praeclaris uris consultorum commentariis enucleata cum infinitis Iurisperitorum responsis interciderint, ac penitus interierint, nullo quippe illis uia relicto omnique illis detracta uris auctoritate. Respondeo leges a. labb longe ante Iustiniani aevum deperditas sui me; uti in Galliis Mispaniis reliquos omnes uris Romani libros ab incursionibus Francorum molthorum qui jam sua jura fundere caeperant , adeo ut pro Theodosianis legibus Theodoricianae vel Leonis: Anthemii tempore ut testis est Sido nius in judiciis frequentarentur in Galliis vero Alaricianus Codex tereretur nunc breviarum Alarici dictum in quo pauca quaedam' infeliciter truncata trium Codicum Gregoriani, Hermogeniani Theodosiani capita comprehendebantur, praeter aliquas Pauli sententias, quaedam Vlpiani fragmenta, Papmiani responsain corruptas ad Institutiones: In duabus vel tribus duntaxat Bibliothecis TheodosianusCO-dex integer lateret pauci suerint libri quibus Prose res in scholis utebantur, quos Iustinianus in procmio digestorum recitat: meque multi qui ab aliis observabantur, uti non parum Theodosii Constitutio in Cod. Theodo de resso prudent. confirmat Papiniani inquit Pauli, ii, Vlpiani atque Modestim scripta universa'mamus. post paucae. Eorum quo uesententiam, quorum tractatus, atquesententias praedictι omnes suis ope. ribin miscuerunt atam esse censimus , ut Scaevoia, Sabini. Iutiani, atque Marcelli omniumque quos illi celebrarunt si tamen eorum libripropter antiquitatis incertum Codicum coliationes
mentur. Reliquos omnes inter quos plurimi qui ipsis erudi a illimis
47쪽
tissimis hominibus jam a ducentis annis incogniti erant Tribonianus nulli nec labori, nec sumptui parcens, e tenebris &thesauris eruerit , veluti Juliani, Scaevolae, Alfeni, Proculi, Labeonis, Neratii, Iavolent, Celsii, Pompeii, Valentis, Maeciani, Mauriciani, Clementis, Asricani, Marcelli, Florentini, Venuleii, Tertulliani, Trisonini, Callistrati, Marciani, Hermogenis&aliorum integra scripta ea pene tota in Pandectas trans-stiderit. Quod praeter Legesar tib haec quoque jam interierunt nulla Iustiniani vel Triboniani culpa, sed temporum, vel potius hominum avaritia ac inertia, qui posterioribus Ω-culis vixere, contigit. Nam pridem cxplosa cst fabula, hos omnes libro, ex auctoritate Justiniani concrematos esse.
Objiciunt quod quamvis optimissint quae habemu in Pandectis urisprudentium fragmenta ac in odice Principum
veterum Constitutiones, in iis tamen ingentia flagitia cibonianus admiserit: eo quod nomina quidem Auctorum Imperatorum retinuerit, contraria tamen his, quae aliquando scripserunt,posteritati tradiderit detortis saepe exempli causa Ulpiani verbis in sententiam Iustiniant,atque injus id,quo tum utebantur. Respondeo haec dictaaon probari: Imo contrarium deprehendi posse ex illis veterum Iurisconsultorum sta mentis, quae non ita pridem Pytheus c didit,si cum iis quae
in pandectas relata sunt conserantur Triboniantim nempe cum summa religionein subtilitate auctoribus orationem suam ac sententiam conservasses superflua duntaxat aut alio loco dicta aut abrogata truncasse. Nec video quamobrem aliter secisset , utpote qui in mandatis hoc non acceperatarζ. l. I. Cod de veteri jure enucleand. , si voluisset, accepisset qui
inquam ipse nullo veterum Iurisconsultorum inferior fuit,sicuti vel ipse Suidas ipsit hanc laudem denegare ausus non fuit, ac praeter alia documenta manifeste probant quinquaginta deci-
48쪽
DE Us T. ROMAN LEGUM, Lib. I. 3 decisiones ipsius priecipue consilio factaein novae Codicis editioni insertae, quibus veterum dissidia dirimuntur. Ut non dicam Iuttinianum , utpote supremum Principem , in retractandis scribendisque Romanis legibus Veterum Iurisprudentium auctoritate non indiguisse arg. l. I. D. de Constitutionibus Principum L ult Cod de legibus,sed e contrario ipsium non parvo illos honoresariecisse, quod corum scripta: nomina legumlationi Romanae inseri curaverit. Objiciunt quod Tribonianus plurima e diametro sibi contraria,' quae nullo modo complacari postlint, corpori urbs
immiscuerit. Verum respondet Imperator in l. 2. g. conIrarium Is Cod de veterijure enucleand. mucibi, Contrarium autem in
hoc Codicepositum,nusiumsibi locum vindicabi nec invenietur iquis subtili animo diversitatis rationes excutiat, sitas aliquod novum inventum vel occulte positum quod dissonantiae querelam disseisit alium naturam inducit disicordiae fines fugiemem. Respondci quoque Udatricus Lasius piis ad Claud um Camiiunculam his verbis: Non nego complura in legibus offendi posse,qu.epugnantia primis oculis appareant stamen intro 'exeris si sicam excusseris,s ad medusiam manus moliarii iam propemodum omnia tibi consionantia concordia, or junctis me amica esse comprobabuntur. post pauca Ausim itaque non jam cum Accurso sed cum ipsi Imperatore serere, non esse in legibus Pande-ctarum ustam tantam contrarietatem , quae non conciliari positior complacari. Sed industria opus est, quando archei pos libros, praefantis imos Iurisconoullorum labores , legatissapientiae fontem perdidimus ex quibus, si extarent per Iracratorum ferrem, per praecedentia,Orsequentia aliquanIO DUIus expediremur,nunc ingenium addere, multa prospicere, veritarem in fundo demeriam ex latibulis eruere oportuerit. Rerum nIm, negotiorum,
caussarum,personarum, conditionum quatiIatum emporum dis
49쪽
, I AG M E VERTII . C. ferentin confusa distinguere, coercere essus,moderari generalia, caseum a casu discernere sejungere costigata, separare compacta, o multis id genus conjecruris ratiocinari necesse est, ut infossa eruantur, erudereremur congesta,ambigua dissolvantur,se velut lumine obscura issuerentur hoc enim Iulianus, hoc Celsi, hoc Paulus aliique Iureconsulti Ueret nonpossunt a cum seq. l. in ambigua Is.l. non est novum D de legibus.Addit post pauca nusiam esse tam perspectam scientiam, ne in divinis quidem
rebus, in qua non in verborum corticepugnantia appareant quasi a conjecruris, a divinatione probabili discesseris , quomodo
Objiciunt quod multa iniqua, multa Religioni Christianae adversantia 4mpia, quae facile tolli poterant, non sustulerit, sed iis Iurisprudentiam Romanam conspurcatam reliquerit. Respondeo hanc meram calumniam erie, sicuti ex reliquo opere patebit. Objiciunt quod non pauca ejusdem sensius,imo iisdem verbis concepta responsa corpori juris ociose inseruerit. At re. spondeo hoc quidem perraro,semper autem sine vitio actum esse: nam vel novum praeterea quid continent, vel propter summam utilitatem interfuit subinde bis idem inculcari. Objiciunt quod omnia consule sine ullo ordine aut methodo posita sint. Verum illis praeter alios multos occurrit Cuiacius inparat. D. mandati. cum ain. Cohaerent digestaquesunt omnia arte mirabili, nec tam ingenio Triboniani, quam Iuliani, Hermogeniani se veterum Prudentium quorum ille sui ecutus es, o qui aliam desiderant vel comminiscuntur artem uae
quam illi sunt ineptissimi se imperitissimi; nam neque quid arssit
sciunt, neque artem digestorum aut principia certa juris, aperceperunt unquam, siuaves tamen adridendi materiam.
Ajunt Tribonianum avaritiae eo usque indulgentem fuisse,
50쪽
DEIus T. ROMAN LEGUM, Lib. L. ut lucro venale jus habendum semper duxerit, ac sordida di- nundinatione leges antiquare,identidem ferreque, ut cuique commodum csset, instituerit. Relpondeo haec propter novas Constitutiones quae post secundam Codicis editionem promulgatae sunt & vulgo novellae vocantur objici , inter quas tamen nulla reperiri datur, quae non optima dirmissima ratione fundata siit uti reliquum opus declarabit. Quod de avaritia objicitur,4 quae in ipsum maledicta apud Suidam occurrunt, praeterco, ut incerti auctoris, multa quae pcrspicue falsa veluti quod paganus fueritin a Christiana Religione alienus; cum tot tantasque praeclaras leges de Christiana Religione ipso quaestorein quasi auctore Iustinianus tulerit; magistratum capere nisi Christiano nullum tum licuerit.
AEn Iustinianis viam, illiteratus es quovis αναλφαΣτωrtidior a Imperitior fuerit 'SCribunt Laurentius valla lib. . elegant. cap. 36. iraquei
cap. o. Cuspinianus invita I finianimo linus derep. cap. s. n. I . aliique Iustinianum Imperatorem stupidum,illiteratum acquovis δειελφαῖ τώ rudiorem imperitiorem fuisse Mo- Ventur praecipue auctoritate graeci scriptoris Suidae id ipsum
asserentis. Verum eos omnes longe a veritate aberrare cuco
animadvertere licet,quod ipse Imperator assevcre se Institutiones a Triboniano Theophilo morotheo compositas legissein recognovissc g. quas ex omnibus. proam Instit Scsemper investigando perscrutando quidquid dubiurn cincertum in compossition Digestorum invcniebatur , recte emendasse in competentem formam redegisse l. a. in sine