D. Stanislai Hosii S.R.E. cardinalis maioris. poeniten. & episcopi Varmiensis Vita. Auctore Stanislao Rescio ..

151쪽

x o D.starastat Nosi & in odium hominum adducendum putauit Sparsit enim coplures libellos, Latina,ItaIica, Germanica, Gallica lingua scriptos, ubi cum

Aeta s.Gonciiij, tum Hosj praecipue epistola

ad Ducem Braunsvicensem exagitat nec enim inuenire poterat quod in Hosij vita moribus. que castissimis laceraret) in qua dixerat expedire haereticis, ut in Concilio de sua doctrina cognosci velint, praesertim de Confessione Augu1tana. Tum etiam illud repraehendit, quod totum mundum in Concilio adesse dixerit; quod doetrinam Protestantium Sathanismum appellauerit: quod apud haeretitos de fidei doeir na,sartores,baiulos,figulos, & aliam secem populi, iudicare dixerit: quod Anarchiam seminent inter Christianos,& rebellionem inter populos: quod eande nunc inter Christianos Missam quam ante Isco. annos celebrari docuerit et quod Lutheranos Sodomitis esse peiores dixerit: & quod nulla sunt apud eos certa ma trimonia : quod necessarium esse docuerit, ut

unus praesit in Ecclesia. Addidit & hoc quod Hosius Baptizet sampanas, quodque Romacuna suis libris proselitus fuerit ut Cardinalis

seret. AK extremum etiam in optimum Pontiscem Pium IIII. virulentam linguam exerit, quod tum omnia adcursum Euangelij, ut vocat, impediendum excogitet, nil tamen perniciosius excogitare potiterit,quam quod Hostii Cardinalem,& Legatum Cocliij creauit. Prae

terin

152쪽

Cardinalis. Uta . I Iterea vero scripsit recantationem quandam siue palynodiam, in qua poenitere se ostendit, si vel micam aliquando habuit in se Christiani hominis.Totum Missale, & Caeremoniale subsannat mirabiliter. Missae praecipue Sacrificium impudentissime irridet. Sacrosanctum Christi corpiis vocat frustulum panis r & planum om iribus facit, si fuit aliquatuo Christianus,se nue fide Christiana prorsus ex ecrari & ab ea vehementer abhorrere. V erum his, turpissimi hominis couiths,&opprobrijs laudari se potius, quavituperari Hosius existimabat i quinetiam csi

Theologus quidam Illustr. Bauarit PrincipisI

Apologiam pro Hosio, contrae Vergerium aeriapsisset, quam etiam in manibus tenemus, non putauit esse dignas Uergerij vanitatesivi a viro bono refutarentur, itaque liber hic non fuit in Iucem editus.

ERAT in eodem Concilio qui post aliquot

annos apostatae Vergeri j exemplum secutus a fideChri stiana ipse quoque, ut ita dicam, apostatauit, Andreas Diadecius, S bardellatuuqui tum Episcopus Tinniensis vocabatur , oc' Clero Regni Vngariae deputatus venerat. Is propter quandam eloquendi elegantiam , M. orationis ubertatem non obscuri erat inter caeteros Episcopos nominis, & familiaritate Ho-

153쪽

142 D.stam es.Ηor' sij cum primis delectari videbatur. Hosius men ge eis in fige Catholica constantia vehe menter di bitabat; ac sicut olim Gregorius de

Iuliano cum adhuc iuuenis Athenis opera nari Pret litteris, periculum defeetio nisi miminere priuatim aliquando coram suis niemorabat, quod etiam aliquot annis interiectis cum orantorem Caesaris apud Sigisnaundum Polon:R gem ageret conticulum est : ubi Dudecius,sia cui olim Vergerius, relidi a maiorum nostrorus de, Caluini perfidiam est amplexus, & refra' stis pudoris repagulis, mulierem quandam bilem sibi copulauit, eamque uxorem camhon dubitauit. Qxio tempore quaereba mus ex Hosio quibus olim i 3dichs futuram leuitatem hanc & inconstantiam hominis , & hunc tam graue de luctuosum casum deprehendisset: qui nobis respondit, quod ex sola superbia, quod magnus &doetus in oculis suis videbatur,

multum suo iudicio tribuebat, caeterorum a ctoritatem iudicia, consilia, &1ententias soc-

ei faciebat, quod omnium haereticorumstam est proprium, ut vel inde genuinam superbissi mi Luciferi sobolem agnoscas. In quo respon se illud mihi in mentem veniebat, quod in vitas. Zenobij legimus: Quod maxime omnium vigent sanctorum Deo amabilium. virorum ingenia r & ipsa animi puritas, ad conte et anda ea quae futura sunt, ex minimis indicijs

euentus colligit; de quod Philo quoque Iri'

154쪽

Card inalis fila I I us meminit, quod legitimi cultores Dej me- te pollent plurimum,qui ne leuia quidem erra. ta negligunt, propter excellentiam huiusmodi Regis in cuius versantur obsequiis.Verus enim sacerdos, simul etiam vates est, non tam generis, quam virtutis sicut hic noster Hosius) beneficio Sacerdotium consecutus, summi nominis,

SE O & in ipsa Polonia non desuerunt Hae-

retici ad rauim usque voci serantes, quod Hosius tandiu a regno & a Reipub. obsequijs abesset rexternis tantu principibus operam na- runs,&honores captans, &quod opes Regni ι exhauriret, & quod onera Reipub. necessaria Inon serret, quorum importunos clamores non putauit silentio sito esse nutriendos, sed in eam lententiam cum ipsi Regi Sigismundo, tu Con filiarijs eius scribens refutauit. Persert ut ad me

quod in Comitijs, quae proximὰ sunt habita

Jularieburgi, in absentiam naeam a patria causa sit collata,quam ob re nullam ad usus Maiestatis Vestrae pecuniam csi tribuere potuerrit. Sed iego qua de causa absim ab Ecclesia mea, non ignorat Maiestas Vestra. Neque enim absutrivi voluptatibus aliquibus & delicijs Italiae va- in, aut ut primatis rationibus meis prospieia.

155쪽

vocatus , & ab eo vocatus cui non obedire est, Christianum non esse. Dcinde vero, si minus iab eo vocatus fuissem, tamen in Synodo , quae proxima Quadragesima Varso uiae habita est, fuit hoc ipsum decretum, ut ad Cocilium proficiscerei ;ita ut necessario mihi fuerit hoc tempore propter tam pium dc necessarium opus Ecclesia mea relinquenda. Quamobrem ni habet isti quod vocis erentur contra me. Absum enim Reipub. causa,& quidem grauissima causa. Adsum tamen ad omnia ossicia, obsequia, seruit temque Maiestatis vestrae, quoties his uti v I uerit,praestanda. Hac ipsa de causa abfuerunt aliquando a Regno, Nicolaus Gneanesi Archiepiscopus, Andreas Posiani en,& Nicolaus Plocen. Abfuerunt Ioannes & Franciscus Varimiesi Episcopi, & in Constantiensi, & in Bas

liensi Concilio, quorum utrunque multos an nos durasse scimus, neque tamen clamores aliqui fuerunt contra eos concitati, sed gratiae potius,actae sunt, quod labores &sumptus fac re non recusauerint, dum Ecclesiae Dei pro sua virili succurrere possint. In alijs quoque litteris, ad Stanislaum Carn kouium tunc Referendarium,postea Episcopum Vuladistaviesi, nucArchiepiscopum Gneetnen. vigilantissimum, his verbis utitur; Si quid ambiuvie me constaret, si vel verbo mortalium quenquam sollicitasse, si non etiam renuisse quandiu licuit, som

156쪽

Cardinalis,la: I stasse catisam aliquam isti haberent quamobrci durius aliquid in me statuendum iudicarent. Sed si mihi honos hic obstrusus est, si recusauiquoad potiri, si non ad voluptates, non ad ompes, vertim ad labores, ad sumptus, ad pericula grauissima sum vocatus,& quidem Ecclesis

toti iis causa sustinenda, num hac re tantum deliquisse vobis videor, ut poenas etiam de me sustinendas existimetis, quo Ecclesiae tranquillitati pro virili mea seruire conor , quam ad retra non ipse me ingessi, sed ab eo, cui necesse fuit obedirrisum vocatus p Nisi forte graue crimen hoc apud vos est, praeter ambitum ad honore aliquem. peruenisse, quemadmodum rata pro ximis superioribus diebus, cuidam tibi non ignoto non alia res dicitur impedimento fuisse, quominus nescio quid consequeretur, nisi quod parum ambiuisse videretur. Quasi veronoix satis virtus ipsa ambiat, non satis ambiant

labores Regni Reipublicaeque causa suscepti

Apud Ethnicos lex erat ambitus constituta, apud vos contra coS, qui non ambiunt. Video nil esse vobis cum illa Platonis Reipublica comune, in qua non esse mandandos honores nisi inuitis, fuit constitutum, ambientes vero Hocul ab illis arcendos . Ego vero causam non dico, si quas meritus, sum, de me poenas sumatis , si vobis meritus videbor, reclamabit iudicio vestro totus orbis, nec me tamen spes

157쪽

quicquam remittam, vel de religionis tuendae sttidio, vel de ea fide, quam Serenissimo Regi meo, vel de ea charitate qua in patriae meae dulci issimae debeo. I si vela ventis permissa sunt: Deum precor vicit rim nostrum dirigat. Sic Hosij patientiam & innocctiam exercere permittebat diuina misericordia, ut tanto redderct

omnibus gentibus & populis gloriam eius illustriorem. Neque ille vicissim ullum finem faciebat gloriae Dei & Ecclesiae Catholicae promouendae, non in his tantum publicis muneribus&ossici, quae commemorauimus, sed in omnibus quoque priuatae vitae stud ijs & rationibus,quas tanta pietate moderabattir, ut exemplo caeteris praeluceret, & ab ipso Christo vitae normam accepisse videretur, quem illis Euan. eli1 vocibus perpetuo inuocabat, Mane no. Discum Domine, Mane nobiscum Domine. Ipso quoque Parassecues die in illo ipso Conci- Ilo neque enim huius quoque faeti memoria, obliuione & tenebris obruendam ce seo, quippe cum memini sic Hosij, sicut de suo Socrate ait Phoedon, siue quae dixerit, siue quae secerit mihi semper omnium sit dulcissimum cum pridie modico tantum pane se se resecisset, noete invigilijs& orationibus exegit, ad compatiendum Christo spinis coronato & flagellis lacerato se se exercens . Media vero noste caeteris omnibus quiescentibus cumRescium tantum,

Ω Nicolaum Gallum virum omnino probum

sibi

158쪽

sibi adiunxisset, extra Ciuitatem Tridentinatri ad Ecclesiam Dominicanorum egressus est, ubi ante sepulturae simulachrum, in quo Christi verum corpus de more asseruabatur, in terram prostratus, per duas sere continuas horas, in Oratione Dei l chrymis, & singultibus interrupta perseuerauit, Christianς religionis integritatem,Ecclesiae Catholicae unitatem, pacem populorum, conuersionem haereticorum, Concilij progressum, Domino commendans, ac postea reliquas etiam omnes Ecclesias, extra moenia ciuitatis positas, intempesta nocte, aspero caelo, non sine periculo obambulabat, sanctorum preces ardentissime inuitando, pauperes ad sepulchru vigilantes saliitandor quo

rum etiam orationibus, se e Concilij progressum diligentiis me commendabat, & copiosas ieleemosynas, in singula capita porrigebat. In quadam autem Ecclesia, cum nihil superesset, quod egeno supplicanti tribueret, ex intimo pectore iuspirans, ad nos conuersus, si quid haberemus, ut petenti largiremur, innuebat, ad extremum autem ne cui prorsus defuisse videretur, aurea nonnulla Regum & Imperatorunumismata offerebat, non contemnendi ponderis, ipsum quoque quo tegebatur pallium oblaturus, nisi familia illucescente iam die, ministrique pecuniae aduenissent . Quamuis autem occupatissimus esset, publicis totius Reipublicae Christianae negotios, ita ut respi-Κ α rar

159쪽

rare libere non posset, nam & in media quo que nocte aliquando stirgere, & consiliis interesse urgentibiis cogebatur, legendi tamen&scribendi consuetudinem , ne tum quidem praeterini sit, sed quod de S. Thoma Aquinate inemoratur, ipse quoque ternas aliquando litteras simul dictitabat, & interim alium quoq. Iegentem auscultabat,& si quis interim veniebat eum quoque benignissime audiebat,& expediebat , & ad studia vel ad carptam scriptionem,sine ulla animi vel memoriae perturbatione recurrebat, verissimumque illud esse quod a Gersone scriptum legimus,c5probauit: Η mo internus cito se colligit, quia nunquam se totus ad exteriora effundit, non illi obest i bor exterior, aut occupatio ad tempus necessaria.

tino studia, consilia, hi niores,haec vitae ratio , praeclarissimis exemplis ad imitandum abundans, quo etiam nomine Pius IIII. Ponti. sex illi magnas egit gratias,cuius vel unica epistola haec, locupletillimum testimoniu perhibere poterit, quam Deo grata, Ecclesiae utilis, PGtifici chara fuerit eius viri opera, cuius aliquot ex militis alijs exempla iam commemorauimus.Pontificis autem epistola sic habet; Vehe

160쪽

Cardinatistalia. z49 menter optatum nobis fuit,ut post impositui superno fauore finem sacro isti Cocilio ad nos

redires, ut te, que anter fratres nostros eximiet diligimus, compleeteremur, di tibi coram gratias ageremus, pro talis laboribus quos in ipso Concilio noster & Apostolicae sedis legatus suscepisti. Ea te vultus dc animi laetitia, fili,

fuimus excepturi , quam singularis erga te amor noster postulat, eas vero gratias acturi, quae latae tuae erga Deum pietati,tantae erga

sedem Apostolicam deuotioni ac fidei, tanto denique studio, curae, diligentiae in commissis tibi legationis officio adhibitae debebatur. Neque vero mediocrem studium percepturi fui. mus ex praesentia tua, in hoc seruitutis postolicae munerei, quod sicut Domino placuit , nobis licet immerentibus, dc tanto on ri imparibus commissum fuit, obeundo ac sustinendo;quin operae & consili j tui auxilium tato nobis opportunius fuerit futurum , quanta maiora animi virtutumque dona, bonoru Omnium largitor Deus in te contulit. Sed quando Ecclesia tua, a qua diu abfuisti, primu ascclicis recordationis Paulo IIII praedecessore nostro quocatus, deinde a nobis ad Concilium missus,

tantopere reditum tuum effagitat, tant

que defiderio & studio flagras commisso tibi gregi, praesens tuum officium ac pastorale solulicitudinem praestandi , piae isti, k omni laude dignae voluntati tu morem quin geramus fa K 3 cere