장음표시 사용
531쪽
quidem multi epam reeetiores eo lintriint. Vii de hoc medicamentum longe i te anteponit hedes eo. De hoe eodem lapide armeno, atque eius vi purga-ttice Aerius quoque tra erat lib. x cap. 47 Fg ater otia. e enus neque huiusmodi lapidibus , neque pitulis , ex iis praeparatis uti sum ausus. Si quis voluerit,illas experiatur, in quo talu mihi maxime probare kr, vi haec medicamenta uon sola, sed simul eum letes odibus quibus.
Pιμω e. . verum neque demum piaetermittendae sinat pilulae t eochiae praeparatae cum helleboto,quarum auctor igno,iau. . tauit:compositio, ut aiuntimagistralis est,quae adsummam eli hu1usmodi,ut ad antegram dolin pii Ularum, quae est circiter g xx'. cortices radicum hellebori nigri ad 5 vi. permisceantur, & vocantur piluta coiscitiae praeparatae, vel pitulae cochia cum helleboro,quae quidem missionis,&copositionis ratio neq; abhorret ab instituto Galeia, qui hierae dsa colocynthidos conissumst heseborum nigrum allicere , quotiescunque atrae bilis humorem purgare voluistia, a. de med. sec. Ioctap:a. qua in forte meram exacutam appes lauit 1. de med. sec.loca. - -τω eae hi semetiri Minia.. 9 iιν. - ερο fumarrae f. pilisia v. o an νμων .
ΡRaeter electuaria, & pitulas sunt etiam nonnullae
potiones, di syrupi, qui ad purgationem melan Golici humoris sunt accommodati, quod sena, polypodium, hesistorus, &alia purgantia meditamenta, quae eorum compositionem ingrediuntur, manifeste confirmant, amers,quod alias vos monui,vulgares medici potius ad eoncoctionem , quam ad purgationem illis vii consueuerunt. I v ε Suot autem primum sympus de pomis sabor, ius d. p. duplea habetur descriptio apud ne luen, altera capitem se a decura maniae, &melanchoatae sanguineae,altera capi aedes a friei cladis humore melancholico. Secundo sympasMfumo tendi copositus maior. Tertio ethDη v UI 1ν lupus de epithymo, uterque ex descriptione M sues, qui sere ea loem vires hahet,pra ter quam quod sympus de fumo terrae magis humoribus tenuibus, & . . calidis,contra syrupus de epithymo magis humoribus crassiorihus frigidiorihus videtur conuenire. Qua is est sympus de polypodi quem audio in hac ciuitate parari ex descriptione D. Mercurialis, ac forte sunt alia id genus medicamanta,de quibus longius agendunon es . Sed inter extera sympus noster de helle io ortasse non debet postreinum iocum obtinere.
Η-m dica fientakaro sola exhibentur, sed praecipuus eorum vulsellad diluenda es tera medicamenta. R canismonia ham. h 3 i .
Deca eLania βαιιεννa s. fis M. Atque hactenus oecompostis medicamentis putagantibus melancholiam, demum ad purgantia serosa excrementa veniamus, quae sola restant.
A st V et XXXIX. De Medicamentis compositis serosum Η
m,cm Purgantibus. Apud varios auctores varia sunt composita media dura me fila,sed priripue sunt apud Mesten duo ge- ια
Dei apitularum,quarum alterae pitulae de Merereonial da a his terr piluis de euphorbio nominantur , qu sambs sunt hia. vehementissime. unde mea sententia illi, neque solis, neque nis tu robus is corporibus licet uti. Doss est a M. usque ad 9 iiii. R Daciarismh a simpr. 3 ,. .
C A P V Τ XL. De Medicamentis omnes Humores purgantibus . SEd quoniam nonnulli vestram cupiunt id quoque
intestigere, qualianam sint composita medicamenta, qus simul omnes humores possini purgare , de iis moque duo verba non grauabor adiicere. Eis vero hic plurima sunt, tamen ita habendum est, forte nullum
reperiri,medicamentum, quod omnes pariter ira ed cat,humores,quin primum unum, exempli grat Ia , plia uitam,deinde,&fretos,utramque bilem educat,sicuti etiam sorte aut raro, aut nunquam contingit,hum res tam pati mensura in nostris corporibus redundare. ut nulli alteros excedant.Composita igitur medicame- qus hac ratione simul valent omnes humores eu cere sunt electuaria quidem diacathliton Alectuarium
elescoph. electuarium de benedicia, conciso tamech, piluis aggregatius, qus,& optima prsparatione, Aepigilantia reliquis prsterendae sunt Arabicae, ine quia bus esse noloandae piluta GaIde sex rebus, quae Omnia , quamuis sicuti dixi, unius potissimum purgandi humoris vim habeant, tamen csteros quoque purgare apta sunt: Et quoniam de dos, & usu singulorum iam satis dixi, praeterquam de patulis aggrega tiuis , Arabi- ω, cisin sine quibus,sciendum est,earum dosin sere nihil' inter se disterre, di singulas a drach. i. usque ad drach. - .iti posse exhiberi. Atque hactenus de ratione utendi e imedicamentis purgantibus. V '
Hoc vacuo reseram, referendas protinui esse Grates innumeras Massariae Medico.
Barth. Burch. Phycntiis Libri Noni.
532쪽
DE coLLEGI ANDI SEU CONSULTANDI RATIONE.
NTER Omnia meis dicorum ostia , a que munera forte nullum consultationibus medie is est honor tius,& illustrrus, cum
huiusmodi e3gressus,&eolloquia in eorona
rum saepe haheamur,vhi facile cuique est
diti neHI, ac mea cae ara is praestantiam ostendere, si
quidem vi ab Hippoe.& Gal. traditum est, . de ratio ne vietus 3 seum medici tum probi tum improbi ea de administrent praesidia,tude vulgus de eorum prasIntia, vel imperitia non potest certum iudicium faceret, qui vero aliqua terum cognititione sunt pradus, dui, medicos audiunt differentes de iis, qus ad aegrotum pertinent,possunt id longe facilius praestare: ex quos filive nonnulli, qui diu pro medicisae quidem do.s habiti sunt, mox in eo sultationi a suam ipsi in scitiam detegant e medieastri,& indoctissimi cem
hendantur: alii vero contra,quorum pestiara virtus I cebat Ia tenebris, ut seipsos illus rent,ae meritas laudes
consequantur. Itaque mihi propositum est in hoc tam praeclaro, iam dissicili arrumento versari, ae de mediis
cis consultationibus apud vos sermonem habere, nee
me potuit deterrere,quin Ae defiderio vestim satisfacerem, & ii quid ipse quoque hae in re haberem,quo ι uda vestia iuuare possem, id uobiscum libentissime eommi inicarem,quod viri celeberrimi nominis idem argumentum antea tractauerint, cum fortasse nobis non sit praeclusa via, quo minus aliqua possimus,aut corrigere, aut addere,aut Immutare. Primum autem non id multum laboro, an prisco tempore ac potissmum Galeni , mos cerat medicis inter sese de sirotis consultationes facere . sicuti hae tempestate fuere e lumimus, qui puto istud cimni tempore facium fuisse, quod satis lucet, vel unius Galeni testimonio eonfirmare, qui non
nullas hisicit ias narrat, in quibus de plurium medic rum mutuo consito sermo habetu r. Illud igitur potius
selendum c pro comperto habendum huiusmodi co-sultationes non solum medicis eonsultoribus sum. mam laudem , sed etiam aegrotis summam utilitatem afferre consueuisse: squidem nulli dubium esse debet, quin variis c mmunicatis sementusae collatastalionibus licet euique res massis vere intestigere, de quibus agitur, nec non de praesidiis deeernere, quaecunque magis opportuna, & accommodata possunt excogitari .
inod si iii rebus prope omnibus tam publicis,qua priuatis, varia hominum lententiae, variaque consilia ab omnibus prudenter requiruntur, & expetuntur, cur non pariter expediaton tractanda salute hominis ean
dem providemiam adhibere/Hinc apud Homerum uia lud est celebre Agamemnonis desiderium, utinam inis hi decem consultores adessent,de quo philosophus inpoliticis, qui communia rerum omnium confisia probans, inquit, haud facile esse, unum multa cernere, ac plane absurdum videri, uno quam duo s oeulis ac trus videre, & duabus auratius amus audire , di dum hus pedibtis, duahusque manibus agere, quam muli multis. Verum enimuero ita demum mea sententia est habendum,plures consultores saltarius consilium Diacere , dummodo illi sint viri probi & praeclaris mori bus, potissmum i hiuliana crura rate medita,& qui uia hil aliud quam salutem homnis propositam haneant: contra enim fi fuerint impro ii uaritia,Odii ambitionis,lmone liorumque momorum animi famulis agitati,certum cuique esse debet, huiusmodi e stiliores , quo plure, fuerant,eo per nitrosius consilium esse latuis ros. Nam quoci item tradit Arist. Muti uno vii o honoduo viri M. ii sunt meliores, ita vos viro improbo duo vul improha sunt improbiores , & maiora pericula possunt afferre. Cum medici opera propter eam potissim meausam desideretur, ut corpus humanum si sanum fuerit,in suo naturali statu conseruetur,snagrotumad ptis linam sanita iein restituatur, iure ae merito Gul.doauit fi .e medici non alium esse . quam sanitatem e propterea nulli quoque dubium esse debet,quin medici pro aliqua habenda cotisultatione sinui conumente , eundem fine debent sibi proponere,& vn iuersae deliberationis velati scopum ac metam statuere. Quoniam uero sanita Te diximus iupliciter potest tonsi rara,vel quatenus est pruens,vel quatenus est perdita ea quoduae primae ac maximae partes Medicinat otia sunt, quarum alteram sanitatis tuendae,alteiam morbi profigandi facultatem cum Gai licet appellate, iure fit, vi de utraque a medi-
eis consultationes instituantur. Caeterum praetermissis consultationibus de tuenda valetudine,quae non videntur ad praeleo, nolirum institutum facere hi pr. situm est,polimiores tantum tia Lare,quae ad curandos morbos,& ad nostrum principale iustitutum eumpriis mis pertinent. cum praesertim raro de tuenda valetudine requentissime autem de curandis morbis contin
gat,contuliationes fieri: in qua iractatione minime mihi ita tutum est, totam curandi methoclum vobis tria
re, quod longiorem das putaraonem exposcet et, sed ilia lud unum Me tempore meum consilium es , in gratia potassknum eorum,quae an methodo medendi a Galeno tradita,& a nobis non semes exposta iam sentin nulla praecepta breuiter colligeren e plicare, qu.t ad
bonas consultationes ita magis accomodata vident.
Cum finis ille, quem superius in medicis consult tion hos instituendis morbi prostrationem esse dirumus , duplica potissimum via, ae duplici instrumento
comparari possit,uel methodo & ratione,vel experientia, quoniam ut ait Gal. in nulla, re atque ai te eruum
datur instrumentum , quo aliquid inuenire , aut fidem
533쪽
sdem inuentis facere possimus , hinc fit, ut qui primri modo, rataone scilicet ac methodo proprium finem . sequi student , rationales medici ae d mattei nuncupentur, qn Olumnos disciplinam pros emur, tu i quidem in eo a cstetis daerunt medicas , quod uam curandi methodum conficiunt per indicationes, cum illi sola experientia nitantur.
Est autem indicationes inuenire nihil aliud ea Gai uam ordiri ex natura res , & ex ipsa quid agendum
tonuenirer quamobrem illud censeo praecipuum esse caput probs consultationis, ac methodi medendi mor bos ut consultor medicus omnium primo ante oculossbi ponat indicationes,quae quid si astendum mianes medici Operationes dirigunt .hNos porro diximus cum Galeno tales indicationes, si summatim , &pet coir mi id um cons detentur.a tribus praecipue sontibus scite accipiendas, scilicet, morbo, temperamen ro, tu aere nos ambiente, ad quos caeteri omnes seopi facile teferri possiant. Itaque ante omnia in cogniti ne morbi aut morborum,oportet versari medicos consultores; quoniam vero morborum cognitio ex duobus potissimum solet dependere scilicet ex cognitione tum causarum, um sy nplomatum, quae vitaque impii misticet coli gere ex his oma a proande quicunque pri reum locum dicendi nactus eis, debet a narratione hiastorii, & explicatione principium faceres nam siti, timatores ex narratione colligunt soni narium omnium prope agendorum argumentorum, ita etiam medica ex
historia multa colligunt,quae ipsos deducunt in dignotionem affectuu pia ter naturam, quo quidem fundamento certum cuique esse debet , probas consiliati
In narranda autem historia illud studiose ea uendues,ne illa reserantur, q. ae omn ibus sunt manifesta vel importuna. I superuacaneaued ea tantum quae ad c gnitionem moiborum , causarum, di symptomaum , nec non ad prognosticuin,&curationem sunt accommodaia r ac iane huiusmodi historiae nartallo scuti es
propria consultatoris primo dicentis , ita posterioristius minus videtur conuenire, nis sorte quadam omportuna suerint ab illo vel piae termissa, vel negligenter exposita, quae licet,immo decet supplere. Inter affectus praeter naturam, de quibus consitum capiendum est , quas principium omnium nobis sese osse runt symptomata,& inter haec maxima ex parte actim res uidi, quamobrem ego quidem eam rationem ima
primis soleo probare, cquis exposita historia ordia
eur a symptomati bus, ac primum inquirat , qualianam illa iberint, deinde ad eorum raulas, videlicet morbos progrediatur, & demum ad morborum eausas deue. niat: in qua praeclara inquisitione nobiliores medici avulearibus, di plebem facile distinguuntur. atque illi prae caeteris, quicunque Galeni di lciplina,& potissi reum sex libris de morbis, S symptomatibus accura rissime tradita probe fuerint instituti, quos libros ob id vos obsecro, ut velitis in delicias habere . neque uti quam ex oculis,manibus, & finu deponere, sue quoarum institutione mihi plane certum est,neminem posse aut racellentem consultationem issicere, aut in pis
Secundus sons eliciendarum indicationum est nais turale temperamentum ex quo sorte eis orta commuiauis illa consuetudo medicorum prope omnaum,qui de aliquo Wroio habituri consultationem ante omnia de temperamento sermonem faciunt, quod institutum ab omnibus non probatur , ac potissimum s eontingat consultationes fieri de aliquo morbo in mala compo sitione, vel soluta unitate, in quibus talis consideratici de naturati temperamento plaue videtur superuaea n ear ego vero institutum probo: neque solum in moris his in intemperie ed etiam mea teris omnibus: quana quidem cognito naturali temperamento id saltem restat,ut proba victus ratio possii institui, quae tu nutila morbo est prs termitieuda. sed modum, di rationem
instituu improbo, quoniam frequentissime conurgit
mihi audire medicos de naturali temperamento mulata.&prolixe dicere, quς deinceps neoue ad c sui nem, neque ad curationem rerum, de quibus agitur accommodant: sed plerumque omnes in eo potissimumccant, v puto, quod itatim vel ante his oris nati tionem hoc tuum tractant temperamentuli', cum prς cipue mihi videatur tum congrua huius iratiationis occasio, quo tempore, & indieationes elicete,& p Oeno sticum afferre, & totam curationem instituere nobis piopos tum essecum enim certum si,nos naturale temperamentum in qu rete, quo ςger ante mo b 1 aggressionem priditus fuerat, ut in aetheamus,quanta, di qua lis sit illius declinatio astatu natura i. qiod puto H pocr.diuinitus piςcepi se, per ea veilia: s muta an dii milia snt a principio inspic endum, 8te certum par ter cuique esse debet, opportune nanc fieri inuti sitim nemiquando indicati ii 1s,p Olficum, R io a curamo em tractamus,quoniam pro vario modo,& gradu declinationis natural s, necesse est etiam varias indicatio nasci cete, & varia pissidia etiam inuenire , quς illi proportione possint respondere, ac demum ea hoc
communi fonte de tota re lici t certius iudicium Lcere inod de hominis temperatura dixi, dem de temperametato aeris tertio loco dici potes,cuius etiam coni Adriatio non est prs termittenda cum diuersς aeris constitutiones omnium prs idiotum intelisonem, rem Lsonem,& commodam administrationem demons, e .
Id uobis hoc loco memoria est repetendum, quod supra dixi, ad h maeapita omnia facile rifcm,' Dcunque eliciendis indicationibus eossunt seruire: ea pii stratia, ad morbum singulas illius differentias, rucaulas,ad temperamentum, statem, cotisuetudinem , vires ad aerem, tempus anni, cetrionstitutionema
gionem,&c. qus habent eandem rationem, de quibus omnibus si ita foret occasio, licet habere conlauer
Iam propositis nibus communibus scopisae veluti fontibus,consequens est, ut ea iis indicationes ha Namus,in quo munere maxima v)s methodi medendi
consstit: ae primum quidem quoniam morbi gialia Omnis cur alio instituitu rab eo sumenda est ina ratio, si unus,si plures,considerandum; ab uno vna , a pluribus plures eliciuntur determinands indicationes: se si causas habent, videndum, quia ab is quoque propriqhauriends sunt indicatione .cum fieri in queat,ut morbus possit auferri, nis eiusdem causς ptius aufera
tur. Symplomata propriam non prςbent indicationem ms raro.& per accidens: per se enim cum morbum i quantur,veluti umbra corpus,ad morbi sublationem , apsa quoque evanescunt, veruntamen per accidens, ut quando illa cause lationem habent vel mothum aupetis, vel vires prosternetis,propria requirunt curationer quod s ita lora tulerit, non erunt contemnenda, pro copleta tracta tione indicationisi, qus a rebus prstra nat ram sumuntur. Secundit o temperamento ius sunt indicationes,quod semper smilibus est conse tua dum aqus indicatio s cum ea coeat atq; concedet,q 1ς a morbo sumitur,eiusdem vim augei: la vero contraria si,ut interdum usu venit,qua tum hμ pollet tantum de prioris indicationis qualitate ac viribus est detrahendum.
Deo oue luccedit indicatio ab aere ambiente,qus smotho ut aduersa, pro gratia est habendum, S aei ι lubris remedii loco nobis censendus est: sn illa moriabo potius fauere videatur, aer intemperatus, & cur tioni aduersus, tanquam una ex moibi causis est per
Post elicitas indicationes secundo loco videndum , an liceat illas explere necne: in quo tota pr nostici ratio eonsistit: quantum aute prognos cum valeat, quantamque medicis dignitatem, ex auctoritatem asserat, satis ab Hipp.& Gal. est expositum. At vero cum mul
ra de setroio possint prςdici, illud unprimis flati e sum
est, utrum liceat aliquam sperare salutem, an nullus remediis locus relinquatur: siquidem quod a Gal. traditum in , non soliam trultra, ted etiam imprudenter
534쪽
inquiruntur pr sdia,qus nullum usum sunt lubitura .
Quam huiuimodi ludicra ratisnem , etsi uno verbo docemur a Gal. ea vira viritim , & morbi qualitate, de quantitate eorundemque comparatione faciendam el-is,tamen certum est non fine magna dissiduitate,solertia, crerum luposse fier , tum propter a ias caulas, tu
maxime quod nulla singulorum quant ira neque imis hi, neque aliqua ratione possit doceri. Neque vero l lam decet morbi finem uel felicem uel inteIicem pratis dicere, sed etiam illud oportet addere,virum morbus ficile an dissicile,breui an longo tempore possit curari, quod ad tuendam medici existimarionem cum primis periinet,ne ille ves paucis euibusque praesidus utendo neglii nilae accusetur, vel multa, & longius admini strando ambitiosi orae etiam auara videatur aegri cur 1ιonem producere. Quod si mater has aliae quaedam asserantur m dictiones, quae prae me certum modum ae definitum tempus salutis vel mortis suturae, aut mutationis moris
hi, Si sis complectamur,nulli est dubium,quia hine
quoque medicus maximam gloriam sit consecuturus, ncuti scimus Galeno aliquando contreisse, qui non solum salutem vel interitum. sed etiam breuitatem, di turnitatem, facilitatem, dissicultatem, pytissimvin ver Proprium quendam modum e praefinitum tempus lolutionis morborum praesagiens, lumnia cum sua laude haec non hum1na, sed diurna ratione pronunciare G ditus est. Inter caeteros autem locos, qui ad huiusmodi praedictiones sunt maxime accommodati, inconsult tionibus medicis ille videtur maxima confideratio dignus, ae fere principatum obtinere, qui ad conlanis fionem, & dissensionem indicationum earumque diis gnitatem ac vires pertinet: siquidem ex hae disquitatione variis ae saepe etiam contrariis indicationibus
inter semilatis e veluti ad aequilibrium ductis, multa pollunt colligi , ex quibus licet totam propemodum
praedictionis ratiociem conficere.
terum ubi concepta spe inutis laeus prs sidiis r lictus fuerit, danda est opera vicerio quodam ordine ad remediorum traditionem deueniamus, ille autem
videtur maxime conueniens Ordo seruandus, ac d ctrinae G si consenta aeus ivt cum peius ordine resoluatiuo inventae fiat curativae inclicationes, nunc retrogrado ordiae composimo, d executionem maxime apto ad materiam remediorum accedamus, Ita ut ab ultima
indieatione sumpto initio, ad reliquas deinde transea mus, donec omnibus continua serie fit satisfactam. Iam ver eoos ludo quaedam apud plerosque i u luit , quia tria capita quasi tres fontes sibi pro anunt , auorum primo meclinamenta manibus admin .strata I lecundo,medicamenta intrinsecus adhibendar tertio, victus rationem complectuntire, piae vulgo editis
ruma . pharmacta, & diatra appellamur, quo triplici remediorum genere G LAulaenae medici omnes coasen fiunt omnes morbos curari , ego uero, ut libere diacant, nunquam potui hoc institutum probare, qamaque primo parum artificiosum, sorte turpe etiam est ι eadem via semper incedere. Se quali eandem cantiliarum decantare: deinde nonnunquam fit, ut conlulta tiones habeantur de aegrotis δε mothis,in quibus prirasidia ex uno vel altero fonte petita nullum usum sunt habitura,qn tempore qLueso quid opus es mina haec praesidia figi llatim commemorare ν sed isti in eo mihi peccare videmur, quod curandi methodum ab uno
imprimis Gal. tradiam confundunt, Ee peruolunt
quandoquidem ille docet,non latis esse omnes sev diligenter inspieere, atque indieationes elicere , sed etiam necesse esse intelligere . quonam primum ac
magis .quouam secundo ac minus, quonam adhueteristio ac deinceps,quo post quoque praesidio utendum fit
tum autem vulgari tonsultandi ratione cuncta reme.
dia ex fingulis sontibus peti interio oldine separatim proierantur,quasi vero in omni 1 morbis primo om nium praesidia chirurgica mundo pharma uica, vi meam dinum eo tutant, ni iuiuatinus hoc tam est
absurdum at si proba medendi methodo asennmclua
quod absurciissimum, ae alienum: etenim quis non mis ligit,pto variis mor horum genePhus, Pro varias eo rundem temporibus, pro varia humorum qualitate, α copia, pro varias panthus laborantibus,ac pluribus id genus e fiderationabus remedia prope omnia, non uno atque eodem tempore . & ordine perpetuo vel
posse vel dehere administrari Ataro exemplum quod contingit sequentissime. Sit consultatio de Merate laborante destillatione ad
thoracem, vulgaris mutuitne medicus aggrediens ad curarionem, flatim sua ma rapita si hi proponita incupiens itaque a fonte chirurgico,ti de secta e venae, &de eue hi tulis, & de cauteri . & de loeaonibus capiatis ,& de reliquas id genus praestitiis quacunque ad
manuum operam pertinent ermonem habebit reum tamen sola sectio venae morta pesticipio fit congruensa extera autem non rufi post uniuersi corporis purgatio. nem ac postremo tempore conueniant .
Deinde ad Pharmaceu ira accedens, longum exalagum medicamentorum facit,quorum alioua chirurgucis erunt praeponenda, alia non uno mocio dispone ea: ae vltimo laeo de victus ratione dicet, qua fortasse Omnium primum fuerat instituenda e quanto autem maiori eum artificio, di magis accommodato ad meis thodum Galent,rationalis mediis primo curanda in
dirationes esteit, deinde singulis certum ordinem st tuit, & postremo ad pmpria praesidia deuenii st idque
sorte hune in modum quam breuissime destillationem symptoma esse exiens immutatum, ac pendere ex mavel altera intemperie cerebri, hanc precipuam seia lette iodreationem, ut haec vitiosa intemperies contigatur, quoniam .ero hoc non potest fieri tine comm na totius cor os,& ym a capitis purgatione, ait ram oriri indicationem, quae primum ad generatim a deinde ad particularem partes Iahorantes purgati nem pertinet: sed s demum non licet intemperiem. di morbum auferre, postremam restare indicationem. ut destillatici derivetur,aut reuellavir ad partes igno. liores: itaq ue ille omnium sermonem habebit de usu sectionas venae ae purgantium meta camentorum, qua potitanum ratione nomines solent generaliter eua mari: deinde de gargarismatibus atque errhinis, qua item duplici ratione caput solet expurgari, tum de medicamentis partim internis partim eaternis, ad tolle dam rapius intemperiem accommodatis,urru linet, di postremo, nisi spes si socratem hae curandi ratio ne esse nualmarum, de prasdus reuulsocii ae demnaaimm destinatis, puta de cauteriis , sam senten. nam proferet. Hane auidem eonsultandi rationem quam maxime soleo probare, immo vero de uniuerso hoc munere a me ossicio ita eenseo habendum esse, quod fortasse alicui paradoxum videbitur, illud nullo certo Ordine esse ei reum scit hendum ae definiendum, eum laceat
euique atque iis potissimum qui posteriori loeo se motiem sunt hinnini , principium sua consultationis facere, non solum asymptomatibus Moibis,& eausis , ut supra dira sed quandoque etiam a prognostico, aratione curandi , quandoque a propris pnefidiis, vel unis vel alteris. atque hoc ordine conuerio ad inquitationem symptomatum, morborum causarum, di omisnium rerum prugipei quaecunque ad probandum eousultationem videntur pertinere: quod tamen non te mereAtque ut sors quierit faciendum esse arta rised ut ex tota re colliga in aliouid, ni ranquam erami aut nouum ut omnino admirantie,primas in oratione partes meruisse videatur: qua ratione consultores si
gulare quoddam lumen ingenii . di artificium solent prae caeteras demon mare, quippe qui non ita videntur ea repetere, & dicere, quae a prioritius me a fiant . &repetita,neque perpetuo quas prsscripta quadam ibi mutiae via incedere,& actum agere, praeterqua quod altera ex parte auditores hae dicendi varietate solera
535쪽
'lud vero eeneraliter renis viam sudendum, ae bationem.&confirinisonem pertinet eorum quν di memoriae madandum esse, in eonsis arionibus, si forte cuntur , quandam mediocritatem esse tenendam , ne quo modi nq; sese offerant di lcutteda quaedam plo cohsultores affirendi Dation alius vel veterum testimoblematacigna notatione, ut is a diligenter traminenia oris ut o M sint δέ tanquam prodigi, aut plus aequo tur,tametsi neque ad curationem, neque ad prognosti parci Mesiti, in qu η Vmamque vinum priores amcum, neque ad cognitionem morborum de qpibus agi bitios, posteriores Di scientes videntur fiequenter incitur videmur pertinere,id quod potissimum publici do oete: hoe autem fiet, s qua obscura sunt N incerta, &eiotes debem obseruare si contingat, quod in hace vi fidem aliunia, equirunI, omni hus modis clariora ditate contingit fiequentissime lios praesentibus artis me certiora rediamur qua vero nullam continent di sculdicae sitidios s consutationes sacere, quorum quidem talem sed euidentia sunt, di fere vulgaria, potius in dia ficio ti muneri plurima videmur conuenire M r. ..centurn inouantur. quam longiori Oratione demo re ea teris sunt denegata sed quo iam omnis ratio co- viten vir & coori metitur.
sultationis ad unam curationem , inquam ad pro . Sed publici doctores ex hoe munere mihi exeipienrtium finem es dirigenda onsultores omni adhibito di sunt, si praesentibus rei medice studiosis cons liatio ludio comprimis debent in remediorum in qu sitione ς es faciant. H supra dui cum enim tunc tale ossicium Ee administratione versari, adeo uti sedulo perquitant non forum ad curandum agrotum,sed etiam ad docenaique perpendant, quarumque opportuna videri posia dum quam plurimos pertineat, illi dieni legitima sunt sunt,ac singulorum mensuram, modum, tempus, ordi- excusatione si quae etiam fere manifesta sunt,in grati .nem, ac totam administrationem raponam, quae m. auduorum Rideam δε rationssius,& veterum auctoriania paucis verbia complexus es diuus Hipp.& qualis ratibus adhuc ivagis explicare,& illustrare. Squa, Squando/ς quantum oportet. In qua re mota tota asit confutatione sngulos consultores deismen deera moderationem quandam , di prudentiam em summa cu prudentia, moderatione,& aequitate ora perpetuo adhibere, ut ea qua ab aliis hene & accom- Done instituere,& perpetuo collegarum , auditor uiae modate fuerint pruposita,aut inepte reperunturaui up pnesentis loci ac te oris rationem habere, sed tameluti contempla prorius metetermittantur iled paucis. is , utilli rei clauionstent, alium nullum finem quas per transennam. vites serat . attingantur: sed si quam salutem aegrot stirp&postum habere. quaedam penitus fuerint pra termissa. vel negligentius Hac fini dicta de eonsultationibus medicis,qus pro exposta iri sane dehena suppleri di accuratius exp4ria ratione Otii , quod hI perexiguum concedit , derari, adeo ut nihil propemodum relinquatur, de quo breuitate . qua studiu vestras fore consultum putaui . consultores in alterutram partem sermonem Ee iudi- consulis In praesentia lassiciant: nam si occisio mihicium non laetam. fuerat,allo fortasse tempore hanc Iem accuratius per
Postremo vis id mihi monendi estis,quod ad prois sequemur.
536쪽
Do infimo vetine a dominis plutes pariales contineri quarum
st ibutaoni alimento. rum,& poci nisi ali expurgationi excret mentorum i alia procreationi deseruiunt.
Ea quabus ceri u est , Renes, & Vescam, aliasque inseruientes illi partieulas ad purgationem
Ercrementorum .in primis vero unius lotii fuisse a n tura institutar de quo exeremento, atque erus genera
tione quoniam diffuse diximus in tractatione de Uriarum illud unum in praesentia pro iunioribus breuiter te Liendum est. Etenim, in in discite, forte etiam nu L. ratione fieri possit,ut chylus es alimentas in ventriaculo factus ad venas iecoris deducitur, cum illae pluriis mae sint, di admodum angusts,nis tenuia quaedam, &aquosa humiditas,tanquam vehiculum quoddam . illi permisceaturi potio hune tam praecipuum, & necessa riumulum praestat. At verλ, pos uam h chumiditas,& aquea materia suo offeto periuncta est, 'tchyluao iecur,& usque ad venam rauam penetrauerit a nec praeterea alium usum possit prastar tanquam omnino inutile,& noxium exere mentum venis, & toti corpori futurum,non debuit longius retineri. si quidem ch
Ius in iecore elahotatus, beneficio vesci is sellis, aeiunis, duplici bile expurgatus. demumque in venam
cauam, sanguinis formam ad se tus,& ad ventriculos cordis delatus,huiusmodi vehiculo amplius non egei propterea, quod ille deinceps per ampliores venas sit deducendus tque a calore iecoris,de cordis magis fluxilis natura sit redditus. Itaque duo Renes sunt instruditi a natura, utrinque ipsi ven r eau x adiacentes, qui per quasdam uenas, quas vorant emulgentes, illud Mqueum,&serosum excrementam attrahun , ac per alia vala,quae v teleta dicuntur, in vescam urinatiam denonunt,illudque demum loras emittunt. Caeterum, cu nrenes, & vesica omni propemodum genere morborum possint laborare, neque per anaustias temporis liceat
omnes sigillatim explicare, mihi propos tum est in illis vertari potissimum, quae ad dotii purgationem peria inent , quae parti laris harum partium est operatio rcuri hi u odi motri fiat praealtis maximi momeniati,discilli ui,ac frequentsssmi, homnesqa torqueant, donee ad mortem violenter eos rapiant. Itaque fauem
te Deo opt. Max. rem aggrediamur.
Emissio lotis, sicuti e teris operationibus nostri eorporis contingit,tripliciter laeditiar: namque illud vel ea toto retinetur,vel parce redditur,vel deprauate. Si l tium prorsus retinetur. huiusmodi assectum G taxi ILchurian, Latini urinae suppressionem dicunt: ita enim mihi lictat cum veteribus Medicis minus proprie huia ius nominis lignificationem accipere; cum isthuria vere,& pr prse,ut notat Gai 3.de sympt .caus. cap. 1 o. de loe .affect . e. 4 ad solius vesicae lationem pertineat,cum
illa plena eii utina sed nihil excernitura minime aut ε,
quando prorsus urina in vesicam non venit. perdita scis. renum actione.Si lotium parcE, & dissicile redd tur,hoc apud Gal. .aphor com 48 fit duplicitere uno modo eum dolorealio modo sine dolcire ἐν quem viru-que affectum Galenus Disuriam ι nos urina dissicul ia.. tem dicimus tam is non desunt, qui priorem tantum affectum eum dolore, hoe nomine appellant. posseri rem enim sine dolore, malunt peculiari nomine Gra ce stranguliam latine urinae stilicidium appellare. Ultimo urinae redduntur depraua is , primum quidem, quando redduntur copiosores,quam decet:quod item contingit dupliciteri uno modo, s potiones, nulla ea. rum facto alterationes sed quales assomptae fuerant, emittantur, quae affectio Diabetes, R aliis nominibus appellatur: alio modo, si urina copiosus quidem, sed faeta potion s alterationa exeat: quam a Metionem, urians profluuium licet appellare. Et si quis qusrat, quomodo huiusmodi immoderata emam δευrtiis inter deis prauatas aeriones a nobis reponatur, cam potius inter imminutas,vel auctas reponenda videatur a nos publice aduersus Aretenterium hanc pulcherimam dissicultatem dissolvemus tradiantes immodicam appetem iam, quam pariter Galenus inter deprauatas ventriculi a
ctiones reponit. Deinde autem urinae reddunt ut d Prauatae,quando emittuntur cluentς,purulentae, tiuis
raceae, tabulosae,&alsis modis de quibus omnibus dia
plerique omnes, urinae dificultatem, nomine latino reddunt.sed magis eongruenter,mea sententia, urinae suppressionem verterent Quoniam velis vrina supprimitur non solum vitio renum, sed etiam vitio ves eae, mihi liceat vitia utriusq; partis coniungere , atq; vn,
De causs suppressionis urinae Galem pluribus locis
537쪽
de *mp .eausea p. x.quas quidam nos conabimur oriadi nate, di perspicue,quatum fieri potest, in unum colligere,& explicare.Itaque primum lotium supprimu ur propter duas communes causas: una est piopter vitium vesicae,& partium, quae vescae famulantur; autera propter vitium renum, & partium , quae renibusvperam praestant.
Uesca in suppressione lotis potest multis modis I horare: ac primum phlegmone, sicuti contigit illi satollo,cuius historiam tele t sexto de loc.ag c. 4. qui cum cecidisset in dorsum, luxata initio spina lumborum, non statim pol casu in , sed sequenti die obolia ini a. nati ne velicae , urinam reddete non potuit: Quem idem Gal. curauit, inflammationi rein cisia adhibendo. Secundo, vesca laborante sensu obivio, vel abolito: Cuin enim animal,quod a Galenti Gaditum es , ad excrei lonem urin dis quae propria ut sicae actio est ) soleat excitarii xum illa a multiiud ne contentae materiae prauatit r. vel a mordicatione conuellitur; huiusmodi sentu deficiente. vel abolito, ut urina retineatur, ne eesse et . hine contigit alieri νgroto, cuius itidem Galmeminit lotacit qui eum inter dormiendum non sentiret impleri vescam,deinde ipsa extensa, nihil potuit externere. Hoc autem fit, eodem Galeno audi ore, lae
s 3 nermis. qui ab osse facio pi delini, ae sensum ves- caedes Dint, scut in parabs , S utipore solet continis
gere. l oli rem laeititur vetica Mapiti rice illius iacuit te reddita imbecilla, quo nianus νε sit utinam emitte re, id quod fit dupliciter: unis modo per Intemperies, tum alias , tum maxime illas, quae multis creberrime eueniunt,qiian: O viique refrigerantum altero propter nimiam copiam urinae, ac vesicae extensonem, sicut multi, contingit . et integra sanitate degentibus , qui aut urgentibo, Det iij vel in concionibus, 'el in fim,vel conuium,longo rempore urinam retinent. hinc enim fit, i,plus initim vesica ea tensa, contractia illius facultas cuius inlis menta sunt fibrae, ac potissimum transueris leddatur imbecillior, adeo, ut contentum in se lotium nequeat satis compprehendete, ac forasea primere. Volearis est,ac trita sunt etia, vir lutem, ubi ea suerit diuit ..,fieri achiliorem, nee posse idem prae
stare,quod commens c unita iacete solet. Itaq; apud Galenum lix sunt causae suppisso ius urinae aborat
te vesca. a tamen a nonnullis recentioribus reuocantur
in dubium,ptris tram illae olix ad expulsionem pertinenti inter quos princeps en Fernelius lib. ε .de partiu
diu patentem, liberamque viam habet, ut in his, qui
ob ealculum secti sunt, nullo propellente, aut ex Nnente, prolabi, ac suopte impetu loras excidere. quare concluda t,unicam suppressae vitis causini esse,austri ct onem,uel obstructionem, quae ve amborum uret rem eapita, vel vescae ceruicem repleat. Quae quidem opimo non solum a doetrina Galeni, sed ei iam a senastius mihi videtur aliena Eis enim nolo negare, vesi- m fouitate naturali pio pati evntiam emtitet e, quisissnora ,eam nune tardi rem, nunc celer orem, nunc
deh. liolem , nunc validiorem reddi pro arbitrion stra voluntatis quod tam certum est,nuam quod emistissimum nimalem vim indicare . Quod si urina per Fernelium suo impetu foras excidit, quando via libe ra,& aperta illi patet, cur in homine sano, in quo viae sunt patentes, non illa continenter effluite Aes respodeat,id fieri propter musculum ceruicis vesicae, quem
Gal. 3 . de us pali. c. vll. & anatomici docent a natura conditum fuisse,ut meatui urinarao praefectus, anquaianitor, si impedimento, ne rima, quoties aut coinpia,aut mala quapiam qualitate homines grauat,pi inter voluntatem eacernatura Iam quid aliud patetiit, et am h ulrr odi actione animalem esse sed in mor his, in quibus nullum vel adstrictio vis, vel obli ructionis est impedimentum, cur non urina sua prauitate foras descendu Ultimo ni fi emittendo lotio expul- tria vescae facultas concuti si,quato , .liqua, pro Feris
nelio rationem reddat, quamobrem ex nimia vesi repletione contineat illud retineri r quam equidem
nullam,prater Galenicam, reddi posse puto. verum catera persequamur. Diaimus lotium retineri non solum propter virium vescae, sed etiam pro pter vitium paratum,quae vescat adhaerent,& famulatitui: id veto praecipue euenit, fillula urina ira Oblii Nata, & impedita: Quod quidem Gal. docet tribus modis via venire,principio tibi Orum de locis altat Priamo , quando corpus ipsus in tam magnum iun orem praeter naturam attollitur, ut meatus abi plo tumore occupetur : Secundo, ubi aliquid ei praeter naturam, nempe carnosum, aut callosum coi pus innascitur: Teriaci,quando meatus ab aliqua re obli ruitur. Cor pus quidem ipsum in m gnum aliquem tumorem attollitur, si phlegmone, scit rho, abscessu, aut alio qumpiam tum te labolet. nonnulli addunt huiusmodi iuniores no lotum in mea tu ceruicis vesicς ι sed etiam
in pam ib. proximas, motam,hς morrhoid. hu , vleria in mulieribus, canalem urinarium reddere arguit imrem,atque urins suppreissionem efficere . In meatu autem caruncula enascitur, si ex iceratio pricesserit, callus ve longiora spatio temporis ea cratio. ac lento humore paula liman eo generatur.
M a iis demum urinarrus Obstruitur vel a lapide, qui v lin renibus inchoatus, &in vescam delatus i et in ipsa vesica genitus fuerit: quod proptio, & Op- pol iuniore loco planius declarabitur. A grumo sanguinis,qui vena erupta, erosa, aperta a renibus per vasa urinalia , vel a vesica solet pati latam crescite, scuteuenit illi sgroto apud Gal ε. de l .als qui cum cecidisset,spina illsu manente, consertim pluramum sat guinis per urinam reddidit: In quo Gai. fecit coniecturam , aliquid languinis in grumos conuersum fuisse: & ideo cum syranga usus tuisset, paulum quidem
vires emisit; ex iracio autem cathetere, in ipsius ore gruma indiciti in apparuit Fiera etiam potes Mi uescaulcerata,non prscedente l. nguinas stippi mone, pauis
Iuli nigrum v concrescat, a.dul A. .in c. I. Atila pure,
quod ,auctore Galeno, recedentibus diuturnis doloti bus, cum notis abscessus, uel magni ulceris in gibba hepatis parte, pulmone pleura, enibus,tiam urinat is, uesica, nica: u urinai ro, poteli obliti etionem eiscete
ut uri iis suppressio tequatur. Postremo apud Galenumeatus urinatius potest obstrui a lento, di crasso humore, qualis piecipue in illis col ugi colueuit, qui m lis N classis,& lentis alimentis familiariter utuntur.
sed iis,qus a Galeno pos s lunt nonnulli addunt
semen quoq; huiuimodi Obst ructione tu, R urins suppressonein posse efiicere. Quς ta n cauia forae non est recipienda, cum in semine nunt me sit tanta crasJ- les,quanta in grumo, pure, di crasso succo a ac potissimum duata lamen deferentia ex testibus per posteriorem tantum, atque exieri rem uisu ς partem in iadice penas, de uesic ς extremum inferatur:adeo ut d fficile,aut potius nullo modo, etiamsi illud crassistia uiarer, uideatur meatum utinarium posse obii ruere.
Atque hactenus de priore communi caula suppi cssio
nisurans pi cpier ultatim uescς. Itaque alie tam consideremus, quando lotium retinetur propter ullium partium superiorum. Illae porro sunt triplices: primum quidem propagine s a vena caua orientes,qus duae utrinque aqueum, ac ierosum ex crementum in renes inserun t, atque Od id emulgeotes
vulgo dicis stini secundo sunt tenes ipsi, qui vi Gal.
docet primo ae naturai. facult. cap. 1 s. si ae loc.zisa. 3.& s spe alibi facultate peculiari, vi sanguis uno: us,Marteriosus expurgetur, trahendi serum languina permissum , pci am,ia illa emulgentia vasa, pr idiis sunt: polirenio sunt uoti vala concaua a sima Ie num patie Orientia,i et qi s urina in vescam aeducitur ubi ab huiusmodi astectione Grsce vreiera, Latine rana ira d/
igitur plerique omnes docent, p opter vitium hu-i ulti. i kai tium omnium retinera tot ium,quotiescunque
538쪽
que ills sunt uel obstruct , vel quomodocunq ue imis Ea his itaque signis livit colligere lotiam ratione v&pediis,adeo ut illud libere fluere non possit. Hane G sice retenium esse. nim obi ructionem,uel aliud quodcunque impedimen si vero lotium retineatur vitio aliarum partium veis tum , inquiunt fieri, aut a calculob vel uno, vel pluia scs adhaerentium, ac potissimum vescς utinariae, si id rihusι aut a grumo sanguinissauta purei aut a materia sat propter inflammationem,sciralium, vel alios tumocrassa pituitolai in i innamationes ab Icesu, & ceteris iu- res praeter naturam,aut in meatu ceu ulcis vesicat,aut iamoribus praeter natu iam, scut de vesca. Ego enim aliis proximis partibus; ex tumore,do ore, quandoque etsi nollem negare, omnes huiusmodi partes h litui, febre, & aliis id genus symptomatis tes si manifesta. vel aliter impediri,quo minus urinat via pateata vel una si lotium supprimatur ratione carunculae additae in tamen in uasse inisgentibus, & urinariis dissicile adia meatu urinario, necessario aliquod vicus praeesst, il- modum id mihi videtur fieti posse . Siquidem vendi ludque non subrio sed paulatim imminuitur, ac de stuemulgentes sunt insaniter ampla, nec vasa urinaria supprunitur, cinn caruncula pariter non repente , sed sunt adeo exigua,quio per ea,&ealculi exigui, S mul paulatim generetur: sed mamisso the ieie dolore ni is matratae crassae facile ira iaciantur. Quare equidem uit aliquando in ea parte meatus,vbi antea conia eieti censeo suppressionem urinae maxima ex parte labo mus vleus esse,& fracta caruncula a catheiere,piat urirantibus renibus contingere, ac frequentissime illos, nae excretionein,aliquid sanguis is,& ltagnae .ua carnis
non aliter, quam calculis, obstrui consueuisse e quod secuta sun εἰ quod indicium est Gal princiρ libr.de loci quoi idiana ex perientia constetur esse verissimum. asseel. Q d autem diximus de caruncula, itidem de Avicenna quidem loge plures causas, quam Galenus, callo dicendum est,qui non nisi ex crasso, & lento h affert suppressionis utinae: inflammationem intellini, mole generari consueuit. Itaque considerandum,an inflammationem v tetit; umbilici ineisonem, S dolo- aeger vel ob prauam vultus rationem, ves ob aliam ea rem haemorrhoidarum; vleus in vesca.&alia id genust timoris huiusmodi, pituitosis,' melancholicis,h quae facile apud illum est intelligere& legere . Quae motibus scaleatim quibus fieri potuerit callus. quidem,mea sententia,sunt imaginaria, neque ad te in Demum meatus urinatis obstruunturiae primum, si pertinent: ut propterea superuacaneum putem, illis id fiat per lapidem,quod frequenter solet euem te, to afferendis, aut refellendis , longius agere. Itaque ad tium confertim .ac improuiso retentum ella praecessere . signa veniamus. figna generationis lapidis: aeger circa pubem graui tale ubi lotium retentum est, id ante Oinnia inquirendii percipit: de quibus & ceteris iudiciis propria i iacta es , virum illud in vesica, an in parti hus supta vescam tione de lapide vesca sermonem habebimus. sangui retineatur: quod ad prognosticum, & curatacinem qi a nis grumus, siue ex pra cedente sanguiuis copiola naia maxime peti: ne i. Huiusmodi autem iudicium ex stione, sue ulcet.ii .i vesca genitus fuerit , ex grauibus nonnullis symptomatis seri posse, primo de lae asci potissimum quibusdam symptomatis sacile cognoscia. a. de locis assees.c. 3. I.& a. de sympt.causis. Aepraia poteti,ut declarat Gal. de loc. ais c. ε .de loc..isc. mum,s in vesica retineatur lvum, tumor ita pube caris namque in Omaa languinis Llunio non soluti. , Mul in cum scriptus ab impleta vesca apparetr praterea hae vesca,sed citam,qui in intesimis, ventricultu &ihor in parte adest tenso δ' auitas, dolor,continuum emit- ce continetur,ti pallidus color , di pulsus pari us,obtendi lotii des derium r quorum sympi ratum saeale scurus,ac nequens.& animi deiciato, di syncope, &est cuique rata onem redderer sed demum alio certi m. quandoque mois succedete Iolat e quorum omniummo seno hoc ipsum licet intelligere. namque impos- symptomatum cuis a luculent hi edduntur a Gal. 6. dedi in vesicam syringa, vel catheiete, lotium educitur, loca is 4. Verum hic quoque vias catheteras niax m. enecessario . Quod fi altera ex parte non tumor, non iuuat. Siquidem illo immisso, & imposio, quasdoq; dolor, non grauitas,non cstera 4dsint, iam pro comper vestigium ipsus grumi solet illi adhaerere, atque cetis habendum est, lolium superioribus partihus conti- tam mali fidem sacere, t supra cum Gal.dirimus. Re neri r praterquim quod, ut in lumbis quoque si aliis stit postremhnus.&ciam humores,de quibus, Sem quis sensus vel doloris , vel grauitatis, & omnino aliis. rum signis Gal hunc an modum ratiocinat ut e sue in quia renum laborantium, aut aliorum vasorum Indi. vesica, siue in i enibus aliquod antea malum natum cium antecedat, necesseeli. . st fuerit,ut timendum sit,hinc tale, tantumque is colli Esimim siue in vesca, di partibus infernis, siue in gi potuisseia quo meatus oblitutius f t probat,iliter l1- rem hira, & partibus superioribus to tum retineatur,id cet coniicere,hanc ob causam suppεια in suis aut si quoque restat,ut intelligatis . quaenam certa pars , & etiam in parte aliqua renibus superiore suerat absceL propter quam causam laboret. Inflammatio vesicae sus,eo rupissontentaneum es pus in renes transsum ex iumore,dolore,chre, de aliis symptomatibus, quae pium esse, ac deinde in vesicam itansmisium potuisse internis infammationibus lolat coniungi cile digno urina suppressionem effccae. seitur. Sentum vescae obtusum. ac maiam neruorum At uero s nihl huiusmodi malo tum prisces erit, affectionem lacet. ecim prehendere ex praecedente alia neque in vesca, nequc in renibus, de piscedente Di- qualς uespinalis medullae , exempli gratia, luxatis inis ratione aliquirendum est, an aeger in otio vixerit, vertetiris ad emetiora , unde propris ad vcsicam nervi: aut multis alimentia crassos, vel lentos humores pro- distribuuntur. Si facultas ves cae expulitia lata fuerit,a creantibus usus fueritian quo casu ciassos certe hum Gali. de loe .assea p. a. signum quoddam traditum est, i res vescae ceriircem obstruere comicendum erit. Atq;nuod id satis praeli indicare. namque s hominem ita hactenus de sigias,qua urinae Iuppr. il onem & singuia Muraueris, ut ceruix vester sit mona, atque decliuis, Ias partes laborantes possunt indicare: quate, quod uia manibusque tumorem comprimas, qui iuxta pubem num resta sed curationem progrediamur. Qua quide, conspicitur,urmae ceruetur. Cum autem contingat ut sape diximus pro uar iis causis, ac varias patribus ita huiusnodi imbecillitatem dupliciter fieri, vel cum alia horantibus, varia istanstituenda . qua lauem perie vesica , ac mi assimum frigida, & humi Itaque s urina supprimatur, laborantibus tentias, dat vel ex nimia eius repletione. Sextensione cerae vesca,vitallis Pariatius, Inflairimatione , tot acutatio etiam dissicile non est utramque hanc causam intellia ad ipsam inflammationem dirigenda est. Quare οι gere. S sna intemperiei,sunt seiu manifesta, piae ier- nium primo opori et venam secare. De qua tamen estutiam quod in stigida, ut insigne aliquod frigus praeis ardua dissicultasian supernas , an inseruas .enas in ccsserat, silerque vel intra, vel extra insgniter fuerit re dere oporteat. namq; Aetius,&alii probum venae s nigeratus, necesse est. Nimia vescs repletio cum aliis cisonem in cubito . contra vero Gal. is .melh.c. n. re modis, tum mari .e reserente aegroto patere potest,du nibus,vesica, dςndo,uiero, phlegmone laboranti, alioquin ille integra fruens sanita eac nullo praece dea docet venas circa poplitem , aui auxia qialleolum s te urinario asseelu, vigentibus negotiis, fatetur se lonis candas esse. Dissicultatem autem auget idem Gal. ingiore tempore urinam conuuuisicio. da loci asseci. a. lib. desang. mi 11 cap. t r.& 13. qua cum docuisset, par tea
539쪽
res ninti emporis supra thoracem, ge in thorare eo
tentassectione venarum in eo, to iuuam e taeteris autem parathos inserioribus quales sum coxa,vimus,ueias ea sectionem venarum in molite, aut malleolo conia
ueniresaddit renes partes ancipites, di mediam quandam naturam obtinere,ut quandoq e feehonem vens superioris, quandoque sectonem venae inferioris de starent. sed illud quoque licet addere, Gulenum ne que huiusmodi leges de sectione venarum superio u. di inseriorum ab ipso statutas perpetuo obser uare quihh. de sanguinis mimone cap. I s. laborantibus pedi. s,ut in podagra, venas in cubito, & laborante eapb te, ut in epilepha.& vertigine venas in eruribus seeare non est veritus: ad quem modum secundo ad Glauci
cap. 1. laborante utero docet non solum venas inferto
res,sed etiam superiores incidendas esse:qua exempla ex pluritas sint latis. Altimarus cap. Io, de inflammatione vestem hane disseultatem soluit hunc in modum,nempe,Gal. & inlla meth.&vbieunque docet, vesica, abisque inferi Tibus partibus laborantibus, venas inferiores fore im dendas,supposuisse, viresn oti esse adeo validas,ut per unieam veuae sectionem smul possit euaeuati nem eum revulsione perferre: in quo casu ille probat quoque preceptum & doctrinam G ueni perpetuo seruandam esse: Quod si vires non adeo valeant, vitan tame euationem ferre possint, tunc tutius esse, primum venam cubiti s deinde poplitis, aut male la incidere.
Quam responsionem equidem puto & a Galenimente abhorrentem, & admodum perniciosam esse. Esto enim ncedamus Altimato. socratem laboram rem inflammatione renum ut vesca, vires habere validissimas, adeo, vi vel summam sanguinis missionem
possit perferre: i duhium esse potest,sectionem vensis cruribus non solum a partihus laborantibus non reuellere; sed etiam ad illas maiorem adhue humorum
luxionem trahere, ae deducere : quod quidem quantum a Galeni doctrina, a ratione, &a proba medendi methodo abhorreat, puto esse notius, quam ut longius
declarari debeat. Quare ego alit et soleo res ndere, de varia sectio
ne venarum uel superiorum, uel in femorum iudicium laetendum esse, non habita cons deratione utrium roia hustarum,aut imbecillium, ut placet Altimaro, nulla que alia ratione, quam uariarum indicationum, quae,
uel solam reuulsonem, uel solam derivationem ex his ae istam evaeuationem demonstrant. namque si inicus magis uellet reuellere, quam derivare, quod principio morbi, atque in magna succorum redundantia faciendum eth, tune equidem censeo, uenas cubiti esse incidendas. si autem idem malit derivare, quod in progressa insammatione, nec tanta humorum copia licet facere arenas inferiores esse aperiendas. Nam praeterquam quod istud conuenit rationi, at probae medeis di methodo , manifeste colligitur ex Galeni tu alii, to cis, tum maxime lib. de lang.migeap. ag.qui scribit ad hunc modum: Renes misiti ex cubito sanguini interadum auscultant , ubi uidelicet recens fuerit phlegm neae piaque sanguinis adsuerat. Ex qua quidem dii
plina facile est Galenum fibi ips eonciliare, atque ab
omni repugnantiae crimine uindieare . Quod squis uelit primum uenam cubiti pro reuulsone a deinde alteram cruris pro derivatione incidere , id quoque
cum ratione , di Galeni disciplina . & utiliter fieri
potest. secta uena, tu ne ad ea teras indieationes deuenien dum est,qirae ad curandas inflammationes sunt aer
modatae, de quibus saepe dirimus, neque eadem fruisma repetenda sunt. si uero lotium lupprimatur propter obtusum se sum uescae, nempe laborantibus neruis, qur ad inam deseruntur, ex praecepto Galeni, euratio in primis ad spinam,atque eorum originem adhibenda est quae tramus non est presentia instituta,cum uesca In teste
su potius per eonsensum aliarum partium,quam pra
Demum, si ii ina retineatur, laborante facultate erapui trire ipsius uesic s.qus reo data sit imbecillior, adeo. ut non possit urinam expellere quod se uenier eo
tingit 9 siquidem istud fiat propter nimiam uesicae
extensionem, ae dilatano sem, facilior est curatio, da-
eit Gai. princip. libror. de locis in L s hominem ira
figuraueris,ut ceruix uesicae sit procla, di decliu 1ssens inque manibus tumorem comprimas , qui iuxta pu- hem e Teitur: quippe sic urina excerni eo ineuit: quod saepenumero experientia confirmat esse ueri mimima. At uero altera ex parte, si retineatur urina, laborante uesica aliqua in temperie,quam diximus ut plurimum frig diorem esse, tunc ea conueniunt medieame a paM
im externa,partim interna,quae huiusmodi intemperiem possint emendare. Haec autem plurima sunt. sed antequam ad haec deueniamus, memoria tenendum
est,qLod 1a m eum Galeno diximus, si fuerit intemperies eum materia , hane omnium primum & generaliater 8e partieulatim esse tollendam I deinde Oppomune ad mirigendam intemperiem accedendum esse. I terna medicamenta partim ore possunt assumi ι sed tamen illa adhibita cautione, ut ne lotium ualeant mota uocare,atque plura excrementa ad loeum laborantem deducere: de qua re paulo post sermonem sumus hahiturit Talia forent aromaticum rosarum .d acalamen iv. diatrion piperon,conserua betonicae,saluta, torisma rim, callorium , ac d mum the Maca, 8e mithridatica, eonfectior quae caeteris ommbus sunt e scae orar Paratim in uescam commodo rostrumento possunt ui a d Equalia scirent oleuin rutactu m, nardanum, H Inum, lauranum,tiliorum altiorem,& smasar Partim demum clylteria possint adminil rara, quod seramus, uesicam tecto in ellino proxime incum ter quae parentur e decocto chamo meli, aneth i, thymi, Orgam, mal thcentauril minoris Ioleo amygdalumna ama a ui ria ameeoail.Orum alborum, & ti inuidus. Exemplum cla seris.
sed prae re alia aci uot seire uelim, aquas medicatas Glidiores, litiales sint nostra Ammianae, Aquarienses, de fi mi l k-l c in re insignem praernatiuam obriisneterquo remedio meis ni metatio abhine anno Nobllem, Mediemi studios uin, Cremonensem, qui decem continuos die, non poterat lotium reddere , fuisse uis
Et se h m huiusmodi aquae alicti suspectae uideri
possi iti quod maiori ex parte te .amur ad uesicam , ac ualeant plura excrementa ad locum laboraniem deducere; tamen , si opportune adhibeantur, tuto,& cum maxima uiuitate solenta ah heri,ut posterius propria disputatione docebimus, v. in laboranti s renaruae ueseaeonum iant medicamen a diu retica, nec ne pMedicamenta autem externa plurima itidem sunt, insessus, balnea, fomenta, quae parentur ea decocta
ab synthii , menitis, pulegit, calatnenti, eham Idrios, mepyi eos, ruis, almss, seminum lini, De nugrser, & similium, quibus uniuetia pars inferior abdominis debet foum,ac perfundi. Α halneo, & fomentis sunt linimenta ad easdem partes accommodata, ex oleis, chamomo ino,rutum, nardino,tiliorum alborum simplici, & eum aromatibus, ac demum ex oleo de casto Ho,de euphothio, quς csteris omnib. ealidiora sunt,& effracora.
verum petiere era omnia plarique omnes Medici
540쪽
familiarissime utuntur oleo de scorpioni si quod naturam , finguli huiusmodi morbi propriam euratio
hae in te dicunt longe maximam prςrogatiuam Giu nem requirunt, adhibitis nimirum sectione venae, re nete: quo renes,& pubem linire solent: imo vero qui uulsionibus, derivationibus, eongrua victus ratione, dam Medici utuntur cinere scorpionum , qui vivi sint & caeteris praesidiis partam internis , patram externis, exusti ad picitio tandam urinam his potissimum, quia de quibus saepe diximus, & inpr lentia ita mesbus propter renum, aut vesicae calculum urina retineia inflammationem iecoris sermonem habemus. tur. De quo tamen oleo dubium mihi h et,cum scoria si autem supprimatur propter callum, siue caruncupiones habeant venenum trigidum.quo modo id pos- lam in collo vestes,quod 1 requentissime eontingit,in
fini pra stare Respondent aliqui, scorpiones in uni- dicatio nobis sese os ut manifestis ina auferendi, &uerium no habere venenum frigidum: imh vero quosia consumendi huiusmodi impedimentum: quod quidedam esse,qui habeant venenum tali du, quos inquiunt fit adhibitis quibusdam medicamentis, quae ero .sendi esse rubros: quod ea eo conantur confirmare, quia fi- saeuitare pr , dita sunt:& inter alios proximo superi risi,de Ahrem afferunt. ri tempore fuit G ulus quidam Chirureus. Petrus hae Ego vero si diligenter eonsidero, quae a probatis auia in re admodum cesebris,& in praesentia est illius filius
editibus de scorpione,& de eoru veneno scripta sunt, Carolus,qui huiusmodi carnes additas feliciter curare omnes In eo ni ni videntur conuenire, huiusmodi ve conlueuerunt: namque illi habent paruas quasda canianenum frigidum esse Gai. inter alios 4. metho.cap. 3. delas quae ratrema parte oblinitae uno vel altero medim uit apertissime venenum scorpionum vi frigida camenae,facile deinceps, & sine ullo dolore,vel labo pr .ditum esse, atque hine sumendam esse indicatione re in ranalem utinatium imponuntur: qua ratione me cateiaciendi tum corpus uniuersum, tum particulam, dicamenia primum erodentia, deinde consolidantia. quae mors ne laborat. se, reserente eodem Galeno 3. & ad cicatricem deducentia adhaerent ipsi carunculae, de loc assa. et E de loe. a1s c. s. quidam morsus a scol- & vkeri: adeo, ut spatio plurium dierum curatio per pione omnino frie idus factus est, sudore etiam frigi ducatur ad finem,& perficiatur: nam reuera plerique do accedente ae sbi videre videbatur, quod grandine omnes sanantur. Qualia autem snt huiusmodi media percussus fuisset, qui tandem congruentibus adhibitis tamenta,nemo noui te sed , ut dieebam, sunt duorum remediis seruatus est. Sac demum omnia remedia ad stenetum, nonnulla quae pnmis pluribus drebus adhuscorpiones tam intus assamenda,quam foris admoue Dentur, sine ulla dubitatione erodentia, forte squamada, qu speciatim proposita sunt a Galeno a. de Anti- atris s ustum,mscipitatum, & alia id genus, quς cordotis cap. 1.calida sunt. Vt mea sementia,nulli dubiu modo aliquo liquore pe miscentur, ti tempeiani ut 'esse possit, scorpiones esse tristidos, atque eorum uene nonnulla, quae demum, sublata caruncula, cicatricem num in nimia frigiditate consillere. Ego igitur,vi libeia possunt inducere, quae omnibus manifesta sunt. Verure dicam,quod leutio, non tanti hoe remedium sacere illud minime praeiermittendum est, antequam Med soleo,quanti illud uideo ab aliis fieri: ae potissmuin, si ci huiusmodi curationem aggrediantur,&iecti venia vesica, S reliquae paries intemperie frigida laborent, di datis medicamentis, & omni opportuniomati ut omnino oporteat calefacere. In quam senientiam ne toti corpora prospiciendum esse. eo libentius venio, quo 1 neminem videamus eranti. Siquidem aliter periculum immineret,ne & infla quis, & mobatis auciora bus qui hanc prouocandi lo- mationes,& Lhtes. A: alia pericula succederent. Illuditum laeuliarem scorpio athus tribuat. Quod s ii deiii autem postremo uos scire uelam, has caruncutis incolquis hunc eommunem usum, ne abusum dicam, velit io vescs rarissime urins suppii ssionem, di sillicidium ueri, non puto aliud posse respondera, quam is udu. incere consueuisse. tenti euidam scorpionum proprietati v ibuendum es postremo lo ium supprimitur,& quidem steque se, sed cfiera persequamur. ter , Obsit uiuo meatu urinario , quod quatuor modis
In communi,& vulgari usu ess radicula staphanu fieri diximus, lapide, sanguinis grumo, pure, crasso
contula,& inciti,quae vel ex butyro, vel ex oleo quania humore. doque etiam calidiore, exempli gratia, chamo malino, Itaque si lapis incidat in ceruieem uesica, ae sit imis rutaceo,tiliorum alborum. k s libus trita,& praepa. pedi me io, quo minus uritia fluere possit, Gal. princi p.rata inllis emptauri ad regionem vesicae in ima palle libro .de loe.affect docea hominem figurandtim supia d mlms, nec non inter anum, & testes apponi tur . num,atque in sublime attollendum ut pedibus selia. Quod lane praesidium scut vulgare, ita optimum est. tis in caput pronus fiat s atque ita semel& iteeiu con Et si autem, ut in ximus, lotium frequenter ex fi 1gida cutiendum esse: qua ratione lapis ex ceruice recedit. vesca intemperie solet retineris tamen Auice a dia Sinaiiam vesic spartem desertur.
Ct, illud quoque licet raro, ex intemperie calida possi Quo a s lapis hac industria priori lora non possit
fibrarquo 1, mea sententia, non ei a ratione alienum : moueri, am lyringamel candela agendum est, de qui-Nam scut homines quandoque, potissimum in letalia bus posterius loquemur. Nam, quod pertinet ad ues abus,quos a Galeno iraditum est, tertio de sympt eauc curationem lapidis, qus perfici tur, ill Bel dissolitio, cap. x. vix possunt loqui, & expuere . nisi prius os idi uel extracto, nihil in prs sentia dicendum est: quam sum hume fiat; ita fieri potest sed tamen, ut ego puto, proprio laco de lapide renuuiμ uesicae nobis inop admodum raro ut nimia calefacta, di exiceata vesici sium ess pertractate. lotium reddi nequeat . Propter quam cauum scribit . kide udb exitus urinae impediatur, a grumosi, Gal. 14. de usu pari. Gp a. ade las quasdam gland gulaus, id primum sciendum est ex Galeno ε. de locitas vir inque ad harenies fuisse a natura conuituras, ascinationem fore admodum diffcilem, adeo, ut ille qua vescam, S proximas particulas assidue humo affrmela lurimos quidem ClMisse, unum uero latum etent c quasi delimant, ut ne praenimia caliditate, modo,solutis apsa gluuiis , iciuatum fuisse. Certum fecitate nimium arescam,& lolium discite reddatur. auum ess d hanc rem accommodata esse medicameia modo uidetn ut id obiter vos moneam s mutis eae t quae incidendi ,&dissoluendi facultate Iuni pari in febribus coiitingit vero aliquando)sciendum est,id dila,qualia apud Galenum sunt, quae lapidem iero signum admodum esse lemale, atque agri inter tum di diuoluere possum sumpta ex oxymelle, atq; ipsum ut plurimum fgnificare. Remedia sunt testigerantia quoque Oxymel per te acceptum. Quae quidem mediis
Partim interna,partim e terna se quibus is pius dixi. tamenta partim per congluum instrumentiam in v
mus, neque in praesentia longius agendum ess . Atque scam possunt imponi, exempli gratia, lixivium tum hactenus de ratione curanda latium retentum propter commune, tum maxilne,quod ex ficu sylvestri praepa-
vitium vesic e . . ratur, coagulum ciuinum .h.rdinum, sed omnium marisi autem lotium supprimatur laborantibus partita xime eoagulum lepeti num pras laniissimum est apud adhaerentibus,& proximis ira vesce,ae primum s ali Galen. Io.de simpl.medic facult. quod ex mulsi, cav-
qua laborent inflammatione, vel abo tumore piaret melle simplici vel quod longe intactus est. orymeti