장음표시 사용
41쪽
tius ergo ubi non Oeeurrit clara di stinctio,ndiget , propositionem , semper enim erit te pus distinguendi in progressu disputationis.& explicandi, in quo ten su fuerit negata. Indistinctione vero duo attendat, I. ut distinctionem tradat persectam, idest habentem duas
Partes,quarum utraq, est prosereda, una enim debet negari altera concedi, a. ne in distinctione ponat aliquam propositionem argumeti ab adueri. tio propositi , si quis enim ita amgumentatus suinet, omnis habitus , qui tradit praeepta,en habitus practicus; Logica est habitus qui tradit praecepta,ergo Logica es habitnspractieus , & defendens distingueret sic maiorem , omnis habitus,qui tradit praecepta est habitus pra- mens se non sit Logica,concedo mai remisit,ntas maiorem, hic peccaret, quia poneret in uno membro distinctionis conclutionem argume
a. Rarissimε dicat, Explira, nisi sit aliquis textus Arist. vel petat id arguens; dum verbinterrogatur extra formam, dicat, Respondeo, ac breuem,claramq; responsionem asserat; pote st etiam addere, Petit a me ut explicem quae modo
42쪽
modo Ioglea fit habitus speculativus, Rhyondeo, se. quod maxim h praestet, cum arguens longioribus verbis utitur in petitione et cum vero argumentum constat aliqua propositi ne hippotetica, quae habeat in fronte partic lam : v.g. Si, exempli gratia: Sι logica es et habitus speculativus,etiam caetera artes essent specumlativa, ves si loco partaculae, Etiam , apponatur verbum, sequeretur, exempli gratia sequeretu etiam cateras artes Gespeculatiuas: dica t, concedo , vel ἰσο, vel distinguo sequelam quod idem praestabit, cum argumentum unica tantum costat propositione, diciturq;subsumptum; aliquado enim post tyllogismum, velenti me ma proponituriolum una propositio,cui pra Ponitur particula , sed: verbi gratia, si aliquis dixisset omnis habitus , qui radit praecepta es ars,omnis habitus praciticus tradit praecepta, ergo omnis habillis practicus est ars , ac deinde dic ret,sed logica es huiusmodi, nihilialiud addens illa propositio unica dicitur, subsumptum.
3. In entim emate, concella, et tam antec
denti, potest negari consequenὶia,sicuti etiam in omnibus modio imperfectis, potest enim
43쪽
esseanbigua, & fortasse falsa propositio,quae
in entimemate mente retinetur, &ex Ut cuius etiam infertur consequentia, in Ceteris v ro modis non apparet euidenter conexio minoris extremi cum malori: in syllogisino vero hene di sposito , ac perfecto, concessa maiori,
S minori non potest negari,nec distingui coinsequentia: sed bene in rigore distingui consequens, id est illa propositio, quae ponitur in
consequentia , sed dicat tunc, concedo cou-stquennam quo ad hoc , nego: conseqηentiam quoad hoc ς potest enim enunciatio consequens multiplicem habere sensum, in quorum alte-iro sit propositio vera, in altero falsa: melius tamen etit, si ante distinctionem consequenais distinxerit maiorem, vel minorem; non te- Detur tamen ad hoc, sed pro libito in rigore logico potest essicere utrumq; Aduertat vero non posse distingui consequentiam, quia consequentia est vis connectens conclusionem cum praemissis, vel antecedente, quae connexio sita est in i in diuisibili, & bonitas consequentiae attendit tantum debitam terminoruuis positionem cum medio, non veto veritates enun
44쪽
enunciationum: quare vel ve in erit inter ea enunciationes conne Xio,& tunc est bona comsequentia, si vero non erit , mala erit coni quentia; quare necesse erit negari, vel conc di consequentiam. q. Cum affertur aliqua paritas, assignet d- sparitatem hac ratione: si aliquis arguerit ita οPhilo ophia moralis en habitus practicuν ,.ergo etiam logica, repetat argumentum, conmcedat antecedens, neget conlequentiam, dedicat , . igno disparitatem , & tunc reddat rationem, cur moralis sit practicus habitqs, eamq; ostendat non urgere in lolica: lcia tramen, se non teneri eam reddere, sicuti neq; ra- . ionem concursionis, si velimus loqui in riginre, & maxime Philolophiae tyronem, im es defendens proponit conclutionem tantum,&non rationein conci ullo it is impugnandam, δίparitas ex alijs mater ijs de luantus, quaS Opor teret , ut Tiro philolophiae omnes peripectas
haberet, quod fieri non potest: Si quis enim vult assignare disparitatem, cur logica sit speculat tua,& non moralis, oportet, ut sciat,quidsii moralis,quomodo procedat in suis distur si-
45쪽
hus, &e. Addidit', ut ingeniosi est aliquando
retorquere argumentum,ostendendo illud ea dem vim habere contra ipsum arguentem, sic minus sapientis esse velle per instantiam argumentationi satisfacere, petit . n. arguens, ut singulis suis responsio praebeatur propositionibus . Hinc g. Top. loco 68.dicitur , qui ad interrogantem instantiam dicit , DV non D tiere ; dixit Aristoteles, sepe, quia supra loco σ3. docuerat propositi uniuersalem no admi ti propter instantiam: potest autem dici solui per instantiam argumentum indirecte, quat Mus assert quandoq; lucem ad excogitandam aliquam rationem, qua facilius se contra arguentem tueatur, vel ostendit argumentum non esse enicax , vel peculiarj ter non use gere exhibitam conclusionem,quae oppugnatur: quare eadem rein sponsito, quae assertur ab alijs in simili, pol rit a defendem te afferri.
46쪽
suaenam circa Philosophorum Doctrianam maxime attendenda Philo
sciat communem hominuauctoritatem fidem solum facere, non certitudinem,
vel euidentiam ; nam hi homines,si idiotae sint, ab his sepe in Philosophia r ceditur;incredibile enim videtur vulgo ab unica muscae ala uniuersum caesum,immo & alios orbes caelestes creabiles operiri posse,'& nu quam Deum posse deuenire ad ultimam diis uisionem cuiusq; minimae quantitatis , cuius tamen contrarium aboninibus peripateticis
47쪽
Physicis . Certe i opinionum veritas in multitudine locanda ellet hominum ita sent etiu, suturum erat, ut marinae conchaeplanetis, S Π algarius pr f remur,ut ῆnimaduertit N a- Maurenus in orat.contra a frias. Si vero lil ho- i. .mines sapientes fuerint, faciunt quoq; auehoritatem , siue argumentum istum Probabile, ut docet: quoq; Arist. I. top. cap. I. Si autem vir: nq; sint auctores, probabiles, utraq; parserat probabilis: non est autem probabilior senuentia,quam plures numero sequuntur auctoressiaepe enim euenit, ut non expentis rationibus lubsequentes auctores sequantur praece
.dentis Philosophi dicta) led quam grauiores
auctores, etiam si pauctores Numero, ample- inuntur : immo non tantum recentiorem do- ctum, qui utriusq; partis fundamenta expen-ὶ oecit, singularem opinionem poela proterre, etiam si antiquata iam videatur , fatetur, Pater Sancheζlib. I .m decal .c.9. cum V que , γ' ζως vexum etiam recentiorem posse cum laude opinionem aliquam co ra o nes superiores Doctores proferre, eamq; reddere prO-
48쪽
quuntur, communis est sententia eum s. Τh apud Bonacinam dis a. de S Filhac. tria Quod si in moralibus hoc licere omnes admittunt, multo magis in speculativis, ex quibus nullum Fidei, vel moribus detrimeu- tu timeamus. Certe si antiquiori licuit philosopho , qui primus aliquam opinionem in
scolas inuexit, eam reddere' piobabile cur non etiam neotericis Quoniam vero in eXacta huius Moniti intelligentia,quam vera sint plura,quq circuseruntur Axiomata,clara innititur cognitio; hinc ad illustriorem eius notitiam , Primo asseruit multas habendas esse antia quioribus Philosophis gratias, ut docetur etiasecundo asset. c. I. S non solum iis, qui v ras tradiderunt sententias , ac dignas, quae aposterioribus approbaretur Philosophis, verum et illis, qui cum veritatem no attigerin ipsa tamen inchoata , & imperfecta rerum tractatione sublequentium ingenia excitarui S acuerunt. Primo quia omnes hi iuuarunt, ut docet D. Thomas,illi directe,isti indirecto ad assequendam pro viribus veritatem.Seeun-
49쪽
do,quia priueipium videt esse plusq;dimidium
totius primo et hi. c. 7. eoq; compe to facile est adij cere, Scoadrare reliquum a. eleu. c. rit.
nisi enim Phyrnis, qui primus cythara apud Athenienses cecinisse fert, fuisset, no floruisset Timotheus a. Mel.te. 2. a quo impullum fuisse lad arma Alerandrum sciabunt. Hinc illis, qui primi atquam artem, vel scientiam excogitarunt, primi quoq; honores tui e debentur; hoc enim indicat summam quamdam ingemj praecςteris praestantiam': & llcct in aliquiis hus errauissent, attamen condonandum hoc illis esset, quibus omnia esse perspecta nequi- luere ; definita si quidem est omnis creata facultas et laudandi potius, quod sub equentibus Occasionem praebuelint Philosophicae veritatis indagandae solertius, ejusq; aliquando maximo Philosophiae comodo assequendae. Cainuendum quoq; subiecit, Philosophiae studioso,
quem in moribus ab hominum vulgo secretuesse decet, ne mentis oculum fgat in errata tantum antiquioris se Philosophi, non in ea, lquae sunt comendatione digna , naturale enim
50쪽
imitari, cogitationem vero a perfectioribus auertere: silc quoq; consueuit frequentius intellectus noster syllogis imos ex utraq; assiγmati ua efformare in secunda figura , qui non apte concludunt , qtiam in prima; S lingua maiorem promptitudinem experitur ad allos probris lacessendos, quam ad eorum laudes celebrandas. Huiusmodi autem vituperat resipitini illud , quod vituperant, excogi- rassent , vel si de eadem materia , de qua
alij Philcsoohi scripserunt , scripsissent , magis lapsi fui flent, ut patet in his , qui vel
Christianum Oratorem , vel Rhetorem declamantem vituperare solent:hi .n. si Conci nem, vel Orationem habere iuberentur , ut plurimum satiem maioribus obligarentur u lijs, quae licet ipsi non animaduerterent, animaduerterentur tamen ab alijs , ut saepe e perientia in multis indicauit. Malum dic tur se ex singulis defectibus , bonum ex integra causa: Vt dicatur,peccare opus, lassicit si
in aliquo deficiat, ut sit perfectum, exigitur Vt Omnia plane , quae requiruntur ad illud