Monita philosophiae tyronibus opportuna Ferrariensis Deformatorum Academiae magistratus iussu typis vulgata

51쪽

aliquid desit, quam ut omnia sint adamussim ca. Omnem artem initio sui ortus non potuisse esse undequaq; perfectam , est enim

Omnis ars collectio multorum praeceptorum generalium primo tauet. e. s. tendentium ad unum finem, hae autem regulς generales su dantur in multis exuerimentis, quae ab unico homine morai t videtur fieri no posse, ut p

tuerint haberi omnes : &sicuti in dies noua sunt experientiae , sic etiam creicunt pr c Pta, & per consequens additamentum sit lem- Per nouum aitibus ferme omnibus. Mos quoq; est, ut naturalia quod videre est in generatione hominis, plantarum, &c.ὰ non statim omnino persecta apparea ni, natura enim incipere ab imperiectioribus commune est

apud plures Philosophos axioma : sic quoq;

ipsa mundi machina non unico die omnibus Pisne absoluta numeris apparuit. Quod euenit in artificiosis, & naturalibus,euenit quoqς

in scientijs; neq; enim ulla scientia eam asi quuta est iam perfectionem,ut nihil illi addiqueat: unde enim hoc probari potest 'quinimmo contrarium potius probar cet , cu inter etiam

52쪽

etiam caeteras artes Pictura nominat i m , Mathematica,& Astrologia inter naturales sciem, tias , inter i spei naturalcs Theologia modo nes suos ampliotes cognoscant,quam superioribus seculis ; imo & Ecc etiam crescere etiam

in dies inexplicita Diu inorum cognit: one temstantur ipsam et nouissima Conciliorum , .a Pontificum decreta. Accedit interhereticas numerari Opinionem eorum, qui censent, quo magis hom nes a Christo nascente distant, eo pluribus ii motui ignorantiae tenebris , ut ha, het nobilis Thomilla Nominicus Tague Σ. a.

I. ar. 7.

3. NON .ex eo Quod aliqua sentetia sit tradita ab Antiquiori, eo ipso veram esse, vetatiam probabiliorem recentiori sententia . Primo quia non apparet humi modi necessitas,queu, cumq; enim intellectum rei pectu eorum, quM sunt Omnium manifestissima se habere sicuti Oculos Vel pertilionum ad lumen diei traditur initio a Metaplia Secundo quia, ut habet Augustinus L 2.de Bap. In aullo aliter sapere, quam res se habeat GAngelicaperfectio esse o hominum

est: proprium traditur ab Hyeronimo in u epist.

53쪽

epiit. ad Theophilum . Tertio, Antiquiores Ecclesiae Pres distributive accepti , qui erant quoq; sanctissimi, permisit Deus, ut in aliquihus errarent materiali t circa fidei dogmata , immo ut minima ignorarent, cum rerum maioris ponderis essent scientissimi r non est ergo credibile, Philosophis antiquioribus, qui erant viiijs contaminati quae enumerat late T.Fram4cus Arias tomo i. de imitatione Christi quin& vitio superbiae maxime deis inncti. erant, omnis plane veritatis lucem impertiuisse in rebus etiam naturalibus . inarto,

solis Canonicis libris hic honor desertur , ut non liceat de eorum, quae ibi dicuntur, veritate dubitare ex Augustino epist. I9. & nullum doctorem etiam circa principia fidei habere in lallibilem auctoritate docet D. Thomas mPar.q. p. ar. 8.& et si duo, vel tres celeberrimi Ecclesiae Doctores circa idem dogma conue niant, non propterea necessat io illis assentiri tenemur, taquam veritatis infallibilis auctorii bus; ergo multo minus id Antiquioribus philosophis concedere debemus. Qujnto de facto errasse in multis, quae naturali cognitione a D

54쪽

sequi poterant antiquiores PhIlosophos assidi

mant D. 1 homas 2.2.q.2.ar. q. eoru snq, erra ta enumerantur ab Cooem Arias ibi Dpra. Arist. vero errores peculiariter recententur Parte I num. cSterorum antiquiorum ab e

ciem recententur Arist. Sexto permisit Deus homines quoscunq; etiam sanctitate illustri mos in hac vita si beatam Virginem iuxta comunem sentetla,aC S.Io: Baptistam iuxta aliqui s eXcipias in nonnullo crimine leui non raro adstringi, quod erratum aliquam habet co- trametatem cum gratia diuina, a qua dicti sunt sancti; ergo multo magis probabile est voluis-1e Deum,ut Philosophorum omnium ingenia in aliquibus caecutiret. Septimo quia, ut inquit Seneca de vita beata, tritissima quaeq; via, oeceleberrima maxιme decipit, non tam bene cum Febus humanis agitur,ut metiora pluribus placeata rgo multo minus,quod uni tantum . iq. Non eo ipso quod aliqua opinio Ρhil sophica est noua penitus,eam esse reprobadam. primo,quia sic damnari deberemus quoq; rece tes Conciliorum, Pontifcumq; leges. Secun do, inter reos aliculus criminis recensendi esse

illi.

55쪽

illi qui anterioribus seculis nouas inuehentes

opiniones antiquioribus se contrarias non clamnarunt . Testio quod est lac dum se probabile,secundum se lion e st damnandum, sed noua opinio potest esse secundum te probabilis , ergo. aQUAit 8 quia Auguiun. in Enciri docet esse utile Laium Hiqua, ficini poteseiniectat T quae utilitas maximen Cernitur in acuendis ingemis. Quinto adde te aliquid Antiquioribus secundum se dignum est laude sic etiam mustot. pluta addidit Philolophis ab antiquioribus se tiaditae, & D.Thomas, Sco tus , aisjisu ristotelicae doctrinae, non leuis.na inluma heri metito putaretur, si diceremus uni cum Arist. studium in hoc tantum positum fuisse , ut restriberet ι vel in aptiorem metho dum reuocaret ea, quae ab Antiquioribus prinuata , vel edita fuerarat; quod idem dicito de D.Thoma, Sc ato,alijtq; rcspectu Artitotelic* D virinae, & de subsequentibus alus rei pectu Thijm. collinc huiusmodi Philosophor v. siexto comendamu&eos, qui nouas arteS eIco gitai untini qui Typographi ςa,bellica tormedita consiciendista ac noua Poematum genera. inu

56쪽

inuenerunt, cur non etiam similiter eos laudabimus,qui nouas ineunt lententias. Septimo experientia est Philosophi ς magistra,si e go experientiae nouae sunt, cur non quoq; noua effata Philolophica e & ipsa quidem experientia manu ducit intellectum etiam ad nouam excogitandam rationem aliquam . Octauo caeterae omnes opiniones nouae aliquando fuerunt, S noua haec aliquando vetus siet, quod argumetum Vlurpatur ab Arnobio conmita Gentiles impugnantes Christianam religionem eo nomine quod recenter. in munduesset importata, noua res es, qua gerimus, inquit, quandoq; ct ipla vetus siet: vetus , quam vos gemvitis , sed temporibus, quibus crepit, noua fuit.

s. Cu in Philosophia sit omnium scientiarunaturalium cCmplexus , & scientia non habeatur,nili per causam necessariam,prrupter quam Ita est, ut habetur.2. Toti te. . percCnsequens

si quis innititur in assentu folia uetiuitati, quae ad summum facit Opinionem probabilem, &minus probabilem, quam pleraeq i aliae argumentorum 1 opicorum sedes,cum inter locos CXttantecos numeretur , non aquisiturum sci

57쪽

tiam : quare approbauit dictum illud Benedicti Pererij in Proemio Philosophi ς,inquestio-mbtis Philosophicis explicas dis,disce padisq;

controuersiijs,quid Arist. senserat ,Considerandum esse diligenter, ted multo magis quid rosuadeat : si quid Arist. doctrinee congruens, & coueniens esse intellig tur, probabile ad sumum ceu sendum elle, il quid conici taneum esse rationi videtur veru,certi in :iudica dum. Itaq; Philolophiae studiosus pii mas quidem partes tribuet fidei ; lectandas iudicio sensuum Ionga experientia, & diligenti obseruatione eXplorato, atq; confirmato; tertias rationi viqi artas, & pon remas partes Philosophor auctoritati; hinc sit, ut si experientia, vel ratio e L ficaciter aliquid suadeat etiam contra communem lententiam hactenus Philosophantium, magis experientiae , ta ration i adli rendum esse enim quoq; Arist. a communibus suo tempore sentent js recessit. 6. Sicuti non est recedendum a communi hominum etiam idiotarum sensu nisi aliqua ratio urgeat in contrarium , sic necesse esse, ut

ea sit validior, cum discedit Philosbphiae lim

58쪽

. . 'sus a communi Philosophorsi sensu,& non passim ab his di1cedes dum esse, cum sit omni no improbabile, quod in omnibus lapsi suo. rint Antiquiores nobis Philosophicimmo esse prudentis philolophi,etiam si nesciat respondere argumentis, quae pro te affert aduersus alios, contrariam tamen sententiam saltem probabilem per locum extrinsecum iudicare, di fateri, & hoc propter reuerentiam quae exhiberi debet nobis lenioribus; immo cum rationes sunt utrimq; probabiles, & pro sententiam noua,S antiqua, magis adhqrendum esse H ntiquiori: si vero noua pro se maioris ponderis rationes habet, haec praeferri debet ant, quiori, ut docet Aetorius initio cap. II. lib.2. I LIιtutionum moralium a sic enim & Ecclesia aliquando posteriores opiniones magis approbauit, quam antiquiores.

T. Non videri aequum in rebus Philosophicis animum certis semper obligare sententiis: nam an unicus auctor amplectedus sit, qui varias tamen admittat interpretationes , alia ratio esse videtur. Primo,quia nulla scola hoc

59쪽

etiam si se asseclas a B. rhoma, & Seoto traditae doctrinae profiteantur , sunt tamen varii inter se. Secundo,potest esse,ut aliquis rece tior sit sapientior Antiquioribus; si enim Αristoti existimatur acutior Philosophis, qui illuPraecesserunt , cur etiam non poterit esse alius subsequens Arist. eodem acutior habetur ne nunc esse abbreviata manus Domini in pros rendis huiusmodi ingeni jsὶ eam certe non abbreviatam experimur in proferendis viris sanctimonia illustribus, qui comparari merito queunt ijs, quos edidit Ecclesia antec dentibus seculis. certe Lactantius lib. a. Diuti Inst.cap. 8. scriptum reliquit. Dedit omnibus Deus pro virili portionem sapientia , nes quia illi temporibus nos antecesserunt , ita quoque D pientia: & Sagne: ubi supra non obstare do-Cet,quo minus asseramus,succedentibus secu- Iis qugdam uberius,ac subtilius a posterioribus Ecclesiae Doctoribus pertractas i, qua fuerint a prioribus desinita, nam pro temporu varietate Deus Ecclesiet suae Doctores varia facultate, ac doctrina praeditos contulit. Hoc v

in si de posterioribus Ecclesiae Doctoribus I

60쪽

s Irissime assirmatur, an non magis id assirmare licebit de posterioribus Philosophis Tertio

Plato non addixit ingenium suum antiqui rum se auctoritati Philosophorum, etenim sic habet Clemens Alexand. lib. p. Strom. Neriamator Plato, elut a Deo incitatus dicit:ego sum

eiusmodi , νt nulli alij credam , nisi rationi , qua mihi consideranti optima visa fuerit. Platonem imitatus est Aristoteles,ab eo, qui tamen velut Deus quidam Philosophorum habitus fuit,laepissime discedens et quem morem etiam usu

pat D.Thomas dissentiens Alexandro Alensi , Albertoq; licet Magno, suis praeceptoribuS,&Sotus, Capreolus, Caietanus, Victoria, Canus,alijq; in diuersam ab ipὶ D. Thoma abi re quandoq; sententiam, quia scilicet iudic

runt opiniones suas magis ratione, vel experientialfulciri. Quarto, recentiola inuenta rei familiaris amplificandae, omissis antiquioriabus, magis utilia qui uss amplectitur, ergo et cum non leue commodum sit Philosophicae Reipublicae, ut eius studiosi non ducatura

ctoritate, sed magis ratione, si recentior' aliquid de nouo excogitauit magis rationi con