장음표시 사용
81쪽
, fles , non quῖ eundum est, sed qua itur. Pra
i terea monuit, nonnulla principia in aliquo
sensu esse vera , & pro ut usurpatur ab aliquibus auctoribus,quq si ad alios transferatur sensu runt salia. Examinare ergo oportet pri us,a i illud principium , quod incerta materia Philosophus attulit, possit ulterius extendi: Mnullum amplectatur Philosophia: studiosus mne diligenti examine, nisi quod est notum lumine nature,& ex ipsis patet terminis . Subi cit,cauedu esse veraci,ac fideli,Philosophorae alicuius auctoris pronunciatum, vel in alienu, vel minus ipsius menti congruum senium pem trahat; sed ubi non est exploratum , quidnam Philosophus aliquis semiat,semper vel in magis probabilem interpretetur sensum , vel in
neutram inclinare partem asser/t.
s. Monuit ex vari jS, & contrarijs opini nibus multas derivari utilitates. Primo enim veritas per eas magis declaratur; quaecunque enim opinio suam velut facem affert ad indagandam delitescentem veritatem e sic etiam utile est, ut ad eundem terminum per plures eatur vias . Secuudo,haec opinionum varietas
82쪽
c si eas,quq ad fide spectant,excipiasad spledo-
te litteratij inudi cosert,no secus ac consertadspledore, tu seculat is R eip.tum Ecclesiasticae, graduum , S muneruua varietes : & ad Guitatis ornatum valde o=nducit , ut varii sint a tifices ,& ciues incedam vestibus varii eoi ris, imo oppositorum coloi umi cluit . Tertio, i met Philosophiae maiorem conciliat honorem lementia cum sissensio , in via enim cyraecia Phelosjbιa ait Tullius a. Tulcul. tanisto in honore nunquam fuset, nisi doctissmo-νum contentsunιbus , disiensionis que viguisset. Quarto, id inaxime Ra ionalis Naturae supra caeteras principatum indicat,ita ut sicuti voluntas humana libere utramq; partem amplectitur si in sit bona, siue mala moraliter , siue et inter aequas iter proposita bona alterum ex ijs,& inter a qualia minus etiam bonum amplecti queat; sice iam intellictus,licet sita a dic aliter solum liber proprie ex communi sen tentia, attamen dum veritas euidenter no apparet, possit ex te ad utramlibet partem , quam probabilem putat inclinare , vel aliae ii assenuri determinate i non minus autem
83쪽
er mutuo voluntatum , quam intellectuum dissensione in rebus specula Duis, mi rabius ii terarii mundi cOcetus oritur , sicuti lyra quoq; contrariorum , & consentientium sonorum
modulam: n est , ut loquitur Sineseus Episcopus renensis lib. de Insomni,s..Hinc est, ut Ecelesia benigne diuersas Philolophorum ac Theologorum sectas inter se diicrepantes amplectatur modo , ac diuertas Patrum antiquorum opinienes adanierit, etiam in rebus,quae ffundantur in his,quae sunt de fide v. g. an Ρωradistis Terrestris sit,necne,an Enoch&Ella sint in Coelo, vel non: lm D. Thoma Soptis. Iosum D. Aug. aperte assem multum nocerem his ,quae non Rer tinent ad Sacram doctrinam, asserere, ve i nega re ea, tanN Uain pertinentia
ad fidem; S tutius esse, ut haee, quae Philolo phi comunes sentiunt,&nostrae lidei non re- Pugnant,neq; sic asserantur,ut dogmata fidei, neq; siqnegentur, ut Ili contraria: Qua re non tantum labeium Philosopho esse concedit
utramq; amplecti partem, sed magis Ecclesiae hono expedire, si Phil'sophica dogmata non tanqua certa admittatur. Ex his habes consiγ
84쪽
aerationem doctrinae traditae Monsto quinto;
si enim euidens elIet veritas in opinionibus multis Philolophicis, Ecclesiia, quae est 1idelinsima, ac humanissima mater nostra, tuorum fit loru animos imbui docti nis aperte falsis no
Pateretur. Quinti ψ,aturam et esse contrario rum appetentem habetur cap. 6.lιb. de mundo I primam enim concordiam per contraria,no per similia devinxit, animal ex oppositis et constat es emetis Sc. quq ibi funus explicatur. Sexto, Ars natu iae aemula hoc idem facit; pictura siquidem alborum, nigrorumq; coloru, luteorumque,& i ubi Orum naturas inter i e attemperans , etfigies rerum efficit consonas exemplaribus : musica acutis, S grauibus sonis, longisque , ac breuibus una pei mixtis in diuersis vocibus, unum ex illis concentum absolutum reddit. IO. Monuit, quam maxime ad scientiam Conterre, ut tet eamus, quid reliqui Philosophi de Philosophicis: quaestionibus censuerint; contraria: enim sententiae dubitate nos faciunt, & animaduertere difficultatum n
dos,quibus nostra opinio obstringitur, ut I.
85쪽
Cel.mo I .habetur; non poterit autem nodos solvere,qui illis te implicari ignorat: neq;perfectam alicuius veritatis cognitionem assequi licebit illi , qui , qualibus , vel quot dissicultatibus obnoxia sit, ignorauerit, quare cap. I. cognitio vera,&cei ta eorum,quq priu dubitabantur , esse to luto dici tui , & licet revera veritatis animus compos fieret , Dunquatamen , si exploratas non habuerit dissicultates , futurum est, ut sciat, an illam assecuta fuerit, sicuti si aliqui. nesciat, quo petat, ubi ad locum, quem intendebat, peruenit, igninrar,Vtrum quiescensum sit, an ambulandum , ut bene interpretatur D. Thomas et atq; adeo illa voluptate nunquam perfruetur, qua fruia turis , qui severitatem attigisse compertum habet. Hae praeterea aliqui illiptes ex diueissarum opinionum Philolophicarum notitia- Oriuntur,collectε ex eodem Arist. in cuius more possitum est, quotiescumque dissi ei lem albquam decernere aggreditur quaestionem, d bitationes, contrariasque prs mittere capi nimne S. Frima ex t. I9. l .de Anima deducitur; ut
scilicet bene dicta admittamus, non benedi cta
86쪽
cta evitemus; ea autem, quae nota non erui, eu ita re nequibimus. Secundat; Philosophi munus est veras opiniones a falsiis secernere:vt
vero has damnare, illas approbare possit , eas perlpectas habere debet ; unusquisque enim
ex I. Eth.c. I. ea recte rudicat quae nouit,& m lior iudex est, qui rationes Omnes discepta tes, quasi aduersarios, audit 3. Metap.c. I. ne indicta caula eas condemnare videatur; opinionum enim iudicem,arbitrum, non adue sarium esse oportet, ut I. de Cadilol. I l. doc tur .. Tertia;ex contrariae sententiae notione, ac reprobatione nostrae opinionis veritas magis etiam innotet cit, non tantum,quia oppos, ta iuxta te posita magis elucescunt, verum
etiam quia, dum ostendimus, cur illa falsa sit, S qua de causa, etiamsi falsa,aliquibus tamen Philosophis vera visa fuerit, fit, ut vero eX c. vltimo T. Eth. maiorem fidem habeamus. Ex his illius Αxiomatis a Philosophis communite r recepti, contrariorum eadem est disciplina,
sensus intelligitur: Vt homo scientiam alia qua in plene comprehendisse dicatur, habere debet explorata ea etiam, quae in ea opposita sunt
87쪽
78 sunt v. g. vi quis naturam syllogismi, loci, &
entis realis peripectam habeat, necesse est , ut syllogiimum tum verum,tum apparentem, ut vacuum, ut enS rationis optime nouerit. Consulto igitur Peripatetici una cum Aristotele de ijs, quae ex aequo Opponuntur, in eadem scient a agunt. I I. Monuit apud pios Catholicos esse Quis tuor magis nuc celebres Philosophorum Sc las, Thomsarum scit c t, Scotistarum , Nom nullium, ac Societatιs Iesu; Societ. enim Iesu D
ctores, licet in Theologicis quaestionibus si a ijs tamen , quae Philosophicis principijs non innituntur lequi iuxta suas constuutiones S. Th. teneantur, sicuti in Philosophicis Arist. cum tamen ambigua sit saepissit ne Aristotelis sententia. , ut patet ex dissidentibus in se toto coelo interpret bus, modo D.Thoma inodo Scoto, modo Nominalibus , modo alijs, qui doctrinam profitentur Peripateticam, adhaerent; Hinc variae inter Socci esu Doctores,tum in editis libris, tum in illis, quas auditoribustiis describendas tradunt quaestionibus philosophicis, semen tiae extiterunt, ae existunt iuia dies.
88쪽
dies. Certe illi non minus inuicem dissident
persaepe, quam disclepet Scotus a D.Τhoma, cum tamen Philosophiae Doctores se Arimi lem sequi in j js, quibus vel fides, vel ratio eu dens non repugnat, aperte profiteantur, si cuti quoque inter eos, qui D. Thomae, veIScoti adhaerent doctrinae, multiplices, imo &penitus oppositae sunt quandoque sententiae.
Hoc autem ingentem Soc.Iesu Patribus hon
rem addidit, cum multiplicem philosophantium , ac philosophicorum voluminum attulerit ni, merum: ingens quoq; hinc CatholicqEcclesiae bonum accessit, cum tot filios sapi tia illustres suo sinu fouerit, foueatque, qui si uni obligati fuissent, vel obligarentur senten, tiae, omnes ferme a scribendo, ac publice I gendo se retraxissem , vel retraherent; cum enim haec religiosa familia sit ingeniosorum virorum foecundissima parens , illi uni cons Crare sententiae ingenium suum , in Philos phicis maximE , nollent ἐρ inges quoque in
litterarium mundum deriuauit commodum ,
cum eorum quisque Philosophiae fines propagare , vel acquisitam possessionem reddere
89쪽
8 Meundiorem conatus suerit; priterquam
quod Auctores , quos sequuntur, celebriores reddunt hi Soc. Iesu Doctores; dum enim e rum quisque Aristotelem , & D. Thomam ita
suam pertrahere sententiam nititur eos interis Pretans, se multi facere utrumque certo prςd, cat. Quamuis ergo hoc verum sit, Soz.tamen
Iesu Philosophi fere omnes celebriores, qu madmodum & Theologi , in aliquibus conueniunt:qua de cau a Michael Zanardas e Th mistis Philosophus, ac Theologus non igno bilis inter Scolas Societate Ieseu recenset , cuius vestigijs insistit complutense Caνme litarum Da scalceatorum Collegium. Dixit, esse Quatuor
magis celebres apud Dios Catholicos Philos phorum Sculas, quia licet sciat aliquos Fiat 'leam Philosiophia amplexos iami utilla,& m do amplecti; alias quoque sectas numerari pro
Principe Aristotelem habentes, ut A vereosa. ram , siue εχ rabum , & -lexandreorum, siue si comma, aliam quoque esse sectam Medicorum nonnullorum Aristoteli penitus aduem
santium; aliam aliorum in falsissimum omniuscuium Aristotelis verba interpretantium i/ nouit
90쪽
nouit tamen quoque Platonicam milosophiam
Paucos enumerare posse patronos ; e guerroi sarum vero, & Arabum, Alexandraorum , &Graecorum , sectas, ut pote Philolophorum pDrum recte sentientium , & contra fidem nostram multa asserentium, pias Catholicorum mentes detestat i, sicuti quoque apud ea idem male audire Ρhilosophos, qui vel non sequutur Aristotelem, vel elus verba in falsum d torquere sensum nituntur; eos, quia modomu irae Theologicae conclusiones aliquibus Bristotelicis principijs innituntur , ut patet praeiertim apud D. Thom. a. a. & quja magis acutam & accuratam , ut plerique latentur, philosophandi rationem, respuunt: istos, quia Philosophiam falsam , imo potius non Philosophiam , sed Sophisticam tradunt: qui prsterea se deridendos exhibent, cum Aristotelem, quem miris efferunt laud bus, falsia talis auctorem faciant, adeoq; nobilem insipientiae notam illi inurant. Hac de causa e rum , qui Theologiae operam non dederunt, Philosophica opera non nisi post diligens exa