“Imman. Io. Gerh. Schelleri ”Praecepta stili bene latini in primis Ciceroniani seu Eloquentiae romanae quatenus haec nostris temporibus in dicendo et scribendo usurpari potest

발행: 1784년

분량: 411페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

251쪽

mmdo sequens vocabulum incipit dein v.' In vernae vulgo dieitur Dies Art, schon Art, Friel in Fretio vind. Rufi ete pro Disse, schbne Frie ei reuis et A verohape omisso vocali iistimae laevem conjunctionem vocabu- 'orum efficiat, non ausim Phliite. Nam

g ne intelligimus luidem, quid lit asperum, quid laeve,

In conjunctione vocabulorum. Pelidet hae res ab auditur et hujus suavitas et tacilitas pendet et a consuetudiri au-j tendi et a pronuntiatione aliorum Qui v. α asperum quorundam tonorum concuruim in re mustea audire diu consueverunt, iis ille non tan asper videtur quani aliis r. res hic propter angustiam loci non potest demonstrari: exemplum agrieola lui et nati orium in ultima terra habutantium docere quodam modo id potest Deinde proriun. tiatione multa aspera alpetitatis suae mulium mnittere possulit. Sunt, qui conjunctioIIem multarum consonantium, quae vulgo aspera vocatur, an presse et facile pronuntiare

possint, ut nihil laevius esse videatur cum contra alii vel laevissima quaeque tam vaste tamque si re exprimant,

nihil iique dius esse possit: eonsulatur hie sermo p a lamim singulo in gentis theodiscae vel etiam, si mavis, Umetae Quidq a de asperitate res laevitate oriune.

tionis vocabulorum dicitur, videtur adhue inter linqui . pertinere, quarum landamentum certiam norunim pertum est a serta nunquam repellatur sed hoc , num eurabunt ii, qui id ramum agunt, ut omnem pricia,tudinem et suaritatem in laesa, non in verbis, quaerend un istimenti

Si quis tamen eone sus literarum iniendus est, taput fugiendum esse, qui ambiguitati eat et perspicuitaunoceat. Hic cemitur in eo, ut vocabulum non sariis eadem consonante terminemus, qua sequens vocabulam incipit: v. in nostra lingua - - - sonat ut miram amen: der Mum musi et ut derm must me nais michi viam

usi ete. Si et in latina os sibi ut in si id dicis rimis ut disii inde salinis saris ut salari satis etc. Hoc de pronum

. Ondo tantum valere per se patet. s Sunt tamen nonnulla vocabula, quae non conjungere nobis liceat pro libidine: . . republica, non ex republica, dixisse veteres ob istam laevitatem Cicero credit orat. I. An laevitas ista aula sit, dubito quia prisci ex saepe ante

literam xponere solent: v. c. laborare ex rembus Cic. Tu se. II, as ex re sius Terent Phorm V, 7 76 cur in ax μγ-ca illam anum spectarint onmilia; ero forsan Oxavit

252쪽

hie, ut in aliis 3 - Deinde tenenda sint in primis duo, eabula ac et neque a se rarius m. vocali apud pristos

repericur pla inque m. consonante v c pater, ac me ceti rarius vero . ta ac ego, ac in cet proricibus dicendum putant araue ego, ceti Causa latet liter e non

potest cavi eue, quia nec enim se enim, Me enim hue e ete. Aepe dicitur: deinde Alique uero pristi libentius Le. longe viae ius dixerunt quam reque --. Oecurrit nequo -- semel, quod sciatis Cie ad Div. V ep. Iari a neque viuem ego Am iri os ete it Lucreti Sed cause, cur neque aurem longe rarius usurparint quam neque latet. Euphonia, quo vocabulo ad quodlibet defendendum, si non intelliginit, uti vel abuti multi solent, laeum noli habet matri quodcunque rectum et consuetudine investivi, est, belle sonax et eur prisci alibi neque sisente diphthongo a posueriant v o Rosc. Ain. I in neque - πι- r 1 I x m. aeque auctoriso. Virgil Georg. I, r Mque auris em ergo in syllaba a non potestini a esse: iura videtur ausa non nisi usui dicendi tribuenda esse 'tam quis omium rerum causas novit V. e. cur prisci naam praeponere, -- postponere, vocabulo soleant e mi tamense et eamn sint ejusdem signis rionis et ejusdem in iniuesse tueantur. Si veram praeponitur, vero postponitor; rejus rei in aeque latet sic et deum, recum em pri

tum me cum te et Euphonia si regula d beret esse, quam bilis essest quia alii iurulide alii injucunde eadem reis ML Iudicivin aurium est valde diversum, nisi certis iustbi et regulis adstrictum iisque assuetum est. XXXII Casendo, ne sententiam orationis prosei absolutam lausula poetica terminemus, . . dicerer

At nee hoe grave visum esse existimem, modo, dam

pera tales ausulas inesque versus inunisceanius. Nam rhhoc riuum s vitium est, per se non iniueundum est, sed iantum hactenus, quia videtur de industria tale quid qua seu et assemitum et omne assectatum seu Gaio quaesi ivm displieet, quia arrogantiam sapit, et orator scriptorve in tuo magnam laudem ponere videturi a moeolini poterat riuum aliquod esse, quia prisci, qui in vulgari sermone, laevia aeque syllabarum quantitate atque in ea

253쪽

nnium pronuntiasse videntur, faciluis versum poetieum in ora tione prosaica agnoscerent, quam a nobis hodie fieri potinum syllabas multas aliter in scansione, ut loquimur, alitex extra es, legimus ut adeo ne timendum quidem facile sit. ne talis versus, si nobis excidisset, a multis hodie ani μι- . vertatur. 3 difficile est talem versum ubique evitare. Priseis adeo ipsis multi hexametri, ut de aliis nihil dicamus. exciderinit v. α Sallust Cat. I9 Gei ει ui ve res fidorpis timer. Iav. Praes in est dimidius exanielex: in operae pre-- . Taeit Anixa ire est totus

hexameter Urbem -- a priscrpio reges Mimere. Etiam Ciceroni exciderunt, v. e. Arch. I in in pis me nou in orsis Merior O etc. Orat. HI. viii est hexameter dimidius :- est res Mn dimisis, quam etc. - Quod vero Cortius

um ualere, ur corpore post pro hexametro integro habet in nota ad h. l. in eo errat quia syllaba prima verbi vasere

hinis est. Siemeinee in fundam stili p. 64 ait Cicer siem orati III, s totum distichon inseruisse: - μή μο - niam vidisse vidisse , ---nim nostror in πι----s sed in Cicerone legitur non plus malio, sed mili plus saltem sic est in editione minuuia et D in omnibus . . A plures hexametri, si quaerere vacaret' eque re hominis eri quam es , sacile invenirentur euimum non exesdunt Ut taceam de aliis versuum generibus, v. α --eis quos in primis saepissime occurrere verisimit,

limum ius conquirat et cui bono si igitur prvieritare non potuerunt, quanto minus nos potestinus 3 -le

igitur ignotatur, si exu tale quid excidit, modo oratio os praeclara sententiis ornata reperiatur Quia tameniae,' qui, quidquid prisci pro vitio habuerint, etiam hodie i vitio nabe in putent, atque ita talem versum vel etiam Hausulam versus poetici , si mi exestarit, culpandum aini, arentur suaserim omnibus, qui latine dicant vel stabant. ut, quantum possint, illi rem caveant. In minimis etiam Misere homini hianianum est.

XXXm Vitando omni e cursu siluit arum vel si Drarum, qui eum vocabulo aliquo obsom quid indisa inu Iimilitudinem habeat, atque ita hanc ideam ob mam in Myoris auditorisve mente excitare possit. omnis enimaliscoenitas displicet, atque adsto memoria ejus rivicinita

254쪽

nis Cap. 3 Da suavisat disendi . . As

eunda est. Exempla inerre nequeo. Sed nec hoc forsan nimis ad vivum resecandum est alioquin peccas sent Cicero ei omnes prisci, qui penates, Fidenates,

Mariantιs, Caesarianus , Tullianum etc. dixerunt: nam

posteriores syllabae horum vocabulorum aliquid esses en contirient quo pertinent nato, natas, penes. penitur, m' etc., in quarum priore parte inest, liquis quaerere vult, aliquid obscoeni quamquam puto ista vocabula omnia a priscis saepe audita et lecta esse ita, ut de obscoenitate non cogitarent, et recentiores quoque eadem vocabula ac milia saepe legisse ita, ut nihil obscoeniciis in mentem veniret Nec mi

nus a nobis hodie legula thir et aut suntur sine ossensione

auri Totam rem cujusque judici permitto. Ceterum ue refert Cicer orat. 4s nobiscum, ei dicit, si ad evitandam obscoenitatem dici: nam intum nobis literae obscoenius concuri erent. Sed supra p. 3 de Ordine verborum secl. I n. 6 p. OTmonuimus, causam istam Ciceronis ab obscoenitate

ustam nullius pretii esse quia priscio dixerim eum

Uri, eum nominis etc., in quibus tamen eadem Ob-hoenitas ines , quae in eum nodis est dicitur a quia' dixeritne secum, mecum, tecum, vobiscum pro cumst, cum me, te, tum vesis, in quibus tamen nulla humenitas inest hinc eum advect et conjunct. seu pum, quod tamen aeque pronuntiatum est ac cum py epositio, occurrit apud prucos sequente se me, te, M is v c eum te jummis laudHus ad merum extule mi Cic. ad Div. um e etc. . G Minube ait, meeum, tecum, dictuni esse, ut simile esset illi vobiseum atque nobiscum. Egregiam causam' Uidetur potius ordinis inversi bimem tecum incum, nobis'

255쪽

wege der Athe dicunt, et vulgo dicitur melaelingen, deinetwegen sinetwegen, ubi nemo causam novit, cur wege postponatur; et ut apud Graecos nonnullas praepositiones suis casibus postponi notum est. Causa latet sed sic et quo de pro de quo ceti occurriti Iudicent acutiores cons supra P. I cap. 3 est. I, ubi latius ista res tractata est. Hactenus de suavitate dicendi in qua tamen sua. ves praeclaraeque ideae principatum obtinent. Sapiens enim magis ideis quam verbis delectatur nec tamen cultus verborum ei displicet, modo idearum praesta tia ornata reperiantur. Virgo pulchra, negligenter vestita et ornata, tamen valde placet magis placet, praeclare simul vestita et ornata. .

FINIS PAR ΤIS POSTERIORIS

256쪽

De subsidiis quibusdam stili bene larini

Guamquam e supra dictis natiar stili bene latinis iis sup que cognosci potes ut sere non opus si quidqiuuii addere tamen, ut pi ne nihil omisissas

ridieamur, aliquot etiam siesidia paucis memorabimus. Ε sunt in univeilum duo I sectιο rasorum a mera, ratio in bendo

eipite betae latine dicendi scribendique ratio. Hic duo

notanda:

I Lectio honorum criptorum debet esse Udua. Nam si non multa quotidie legimus, quQmodo ea om-ria, quae ad bene scribendum pertinent, et tuorum est ingens multitudo, colligere et discere possumus' dei

de quo plura legimus, eo crebrius eaedem res, eadem verba, idem connectendi modi etc. redeunt, atque ita firmius in mente inhaerendi Mendi, primis sunt striptores aureae aetatis, ut Cicero, caesar, Livius, rentius in his seribendi genus est naturale et ab asse latione alienum spectarunt enim magis res quam e ha cum conixa scriptores posterioris aetatis sub imp ratoribus, adulandi necessitate investi, verborum ora menta et lenocinia magis quam rerum veritatem aepondera curaverint, et, libertate sentiendi amissa, coacto

sere scribendi severe et affectat usi sint, pauci simis

257쪽

Misen exceptis. In primis tamen Cieero legens iis et quia mustos varii generis libros jeliquit, in primisH-les, quales hodie scribere lenius. Caesar et Livius scripsere libros historicos. Quotus vero quisque die est, qui historiam conscribat Terentius con Oedias sed et has paues hodie scribeis. At Cicero scripsi epistolas, orationes, itemque do rebus ad dominam l. 3ectinentibus v. e. de eloquentia comparanda, de phi, osophorum placitis, de ossiciis, de senectute, amicitia

eici, ut ejus libri multis prodesse possint. Magnam quoque partem historiae temporum suorum v. c. de Catilina, Caelare Octaviano Antonio Lepido etc. imtexuit libris suis, v. c. epistolis, in quibus multa sing laxi reperiuntur, quae alibi non occurrunti quia fili homo egregie doinis et egregio ingenio ornatus:

hinc ex ejus libris multa discere, mirimi Sqtie eorum ieelion audicium nostrum acuere possumuS. Nam,

quo quis est doitior, eo subtilior est in dicendo et scri-Dendo, eoque magis acuunt ejus Ebri mentem lect iram. 3 quia sit vix magnae experientiae, sapienhConsul est. Hine ex eo prudentiam possumus nobis comparare et discere, quid ii qui rempublicam gubernant, sentire, quid spectare soleant, qualis eventus huic vel illi consilio respondere possit vel soleat et: quae . omnia nobis prosunt ad multa cavenda vel imitanda. Deinde, quo quis est ordine, loco ac dignitate aliis sinperior, eo magis consuetudine hominum similis condistionis utitur eoque venustior eius est dicendi ratio id quod in Ciceronem cadit qui cum consul esset et , miliaritate Pomprii, Caesaris, ali uinque principum civitatis ueretur, nonne venustius scribere poterat; quam si homo vulgaris conditionis suisset, qui non nisi

vulgaribus hominibus utitur, e quorum usu parum e

mistatis acii uiri potest Nec dubitandum, quin nostii Oratores majores oratores futuri essent, si principum

t ruum onsuetudine quotidie uti pussent vel ipsi

summo

258쪽

simino loco nati essent. 4 qui fuit omnium Roma- nomam disertissimus h. e. perspicue, graviter, suaviter que direndi peritissimus. Ex eo igitur artem perspicue, grav:ter suaviterque dicendi ac scribendi, atque ita aptissima quaeqtie verba eligendi, uno verbo eloquentiam, per omnes ejus libros fusam haurire possumus. 3quia Romae pilarumque mansit, ut senatui interemi; nec nisi in Ciliciam provinciam, abiit idque in unum annum. Hinc sequitur, ejus dicendi genus mansisse

urbanum nec peregrinitate ulla corruptum. Accedit

o quod singulis diebus dicendum ei erat vel coram natu vel in judiciis vel eoram populo hinc exercitatio in bene dicendo erat ipsi tam familiaris, ut, quidquid deinde diceret vel in sermone familiari, iam bene di

eum Esse Hoc non omnibus oratoribus contigit, Ut tanta exercitatione uti possent, eaque coram auditor,bus talibus

Totum igitur Ciceronem saepe legere deberius a Disolas ejus, in primis ad diversos, it ud Q atram,

b Orationes, v. c. pro Rose. m. Verrinas, Maritatam, Agrarias, Catilinarias, pro Murena, pro Archia, ad Quir ps reditum, pro domo, pro Sextio, pro Milone, pro Murra , pro Ligario, Philippicas etc. c libros de DHerus bon et mal. Qua/-- - , Quas Tuscusatiar, de ins deo 1 de ιλλαμ- de amisitia etc. l libros rhetoriως ut de is otione de

oratore, Brutum, oratorem etC.

Cum hac Ciceronis lectione lectio Caesaris, iuri τerentii crebra conjungenda, utpote qui, quod ad ver ba attriet omninoquo in apte venusteque dicendo Cib eetanis sunt simillimis, atque ita bonae latinitati elesti Tam valde adiuvant et confirmant item pie Nepotis et Sallustii lectio haud plane negligenda et paululum discedunt a ratione Ciceronis, in primis Sallustius, muri stilo singularia quaedam sectatur. Nec Plautus ne omittendus est nec Varro de re rusi, Huc acce Aa 3 dere

259쪽

dere debet lectio poetarum, Virgilii Horatii et Ovidii, quae bonae latinitatis studioso propterea opus est, ut Poetica a prosaicis discernere atque illa fugere sciat. Nais, ut ignoti eupido, sol oti m. fuga e Possunt etiam isti poetae nostraim iligenium acuere et

variis pulchrisque id eis locuplatare. Haec de aurea aetate, in qua Terentium non male posuimus. Ex argentea aetate legi merentur Quintilismis et Hai sertis:

hem 1 tomus et raritus ob historiam, et Mii Potest ex iis quoque disci, quid si discriminis inter seriptores

aureae et inter scriptores argenteae aetatis quod valde prodest ad hrmius inhaerendum in Ciceronis latinitate

et stilo. Ceterum lectio hae taminis, Caesaris, o sit, Drantii debet es e crebra in primis Ciceris saepe est perlegendus, saltem ejus pistolae et praecipuae orationes. Nam semel legere nihili odest, ae ne bis quidem. - At non lassicit Ciceronem legisse debes eum qumue recte intelligere. Hinc Π Lectio prisorum maxime Ciceronis, debet essquoque accurata h. e. debent prisci ita legi, ut intelligas plane singula verba, et scias, quid in singulis cogitavo in scriptor Dupliciter haec lectio accurgia instituenda: A Prit num praeeunte matri tro in lectionibus p ris, ut vocantur. Nam sine magistri ope hic vix vis quam recto proficiet. - Quaerunt nonnulli, utrumiectio saturis h. e. ubissingula accurate explicantiu in Eursoria h e. ubi celeriter scriptor perlegitur, instituenda sit. . Hic haud dubie magni refert, quales sint disebpuli. quidem puto utramque apte conjungendam, in dissicilioribus locis utendum salaria, in sicilibus et per se expeditis ursoria: Sed magni quoque interest, quia magistro utare utrum sciat, quid difficile sit, nec ne, et an rem quanaque perspicue explicare possit. Sunt, qui in cursoria lectione rem quamque, licet breviter, at vulge accuratius aptae , quam alu in stataria: qui inter

260쪽

intermo, omisi iusta rerum nam hae in priniis expli-

eanda sunt et vocabulorum explicatione v. E. ex usu

loquendi, etymologia ex antiquitatibus, historia o contextu locis parallelis etc. arcessenda, in rerum in Fliuni o alienarum longa tractatione haere eiv. e. selim vastarum et grammineorum veterum saepe ad locum non facientium lata recitatione etymolo arum vari rum, Murmiue saepe incertissimarum, nec ad loci emidicationem pertinentium longis disquisitionibus, pes sum variarum operose extractione et dictatione tempus ita Consumunt, ut viis pau O versus iitra hoIactspatium absolvant, nec tamen satis explicent. Ο talem

lectionem statariam deus avertat ab omnibus inolist Huc pertinent ali aeque in ces, qui facilia latissime explicant, dissicilia, anquam acillima, praetermittunt. -- fimo peritus magister nihil aliud aget, quam ut dilabyssius locum scriptoris plano intelligat et in hujus meo-tem animumquo peneti et , hinc nihil omittet quod in si uti intelligenda pei tineat. Quam in rem a comtextum totius loci, imo totius libri epistolae orationis est a discipulo ubique consuli jubebit sim sinoeontextu nulla intelligentia rei est certa. Docebit, quidquaquo sententia contineatur; attendiJubebit, an est quomodo singulae sententiae singulaque verba tumi,

ter se conveniant tum cum praecedentibus et sequentibus cohaereant. Si hoc omittitur, in discipulusa eontextum siwnte attendere non maturo discis, si rius non acuitur; ipse modicos facit progress- in ditando, et nihil certi discit. 4 examinabit sen tentias hoe non ubique fieri debere per se patet), an verae sint, an pes me, acutae, vulgares ei; et cur it 3rgumenta, em di, Messitudines, descriptiones em, an aptis snt non modo verba sedi etiam res e plicabit Non enim verbum intelligo nisi rem intelligo in verbo latentem . Verbum a se explicari putanemri, quando vernaculis v x mei respondens, b Aa 4 tant '

SEARCH

MENU NAVIGATION