장음표시 사용
31쪽
erat: ergo, oec. Deinde in sacra scriptura multa inueniuntur, de quibus certa non extat notitia, an sint peccata mortalia, aut non, nihilominus hoc saluti hominum expedire videtur, non ergo talis L Arana su cienter insecrapaxina est tradita. Hic D. AN.tertio loco in oppositust habet, dum dicit descriptura Canonica Hanosdem habemus de his rebus,quas ignorare non expedit, nec per nos seire idoneisumus. Guarto loco pro maiora, ac uberiori doctrina notanda quinq; prςmittendasunt, quorum primum est prophet rum vera narrantium. Secundum renycit sicripturarum concomdiam Tertium est author ita cribentium Quartum est diligentia lib. Canonicos recipientium. Quintum est rationabilitas contentorum; quid enim rationabilius, quam Deum tanquam finem via
timum fiuper ora di ere, oer proximum sicut se ipsum, idest ad id, ad quod si ipsum es cum itaq; tot signis, ac tantissint hςc confirmata, maxime miraculorum claritate, dicendum erit nonpotuisse
fieri, nec esse, nisi a Deo Opt. Max. Abeant igitur pagansuarum manuum opera colentes, qui ulti. Abeat ferita Machomesus disti linis promittens selicitatem porcinam, gulam videlicet, σcoitum. Sed quid inanius, quam error Iudecru, nouum damnantium testamentum, quod tamen in sivo veteri continetur, ut aperte
declarat Paulus Apost. in Epistola ad Hebr. igitur do bina supernaturalis si ficienter tradita in sacrapagiηa, ipsa enim ost dit,quissit ultimusfinis hominis in particulari,videlicet visio σDe uitio. Docet insuper media ad hunc finem nos ducentia. His igitur in hunc modu positis argumentis satisfaciemus, m erit finis. Ad primum iamformatum, cuius minor ervi sistecta, sic dicen-
32쪽
ilum, quod lex natura paucioribus erat contenta, oe hoc, quia in naturalibus erat magis instructi, quapropter modica doctrina illa diuinitus inspirata si ficiebat. Ab era ratio concludens multa in sacrascriptura inueniri de quibus non somus certi, an si t peccata mortalia, nec ne; poterit in hunc morim dilui. Si primo dixerimus, nulla cientiam nascienda explicare, sed bene illa ex quibus alias sicunterposunt dici, atq; deduci. Unde dantur multae veritates necessaria,qua licet expresse non ponantur in sacra scriptu-va, ibi tamen virtuatiter includuntur,m licetAppo Stasacra scriptura , ac et expositionibus eius, remaneant aliqua Δbia, an sint mortalia, nec ne,uta salutis no ob id remanet dubia a talibus enim tanquam a periculosis debet homo cauere, ne se periculo exponem do incidat in peccatum. Hςc in tantum sint dicta.
DE SACRAE THEOLOGIAE SVBIECTO.
Lectio IIII. Hodierna die statui verba facere desiliecto totius sacrae
Theologia, quod sestet habere veluti ianua in domo volentibus imam ingredi a Nos quoq; aditum facilem ad Theologiam νςrentes, prius de illo genere circa qJ Testur, loquemur. Diuidatur itaq; proens lectio in figmentasix: in dubium primo. In argumenta pro parte negativa secundo. Veritas tertio apponetur loco. Significasa diuersa nominis Dei quarto. Insuper acceptiones multa nominis Subiecti. nde ultimo rationes
adductae soluentar loco. Circa primum qu unt sibolastici D
33쪽
clores; υtrum Theologiasiti de Deo,tanquam de siabiecto primo.
Hfc Boetius libro de trinitate videtur unico medio proparte negativa argumentari ,sic dicendo. Forma implex subiectum esse non pol, at Deussi e habet,non igitur hic poni poterit subiectum. P, per ea subiecitusicientiae debet habere principia, partes, mpassiones, at Deus non habet principium, quia est simpliciter ens primum , neq; parte ubie buas, quia est fingulare, neci ;passiones, quia in i o nulla datur imperfectio: igitur non erit hissubiectum. Deinde nonne Theologia est de credibilibus ' certe sic; credibile igitur hic subiectum, o non Deus. Postremo Christus a quin sedam ponitur hic siubiectum, non ergo Deus D. Aug. ut habetur in hoc tertio punciso, in oppositum se habens ait, quod Theologia ea
sermo vel ratio de Deo: Deus itaq; hic subieetum erit,qui Deus, ut habetur in quarto loco,quatuor capi solet modia, naprimo Deus dicitur a Theongrece, quod latine sinat ardere, hoc propter eius intensam charitatem, es acissimamq; operationem, qua circa creaturas habet, σ exercet. Secundo dicitur a Thein grςce, glest fouere latine propter creaturarum construationem. TertIo a eum, quod idem est, quod contemplari,me confiderare, videtenim, ac ora Deus intuetur.Quarto solet dici a Theo verboΠςco,
quod idem est, quod curro, hoc propter eius sempiternam, velocem actionem, qua ui ola pot,ut alias patebit.Deinceps ab alijs Deus septem siolet conmerari modis; primo naturaliter, σhoe dupliciter : uno modo essentialiter, ut puta, pro hoc Deo sint ut iri,qui realiter tribus diuimspersionis communis est; alio modo
personaeiser hoc dupliciter:primo P tota Trinitate,ut qua lodicitur:
34쪽
dicitur: Deus creat. Secundosigillatim, ut chm dicitur: Dcus genuit Deum. Lo Deus capitur pro persiona Patris, oe 6 Deam pro Filio. Quando vero dicitur , qtiod Palfr, Filius L rant Deum:- Deum capitur pro Spo itu sancto. Secundo adoptiue, mi legitur Psal. s i. Ego dixi Dij estis. Tertio nuncupatiue, ut Dy gcntiam Demonia. Quartὸ dignificatiue, ut habetur Exodi. 3 a. Dijs non detrahes. Quinto potestative. Exodi. 7. Constituite Deum Pharaonis. Sexto pro sacerdote EMA. a I. Obserat eum dominus Dijs. Septimo simitursuritudinaliter, ut quoru Deus venter est. Nunc quinto loco significata siabiecti diuersa perpendamus, nam solet hoc nomcn subiect decem capi modis; primo Psubiecto propositionis: Secundoproflubiecto locationis, ut scabetitum: tertio pro subiecto, de quo passio demonstratur: quarto proprςdicato minus communi resectu comunioris, ut homo rcθecta animalis quinto P famulo, vel famula: siexto pro re inquantum cognoscitur,vel appetitur eptimo prosubteelo accidentis: octauo pro ente positivo, ut habetur Phrasicorum quinto, cum dicitur: Mutario quςdum est a siubiecto in no Abiecium: nono P subiecti mutationis realis, V. g. quando ab uno ente reali abjcitur a forma,malia inducitur: ultimo pro subiecto scientia, qδ aliqua- do vocatur materia, eirca quam: aliqua logenus,rseclusi rum 'ecierum: postremo obiectum, reflectupotentia, quasertor in illud, mi et tua in lucem, vel colorem. His ita positis in quinque feretis: in sexto, m ultimo nostrisermonis dificile minimiarit rationes adductus diluere. Ad illam ergo Boetij in ordine primam dicitoterit, quod Boetius loquebatur desubiecto accidentis, quomodo
35쪽
modo argumentum ἡicebatur bonum, sied nos Loermone facimis d ' Abiecto considerationis Gub quo siensiu forma simplex pol ponisti biectum. Ad illud vero argumentum de partibus, oe principijs,rrJjondetur: id intellai debere de siubiecto cientia humanitus ira dita, non diuinitus iniborata, ut hic nos loquimur, dὐm vero pro babatur , quo u Christus siubiectum inscra Theologia: dicatis hoc esse verum, loquendo de materia proxima, sid non deformali. Ad Utimum de credibili dico,quod datur siabiectum duplex,unia uersale, π radicate: primo modo de subiecto uniuersali currit argumentum, at secundo modo nullum est,m hςcsatis ordineprς- postero resperitu penultimi argumenti dictoni.
AN SACRA THEOLOGIA SIT SCIENTIA.
Lectio V. V M unaq*ςq; facultas δprium habeatμbie net circa quod versetur, ut Theologia, quae Deum pro subiecto
habet: iccirco nunc quςredum erit. Vtrumst sicientia, necne. P, sens itaq; firmo noster diuidi poterit in puncita quinque. Primo in dubium.Secundo in argumenta pro parte negativa. Tertio in qu iti veritate.Qzarto in notandu de scientia. Quinto, m ultimo insolutionem argumentorum. Quyntum ad primum dubitarι solet. Utrum Theologia sacrasi scientia. Quantum ad secundum pro parte negatiuaformantur tres principales rationes: Parum prima desumitur ex Arist. lib. primo Poct. dicentes. entiam esse de necessarijs, at Theologia dicitur et esse de contingentibus.
36쪽
Ientibus, no igitur sitib nominescientiae contineri poterit. Pr creaoAscientia procedit exprim ijs per si notis ,se acra Theologia ex articulis fidei non per sie notis procedit, cum non ab orbus concedantur : non ergo sacra doctrina potest diei scientia. Postremo, Scientia ect uniuersalium, non fingularium, sied sicra doctrina
pertractat desingularibus luta degestis Abrabae, Isaia,S Iacob,
mibbus: igitur non debet vocari silentia. In oppositum si h ἷet Aug. xiiii. de Trin. et bi aperte fatetur, soram docitrinam esse
scientiam, oe b c pro tertiosegmentoIn quarto uero noIandum babetur de scientia, quae secundum nonnullos tripliciter capitur. Primo generaliter. Secundo Jecialiter. Tertio prout dio nitur ab Arist. capite secundo lib. primi Post. Primo modosumuarpro quacunq; certa notitia, siub quo sensu et de contingentibus sis cien-ria. Secundo modo pro notitia certa, euidenti sub quo siens de
aliquibus contingentibus pol csse scientia. Tertio pro vi di sinitur ab Arast. ita non es de coiingentibus,sed tantum de neccsserisesecundum vero Francisum de Matronis, Theologia quadrupliciter capitur, vel P habitu generato ex studio sacra scripturae, staeundo pro babitu conclasionis deducto ex his, qua insacra Letriana siunt, quibus duobus modis Theologia dacitur fides , non sicientia. Tertio sumitur pro habitu desen o eorum, quae int fidei. Quarto pro habitu, qui natus est haberi defibiecto Theologiae cognito , quibus duobus modis sicundum istum visu Theologia dici
ot sicientia. Nunc quinto loco argumenta pro parte negat tua dia
luenda,'erit finis. Ad primum igitur dicitur, quod coclud dat descientiatro Vesa Pbilosopho diffinita, non generaliter cap a.
37쪽
Ad sicundum minor propositio venit gbsanda, licet ergo sacra doctrina procedat ex principijs non per se notis lumine naturali, tamen lumine supernaturaliper si nota dicuntur,m hos ficit ad nostrum intentum manis iandum, vel ositur sic maior,quod basscientia humanitus tradita, procedat ex principi' per se notis lumine natura, curu οὐ non est Theologia. Ad ultimum dicitur rin sacra Theologia pertractara de singularibus non principaliter, sed solum introduci in exemplum vita ,sicut euenit in morabbis ficientijs. Possumus insiver dicere id fieri ad declarandum autho ritatem viror , per quos reuelatio diuina ad nos accessit cime processit. Et hςinatis.
Lectio VI. Ex q- docuimus, sacram Theologiam esse cientiam, eonis
siquenter videndum erit primo. I rumpit una. Insiuper. Utrum sapientia nuncupanda. Istumprimum diuidi in tres poterat parres, in caput, in corpus, in pedes. Circa caput versaturι pro parte negativa aut boritate Philosephi libro primo Post ita a xuemus. Scientia una debet esse uniusgeneris sibiecti, at sacra Theologia non sc si habete igitur una dici non poterit. Admor ut dubia, fic manifestatur,nam in sacra pagina de Deo, crearura pertractatur, qua non uidentur continersub mogenere subiecti: non ergo una cientia. Insuper inscra pagina pertractatur de Angelis, de creaturis, . de moribus hominum, qua ad
38쪽
varias, ut bene norunt, periti pertinent sicientias: itaq; sacra δε - ctrina inano uidetur: oppofusi tamen legitur apud api x. Dedit illa mentia anctorum, sequitur ergo,quod sacra d c trinasiit sicientia, oe una, ut habetis in corpore questionis: post q/stequuntur
pedes argumentoru silutiones continentes. Dici igitur ad primum poterit: sacram doritrinam non determinare de Deo,s creaturis
ex ςquo, sid principaliter de Deo, deinde de creaturis, sicundum clij referuntur ad Deu, ut adprincipium, velfine, Cr ita silentiaeetnitas ob id minime impeditur. Ad alterum formatum argumentum pol dici, op sacra doctrinapertractet de pluribus, m diuersiis pertinentibus ad sesentias diuersas, si ub ratione una,scilicet ut diuinitus reuelabilia, ita ut sacra doctrinasit uelut quςda impressiodi amentiae, qua una est,.simplex olum. Explanato in hunc modum primo crustio, accedit alterum, dum quςritur; Vir si sacra doctrina merito censendast sapientia. Hic eodem modo P cedere volentes, ut fecimus in examine siverioris clusionis, arguemus primo ad partem negativam dicentes; sapientia cu Spiritussancti
donum sit , per inseruonem habetur, sed Theologia perstudium a quiritur, non rigo sapientia. Insiper arguitur sic. Illa doctrina, quae adiunde uidetur siupponere flua principia, no meretur appellari sapientia, teste Arist. libro primo diuina Philosiophia, athgo δε-ctrina uidetur fine habere: non igitur sapientia. Ex alio latere oppositum dicitur cap. 4. Deut. quod hςc es sapientia , propterea argumenta pro parte negativa adducta soluenda, oe ita erit finis. Ad primum ergo distinguo de duplici sapientia de diuinus iudicativa, una enim iudicalper modum inclinarionis, in hπ Spiritus
39쪽
sancti donum dicitur. Altera iudicat per modum cognitionis, σhec per Istudium acquiritur, de qua argumentum currit. Ad secutam breuibus dicitur, quod sacra pagina siua nosiupponitprincipia ab aliqua humana ficientia, sed bene a scietia diuina, a qua sicut a summa pientia ori nostra cognitio ordinatur. Eι hςc de Pmis P.
Lectio VII. Us ii preseclaratis duo alia hodierna die addemus de
inde ad expositionem primi lib. Magistri sient. accede-- mus. seu itur ergo primo, Vtrum sacra doctrima debet aecipractica. Insiler, num Jeculativa. Pro parte asi ma-tiua lint rationes quςdam formarie quarum prima desumitur aes nee finis enim pradiica dicitur operatio, ut habetur apud Arist. lib.Fecundo Metaphysices, at Lacra Theologia ordinatur ad operationem e litur debet dici practica. Minor δρ tis,ut stecta per illud Ia.primo,sic babet probari. Estot actores verbi noauditores tantum: sacra ergo doctrina practica. Insiver solet diauidi sacra doctrina per legem vererem, ac nouam ,sed lex ad morale cremiam pertinet, qua practica es: igitur, me. Pro detem minatione primi quoui unumsupponendum venit, quod practica si dicta a praxi, sue operatione, de operabitibus ab homine, cuiusmodi non Νηtea, qua in sacra Theologia habentur.Nunc adpriamum,m ad siecundum aingumentum unica restonsione fati faciam dicendo,quod, uamuisse a doctrina utranq sub se comprehem
40쪽
dat, non ob id magis praclica censenda, quia principalius de rebus diuinis, quam de actibus humanis agit, γ hςc de primo dubio, uti nectitur alterum dum quςritur: Utrum sileculativa sit.Commentator cςlestis Ierarchiae, diuidens scientiam in J culativam, O practica ponit Theologiam byeculati me igitur,sc. Deinde illa facultas Rieculativa censenda, cuius obiectum necessarium est, at obiectum Theoo cum necessarium est: Epeculativa ergo bπscientia Demum, sinon esset Jeculativa, tunc diceretur pracilica, de operab)bbus a nobis, at sempiterna illa siunt, de quibus ea sacra Theologia, nec a nobis operabiba: θeculativa ergo Theologia. Pro intellectu huius diffficultatis primo sciendum est, cic finis
legis est dilectio, quae praxis dicitur. Praxis aut proprie nuncupatur operatio alterius potentiae, quam intellectus, a redia ratione regulabilis : ex quo sequitur, cis υobtio primo sit praxis, quia actus Imperatus a uoluntate non es regulabilis aratione, ns mediante actu elicito. Insuper duplex prastica GaIllua, π activa activa es dirigens in opus, cli in materia extra recipitur, ut ars domisicatiua huiusimodi. Actiua vero illa quae a lamsuum non iurigit ad materiam extra, sed recipitur in ipso operante. Post praelicam. si 'eculatio dicatur, nihil en m aliud est, quam operatio intelleetiua , quae ulterius non ordinatur ad altam operationem regulandam, bene dicitur ordinabilis ad Utimus nem amandam vel attingendum. Nunc conclusi nes quatuor siunt ponendae, d inde argumenta luentur. Sit igitur hςc prima. Theologia in m bis est practica, ouoniam est directiva nostrae voluntatis circa diuina docendo, quibus Iraendamst, quibusive utendum. Secunda conis