장음표시 사용
61쪽
scripturis inuenitur. Est enim Trinitus increata, de qua in An bolo suo Albanasius ait: Increatus Pater, Increatus FRhus, Increvius Spiritus siancius , σώπ Amma, oe ineffabilis est , de qua hic nos ini endimus. Ahae Trinitatessunt creata, inter quas una est, quae ceciit, sicilicet rationalis, concupiscibilis, m irascubilis. Aba est, per quam homo cecidit, scilicet si gestio diaboli, deledlatio siensiualitatis, m consensius rationis, qua triasignificata sunt per Serpentem, Mulierem, Virum inparadisio . Tertiaen, in quam cecidit, scilicet ignorantia veri, impotentia boni, πconcupiscentia mali. Quarta est, per qua resurgit, sicilicet, Fides, Spes, Charitas. IVuper datur Trinitas, per quam ad gratiam reparamin, sicilicet, triplex siubstantia, quae est in Christo, T. g. diuinitas, anima, . caro. Deinde est alia, per qua regeneramur; scilicet, Spiritus, Aqua, m Sanguis. Spiritus inquamsancti ficationis , aqua ablutionis, sangis redemptionis, it legere ea apud Io. in Epistolasiua cap. 1. Est quoq; alia Trinitas, per claam adgloriam reformamur, Ut siunt tres animae dotes, Uig.Cognitio, Disectio, σ Comprehenso, de quibus hic non est siermo ,sed tam tum de illa increata, oe ineffabili diuinarumpersionarsi, si sunt
tres cum unitate iuuinae essentiae, m tot credendas nobis fides ca-ibolica proponit. Nunc argumentasoluenda tertio occurrunt loro,
deinde crit finis. Ad prima eryo quando probabalur, duas tantum esse diurnas persinas, eo quia Pater det Filio totum , quodpotest: retondetur: hoc dupliciter posse accipi, uno modo absolute, alior
modo ciem ad isto Sι primo modo arxamentu curreret, at sicundo
modo nullum est, nam Pater licet det filio totum, quod potis, nou
62쪽
tamen dat ei omni modo,quo pote ideo in illatione est accides dum dicitur, quod non potest amplius dare, ergo nec aliam personam producere: hoc enim non est amplius dare,sed alio modo. Ad staeundum argumentum, quo probari videbatur quaternitas, in diauinis per illud, quod Spiritus sanctus debeat generare ,ficile restonaetur. Nam non est simile, quia persona fili, prςcedit Lyrmtione: ideo habet rat ionem primitatis: persona aut Spiritusncti sequitur generationem: ideo non generat. Unus ergo Deus, is personis Irimis.
. Distinctio III. Lectio XV.FM turi tertiam in ordine huius lib.primi distinctionem,
de nexu primo uerbafaciemus: insuper distinctionem diuidemus. Quantum ad primum. Is nexus dicitur esse, ex quo enim M istersent. in prςcedenti dsinctione, ostendit diaumarum personarum Trinitatem, . unitatem per cras scripturas: consiquenter hoc idem per rationes, m creaturas mans
flare intendit, π hςc de nexu una cum intentione Mapstri iu' s nti. Nune ad Ausionem festinantes, dicimus in puncta quatuor hodiernam consummi posse Uinctionem: in quorum primo rationibus naturalibus diuinae essentia υnitas ostenditur; Insuper similitudine defiumpta a uestigio diuinarum personarum pluralitas ιηquiritur . Temo utrunq; per a similagionem imaginis menIMC creaIM
63쪽
ereatae. Quarto detegitur, ac depronitur . Is V ilatio creatur arat ad Don Circa primum de quatuor propostis, duo vobis polliaeeor : axioma primo, insiper eiusdem declarationem, axiomasit tale. Diuma essentia unitas, et ijs quodammodo naturalibus indagaripot. An ita res se se habeat, audite: Apost. enim it atare inuisibilia Dei per ea, quas tasunt, intelIcta collἰciuntur: homo i utur creaturarum in stetitione; nec non rationis auxilio in Dei cognitionem eleuari potest. Insuper, rationibus quatuor hoc idem manifestari posse viisetur: quicunq; enim fecit, cit nulla creatura pol, ille potentissimus, atqui Deus crium, oe terra ex nihil ecit, solus igitur potentissimus Deus. Pro cuius rei confirmatione, extat testimonium Ambr. dicentis, quod Deus, qui natura inuisbilis' est, ut a visibilibus posscssciri opusfecit, quod visibilitate sui opia Meman festauit: Deus ergo cognoscibilis, quiscit, cil ab homine impossibile erat fieri. Prςterea, qui baa mutabilia fecit, solus immutabilis est at nullus hoc fecit, nisi Deus: solus igitur immutabilis. Hςc ratio uerbis D. Aug. in Ib. de riuitate Dei confirmaripol, num inquit ipsi summi milosophi viderunt noltim corpus esse
Deum: hinc cunctra corpora transcenderut quςrentes Deum,
isdentes nullum mobile posse esse fumum bonu, omniumq princia pium, d oe tale oportere esse ab alio, hinc mente humana Deum coono erepotuerunt; Pr terea, qui . A bona,m meliora fecit, is optimus est. At a Deo ipse, nullus hςe potuit,sive spiritualia ,sime corporalia facere: solus ergo Deus optimus. Tandem, qui omnia pulchra, o pulchrior ecit, ipse pulcherrimus est, se olus Dbus is s,pulcherrimus igitur, oesic ea didiispotest concludi, ditimae . essentiae
64쪽
esentiae unitas. Nam Deus solus potentissimus est, in tubiblomlis, optimus, in pselcherrimus, atqui impossibile est dareplures ιmmutabit imos,optimos, G pulcherrimos solus ergo Di us Ialis, O unus essentialiter. Quod si duo tales ad minus costderarentur, procul dubio υnus super inforet, ν alter diminutus, sed virul; dissonum est: unus ergo Deus. Et lac de duobuspunctis satis.
Lectio XVI. Haec est sicunda pars principalis huius distinctionis, quae
in tres siubdiuidi pol, in quarum prima apparebit uestigium Trinitatis in creaturis, in altera modus diuinae essensiae unitate contemplandi, in tertia uero ex dictis principale intentu concludetur. QPntum adprimum. Videtur, qJ Trinit. diuinarum personarum quodammodo per uestigium creaturarum
inuestigari possit, quae enim diuina virtute suntfadia, oe arte: unitatem quandam prae erunt in se: ordinem deinde, atq; Jγα ciem , qua tribus personis appropriantur, nam sicut sunt natura corporum, oe animarum, ita quodlibet horum creatorum, σ aliquid unum erit aliqua θecie formatum,ut siun gura, corporsi
qualitates, do triniac animarum artes: deinde talia ordinem aliquem petunt, ac tenent, visunt pondera, collocationes corporis, in amores, vel delectationes animarum, quae tria tribus diuinis personis appropriantur, in ita in creaturis relucet uestigium Trianitatis,
65쪽
nitatis, quo iniflledius noster ad Trinitatis cunisione eleuaxipol, non tamen fascienter ab D; interioris inripirationis reuelatione, Et bςc deprima parte. In altera ponitur modus contemplandi diuina esstitiae υnitatem, ac personarum Trinitatem. Qua ergo in imagine creata videntur posse cognosci, stathter illa et,de mereata Imagine, lumine rationis naturalis, poterunt speculari, atque in mete nostra quatenus imago est deitatis, cognoscerepossumus, σπο- dammodo unitatem in Trinitate, m Trinitate in zmtate: igitaris mente nostrapoterimus expresse contemplari, ac meditari Trinitatem in Unitate, π vice versa. Quo autem modo hoc nobis possibile apparcat, aud te e mcns nostra nonne ad Dei imagnem
producta es insiuper nonne meminit siui, intelligit, π diligit ' qua
tria ad si collata dicuntur, nec ob id siunt tres vitae, sid una tria, non tres mentes, sid una mens. In aeuinis q&oq; personis excellentiori tamen modo, ita loquendum,quod ibisit una essentia, vita una: Ton tres vitae, nec tres essentia, sid bene, quod ibi sint tres
persona, inter si distinctae, oe hoc sicundum varias processiones. Nam Pater inteli gendo sie per modum natura producit verbum. In per cum filio Pater dili cndo se ipsos per modhm voluntatis siserat Spiritu anetum. Non sicus mens nostra, cumst actualiter in t git ex mcmoria, dicitur intollectum producere ex memoria, oe intillectu voluntatem. Et sicut diuinae personae inter se equale sint, ita quod una non fit minus, quam ces, ncq; oes magis, quam una : ita quoiber harum potentiarum capit oes tres, oes tres unam quamq; ipsarum capiunt: quare in Iertia parte
li sntii sermonii tropositumprincipale videtur posse concludit
66쪽
Ioaper imaginem mentis creatae unitas diuina essentiae, per Onarum. que Trinitas post inuestigari, quod nobis concedas benediei us
Lectio X VILEX qμ tvorpartibus, in quascosium batur hς distinctio,
hactenus tres enodatas habetis. Superest quarta , m nouissima explicanda; quae in duas sicari habet partes,in co- elusionem primo, m in probationem sicundo. Si ergo memoria tradidistis vesrae, insuperiori parte loquebatur Magistersent.
de imagine creata, qua mens humanam Deum poterat eleuari: hinc ne quis arbitraretur talem mentis humanae creatam imagine
ab . dissimilitudine inueniri, propterea Assa ister sient. hanc voluit apponere conclusionem. Nulla imago Trinit. creatae ect fine magna di militudine Trinit. increatae. Ad quam probandam, ita erit ratiocinandum ; Ubi est dare realem diserentiam cu n rabili dissimilitudine , ibi est concederes jlitudinem cum deformitate, siue cum magna di similitudine, sed inter imagin e Trinit.
creatae, Trinitatem increatam, datur talis disserentia realis cunotabili digsimilitudine, una igitur, non erit alterius adequale representativa. Quoniam minor appositio videtursi ecta quantum ad illa parti tam de di simjlitudine, iccirco dupliciter habet manifestari. π primo sic. Deus Pater, Deus Filius, Deus Spiritus sancius
67쪽
1 auctus iucuntur Trinitas increata, nostra Uero creata, ecce cryprima dissmilitudo Insiuper in diuinis, Pater, Filius, m Spiritis
sanctus tres fiun personae,at memoria, intellectus, atq; voluntas nosunt in nobis tres peryona, O tantῖιm poteria uniuspersoης patet itaq; dissenii tudo reperta inter Trinitatem increata,' reara, qua mens nostra, ut alias tactvfuit, videtur eleuari posse ad creaturis μι notitiam, nam in anima nostra conceditur mens, notitia, oe amor, qua tria, Trinitatem increatam nobis reprsentant :mens enim si babet, ut parens, m eius notitia, ut proles. Nam mens cu se cognoscit sui notitiam gignit, m ita sua notitiae parens dicitur. Extat tertio, amor, qui de ipsa mente, m notitia pro Gdit, quibus tribus, anima rationaeis in Deum creatorem suum eleuatur , qui trinμs , unus in personis est, ut perbelle docet D. Aug. bυ nono de Trinitate, his uerbis. Dicimus credendum ese
unum Deum, uniuersae creatura conditorem, m rectorem, nec
Patrem esse Filium, nec Spiritum sinctum, vel Patrem, vel Filium e te. Nam siles Patriarcharum, o Apostolorum, unum Deum, oe in personis trinum prςdicat. In illa itaq; sanctissima. in indiuidua Trinitate unus est Pater, qui ius desia substantia unum Ziumgenuit unus e bus, qui natus dicitur, c unus Spiritus sanctus, qui siolus essentialiter, a Patre tres proceditem bπ de tota distin- bone salis, quam in sequenti Dco i . fauentu examinabimus.
68쪽
LECTIONES LIB. PRIMI. 'DE QUINQ: DEUM REPRAESENTANTIBUS.
Lectio XVIII. EX verbis Ma stiri sint. in prςdeclarata gistinctione
occasionem nactus esilentio minime, illa quinque Deum reprsentana inuoluam ε, quorum primum s v sigium. Alterum imago. Tert iam ad imaginem esse: quartam similitudo. Demum ς qualitas. Vestigium est similitudo pariis. Vnde impressi pedis inpuluere relicta ab Uxo, vestigium nuncupatur. Imago vero est similitudo reprUentativa totius ita discrimen inter bςc duo apparet, quia vestigium non reprsntat totum, cuius envsgirim, nis secundum partem, nec ex vestigio pol immcdiate cognosti totum, b d coniectura tantum pro quanto Illud, quod re- prsentatur per vestigium, cognscitur aliquid csse totius. At per imaginem illud clare, eaprese reprcentatur, a quo dicitur P ricta clare, π expresse imago, quod duobus euenit modis: vel in . speciei, vel in figura similitudine, vipatet de Reys imagine empressa in sigillo, vel numo, vel in natura identitate , ut V.g. de Regis imagine inflio. Ad im ine uero esse attinet ad rationalem creaturam Deum representatem. His additur, quod similitudor i sentat eandem quaseratem,sed non Ut expressam, V.g. olium altera simile: non tamen dici pol imago. Demum ςqualitas illa est,
quae habet reprsentare illud, a quo expressem est perfecte, qualis
est Dei filius qui s uera Parris imago in propria natura inuenta: . ex quibus colligi potest, quςdam dari, qua nec sunt imago, nec ad
imaginem produela, in irrationalis creatura qua Dei tantlim utastigium
69쪽
Agium dicitur; homo uero ad imaginem Dei 3pter similitudinis
Imperfectionem, iccirco talis natura, vera Dei imago non es ap-ptllanda. At ingenio pollentes hic dubitabitis dicentes, quae siunt creaturae ad D i imaginem dictae ' ad hoc res=ondetur, quod illesiunt, qua Dei capaces siunt, V. g. homo: Angelus, mulier,qua secundum mentem ad Dei imaginem dicuntur, at sicundum alias partes, per modum uestigij ad Deum si habent. Prperea ad maiorem euidentiam eorum, qua prius tantifuerunt, triplex distinctio de imagine apponetur, nam in homine imago triplex ren=lendet: natur intabcet, gratiae, m gloriae. Prima naturalis est, secundum quam homo dicitur habere 3pensionem ,sue inclinationem naturalem ad Deum intelligendum, qua naturalis aptitudo consistit in
ipsa natura mentis omnibus hominibus communis. Altera ima ogratiς, qua quis actu Deum cognostit, oe amat, ut patet de iustu in Uia, in quibus imago gratiς viget. Tertia ima gloria beatis conuenit, 'Macta Deum immediate cognoscunt,m amant perfessite. Adhuc imago videtur esse triplex: creationis, recreationis, resimibtudinis. Prima omnibus hominibus est communis, m hoc quia in his natura aptitudo inuenitur ad Deu cognostendum, amandum. Altera est imago recreationis, quς in iustis conceditur, quatenus per gratis conformitatem, Deum aritu cognoscunt,
amant, imperfecte tamen, quia in via siunt. Illa vero imago similitudinis, quod nuncupatur, per conformitarem gloriς, sicilicet, inquantum beati in patria perfidie Deum cognoscunt,mamant, 1 dtudinis imago dicitur. His tande videtur posse addi theoriade quadruplici istinctione imaginis, quarum prima quasi dolitu
70쪽
est: secundaosurata, tertia clara, quartapersecta. Prima est in his, qui adhuc rationis usium non habent, in quibus licet sit imago, quasi tamen abolita, vel deleta dicitur. Secunda est deformata, vel obscurata per peccatum ;-hςc est in peccatoribus. Tertia clara, oe pulchra, ut in iustis per gratiam. Quarta ut persecta est in bearis, qui actualiter, immediateferuntur in Deum per memoriam, intelligentiam,stamorem. In sequenti quesam alia consiHeralione digna audietis ; bςc inter satis.
MAGIs IN ANGELO, QUAM IN HOMINE.
Lectio XVIIII. P Ermrrenda erit primo loco perbrevis illa quoio de ima
gine Dei. Utrumscilicet magis in Angelo, quam in homine habeat esse. mihisne videtur esse iacendum,quod in Angelosimpliciter, quam in homine reb lendeas, natura enim intellectualis nobilior, ac persectior in Angelis, quam in in homine reperitur, in quo licet sit ratio intellectualis luminis, obumbrata tamen est: quare dicendum venit, quod Dei imago magis restiem deat in Angelo, quam in homine. Hoc idem videtur confirmari posse per Gregorium, illud Erechielis xxviii. Exponentem, Tu signaculum similitudinis, me. Si vero uelimus loqui secundum quid, tunc aliter erit dicendum, scilicet, quod Dei imago sit magis in homine, quam in Angelo, m ne sine causa loquentes erube mus : iccirco quinq; vijs hoe a babimus,s primo scivi ex Patre Ilius, . ex utroq; Spiritus sanctus, ita m mente notitia,'