장음표시 사용
451쪽
vult Deus oes homines saluos Di, σ tamen hoe no est factu, nec fit,quia totu oppositum contingit, Deus ergo aliquid uelle dicitur, quod nest, nec factumsit. Pi perea voluit filios Urael congregare, quod et non e actum; non ergo Oia, qua vult Deus, jacta dicuntur. Pro intelle tu huius rei debetis pro comperto habree, beneplacitum diuina uoluntatis semper impleri, quo siupposito, non illa duplici instantia obstante, quo modo obiecta intelligi debeami, audite. Dum ergo dicitur, se Deus vult oes homines saluos fieri, sensius est, quod quicunque homines saluantursola Dei uoluntate saluantur. Rursus quando dicebatur, quod volui lios Imel con
gregare, qJ tamen non est fastum, sensus est, ql qui deflijs Uani
congregantur sta Dei uoluntate cogregantur. Quando vero apud Io.primo dicitur. Illuminat omnem hominem venientem in hunemhndum, hec minime intelligi debet, qδ oes ab ipse illuminemur, qui in hunc mundum venerint, sed quod nullus veniens in hunc mundum illuminari dicitur, nisiab ipso. Et bςc deprimo puncto. In altero secundo in ordine i quid sentiendum sit de Dei voluntate re ste tu malorum,cognostatis,in hunc dubitabimus modum, scilicet maiasiant Deo volente.Circa materiam hanc duasunt opiniones, quarum unam partem a firmarisam tuetur,altera vero
negativam. Prima siupponit, quod Dei veluntati nihil resistere, tun sic. Deus non uellet, malafieri, m esse, tunc illius omnipotentia posset resisti ψsic, non ergo Deus eger orpotenssed hoc negarepenitus falsu est; debet ergo cocedi,qδ Deus velit mala feri, σ esse. μςterea,vel Deus vult fieri, aut non vult fieri,sed non vult ea non fieri: igitur vult ea fieri. Minor se declara:ur,
452쪽
na meus uellet non fieri, nunquia serent, cum eius voluntatimhil resisterepossit. Demum nonne Deus vult omne bonum' at mala fieri bonum est, σ nisi esset bonum, procul dubio a Deo minime fieri permitterentur, Deus igitur vult malafieri. Altera Anio negativa aperte docet, Deum non uelle, e se, σ mala fieri, ne author culpa videatur Deus esse,ut recte D. Aug. testatur. Imsuper, sit Deus mala fieri,ine se vellet, iniqlius esse videretur, g aesset cause, cur quis deterior fieret; non ergo concedendum est, q/Deus mala fieri uelit, nec quod uelit non fieri mala, quia sic mala nunquam fierent ,sed quod non vult ea fieri, quando dicitur, quod mala fieri sit bonum, reristondeatis dari duplex bonum simpliciter, σ ut elicitum :primo modo negandum est, qδ mala feri sit simpliciter bonu. secundo vero modo sic, quarenuscilicet ex malis bona dici possunt ., Hic obiter quoS unum notetis, in quotvlici scilicet discrimine bonum esse dicatur: nam aliquando datur bonum in se, o facienti, V.g. ut dare eleemosynam pauperi ed non propter Deum: datur aliud bonum in si, π facienti, σ ei, cui fit, C. g. vi prςdicare fidelibus propter Deum. Insiperdari solet aliquid malum in secisfacienti, ex quo tamen accide taliter elicitur bonum,it mala, quae fiunt ad pulchritudinem vn uersiSed dicetis,omne verum nonne a Deo est 'sed malum fieri est verum: ergo a Deo. Rsondeo, quod hie duo consideranda sunt, dictum, σ res dicta. Bene ergo concedi pol, qt ueritas,
qua Est in hoc dicitost a Deo, sed res AEla scilicet ipsis malum, minime est a Deo, σ bπ de particulis duabus prsentis nostri
sermonis. In ultima particula irelinquetes inama multa prmissa
453쪽
3'x Io. PAVLI PALANTERII usionis partiseniori fauentes, qua sanctoru testimonijs plenius
approbatur, dicemus, Deum non uelle mala non fieri, nec tamen velle non fieri, nes, nolle M i, omne ergo, quod vult Ari, non fit, omne quod vult non feri, nonfit.Fiunt autem multa, qua non vulseri, ut omnia mala, licet quicquidsit, Deus fieri permittat. Et hςesatis.
Lectio CXLVII CDcapr eclaratam distinctionem duo notatu digna P
sita occurrunt, alterum quorum est. Utru Dei uoluntas semper efficaciter impleatur. Insiper , Utru Deu erimata uelit. Quantum ad primum. Pro parte negati sic arguitur. Rfectus Ois a causa proueniens,qua impediri minime pot,neces raus est, at non ola, qua a Deoμηt,necessaria dicuntur: voluntas
igitur Dei,qua mediante P ducit, quicquid δ ducit, impediriposiquare non semp licaciter impleri dicetur. Prςterea, nonne Deus muli oes homines saluossieri s atqui non oessaluantur: igitur Dei voluntas non siemper impletur. In oppositumst bdet illud Api. xii.Subest enim tibi cum volueris posse, at voluntas illa, cui siubest potestas,efaciter impletur: ergo. Pro intellectu huius quoi duo notanda erunt ;primum est, ql Dei voluntas infallibilitersempimpletur, loquendo de beneplaciti uoluntate, nonsigni. Alterum est. quod quamuis infallibiliter impleatur, non ob id ullam rebus 'I'I necessiatom
454쪽
nec statem imponit. Primu patet, quoniam diuina uoluntas agit per potentiam diuinam exequentem illud,quodscientia dictat,m voluntas imperct, quae cum in si impediri nequeat, hinc simper .impleri infallibileter dicitur. Quantum ad fecundum, ql diuina voluntas nullam rebus necessitatem imponat, patet, tum Pia resereata huius necessitatis capaces non sunt, tum quia, cum Deus sit agens libere, non potest per talem actionem rebus creatis necessita tem imponere. Nune argumenta siluenda, m primo primum, per distinctionem de duplici causa, agente una ex necesserate naturae, σ libera altera. Argumentum currit de essem re tectu causae agentis ex nece late natura, non re pectu libera. Ad secundum argumentum, utim dicebatur, Deum uelle ori saluo eri, sed non salvifiunt: ergo. Restondetur secundum Damascenum, authoria
ratem hane debere intelligi deuoluntate antecedente, non conse quente, nec id mirum: nam in homine duo confiderantur, natura
primo, ut est ordinabilis in beatitudinem; in verpersona, cuius actionessunt bona, uel malae. Si bonae salui fiunt homines.Si malae damnantur, quia asine ultimo per pravas actiones deuiant, σhoc modo Deus tale aluos fieri, minime vult: ' arrimc. ΕΗ fito primo his paucis verbis qusto, accedit secundum, ubi quς- ritur. An Deus malafieri velit. Primo sectu uidetur esse dicendum, quod sic. Nam Deus vult omne bonum, oe omne, quod ad uniuersiperfectionem confert, at mala fieri sic bonum est: igitur, oec. Minor patet per Dion tum iiii. de divin. nomin. ergo. Dcinde, si Deus est author gratiae, ita oe naturae,at Deus vult mala
455쪽
quid dicat Magister, qus audite, quamuis enim uoluntas ben placiti Dei in se una tantum fit, nihilominus uoluntas signi in quinq;signa Met usurpari. Nam accipitur quandoque proprς-cepto, pro prohibitione,pro consilio ,prope istisne, m pro op ratione uoluntatis diuina. Quae Οιa uoluntates Dei ideo dicuntur, quoniam Dei uoluntatis signa siunt, non tamen ita gnasent, quia velit Deus olafieri sed quia se ad modu uoluntatis habent. Unde sciendum est, quodprima uoluntas beneplaciti dicitur, alia vero voluntate gni nuncupantur, m disserunt in hoc, quia benepliciti uoluntas Gerna est, reliquauerὸbunt temporales. Insiuperbeneplaciti uoluntassimper adimpletur, at alia non . Sed dicetis, cum uoluntas Dei fit ipsemet sua essentia, qua una est, quo modo varijssumitur modis es Restondetur, quod F proprie sumatur se cundum quod ipsa diuina essentia unum eri:signisi eum, aisi re-θective, tunc varijs acetur accipi posse modis, ut iam dictum
s. Et bς atis. DE VOLUNTATE DEI. Lectio CXLIIII. NS . v biisugillari posse videar,pro uberiori doctrinae oram,qua in textu Magistri sunt tacta, hodierna die sum de uoluntate Dei loquuturus Golet etenim diuersimode accipi inscriptura, nec mirum: nam licet Dei uoluntas una fit, o non diuersa, locutio tamen de Dei uoluntate dicitur diuersa, unde solet Dei uoluntas distingui in uoluntate beneplaciti,
456쪽
voluntatem igni. Voluntas beneplaciti duplex est, scilicet antecedens, m consequens. Voluntas uero fi ni quintuplex, sciocet prohibitio, prςceptio,consitum, impletio, siue operatio. Permissio, hoc est ille terminus uoluntas, aliquando est idem, quod P bibitio.
quandoq; idemsignificat, quodprςceptum. Unde patet, quod hςc distinctio, non est rerum distin tio ,sed est distinctio huius uoca-HI uoluntatis, sicundil diuersassiuassignificationes, quibus accipitur inscriptura. Voluntas Dei antecedens non est aliquid in Deo quomodocunq; distinctum a uoluntate Dei constequente sed
ille terminus uoluntas antecedes, ea terminus connotatius multa
signiscans, Deum scilicet, oe creasuram, or ita destribi potest,
voluntas antecedens est uoluntas diuina dans alicui antecedentia ad consequendum aliquid cum prςcepto, m consilio exequendi, fine reuelatione contrarij parata ei cogere s velit. Hoc modo Deus antecedenter vult oes uiatores iuste vivere, quia dat potentiam, intellectum,m affectum cuprςcepto, nee ideo prςcipit bona, quia bona sint, vel Phibet maea, quia malasintsed ideo hςe bonasiunt, quiaprςcipiuntur, O mala, qui rohibentur. Item Deus non vult aliquem antecedenter peccare, quia nec prςcipit, nec eonsulit peccare. Item Deus non vult Abraiam antecedenter immolare filium, quia licet dederit immolandi potentiam cum prDeepto, ei tamen oppositum reuelauit. Item Deus vult prsscitos fluari sed non vult mones, uel damnatos flauari antecedente voluntare,quia illis minime vult coagere ad opera meritoria, quibus salutem consequantur , neq;sine meritis conferre salute, bene vult omnes uiatores saluo eri uoluntate antecedente, quia dedit potentiam
457쪽
potentiam merendi cum prςceptoparatus coagere. siuelint, nee reuelat contrarium; vult ergo Deus oes, σοῦ. idest prςcipit , vel obligat, ut oessalaifiant. Voluntas vero Deus, beneplaciti cons
ni ιens est diuina uoluntas δῖbi efficaciter in esse alicuius coplacens, ipsum diligendo esse, aut,ducendo, seu conferuando; hac uoluntate immediate fertur in volitum. oeso dicitur Deus velle omne positiuum ,sine qua uoluntate nibit fieri pot in mundo , quia ipsas ut disium cst prima est,m fmma causa otiam causabilium,σhςc voluntas beneplaciti semper impletur, de huc enim dicitur in Psl.ODquς no; voluit dominus ecit in Cςlo, in Terra. voluntas insioper igni nil aliud est, quam aliqua creatura ,suesseElus diuinae uoluntatis significans, vel man sans nobis diuinam Toluntatem: Tnde Psal. Magna opera domini exclusta in ori uoluntates eius, quamuis unica, σsimplex st Dei uoluntas: huiusnodi aut Ana, quae uoluntates in Deo dicuntur, nobis occasonem prςbent imaginandi, Deum aliquid uelle,σprimo modo,
quando vult aliquid debere fieri a creatura,sebuius signum est prςceptum. Secundo modo vult aliquid debere non fieri,s huius fgnum est prohibitio. Tertio modo, vult aliquid nec debere fieri, nec debere non fieri, sed expedire feri, π huius signum est consilium Quarto modo vult aliquid, nec debere feri, nec dcbere non feri, sied licite fieri huius signum est indulgentia etelpermissio. Quinto modo, vali aliquid simpliciter esse , vel fieri , m huiussi num est impictio,vel operatio. His ergo quinq; modis possumus imaginari, Detim aliquid uelle: nam quel bet ad extra Dei je- ratio dicitur coesignam holuntatis diuina cui es iussuae causae,
458쪽
sic ergo diuina uoluntas prςcipit bona, sicut Deum honorare, pr ximum amare, c prohibet mala,sicut Deum odisse, proximum lesere. Insiuper consiunt maiora bona,sicut est virginitas, e pampertas, oec. inc intantum de Dei uoluntate ς terna.
Lectio C X L RNE videar laconico uti uelle sermone ad uberiorem doctrinam eorum , qua die a sint in proxima pi perita lectione, eae visceribus Magistri sient. arbitror in pr senti it tapercurrenda esse quesita, oe primo. Vtrsi Drus optimus Libera intellectualis alia a si velit. Deinceps, utrum immedi lius agat per intellestum,quam per uoluntaἰem, ueluice uersa. I supe=, congruene uolantas in signi, Cy' ben placiti uoluntatem di stinguatur. Quantum ad primum , negariue quidam arguentes ita
fantur, Unicuiq; uolenti aliquod uobtam is scit,setale nihil vult prςter illud, at is Deo uidetur si sicere sua bonitas ; nihil euo
aliud vult a se. Prςterea, oh a bis uoluntaris dicitur demerium, τὰ delectatio, at nullum horum revet tu creatura potest habere Deus: quare, σc. Minor ut dubia sic dec laratur, quia rei non habita desiderium I mam habet, qua minime in Deo es: quare, c. Deinde delectatio rei de nouo babita noua est, quae simpliciter a Deo remouenda; patet itacitae minor paucis enodata verbis,
quae prius erat dubia. In opposith ehabet id, quod apud Sapi. xi legitur, Diligis omnia, qua sunt, . nihil odsi eorum . qua
459쪽
fecistis atqui diligere ad uoluntate attinet, cum eius si actus, Deus ergo vult alia alie, q scilicet fecit. Pro intellectu huius questionis, nee non dilucidatione, illud Arist.dictum no procul ab initio Ibri secundi posteriorum in memoriam reuocandum, scilicet quotione unum supponere π aliud quςrere, ut inproposito nostrosit: nam ouestio mota in Deo uoluntate essesupponit, in seper aliud quςrit. Utrum scilicet Deus velit alia ast. His itaprςmissis, nunc argumenta soluenda , ut consequenter fellinemus ad alia quesita, ad primum ergo dicendum, aliquidposse esse uolitum, bifariam confiaderari, uno modo, quia est commodum uolenti, oe hoe uelle ex indigentia uolentis oritur, V.g. Ut esuries, qua vult cibum, crauaruspecuniam, quod uellepertinet ad amorem concupiscentiae,
alio modo, dicitur aliquid uolitum, non quia uolenti fit commodu, sed alijd decet tamen uolente,ut liberalis, qui vult dare pecuniam Si primo modo, Deus non dicitur uelle alia ne, non enim bonorunostrorum eget. At si sicundo modo, tunc dicitur uelle: nam decet
bonitatem diuinam comunicari rebus creatis, nec non manifestari
in eis. Nune ad formam rationis adducta dicendum est, quod cuicunq; scit aliq2od uolitum, nil aliud velit tanquam commodumsuum, quia nullo alio uidetur egere pol tamen aliud uelle ob alterius commodum, nec non propter uam decentiam , c sic ea de Deo, ut iam prςtadium. Ad alterum arxumentu debet negari,
qJ as actus uoluntatisfit desiderium,vel dele latio, at ille tantu, qui ad concupiscentia amorem pertinet, qui dicitur esse amor commodi proentis,etet absientis habiti, uel non habiti, de quo argumentum currit: at nos in Deo haud ponimus talem amorem, nec talem actum
460쪽
actum uoluntatis respetita creaturarum, sed tum amorem, quo vult eis bonii ob sitiam decentiam. Et bςc de primo gusto. Circa secundum versituri leue quidem erit manifestare, Deum per imtellectum agere: nam res opposito modo coparari solent ad Deum, O ad nos, quia Dei scientia est rerum causa, π nostra a rebus
causata, at in nobis, ut norunt periti in arte, est motus a rebus ad intellectum, oe mediante intellectu ad uoluntatem: ergo e contrario debet euenire, m ese in Deo, ut in ipso sit, sicundum no-srum modum intelligendiprimo motus auoluntate in intellectu, deinde ab intellectu ad res. Sisic, ergo Deus dicetur immediatius agere per intellectam, quam per uoluntatem. Prςterea, per illud unumquodq; immediatius dicitur agere, per quod magis e pectui assimilatur, at Deus rebus magis similis dicitur, vel res ipsi Deo potius quantum ad intellectum, quam ad voluntatem: igitur. In oppositum videtume habere ipsa veritas: nam primus actus P ductionis rerum est ipsa uoluntas: quare, σc. Pro rsonsione argumentorum uelim uos sic ire, circa quoionem duplicem inueniri modum : nam quidam arbitrantur Deum vel Angelum immediatius attingere lectum per intellectu, quam per uoluntatem, alij uero,
quod in ol agente aproposito, idest cum electionesve creato ,siue increato, voluntas magis de prope se habeat ad rerumproductionem, quam intellectus, m bis modus illis melior apparet. His ita positis, nunc argumenta e medio tollantur, inseper ad aliud ques tum properaniam. Potest ergo dici ad primum, res comparari opposito modo ad nos,m ad Der, quo a ire, quia cognitio nostra, aestentia dicitur a rebus causata ,scientia vero Dei est rerum