장음표시 사용
421쪽
.ad certas non dscendendo personas fustra non fieri enam cupro omnibus generaliter oramus intestigendum es P illis, quorum n mina in libro vita striplasunt, . licet pro comperto habeamus, quod is uiuabuntur, eorum tamen salus ordinata euenire dichur mediantibus orationibus. Hoc idem pronuntiari poterit, quando oratio fiet δ quibusdam in genere non destendendo ad certas per sonas, in his ergo Oibus,m quibus non eri causam assignare effectus prςdestinationis mera Dei voluntas dicetur, at in particularibus multis effectibus assignaripoterit causa, mediante qua impleantur. Et Minatis.
Q i Distinctio X LII. 9 Lectio CXXXV.
Ex quo satis abunde de sicientia Dei verba fecimus supe
rius ex voto Magistra sint. nune de potentia eius loqv dum, ubi tria perpendenda : nam primo inquirendam. Nu Deus omnipotens sit. Insiper, veritas qusti determinanda. Postremo confirmanda. Circaprimum solet quςri. Vtrum Deus fit omnipotens, ubi uideturpo se dici, quod non, quia tales actus ἶι nequeunt attribui, ut mentiri, male velle, ut metuere, σdolere, ut comedere, m dormire, ut facere maiorem se. Insiperfacere aliquid simul esse, oenon esse, vel Neritum esse futurum, non ergo Deus omnipotens, quia simpliciter oιapossit; nec uidetur incipose offaens eo, quia o/apossit, qua vult, quoniam hoc modo
422쪽
ancti in coo omnipotentes Usent, cu quilibet eoru possit, quicquid vult: non igitur prima via a si iens videtur, neq; secunda ad Dei omnipotentiam detegendam. Et hςc de primo puncto. In altero ut veritas detegatur, ita dicendum, quod Di us adeo sit c otens, quia bia subsi potentia a Masa tibilia quae cadunt,posse. ad argumenta in oppositam partem adducta res=ondere dissi. ite minime erit: nam huiusmod non cadunt sub nomine illius potentiae, sedpotius irfirmitati sunt, Deus itaq; Oiapol, quae siunipotentiae, non qua infirmitatis. Insuper Deo competit perfectum posse, non imperfecitum: ex his unum velim colligatis in diuinis, siolum Patrem dici omnipotentem a se filium vero, o Spiritu sanctum ab alio, nec ob id tres omnipotentes,sed seus omnipotens substantiae, licet adiective queant nuncupari omnipotentes. In seqzenti magis, quo ad tertium segmentum, distinctione confirmabitur veritas de omnipotentia Dei. inc in tantum dicitisint.
VTRVM IN DEO SIT PONENDA POTENTIA.
Lectio CXXXVI. DE more nostro percurrere volentes distinctionem prae
declarata, ne probro assici posse videamur, duo hodiemna die confideratione digna cotemplabimur, σprimo. Virum in Deo fit concedenda potentia. Insiper, Virum si emundat ad ora. Quotum ad primam, duplici via probari habet pro parte ne ativa, qt in Deo minimest potentia, ranimosita Si in Deo est admittenda potetia, tunc talis, vel illui foreι coniuncta,
423쪽
iuncta, vel non. Nulltim horum dici pote igitur in Deo potentiano admitte . Minor visu 'ecta declaratur sic, quo ad utrumq;memb u. piacluι talis potentia nosiempsit unita, cu potentia pactu piniatur, tunc Dei potesta foret imperferita, at hoc est assium B; ergo m illud,ex quo hoc sequitur. Si eis p actui coniuncta fit ,sequeretur,qδ ab perno creaturae fuisset,at hocsimiliter est imconueniens: quare,oec. Pr erea aut bore Arist. nono Metaph
fices, in bonis actus est potetia melior, at Deo, qδ est melius astriabendu venit, actus ergo, o no potentia in Deo erit.In oppositu se habet illud Luca primo, Fecit mihi magna, qui potens est; in Deo ergo potentia. Ad euidentiam itaq; huius qusionis scire debetis, potentiam ab Arist.h v. diuina Philo ophiae in activam,mpassina secari, activa vero potentia principium est transi tandi aliud,secudum quod aliud Passiua est transeundi principium ab alio, secundum quod aliud. Vnde activa potentia ad aliquid influendum alteri ordinatis, m passima ad aliquid in se recipiendum, non influendum alteri quid. Insiper est sciendum, has duas inter se multum disserre potentias,una enim scilicet activa perffla est,altera
imperfecta, ut passiva. Quibus suppositis, nunc talis conclusio
ponitur a nobis. In Deo est potentia activa. Ad argumenta modo τι accedamus, adprimuprimo dicemus, quod Dei potentia .sentialiter accepta, aὰ excludenda potentiam 'Pandi, m generam di de quibus hie non loquimur,aclui per coniuncta no dicitur,
adloquin siqueretur, quod res ab ς ternosuissent semper. Insuper, dum dicitur, quod potentia a lui non coni: ncta est imperfidia, debet hoc intelligi depassiuapotentia, qua alta nata est ad aliquid
424쪽
in si recipiendum, ut patet de materia re tecta formarum. Ad secundum argumentum patet,quid ad Philosophum fit dicendum: nam loco citato loquebatur de potentia passiua, quae en inpotentia
ad actum: recipien dum, qua in Deo minime collocamus ,sed acti-
am. Et hςc deprimo dubio. Post quo olet quπι sicundo. Vtru Dei potentiast ad baa extendat, qua alijspossibiliasunt. Mihi, qlno, apparet, oe primo hac ratione utor. oe vi norunt periti sequitur esse, at Deus non est,qd alia sunt: igitur nec poter is, qua alij possent. Deinde, Deus nec cieri, nec mora pol, m tamen cremturae talia possunt: igitur Deus non pol,quicquid aliapossent. Sedeontra, ois potentia derivatur a diuina,quiequid ergo es in effi ciuverius, . perfectius habet in causa concedi, qume quicquidpotquςcunq; potentia creata, illud verius, perfectiusiue diuinapotetia poterit. Pro dilucidatione itaq; qusionis proentis duo confideranda occurrunt, primum est, quabier Deus possit ea, qua natura
possibiba sunt. Alterum est, quaIter ea possit, quae natura impossibilia. Quo ad primum penes potentiam activam in Deo erit diacendum, quod Deus quicquid adimam reθictipotent iam, torum possit. Qua vero potentiam passivam ress iciunt, perfectionemq; sonant, in Deo minime sunt. V. g. ambulare, σsimilia facere. Quantum ad secundum, num Deus, quae natura impossibiba siunt, facere possit,dum hoc quςritur, ipsolutione distinctione erit opus. Datin ergo duplex possibile,unum secundum potentiam activam, alterum penes passuum, V.gdum dicimus possibile esse ignem crule facere manum, nec non posibile ese manat, ut ab igne calesia ubi in uno spotentia actua, . in alteropassura. Per oppositum
425쪽
vero aliquid solet dici impo bile Ppter defectum talis potentia, V. g impossibile est bomine volare. Alio mo possibile solet dici quid, non flecundum aliquam potentiam ,sed secundum habittidinem terminorum sibi inuicem non repugnantium. V. g.dὐm dicimus esepossibile homine esse animal, vel triangulum babere tres. Per oppositum vero aliquid solet dici impossibile ex terminorum repugnantia, ut ternarium esseparem, vel idemsimul esse, non esse, tandem qu cunq; ex terminorum natura repugnant. His itaprmissis, nunc dicendum,quod Deusposit, quςcunq; siunt possibilia fecundo modo, quamuis impossibiba sint primo modo, mn tura impossibilia, non propter diminutionem, siue imperfectionem diuinae potentiae, si olum propter incompossibilitatem existentem in re. Nunc ad argumentum primum dicitur,quod ager nonit esse, ex quo habet concludi, quod Deus prius intelligatur habereelse, quam alia producere, quod no negamus. Et licet Deussit alia virtualiter, non tamen formaliter. Et hςc de siolutione primi argumenti.Secundu iam est ex corpore quoionisolutum, ut intuenti, intel entiaepatet. Et bπ satis.
Distinctio XLIII. sectio CXXXVII. EX ρορ βηmρη mfecimus in superiori distinctione de bapotentia Dei,ut magis hπ veritas confirmetur, sicuti t kbamus in ultimo segmento praecedentis distin tionis, hodierna
426쪽
hodierna die quanta Deusposit ostendemus, in ordine tria cons derantes: quorundam primo errorem, authoritatem secundo, veritatem rei tertio. Quantum ad primum. Quidam Dei potentiam limitantes ita dicebant. Deus non videtur posse facere, nisi illud,
nil bonum, iustum effieri, at nihil tale bonum, oe iustum est,msi id, quod facit; Deus ergo minime poteri acere, nisi Uacit:
sua ergo potentia limitatur, m ita non orpotens. Praeterea, Deus,
ut oes fateri videntur, non pol facere, ni i quod sua expostulat iustitia, at talis io itia non exigit, tris quodscite igitur, o c. His in hunc modum ab aduersi rijs addinis ut re tondere valeatis, confiderare debetis, huiusimodi propositiones dupuceposse habere sensem, unum primo, ut iustitia,σ iustum referantur adprons
tempus,sub quosen risi dicatur, quod Deus non postfacere, nisquod modo iustum est, vel quod iustitia siua exigit modo false sunt.
Alio modoposunt referri ad tempus confusum, ita ut dicatur, qδDeus non po si acere, nisi quod iustum est modo, vel idest quod nisi iustum esset, nonfaceret, tunc vera sunt, m dum dicunt aLuersarij, quod Deus non pol facere, vel dimittere , nsqδ debet facere, vel dimittere, ad hoc est restondendum, qδ verbum debiti in diuinis, loca non habet. Et hςc de primopunsto. In siubsequenti peculandum venit, quo modo Deus plura possit, qua velit, absiq; tamen mςqualitatepotetis, m uoluntatis, sita dicetis, nonne Dei potentia, . voluntas sunt idem 'nc, ergo Huades: igitur non poterit, nisi ql vult: ad hoc pol dici,qUnt ς qualia Dei potentia. σ voluntas in Deo, σ quod sint idem; plura tamen si sepole. tia, quam voluntati in promti non negandum, quod eonfirmari
427쪽
potest authoritate Matthdi xxvnvbi dicitur. An putas, quia non possum rogare Patre meum, me. Similiter Aug. in Enchiridionait. Omnipotentis uoluntas multapotest sacere, quae non Tult, nee furit. Idem in libro de natura,σgraria, Dominus L arum sim scitauit in corpore a Nunquid dicendum vi,nonpotuit Iudam Ν- scitare in mente 'plura ergo diuinae siubdunturpotentia,quam uoluntati. Dilucidatis hactenus punctis duobus ,superest tertiam in ordine detegendum. Si ergo Deus alia vellet, faceret, quam vult, facit,alius tamen ipse no esset,ides in eius uoluntate nulla esset mutabilitas, quia quod modo vult, ab perno potest voluisse, IVuper dixit ipse, Ego Deus, oeno mutor epatet ergo error qu rundamprimo, authoritas secundo, m veritas tertio, sub alijs tamen declarara verbis. Et bginalis.
VTRVM DEI POTENTIA SIT INFlNITA. Lectio CXXXVIII.
PR o uberiori d lucidatione eorum,quae dictas ni a Maiagistro sient. insuperiori distinctione, duo in prsenti ex
minanda erunt, primo. Utrum Dei potentiast infinita. Insiper, Utrum Deus aliquid actu infinitum facere possit. Quantum ad primum attinet, negative quis argumentari poterit. Illud, quod melius est, Deo asirmi debet, at finitum est melius ims ito, quia primum dicit habitum,σalterum priuationem: ergo Deinde omne, ql ab alio exceditur, finitum est, at Dei potentia
exceditur a sua silentia; superius enim dictusvis plurascire., qua
428쪽
possit facere: nam mala est, quae tamen facere nequit: ergo. me. In cotrarium se habet illud Psat dum dicitur, Magnotudinis eius non est De quare, me. Pro intellectu qasti scire debciis, ql ustio non quςrit de infinitate penes duration m , sed tantum intelligitur de infinitate potentiae in vigore, qua in nulla reperitur erratura, at illaprimori V. g. in Angelis, in sole, m cno conceditur, quibus suppositis, nunc ad argumenta dicendum, . primo ad primum, duplex dari in nitum, priuatiue, o negative. Illud vocatur infinitum priuatiue, quod finiri natum est, licet nondum finem baleat, rig. ut crii motus, qui diripotest infinitus, ρο ois motus circa rerminum; tale infinitum possibile quidem est ,sed imperfectum, ideo Deo minime scribendum, de quo firmatum currebat argumentum primum. Alio modo datur infinitum negative carens omni limitatione, qua competit rebus creatis, qzo modo perafectius est esse infinitum, quam finitum: nam persectior est negatio imperfectionissaltem natur Uractae, quam sit asymatio,
hoc modo infinitum competit Deo. Ad sicundum argumentum dicitur , quod minime potentia ascientia exceditur, nec vice versa,
quia βnt idem licet obiectu excedathr ab obiecto; Urio'; tamen obiectum infinitum est in potentia, restem a successivi, m in huiusimodi unum bene pol excedere alter h. Iam primo explanato dubio accedit alterum, ubi uidendum. Vtrum Deus aliqδ actuis it facere possit, ad partem negarisam declinantes tribus vjs probabimus, quod non. Primo ergosic. Infinitu a filo pertransiri nequaqIam pol, nec ab infinito,ut colligitur ex vi P sic.
Sed si infinitum esset productum,quodammodoseret pertransitu
429쪽
non ergo, se. Pr erea impossibile est, essecti m si a cassa equLuoca ςquari ,sedsi Deus produceret infinitum, tunc talis ε fodias suae e se equivocae, idest Deo ad quaretur at hoc non potest dici, quia infinito nil maius: ergo, me. Demum infinitum illud s. cuius quantitatem accipientibus semperes aliquid sumere extra, contra ergo infiniti rationem est esse in astu, m c accidit idem, qδ prius. Ex alio latere, quis ire infitias audebit, Deum non posse
sub qualibet flecte individuum ab3δ δ ducere 'sed Ab qualiberneci gura esset produsta aliqua figura, tune illa figura infinita
sirente ergo. Ut rem acu attingere valeamus Nobilisis. Audit. considerandum erit, fusionem hanc intelligendam minime esse de infinito secundum essentiam: non ergo hic quςritur, Utrum Deuspossit aliquid tale infinitum producere, cu constet necessariuom creaturam limitari: intellaenda igitur venit dubitario de infinito secundum quantitatem, quod est duplex, vel penes magnitudinem , vel multitudinem, uti duplex datur quantitas continua
scilicet, oe distreta. His ita prςmissis, nunc ad argumentorum solutiones properandum. Dici ergo pol ad primum, quod Deus sub qualibet Jecie figurarum diuism accepta, producere potest aliqδindiuiduum, at sub onus coniunctim θeciebus acceptis, non, quia figuramom θeciesprocedunt,sicut numerorum L ecies, ut trigonutetragonum. Species numerorum ut oes accipi nequeunt, cum e sentur ex continui diuisione, qua in infinitum successive, minpotentia tantum in infinitum proh edit. Adfectinaum argumentum dicitur, quod rationi quantitatis finitum , m infinitum non repugnat,scilicet appositione, . diuisionesiuccessae, min potent ia,eo modo,
430쪽
modo , quo determinat Arist. tertio γ,fici infinitam vero actu repugnat non quantitati ded bene cuilibet entitati productae .siue creatae; quare nullo modo producibile. Tertiuinargumentum, σvltim patet exprςdictis: nam actu tale non admittitur infinLtum, rationes vero in oppositu e babentes possunt concedi rarione conclusionis. Et hςc fatis.
Lectio CXXXIX. P Re d claratis in prsentiaru tria cosideratione digna erunt
addenda,quibus expeditis ad quadragesimam quartam in ordine huius libri primi distinctiones indimus.Q remus itaq; primo. Num creatura Dei orpotentia communicari possit ; deinceps, num Deus ex natura nec sitate agas, demum, an ex necessitate iustitiae. Quantu attinet ad primum, formarisolent rationes pro parte asymatiua quςdam, quarum primasicivi si hibet scientia, ita σ omnipotentia, sidscientia est Christo communicata, quantum ad animam, idest animae Christi: igitur, ρο --nipotentia pol communicari: nec mirum, quia si id, qit se ad plura
extendit, communicatur: ergo id, quod in minus, at sicientia plura resspicit, piam potentia: ergo, c. Insuper, quis virtutem expellendi rimones dedit hominibus, nis Deus ' Idem ergo poterit dare,siue omnipoι entiam creatura comunicare: quare, in Pro intellecta huius quotionis notanda q*ςdam erunt, σprimo, A a num