장음표시 사용
31쪽
bile t et go ex illa identitate quam petit, redundat infinita laudabilitas in sit gulas voluntates honestas Dei. Ad hoc tamen requiritur, ut dixi, quod Deus velit aliquod bonum honestum, teli cio alio minus honesio , quod potui flet velle; nani sne hae ii aequalitate obit ctorum non da tot honestis. nee libratas in genete moris. Diees, videtur implicate in iei minis. Deum ex se est e delet minatum in actu primo ad eligenia dum obiectum honestum, & tamen illam hone . statem oblecti imputati Deo ad laudem ; nam se. eundum eum modum saltem hondistatis, ad quem est determinatus , non videtiit este laudabilis in genete moris, cum secundum illum gradum non
sobeat libertatem. Ponamus enim e contra. hominem deterim natum . & necessitatum hie de
nune ad eligendum vinam e duobus obiectis,quae salso exsitimat esse peccata inae qualia a tunc quidem ii eligat turpius, non impiatabitur ei ad cui pam tota turpitudo objecti, sed solum quatenus excedit aliud obiectum ; nam ad illum gradum
turpitudinis, ad quem est determinatus, non da tui libellas in genere moris et ergo repugnat di-eere, Deum ex se est e determinatum ad operan dum honeste ; nam honestas ex suo conceptu ea.
Respondeo, duplex esse gentis determinatio.
nis' tecedentis, quattim vita reptignat eum hinestate, laudabilitate, de delibetatione in genere moris,altera veto non repugnat . quando te ilicet necessitat anteeedens ita determinat ad aliquid indeterminate saetendum , ut non possit illud in particulari poni, quin eo ipso ponatur plus quamnqeesse erat ex vi praecedentis necessitatis ; tune
enim non notest satisfieti illi necessitati in actus eundo sine aliqua libellate, & laudabilitate.
Exemplum optimum est in sententia Aristotelis, re communi, de eompostione continui ex pateti-
, sempet dividuis in rei nitum s nam ea senisteritia supposta, si Deus alicui homini promittat
conservationem per aliquod tempus, non potest
postea Deus promissionem implere sine eo quod addat nouum beneficium , de plusquam ex promissione debebat: si enim coni et v et eum homi nem per horam, iam ponit plusquam ex pronas L
sone debebat , de s per dimidiam, vel per quadrantem. vel per brevissimum tempus conseiuet,
ponit plus quam debebat, quia potuisset implete
pronussionem conseruando bieuioli tempore; nee potest ita exiguo tempore conseruate , quin potuerit breviori, de per consequens quin intercedat libellas. de aliud novum beneficium exigens novam gratitudinem, de laudem. vides erisgo , Deum posita ea promissione necessitatum
esse ad opera dum cum nova laudabilitate, de libertate in genere doni, quando nimiium deter
minatio illa est ad aliquid ita indeterminatum. ut non possit in particulari impleti, nis ponendo plusquam necesse erat ad satisfaciendum pro missioni. Aliud exemplum potest esse in omni sententia , si Deus alicui peccatori promitteret
non punire eum in aeternum, eo ipso obligaretiit Deus ad conserendum aliud novum bene fi eiu minam quandocumque Deus cellaret ab illo puniendo, consertet novum benefetum, ad quod
non se obligaverat, quia stante illa promi ilione poterat Deus progredi ulterius in punitione peccatorii. Stat ergo, Deum esse obligatum exrtomistione illa ad aliquid, quod non potest exea
itii sine novo beneficio , ad quod non se obligavit: se etiam Deus ex se est detetminatus ad eligendum obiectum honestum a quia tamen nullum est obiectum ita iositae honestatis , ut
non si aliud minus honestum svi suppono, ideo
non potest Driis eligete obiectum honestum in pallieulati, quin eo ipso velit aliquam honesta tem objectivam mainiem quam deberet, & retconsequens quin eo ipso opere tui hone e . delibete in genete moris. Stat ergo bene , Deum ex se determinali ad aliquod obiectum hone stum inde terminate , de habere necessitatem an teeedentem ad operandum honeste, de libera, quando nimirum necessitat illa est ad tale dis iunctum obiectotum, ut non possit in actu secundo eligere aliquid, quin eo ipso libere velit
plus quam nece ite erat ex v praecedentis necensitatis. Fateor, is posset delet minati gradus aliquis infimae honestatis obiectivae,ad quam Deus
de tetminatus estet ex se , tune obiectum honestius non resunderet honestatem , nee laudabilitatem in actum divinum, cundum eum gradum honestatis obiectivae, ad quam supponeret in Deo detei minationem , neque illa determinatio Dei ad illum gladiam determinatum esset dete minatio ad ope tandum laudabiliter . tarnialiter loquendo rat veru de facto cum non possit a sit gnati talis gradus determinatus, consequens est. idem esse Deum ex se supponi determinatum ad volendum obiectum aliquod honestum indeter minat b, de consequenter esse etiam ex se nece sitatum ad operandum laudabiliter, tuta non potest eligere aliquod in Diticulati . quin operetur libete in genere moris, ut dictum est. Etit autem quaestio de nomine, an obiectum illud honestum secundum omnem bonitarem e obiectivam , quam habet, adaequale resundat is laudabilitatem in actum divinum, an vero non aquate secundum omnem , Nam si illud ada quate , ita intelligatur, ut non sit aliquid deier minatum in illa bonitate , quod non te fundat laudabilitatem in actum, concedendum est . nullum enim gradum bonitatis possumus determinare , vel assignate in illo obiecto, ad quem fit
ex se necessitata voluntas divina , cum semper potuisset melle aliud obiectum minus bonum.
Si sero per illud adis u. t .intelligat ut nihil esse
ei lato inde terminat. sumptum, quod non resondat laudabilitatem in genere inoris, negan
dum est et iam enim obiectum bonum debetiat neeellario amari sub distinctione, set licet hoe bonum, vel illud bonum, vel illud, & ideo debet
Deus laudati in genere motis . non quidem eoque,d velit bonum honestum, hoc enim non potest Deus non velle . sed quia vult hoe bonum honestum , cum posset aliud minus honestum velle , sient in exemplis postis deberetur Deci nova gratitudo, tanquam pro beneficio novo, non quia conservat hominem , vel quia celsata ponitione peccatoris . ad haec enim jam tenebatut ex sua promissione, sed quia miliet vat tanto tempore hominem , cum potuisset consei valet bievioli, vel quia cessat nune a punitione, cum posset non eegale nune , sed postea; atque ideo in aliquo sensu non deberetui nova gratitudo
pro illo beneficio adae iliare sumpto; hoe est, pro illo ut excludente debitum ad illud , vel alitia
32쪽
lud sub disiunctione praestandum.
Dices licet Deus non esset libet ad relinquendum obiectum honestius, est et tamen sibet smplieiter in illo amote . quia ex duobus obiectis aeque honestis pollet libere alterum eligere , de ex hae libellate manatet totus aetiis moralis. Sed contra . quia lieet hoe sui sciat, ut actus ille sit libet, non tamen ut sit moralis, seu dignus laude . de gratitudine, ut si debetes mihi pecuniam, vel triticu aqualis valotis, nec posses non date unum ex illis,non deberem tibi gratia, eo quod hoc magis eligeres, quam illud & erantia, qui inculpabilem habet perplexitatem conscientiae, existimans ex errore se peccate si lebetet , de aeque peccare si non celebtet. lieet habeat libertatem ad eligendum inter haee duo, non tamen tribuitur illi ad culpam . de vituperium quod his elegerit: si ergo Deus ex neces state debet eligere inter duo obiecta honesta, lieet illa electio sit libera, non tamen laude, de gratitudine digna; nulla enim apparet laudis materia in eo, quod hoe obiectum elegeiit, relicti, alio aeque bono . necruitatus ad distinctum. Seio , aliquos salvate libertatem , de moralita tem Clitisti per hane electionem liberam inter obiecta aequalia , quem modum dicendi num quam probavi, & impugnabo insia suo loeod. p. 16. Si enim non damus libet talem ad eli. gendum obiectum minus bonum morale, non datut libet lac sustieiens ad moralitatem , metitum . di laudem.vitebis iletum, si ad moralitatem actus peristinet laudabilitas: ergo quo laudabilius est obiectuin, eo est atius melior moraliter : ergo melior motaliter est actus Dei circa obiectum melius, ii quidem ille ex istis obiectivus ilibuitur ad laudem Deo, de actum reddit laudabilem. Respondeo . actum divinum reddi quidem laudabilem ab obiecto , non tamen laudabiliorem ab honestiori objecto , quia ejus laudabilitas . stetit nee honestat moralis non est capax augmenti . eo quod sit inlinita, sicut actus Chi i sti ei tea obse cium honestum est meritorius propter ordinem, quem habet ad obiectum bonum . sine qua bonitate obiectiva, de libertate non eis et ineritorius i non est tamen magis metitorius ex majori bonitate obiecti, quia quilibet actus est meritotius infinite. Sie etiam . ut actus Dei sit laudabilis, de bonus mota liter, exigitur honestat in obiecto, quam posset Deus non eligere. Caeterum qii cumque stilla honestas objecti , quam Deus prae alia mi noti eligit, reddit actum in sinite bonum . de laudabilem nee magis laudandus est Deus intens vh propter obsecium honestius volitum . quam propter minus honestum,cum propter hoc etiam sit ius nite laudabilis. Fateor tamen, fi mihi in Deo assignates actuin aliquem cura obiectum infimae bonitatis obiectivae , de talem ut Deus necessalici deberet vel eligere illud obiectum, vel aliud exeellentius . tune dicerem illum actum t sol maliter loquenda) non esse bonum moraliter . nee ille amor honestatis pertineret ad genus moris . quia ad illum gradum honesta.tis obiectivae amandum non libete . sed neeessarib se habebat Deus a suppono enim. circa illam materiam propositam .non poti Deum se habete omissi vh, nee potuisse amate aliud obiectum minus honestum . nec ex motivo minus honesto:
quate ille gladiis honestatis obiectivae non imis
putaretur Deo ad laudem moralem.
Petes, eui repugnet assignari obieetiim ali et , quod insidiae honestatis, quod scilicet habeat ii lud praeei se quod requiritat ad honestatem FRespondeo, repugnare id quidem ex hoe sal
tem capite , quia eum Deus quaecumque saeit, vel omittit . saeiat, vel omittat ex motivo suae gloriae, de possit semper minorem, de minotem gloriam suam intendere, consequens est, quod possit sempet habere motivum minus , de minus honestum. Producit, v. g. formicam , potest inistendere gloriam suam apud Angelos. & homines cognoscentes illam creaturam, de glotiscat tes Creatorem in isto opere et posset item intendere gloriam apud unum solum Angelum, vel unum solum homine me item apud unum homi nem cognoscentem illam creaturam peta timminus , de minus persectum. Similiter quando Deus vult aliquid non producere , potest intendere gloriam, quam ex illo actu dominii , di viiii suae libellatis habet apud semetipsum , vel gloriam solum, quam habet apud Angelos, vel apud
unum Angelum , vel unum hominem, de hane iram ex cognitione minus, & minus pet etiaillius hominis, dee. Sie etiam Deile erit considerare alios modos, quibus motiva divinae voluntatis possint multipli rati in infinitum , de minui semper, absque eo quod unquam pei veniatur ad suptemum , vel ad infimum. vltimo objiciet aliquis adversus doctrinam s. huius solutionis , quia seut obiectum inhone Di a.
num est quod dedecet naturam rationalem ; ita honestum est quod decet illam, S illud est magis honestum , quod magis decet illam i ergo sieetaeius Dei eirea objectum magis honestum non sit melior, de persectior; ipsum tamen obiectum magis decet Deum, quam objectum minus honestum et ergo Deus non potest illud te spuere, videtur enim impersectio iespuere quod magis decet eius naturam, de amplecti quod mi
Respondeo, sateot obiectum persectius ma- ta liniurigis decere Deum extrinsece, de obiectum minus pei se cluna de re quidem. sed minus: totum autem hoe est extrinseeum Deos quate solum sequitur, per voluntatem obiecti minus pet secti habete Deum minorem persectionem extrins cana, seu esse extrinsech minus persectum: quod non est absurdum i sic enim Deus perseitur extrinsece per operationem ad extra, & caret hae persectione, quando nihil produeit. At vera intrinsece non est Deus minus perseetias . quando eligit quod illum minus decet extrinsece , quia iam eligit aliud obiectum honestum , cuius electio est in Deo tam honesta intrinsece . ii t esset electio obiecti honestiolis.
Proponuntur rationes, esitus quidam au ctor Mouernus impugnat doci t- nam eo iram. Hunc modum declarandi libertatem volun - -
tatis divinae ad volendum sne impeis 'p M.A. i. ctione morali obiectum minus honelium . quem .u,sdam
multis ab hine annis tradidi . sequuti sunt post ea alii docti ieeenti otes, eoque iunt vii ad alius ''
33쪽
di sietiliates Theologieas explicandas et quos ta-
pH iii, actiter impugnavit quidam auctor modet. a. p. io m. i nus . volens evellere tandament in , ctii innite. disp.is. n. la. bantur , de aequalitate persectionis inter omnia
i taedicata divinitatis , volens si e ostendite id sine standamento affiniati, de potius debere di. ei inaequales illos actus , de illas perfectiones,lieet omnes. de lingui, ident. heentui eum infinia
prebvito 3-- Probat primo , quia omnes Theologi ponunt
m. in Deo rationes pra marias, 3e se indarias, item absolutas, re relativas, de omnes concedunt pti matias nobiliores esse secundat iis absolutas etiam
nobiliores esse relativis a nam ablolutae spectant ad naturam , relativae aut in ad pellonas ; nobilius autem est qtiod constituat uniuscuiusque ita
di . secundo probat ab absurdo quia si talio i hii
P .,. i. titatis realis sufficeret, ut singulae persectiones in L . . . dii inae essent aequales sibi inuicem in pei se etio. Aia . ne . se ii etetur, relationem paternitatis, v. g. esse ex pioprio conceptu aequalis persectionis eum natura diuina , imo de cum tota diuinita te, quia ex proprio conceptu habet quod iden viseelut eum natura diuina. Consequens autem dieit, ein valde absurduna ; ptimo, quia a nullo
Selirilastico eoncessim est, quate temere conce
dei et ut et imo multi negant, telationes divinas ex suo conceptu a erre, aut dicere perfectio. nem aliquam , quanto minus dabunt pei sectio
et q. Tettio probat eandem absiliditatem conse probatio to-quentis. quia paternitas ex proprio conceptu, i , prout distincta virtualiter ab essentia, non in
cludit vittis aliter ei lentiam , imh illam exeladii: et go vi se non habet persectionem estentiae, quia ut se non est essentia: ergo prout sie non est illa pei sectio essentiae sol malitet; sed neque aequivalenter potest ut se habere illam pei euctionem . quia in primis aequivalentia solum datur iniet illa , quae realiter distinguuntiit e de inde , quia paternitas in suo conceptu non in cludit illas persectiones simplicater simpliet
quas ineludit essenii a . v. g. omnipotentiam,
seientiam infinitam , misericordiam , iustitiam. die. ergo non habet per quid aequivalere possit illit pei sectioinibus quae sunt in essentia. Hi ne denique eoncludit, illam sententiani inutilemeite, impropriam, ad nihil necessaliam , ct con italiam v ni versae te holae. s. Ego quidem cum revarentia erga doctissimum illum vitum debita miror, docti illam hane vi-oc. r. sam illi Diss e novam. de contraiiam omni selim lae . quam ni saltor , tacite erat passim invenire apud s s. Patres , de apud Theologos Seholasti eos, quibus familiarissimum axioma est , intra Deum omnia esse aequalis persectionis. eo quod omnia habeant infinitam perfectionem ; non potest autem intelligi aliquid infinite perfectum insilitate intensiva de qua loquin, ut o de tamen minus persectum intensive alio infinii hi et secto. Vnde inserunt etiam non semel, relationes divinas esse in suo conceptu aeque persectas non soluin aliis relationibus, sed etiam cies eii ipsi essentiae divinae. Ita loquittit Creg.Nariante
nus rem a. de pace. Vrca meditim. ubi ait, ea qua a princisio, hoe est a Patre, manant. non mini
si retinosa, quas interse habent, danda, qnam
vatim quod e sistissitim aeceptum es in te num. Fulgentius et nam Ap. s. ad Moni M. e. . prope rolgetntini, suem, dieit, tantum esse ipsum Verbum, quanta AM Z ct me di ipsa ctim Verso. ubi nomine Ver- -- ,h r. hi non intelligit totam persoriam constantem ex natura, de personalitate, ut constat. sed solum id quod pioprium est verbi : nam comparat vetabum eum aggregato illo ex verbo de mente i et-go nomine Verbi seeundum se non intelligit aliquid ineludens ipsam mentem. Ad hoe etiam adduci potest Augustinus S. de T imi. e. i. O a. ubi lieet dilecte tolum probare intendat, fingit las pellonas divinas esse aequales toti divinitati: Iationes tamen . quibus id probat , non minus Dibant, singula Dei attribtita esse aequalia toti
Deo. Prima quippe ratio est,non posse esse aliquid rei sectius alio, ius si vetius illo: unde quia nous e ter u te ct Filim smia, quam sua ijsai m . non inquit ) maius aliquid virum- qui M. quam senstili eortim. Haec autem rario aeque piobat. singula attributa, vel singulas per- sectiones Dei non esse aliquid minus persectum
quam omnes smul. cum non siit omnes simul venus, quam singulae, ut patet. Secunda ratio, qua utitute. est eo quha snt ens increatum, cui repugnat esse maius, vel minus bonum. Non
quod ex alio bottim est. Quae ratio e dem modo
proredit in singulis persectionibus divitiis, seut In relationibus, cum nulla persectio Dei habeat suam bonitatem ab alio, sed omnes habeant ilialam a te. Rieli ardus etiam de Sancto victore siliui . de Trinitate,e. i s. Aihil linquit) maius, hibu que Militiae est in ditis nesse , quam in cim posse . eo ipso in eius esse. Et paulo inserius ; nam stian-ttim ad perfictionis evilmen . s alis iuper Ditecti
gentiam adtingeret, quod per . a. iam apprehen. re non pu i , iam fe P ocul utilio magnascentitis per sapientiam , quam per pete . tiam extenueret,
setique ona, eademque subsantia Ose ipsa major, O se ipsa Mixor in quibus verbis assistitit ut pi in
eis tum certissimum, non posse Deum talione visus pei sectionis esse se ipso maiorem , aut minoiem , sed ex singulis, di ratione viiii cuiusque esse in sinate, de aeque per sectum: de e. a i infert tanquam maximum absurdum , quod inter do asi et se ci iones Deo identificatas una iit altera ma-sor. it ergo linquit; intim luere e
maius . ct se ipso mixtis, quo nihil .s Duo hi iti Denique hune eundem loquendi modum sequiiti 8 o. sunt Theologi se holastiei, hoe enim supponere
viderat Scotus in i .as. 8 q. . . qua I. Claratus scotus.
loquitur M. m. ibid. q. h. hii vim dissu D. ubi aperte fatetui, tantam pers evi m habere Maiion. et M atins tum petit plaris , O veum scut omnia. Ex modernis vero qui quaestionem aliis interminiis tractavit, est Cianado i. p. . . trae . a. Cran o
de s n. . ubi dicit, ni illam omnino inaequalita
tem pei sectionis asserendam esse inret essentiam, Se attributa divina,aut inter unum ait tibi tum, & altetum, de assert Ochamum in i . dii I. i. Ob imis.
q. i. At. R. Sed melius afferti potest , . ubi id ex pro sesso piobate idem docet P Aiit bal Ariubal
isF. i s. n. . v Di dieit personas divinas etiam quoad pei sonalitates sol in alii et sumptas esse ae aqualis persectionis.quia pios ter identitatem realem, quam habent cum essentia institie persecta, suculae
34쪽
singillae person litates habent eminenter, vel
saltem aequivalenter omnes persectiones divinas et quae catio, ut constat, pio dit omnino ea.
dem 'in alitibulis , & pet sectionibus absolutis: nam lingulae etiam ploptet identitatem cum essentia infinite pet secta eontinent eminenter, vel aequivalentet omnes persectiones divinas. s. i. Denique P. Suareet t. p ib. i AE essentia Dei,t i i:
n. s. supponit ut certum, non dati unum attribuutum maius, aut pei sectius alio in Deo, ut ex hoe ipso velit probare, totam persectionem essentiae ineludi ellentialiter in quot et attributo. appli- Petilata cando argumentum pernardi, & interrogandos
an sapientia prout distincta ab essentia, si aequalis egentiae, vel maior, vel minor 3 si minor, non est ineleata, sed creatura , quia quidquid minus est aliquo alio , non est infinitae perfectionis, sed finitae. de cieatae. Ex quibus iam satis appatet . doctrinam illam non esse novam apud Theologos , sed explessh traditam b iis , qui quaestionem attingunt, ab aliis autem supponi.voluissem et ite, quAd pio contraria palte . quae adeo talia. de firma visa est praedicto auctini, vel unum saltem Theologum adduxi stet e nequentanaa, enim ego hucusaue aliquem inveni, nee cura nudo odi. supra, qui quaestionem pro vitaquerat te tractat, rectorem aliquem asteti pio illa lententia . pro nostra velli , quam ipse omnino amplectitur, affert aliquos an quiores, & recen
8 i. Ratione etiam plobat idem Clanado ab ab rea M G - suido , quia si semel eoncedas inaequalitaternpresectionis inter atilibuta divina plout diu, ' stincta intet se . Deile etiam eam inaequalitatem conrades inter personalitates divinas, prout di stinctas ab invieem: ratio enim , propter quam dicis, attributa esse inaequalia, est quia sieet omnia identis centur ei ni egentia , ex pionio iamen conceptu astetunt inaequales pet sectiones, quatenus intellectus ex se . re ex genete suo est maior pei sectio, quam subfistentia. Sed similitet ex genere suo melius est esse impioductum; qu in ptodiaei ; melius est esse is eundum, quam in eundum i ergo prima personalitas . quae estim producta,& De naa, melior erit qu in teitia, quae neutrum habet: vel si hoe non sequitur, eo quod utraque pet sonalitas identiscatur cum ea
dem essentia infinith persecta , idem debes dice
te de aliis attributis, propter eandem rationem identi ratis eum essentia.s i. Huic rationi addere possumus aliat ex aliis
Cisisses, ta inconvenientibus, quae ex illa sententia sequuti ex intonues tur. Plinio enim videt ut sequi. Splitium sannie ii qua mei ex vi suae piisessionis non esse aeque persectum ae filium I nam filius ex vi plocessionis
. . aecipit naturam divinam i de seientiam: spiritus Coissctaria sanctus ex vi processionis formali ei accipit so-pti m. tum amotem i fi ergo persectioi est natura, vel
f selemia. quam amot divinus. sequitur aliquid
melius dati filio ex vi processionis, quam Spi. ii tui sincio . ae pet consequens persectiorem ege ex vi ploecilionis filium . quam Spit tum sanctum. 8s. Hi ne rutilas sequitur secunde, , proeessiones C. sua iam ipsas non esse aequatis rei sectionis inter se et tum seiuna . eadem est talio quoad hoc de processione. de de termino processionis ; nam sicut terminoseommunicatos dieis ei inaequales in Deo, quia
ex te mellii, est tale. quam amate: se debes
etiam dicere , ptoressiones ipsas esse inaequales; quia ex se melior est operatia intellectus, quani voluntatis e tum etiam, quia inaequalitas termi- notum arguit dati inaequalitatem iniet ipsa processiones di nam pocessio tota est ad terminum. & illi proportionatui; de commensuratur: si ergo termini non sunt aequalis pei sectionis;
nee plocessiones erunt aequales. Quae ratio maiorem adhue vim habet in his plocessionibus divinis , quae non solum respiciunt naturam. seu selentiam . de voluntatem divinam tanquales terminos, sed etiam tanquam plinei pia; nam ploeessio filii otitur a natuta , vel ab intellectu.& ploeessio Spititus sancti oritur a voluntate, ut iuppono; quate eum si inaequalitas intri in- tellectum , & voluntatem , eadem inaequalitas debet inveniti in operationibus, quae oriuntur
ub illis plineis sis , de debent eum ipsis proportionari. Tertio sequitur, singula attributa divina, at i s . sngulas peisonalitates divinas non esse adorabi. O .cta tales s ummo cultil ; nam cultus eo debet esse maior, linium quo major est excellentia , latione cuius aliquis colitur , ut videbimus infra agentes de adoratimne ; magis et go debemus colere Deum , quando eum adoramus propter aliquam majorem eae l. lentiam, quam quando adolamiis propter min rem e et go non debemus Deo supremum elatium
ratione perionalitatis divina, vel ratione miseri cordiae, aut iustitiae divinae , sed aliquem euitoni inferiorem de minorem . quem ali cinis soli assentillet appellate cultum latra aes nam hoe nomine immuniter intelligi ixus supremit in cultum: sed alium cultum hyperduliae divinae, vel medium intri hi perduliam, & lar iam, quem nemo ad hue inti uxit.
Quat te, sequitur , personalitates divinas, de et s.
alias persectiones aut ibi tot tim non esse dignas Cresectati sumitio amote . que adeo nec a Deo an ara in fuit p. nec a nobis per e halitatem debete filii, nihamati; nam vii: imquodque obiectum est ama.
bile iuxta gradum bonitatis , & pei sectionis; quem habet: illud ergo et it magis amabile, quod habebi supeliorem gradum persectionis,
de pet consequens elan iratui a divina sit pei sectior personalitatibus, illa etiam erit diana maliti amore, atque ideo pei sonalitas non est summe uredibilis, sed insta alia obiecta amabilia, nee nos debemus illam ex toto coide amate, sed initiori assecti Haee autem omnia absurda esse, A: eontra
i ,quod Theologi passim docent; & supponunt,
Ratio denique a pridis sindat ut in illa aequi
valentia, quam supra ins ni vimus; nam sin est
gulae pet sectiones diu ina, vel singuli rei sona
litates, quantumvis accipiam ut vi eondistinctae viti ualiter ab aliis, sempit tecinent esse pei sectionem divinam , de per censequens tetinent radieem quandam virtualem identi seationi et eum omnibus alliis persectionibus , per quam aequivalenter continent illas ; nam ei se mimalia stet Paternitatem, v. s. exigendo idestiseates blei seuti,diei eneni iam , retinae se habet in o dine ad amabilitatem ae aestimabilitatem , ae si esset sotio aliter e bntia: n que esset eligibili ut, aut optabilius .ei in Dimittiei scientiam, quam esse talem voluntatem , quae non possit nori esse fetentia
35쪽
seientia, nullam enim commoditatem habetes acientia , quam non haberes a voluntate , quae non poliu non esse sesentia; quate si ille, qui hchet aurum, dicitui iam aequivalenter habere at-gentum , & panem , quia pro auro dabuntur ei illa omnia; a solii oti qui habet petionalitatem divinam, diret ut habere iam in ipsa aequivalenter omnes persectiones divinas . quia non pio ipsa, vel admittendo ipsam, sed retinendo illain, habebit neeessarib s ima erit essentia , scientia, voluntas, de reliquae persectiones divinae: perinde ergo est habete virum , ae habete omnes , de per eonsequens singulae habent aequales amabilitates, & persectiones. Nune respondeamus ad argumenta . quae pro se adducit. Ad ptimum jam vidimus . immerito adduei ab ipso eommunem auctoritatem. Quod autem Theologi dicunt , dari in Deo aliquas persectiones primarias . alias secundarias , non
lignificat, has esse de facto minores illis, sed petpersectiones primatias intelligunt illas , quae sdeessent, Deus non esset infinite pet sectus; perseeundarias veth illas , quae si pet impossibile deo essent , adhue Deus ille, tui tune esset, maneret infinith pet sectus. Persectio primaria, v. g.est in Deo omnipotentia radicatis, seu polle quantum est eae se neete quidquid non implicat contradictionem. Maee pet sectio ii deesset. Deus non es set infinite pei sectus, quia deestet ex intrinseeo desectu ipsius Dei, de in ipsum Deum reson- deletur ille desectust pet sectici veta secundatia est posse orate leonem in Mitieulati: haee si deesset Deo , eo quad leo de se implicaret contia- dictionem . seut nune implicat ehimaera, adhue Deus esset infinite persectus, sive quia, ut multi volunt, nihil pioisus intrinseeum deesset Deo, sive quia i ieet deesset aliquod intrinsecum , ut alii dicunt. de per consequens non maneret jam hie Deus, qui nunc est, sed alius; in illo tamen non argueret desectum intrinsecum eatentia ilialius persectionis, sed arguet et desectum in ob tecto: seut nune non arguit imperfectionem in
Deo quod non habeat potentiam ad creandas chimaerast hoc eni in provenit ex desectu obiecti extrinse et , & ideo dicuntur persectiones secundariae , id est , involventes aliquid exitius eum , ex cuius desectu , si deessent, non ideo Deus esset desectuosus, aut impersectus, ut dicemus latius ( Deo dante i. parte. Caetetum nunc de facto, quando leo ex se non implieat contradictionem . dat ut in Deo potentia producendi leonem, de haee de facto est aliquia aeques et sectum omnibus aliis perfectionibus, quia de acto haee petit essentialiter identificari omiis bus illis , ut vidimus. Di s. deseiente potentia ad leonem, desceret aliquid quod sol maliter est infinita persectio, de tanta, quanta omnipotentia radicatis.
ergo non minus noeeret perfectioni Dei de .ctus illius, quam desectus omnipotentiae. Respondeo in ptimis, eadem diis cultas esset, etiam Ii illa esset minor persectio; tamen esset aliqua persectio , quia ipsa deficiente . jam deficeret Deo aliqua persectio et ergo non esset infinith pei sectus. Omnes ergo debemus eodem modo respondete distinguendo anteeedens et deficeret aliquid , quod nune sotmaliter est infinita persectio, ri ter identitatem , quam eximetit, cum aliis persectionibus Dei dependentet ab
aliqua exitini dea conditione, selliaet a non imis plicantia leonis, eoncedo: de scelet aliquid, quod sit infinita persectio independetitor ab omni conditione extrinseca, nego: ille autem defectus non noceret infinitae pei sectioni, quia infinithpei sectus dieit ut semper ille . qui quantum est
ex se, petiat habete omnes persectiones imagin
biles : Ae idem esset si leo implicatet eontiadicta onem a nam tune etiam Deus, quantum est ex
se, peteret lia re omnes persectiones et ii autem deficet et Deo omni putentia radiolis, non defi-eeret propter desectum obiecti ; nam omnipotentia i tealis posset intelligi sine ulla et eatura absolute possibili, eum solum dieat, quod Deus quantum est ex se , possit suere quidquid noni melleat eontradictionem: deficeret ergo propter deiectum tenentem se ex parte Dei. seu quia Deus non posset quantum est ex se ploducere quidquid non implicat eontradictionem , de per consequens Deus non esset infinit 3 rei sectus in se, quia non peteret quantum est ex se habere omnes persectiones imaginabiles. sed potius ex se ipso tepugnatet eum ista pei sectione.
Quod attinet ad perfectiones relativas, eodem sta modo dicimus . omnes esse aequales i nam licet
aliqui negent relationes eis e persectiones, ii tamen , qui dicunt esse persectiones, non dicunt esse minus persectas, quam absolutas ; nam fetit non obstante illo dubio ei rea persectiones relationum . nemo dubitat . quin s snt persectimnes , debeant eisse pet sectiones inhnitae, ita non obstante illo dubio . nemo dubitate debet quin
s snt persectiones, debeant esse persectiones divina, de aequales aliis persectionibus, eum quibus identificantur. Vnde patet ad secundum et concedimus enim sequelam , de negamus illud consequens esse MIM' -- absurdum , ima assimamus, ita dicendum omnino esse. Paternitatem .v. g. esse aequi persectam ' toti Ttinitati. Ad secundam veto ptobationem, qua eontenditur , hoc esse absurdum , concedimus , Paternitatera pto vi condistinctam virtu liter ab essentia, non ineludere formalitet ipsam essent iam , nee alias persectiones simplicitet simpliees: ineludit tamen illas aequivalenter, quatenus habet formalitet his quod est esse Paternitatem petentem sibi identi fieare om- nes pet sectiones divinas : quod genus aequivalentiae reperiri potest inter aliqua, quae ream litet non distinguuntur. Sie etiam voluntas divina aequivalet intellectui . misericordia omnipotentiae, & sede aliis. Pro quo adverte, sinis Asiniis
gulas persectiones divinas posse eonis letati dupliciter. Primo prae indendo ab hoe, quod est
esse divinas, v. g. cons derando persenalitatem, vel inisseti cordiam , aut voluntatem secundum se,absit ahendo a divina,& creata, de ut se fatemur. non dicere in sto conees tu sol maliter . nee aequivalenter persectionem essentiae divinae. aut aliorum alitibulorum, sed neque persectionem
infinitam, sed persectionem prae indentem a finita . de infinitar quia prout se non petit identi se e sibi pet sectiones divinas. Aliter vera pociunt eaedem persectiones praest indi ab aliis, ita
tamen ut singulae considerentur determinatae, de tales, nempe divinae, iustitia, v. g. divina , mi--icoidia diuina , voluntas divina, Paternitas divina.
36쪽
sit sol malit et intellectu, sed rix titilat ab ipso.
est tum E aequivalenter intelle iis,quia adhue est sorina litet voluntas dividia . de petens identificati eum int lectu divino, a quo oldine. de exigentia non praescindit, quoties cones ritur ut voluntas divina, de per consequens iam retinet sit malitet aliquid . per quod possit aequivalere omnibus persectionibus divinis, a quibus praescindit. e . Fateor denique svi hoc etiam demus cottariae
sententiae ) poste in aliquo sensu diei. persectio
nes divinas habere aliquam inaequalitatem inter se seeundum nostrum modum concipiendi,quando enim cone: pimus voluntatem divinam, v. g. eoneipimus eam rei species voluntatis creata, quae proculdubio ex genere suo est minus pet lecta. quam tutellectus,atque ideo per illum Gn- raptum explicitum non explicamus tantam per sectionem in Deo , quantam ediplicamus quando eoneis imus intellectum divinum: nam per priorem eo inceptum explicamus solum,Deum habere pei sectionem voluntatis, per quam non explicamus pei sectione intellectus,quae in nobis maior est.& quam explicamus per conceptu intelledius divini; de ita quoad e,plieitum habent aliquam inaequalitatem illae duae persectiones , quia perumnii conceptum explicamus gradum quendam commune ira, nempe intellectualem,qui secundum se pei sectior est gradu volitiuo, quem solitin ex fleamus per alteium conceptum. Caeteium per utrumque conceptum concipimus determinatio nem illius persectionis ad esse divino, per si iam det ei minationem voluntas includit implicite exigentiam omnium persectionum divinaium , ut diximus, quam exigentiam non explicamus ita
explieite pet illusia eonceptum, sciit pet sectionem voluntati sieonei pimus tamen, Ac ita quoad id , quod concipimus , aequalitas est per feeitonis inter v mimque conceptum objectivum ; quoad
modum velo explieitum eonei piendi est aliquato, qualitas. Quod si hoc soli in vult sententia
contraria , non multum contendimus , dummodo
desiit nobis, singulas persectiones divinas, etiam plovi vii tu itet distinctas inter se, habete inter se aequalitatem summam in persectione inti inse- ea, licet ea aequalitas non ita clare explicetur per conceptum singularum persectionum. Haee in persectionibus necessat iis divinis in itini eis potissime procedunt. Caetetum quia in Deo intellia imiis no solum persectiones necessa.
tia . qualis est omnipotentia aeternitas beatitudo,
seientia possibilium,&c. sed etia persectiones ii
betas, qualix est scietia visonis, voluntas creandi,
ikii seandi.& aliae similes,posset aliquis hilasset cete , probari bene, quod persectiones necessauriae omnes sint aequales in Deo, quia illae omnes sunt adaequale intrinsecae Deo, atque adeli omnes pateticipant infinitam persectionem Dei proptet di identitatem quam habent omnes inter se loquen-t- do tamen de rei sectionibus liberis,aliter esset di cendum, eo quod istae non solum includunt existentiam intrinsecam Dei, sed etia aliquid exit in
seram, nempe existentiam,vel ploductionem obiecta,pei quam tet minantur : nam voluntas libera et eandi mundum.v. g. non includit solam entita
tem necessariam Dei . sed is iam pioduectionem mundi, per 'aram rei minatur. Se eompletiit vltima illa voluntas, piovi est volitio talis objecti, iuxta Cura. u. Luco ae Acarniat.
centent a multorum ex tecentioribus Theologis. Cum ergo illa obiecta exit inleea. vel illae acti nes, quibus productitur,non fiat inter se aequales, sed inaequales in bonitate,& persectione, ut eois fiat,consequens est quod voluntas Dei piovi terminata ad hoe objectu,non si aeque pei secta cum voluntate Dei prout tetminata ad alitia objectum melius a atque ideo eum libellas aetiis divini su matur ex divetiis actionibus extim secis,quae pontant terminare voluntatem Dei. ee hae actiones sint inaequales .videtur dicendo, quod non habet Deus aeque pet sectu exercitium tuae libertatis iii omnibus quae vult, sed potuiste habere majotem rei sectionem.& maiorem honestatem, eo modo, quo Deus habet honestatem per amorem libet ualicujus obiecti honesti. Plobat ut sequela . quia P alta honestas volitionis divinae debet esse aliud prolatet quod Deus laudat ut in genere moris. Deus au tem no potest laudati in his genere propter suam
entitatem necessat iam, hanc eirim non potuit non
habere: quale licet in genete physeo si sum nihlaudabilis propter illam,non tamem genere moris,in quo non laudatur aliquis. Dis propter ali quid liberum, debet ergo laudati Deus in hoe genere proptet solam actione exit insecam,qua producit v. g. mundum,quae sola actio advenia libete. N potuit non esse : cum autem haec actio non stium me persecta, sed possit este alia melior, qua produeeretur alius melior relidus,non reddit De uaeque laudabile quaelibet actio, de per consequens non habet infinitam honestate, de laudabilitatem in genere motis quaelibet voluntas libera Dei. Haee ut dixi) possent aliquem movete, ut exi- sc. sti tet , doctrinam supta traditam non habere loeum in sententia illa docente , actum librium Dei completi, de terminari vitimo pet aliouod extrinsecum: caeterum non debet hae e concluso dependens fieri ab illa controveisa de decretia
libertatis Dei; quidquid enim in illa dixeiis, inhoe puncto debes dicere,Deum esse aeque sistit, honestum, de laudabilem per omnes, & si gulosa eius libet os eiijuseoque vitiistis; quare illi etiam qui actus liberos Dei complent per aliquid extitiis eum, ita loquuntur : quod a postelio ii probati potest retoi quendo algumentu nunc Loompto ratione dubitandi, quia si ad laudabilitatem, , honestatem Dei attenderetur solum rei sectio
ipsius actionis creatae , qua Deus ad extra operatur , Deus non esset infinite laudabilis in genei emotis in suis operibus: nee deberemus Deo infinitas gratius, sed laudem,& glatitudinem finitam, quod videtur absurdum, nam pro quocuinque bene seio it tu laudemus, possimus velissime direre:
uanitim potes, ta stim aude , quia maior omni
gaude,nec sati res scis; haee enim est illa lauda.
tio, de superexaltatio is ne tetmino, qua dicebant tres pueri,nan. s. vers. 88. Laudate .ct spere, si late eum in saecula, quia eruti nos de . . no.Q sItoa fecit de manu Mortu. O liberarit Ou de medio
ardentio flamma . O .. adeoque in lingulis operi bus dieii ut rati spe laudabili, , ut habetur ibid vos. s s . Atue id tu es in templa
rtostis Di faecula. Benedi e, in throno regna tui,
O si tertiue Miti,cte. Alioquin s in suis operibus libet . no ix eis et in sinite laudabilis , posse nimii laudari, & sepia eo indignum. ut ita dicam; pollet item homo ex aliquo suo bono ope te
37쪽
Σ 6 De mysterio incarnationis,
esse magis laudabilis, quam Deus ex aliquo suo:
quae omnia sunt novi se ite abitit . Ad aratimentum ergo daeendum est, terminationem solam exit in lecam advenite Deo ita libere , ut potuerit non advenire ; non tamen laudati Deum proptet solam illam actionem extrinsecain ii pio quo recolendum est ex i. r. quando nos etiam optimur honeste, intet veni re operationem liberam nostiae voluntatis, quam
ita produeimus, ut possimus illam non ploducere vi non tamen laudatur homo in genere mo iis pios tet illam solam , sed propter illam pio vi coniunctam cum tali eognitione obiecti, eum tanta dissicultate. eum tali libet late , deo unde eadem volitio honesti reddit hominem magis laudabilem, quando in actu primo praecia i ma- tot diiseultas , major repugnantia , masot liberistas , Ne. quae tamen non piae dunt libete , sed necessatio,solaque volitio ponitur libete , reddit tamen laudabilem hominem non ipsa sola , sed riovi cum illis , quae antecedunt necessatio. Sie etiam A multo uiagis, licet volitio Dei juxta ibiam sentetitiam teiminetur libete ad objectum
honestum per actionem edit insecum, non ta
men laudatur Deus propter talam illam actio nem, quam libere ponit,ted propter illam.lprout coniunctam eum infinita volitione intranseea Dei. quam teiminat ad tale obiectum honestum; quam is enim Deus non pollia non habere is iam volitionem infinitam inti inseram, quam habet . pote si tamen illam non terminate ad tale biectum. Quare postea non laudatur utcumque propter solam terminationem , sed quia piret talem terminationem . per quam terminatur infinita volitioin qua posta velit objectum ho nestum per volitione increatam infinitam, quod majotem proculdubio laudabilitatem refundit in Deum , quam si per illam actionem tei minanda solum ellet volitio creata.de finita: nam laudabilitas non desumitur ea sola volitione aut tenden tia , sed peto ut denominat rate subiectum ; cima enim volitio honesti si tendentia volentis in ob jectum , laudabilitas hujus tendentiae non solvimiumst ut ex bono,in quod tenditur, sed ex illo, uitendit: ponete ergo terminationem , per qu: in divina voluntas tendat, de assiciatur ad tale obe ctum honestum , meretur maiorem laudem si evila proportione, quam si solum tendet et per illam voluntas creata. Denique non solum crest thae laudabilitas in praesenti ex illo , qui tendit, ut dixi, in objectum honestum, sed etiam ex ipsa tendentia, quae in illa lententia est idis amet voli tio in rata quoad emitatem intrinieeam , lii et terminetur per actionem exit inseram et pota re ergo actionem , per quam Deus jam iit tendet a tendentia sua infinita intrinsera ad objectum lit-nestum . merito patit laudabilitatem infinitare, lieet ipsa terminatio sit finita, de creata. Hoe t men potetimus dare in glatiam illius argumenti, voluntatem diuinam prout terminatam meliori terminatione exit inseca, esse ex piae terminationis magis laudabilem; non tamen sequi tot
eandem voluntatem terminatam minus bona tetis
minatione , non esse etiam infinite laudabilem inam sicut Deus , & Angeli non faciunt aliquid rei sectius limolieiter, aut intensire, quam Deus, de formica .sed solum eaten sue, , ae ex parte Anaeli i se diuina voluntas tei minata meliori terminatione non est aliquid intensue pet sectius, quam eadem voluntas cum minus bona termi natione, sed solum extensue , de ex parte terminationis. Nee etiam sequitur, ptopter catentiam huius qualis inque maioris persectionis Deum esse imperfectum in genete moris, sicut esset homo volens objectum minus bonum,quia hie d fectus non est alicuius persectionis Deo inti in se, in illa sententia, sed extrinsecae; carentia autem persectionis extrinsecae non denominat sub sectum imperfectum, cum non possit per fiet pethliquid extrinsecum, ut constat.
An suerit necessaria Incsnatio ad satisfaciendum ex rigore iustitiae pro peccatis hominum.
Sretrio I. An Deos et datas serit eviastilia per rarissi vera '
SEcetio II. Soreuntur aliae objeniones.
quae feri' aut rantia doctrinam secti
Srcetio III. Examinatur qirasso in seeundo sensa,an homo deleat Deo aliquid ex justita, pro quo debeat faetis face e 'SEC Tio iv. Proponautar, o diffisiam
tur argumenta contra pr mam pars
nostra sententiae pstcrio V. aluo si obiectum Ooluntaris Domini ola ganiis eae justitia pSEctio vi. Infertur ex dictis, an Chrisus, et Mari res passi fuerint eteram
injuraam ab occisor lus PS remio VII. Oljectiones auersas se eundam partem no raesententia. Sperio vi II. Disso tantur objectiones contra tertiam partem nos a sententiae.
Srcetio IX. Inferior res alio quaesi nis , an rarium Dii fecerit de , ii ia
SI cetio X. An chrium fatis sterii eae rigore justita vindicatiola p
quaestio eelebris est in hae ma-Σ tera , quae alias verbis pioponi solet, . A sed an ciuilius satis secet it pro peccatis ex rigore iustitiae 3 in qua vi brevius, Se elarius procedamus , distinauere oportebit titi licem sensum omnino diuetium, quem p t,st habere. Plinius est, an ex Christi operib ii Deus potuerit manete obligatus ex sustitia ad remissionem peccatorum , ita ut initimi iam Leetet Cluillo, si eam non remittet et 3 Se- eundus est , an Christus satis seeetit pio debito justitiae , quod homo habebat , ita ut illud debitum in omni rigore sustitiae extinxeriti Tettius est, an licet non extinaetiit C litisius aliquod debitum iustitiae commutat ivae . quod homo haberet , saltem extinxerit debitum iustitiae vindica-
38쪽
tivae . seu ius , quod Deus ut judex habebat adsis e puniendum hominem pio peccato E Hi tres. ibi sus diversissimi sunt, , diversam exigunt doctiniam , quae in sequentitas tigillatuit tia.denda erit.
SECTIO LAn Detis olligatus serit ex jussita per christi opera p
r. T vplieiter potest intellisi,post Christi satis
Dare ae t iactionem non potui ite Deum eae iustitia' e indie ab homine aliam satisfactionem. Primo
pirum s eo quod jus , quod Deus ex peccato habebat
contra hominem ad illum puniendum, vel exi gendum ab eo aliquid pio peccato , extinctum
fiderit pet Clitisti satisfactionem, ita ut jam non manierit in Deo jus ad puniendum hominem a dein hoe sensu non est di cultas , saltem post ae ceptationem Dei, vel pactum, quo decrevit satis saetione Cluilii aeceptare pio remissione nostri
receati: nam hoe ipso extinguitur ius, quod hauhebat Deus eoiitta homanem. Secundo potest in telligi,quod ex Dei pacto,& Christi satisfactionenianeat Deus obligatus ex iustitia ad non exige dam aliam satisfactionem pro peccatis, sui sensus est valde diversus: nam in ptimo sensu solum diu citur Deus non retinete ius ad puniendum hominem,& homo non habere debito,quod habebati in secundo verA dieitiat ipse homo, vel Christus habete ius adversus Deum , ut non exigat aliam
latissactionem, qui est valde diversus et potuit enim Deus amitte te ius,quod habebat, de tamen
non per aliud jus,quod nasceretur in homine ad velsus Deum , sed per catentiam tituli prioris, quem Deus habebat ratione peccati non mi mnati, Se per carentia debiti,quod habebat homo:
sicut temittente Deo votum hominis,tollitur ius quod ex voto habebat Deus adversus homine ad exigendum opus promtisvina non tamen necesse est,nisci ius in homine adversus Deum ex susti tia, sed meram catentiam debiti primis. Sic etiam
eo praeeise , quod extinguatur ius Dei adversus hominem, de debitum, quod homo habebat, in telligitiat Deus non poste ex sustitia exigere vlterius aliquid pro peccato , non quia homo habeat aliquod ius iustitiae adversus Deam,sed quia
Deus non habet titulum justitiae adversus hominem et quale si Deus punitet hominem, non age.
tet iniuith, id est contra ius hominis a sed asiet et iniuste, id est, sine titulo justitiae ad puniendum,
de per consequens contra tegulam , quae dictat
non esse puniendum Innocentem.
i. Hoc ergo supposito, dissicultas praesens est, an Do titiis. ex operibus Chiisti potuerit Deus obligati ex ju
stitia ad eondonandum peccatum,ita ut non con
donando illud, secet et injuriam Cliti sto, vel nobis r quod est quaerere, an Deus habeat virtutem justitiae inelinantem ipsum ad non violandum ius nostium .sue hoe jus nascatur nobis ex pacto.&promissione Dei, sue ex nositis operibus f hoe enim ad praesentem quaestionem patum refert. . Prima lententia eelebris assiimat.Deum saltem sumtiar ex vi suae promissionis posse obligati in iustitia, se ientia d- date tui cieatutae quod site injuria non possit
violate ipse Deus Hane ultra alios tenent Suase ZI lluti L Bellaim. s. de oti se. t.
u. c. a.dr Art. s. idi. 1. O s. Aliquando tamen videtur eontrarium doeete ubi supra d. ara. i. d. q. l .dijse. 3 AP i p. q. ri . art. i. d. I. i. eandem denique tenent alii plures recentiores. Seeunda sententia probabilior negat, quam
r. 1 iff. 3.1e gratia , memb. r. di F. q. Leuius Legia, . lib. ic. de perfectiombira di nube .g.n sest communis inter nostros tecentiores s & omissis aliis rationibus minus eiscaeibus, Piobai ut breuiter, quia si Deus manet et obli- s. gatus et eat uiae ex justitia,eo ipso non esset esseti- p,.Liti et italiter,& rei secte Dominus uniuersolum: Deus autem non potest non esse persectissime uniuet. tum Dominus et ergo iace obligati ex sustitia. Consequentia patet. Minor etiam viaelisi inania secta: alioquin si Deus pollet a se abdicate domi nium alleuius operationis nostrae , pos et etiam abdicate dominium omnium ex proruissione, vel odio: item abdicare dominium coeli,de te irae,iliaudque transset te in creaturam: imo posset etiam ea sua pinmissione seri servus creaturae, promittendo illi suas actiones.& operas, ita ut ex justitia teneretur ei obsequi ad nutum,in quo soloecilias
m 3 essentia secvitutis consistit quae omnia abstit dissima sunt, di a nemine post uni eoneedi. Restat ergo solum probanda major piopostio Hillivi syllogi sint, quod sei licet Deus si obtiget et
ex justitia, non manet persecte dominus, di quiadem communitet solet ita probati, quia sei liceti et sectum dominium est potestas plena motalis utendi re sua in ordine ad omnem usum i dico perficium dorei tim Nam dominium impei sectu, quale est dominium dilectum rei, cuius dominium utile habet alius, non est persectum dominium , sed impei sectum , nempe non ad omnes, sed ad eertos vitas , & ad aliquas prohibitiones ritem dominium ouod habet Iriine eps , vel Ren publiea in res subditotum, quod dicit ut domi nium altum, non est perfectum , sed valde dimi. nutum, nempe in ordine ad publicas neeessitate . quibus potest subvenire Princeps ex bonis stil, diti; neque h tantia dominium subditi est omni no persectum, quia in aliquo easu non potest vii te ua invito Principe ; dominium vero plenum est facultac moralis utendi te sua sne inlotia alia
tellus in omni casu et hane autem facultatem Deus non habetet, si obligaret ut ex iustitia . non enim posset negare rem promissam sine intuita te leto nee habet et dominium pet sectum , sed iiii ret sectum. A: diminutum. Respondent auctores conitatiae sententiae, ha- et . bete Deum tune dominium persee tam , ligatum contra . tamen ex sua voluntate , quod non trillit perse 'ctionem dominis, sciit nee in nostra sententia
tollitur ex eo, quod Deus ex suppositona sat de-C a creti,
39쪽
18 De my sterio Incarnationis,
eteti, vel promissionis non possit Angelum, v g. delii uete latione suae immutabilitatis, vel fide. litatis. Haee solatio impugnati solet, quia dominium non est saevitas utendi re sua sine infidelitate, & ineonstantia, sed solum est se itas motalis utendi sine injutia. Quare homo , qui non potest die veneris comedere suam gallinam sine peccato inobedientiae , non ideo est minus dominus gallina ; potest enim illam comedete sine iniuria alterius , in quo conssiit ratio domi nil si autem haee saeuitas est et ligata , non esset . persecte dominus e nam qui concessit usum rei suae alteri, licet voluntatie illum concesserit, deligauetit suum dominium , non tamen manet plenὶ,& pei secte dominus, quia non potest iam. vii te sua sine injuria alterius. Quare licet Deus ex suppositione suae promissionis non possit physice negare rem promissam,quia non potest physee esse infidelis e manet tamen perfecte dominus , quis moraliter pollet negare illam tem sne iniuria alietius . quae est essentia persecti do minit. s. Diees iterum , licet Deus esset obligaius exati . iustitia . maneret persecte dominus , quia adhue posset uti te sua in omni siu possibilis tiam licet non posset destiuere Angelum, v g. post pactum non destiuendi , ille tamen usus non erat tune
possibilis, sed omnino impossibilis : non post eautem uti te pet usum impossibilem , non derogat persectioni dominis; non enim est Deus mi nus per iste dominus equi, eo quod non possit ex eo sarere chimaeram ; ille enim usus est im possibilis in ordine , ad quem non sumitur perseetio dominii: sed non est minus impossibilis, ct ehimaericus usus ille destructionis Angeli post pactum Dei non destruenda: et go lichi Deus non possit illum destruere , non ideo manebit sine dominio Angeli. n. Sed contra , quia licet dominium non si s. O iluis M. ui ordine ad usus simpliciter impossibile .
N ehimaeticos . est tamen facultas in Oidine ad
usum simplicitet possibilem, lichi h se. & nune, ex aliqua suppositione si impossibilis, ut patet in dominio physico, quod est potestas physea in ordine ad usus simpliciter possibiles a quare licet
homo, qui non potest super suum equum vola te. habeat dominium physicum illius, quatenus potest illo uti ad equitandum : si tamen a Deo impediret ut per decretum essea et equitate , non diceretur homo habere dominium phys cum is s lius equi, quia licet equitatio ex suppostione ii lius deeleti diuini non est et possibilis , erat tamen simplieiter possibilis , de in ordine ad eam debet et sumi dominium phys cum equi. Sie etiam dominium morale est saeuitas motalis v tendi sine iniuria re sua in ordine ad usus sm plieitet possibiles e Deus autem in praedicto ea su non habetet hane facultatem moralem in aliquo vita simplieitet possibili: ergo non haberet persectum dominium metale. Manet ergo vera illamatot supra posta, sellieit si Deus obligaret ut ex justitia, non manere in ipso persectum, de plenum dominium omnium rerum.
o. Dices adhuc , etiam posta illa obligatione. Alia redi, posse intelligi in Deo persectum dominium,quia adhue veri fieatur . posse Deum circa rem promissam sine injuria alterius . quicquid poteratanto promissionem : nam licet invito homine. cui promist gloriam , v. g. non possi Cm sine injuria hominis negate , potest tamen . si velit,
si te quod homo contentiat in eius negati nem , mouendo hominis voluntatem efficacitet ad eum consensum praestandum. Quale videtur Deus iaranete aeque Dominus gloriae scut antea; nam sicut manet eum aequali dominio physeo, quia physce potest dare gloriam,vel illam negare mouendo hominem talitet quod non sit timuitus ii se videtur retinere omnino dominium
morale, quia habet inedia, quibus sine iniuria hominis possit, si vult, negate illi gloriam, quod videtiit suis rere ad persectionem dominii,dominium enim ex conreptu suo est facultas; Deus autem habet talem saeuitatem viendi re sua, venunquam res stentia alterius domini obstet illi ad aliquem usum, semper enim potest illam ira sistentiam tollete: ervo potest simplicitet uti te sua, quando libuerit, lane injutia alterius. Sed contra , quia licet Deus habeat volunt, ri. tem hominis sbi suboldinatam , de possit ab ea Pisis metieete consensum in ordine ad usum rei pimmissae r adhue tamen daretur aliquis usus illius rei, em Deus nunquam posset exercete sne imilitia hominis; non enim pollet negare gloriam
rehitente homine et ergo cum ante piomissionem
pollet Deus sne injuria negate gloi iam homini lenitenti, post promissionem velo id non possiti
non manet tam persecte Dominus gloriae seu tantea e nam antea ex dominio Dei in gloriam poterat illam negare homini renitenti; nunc a tem id non potest , licet possit eam negate homini eonsentienti, & sacere etiam quod homo consentiat tergo non maneret tam perfectus Dominus gloriae, licut ante promissionem: ergo cum non possit abdicate perfectum dominium, nee poterit etiam obligati ex iustitia. Quidam recentiores hanc rationem enervare ra. contendun tex alio capite, docentes posse Deum retinere dominium ei tea opera Chiisti, v g. lieet M a
maneat ex justitia obligatus, potuit enim pacisci et creum Christo, non exigere ab eo vitam passibi-ni. lem , si tamen ille eam eligeret, condonate ei hominum peccata , quo pacto posto iam Christus erat Dominus suorum operum , re poterat elice te ea , vel non elicere , , Deus ex justitia
tenebatur ea non exigere, & pecc.ua etiam conia
donate , si Clitissus pati vellet. Nee ideo minus Dominus erat Deus eorum operum, quia licet ineleatis dominium ejusdem rei non possit esse penes reos in solidum , bene tamen apud Deum.& exeatutas, imo de apud duos homines elle potest pro uno instanti, nempe pro illo , in quo Petrus dat libium Paulo: tune enim uterque est Dominus. Paulus quidem , quia illo instanti fit Dominus libri s Petius velli , quia tune exercet potissimum actum dominii eirca libium, donaim do illum pio suo libito Paulo e nec repugnat, tune esse dominium penes utrumque , quia licet pro tempore sequenti repugnet, eo quod tibi tum unius potest opponi eum libito alterius , de per consequens repugnat . utrumque in solidum posse uti illo libro. At velo pro illo in stanti non repugnat, de Iureconsulii negantes dominium eiusdem rei posse eisdi in solidum penes duos, non loquuntur de dominio instantaneo, quod ad eotum eonsderationem parum referebat, sed de tempore sequenti,quod refert ad
40쪽
eontractus. At veth plo primo instanti uterquertite ii dile dominus , quia sibilum Petri non potest pro iune repugnare libito Pauli, cum Petrus
pio iune velit paulum vii eo libro prout voluerit. Quale non repugnabit,esse etiam hoc domi nium penes Deum,& ereaturam in solidum,quia voluntas Dei tantas ali uid, indivisibilitet durat pet aeternitatem . di habet se toto tempore se quenti, strat voluntas Petri in primo illo instan ti. Quate stetit voluntas Petri exercentis domi nium eitea libium non pugnat illo instanti eum dominio Pauli , se nec voluntas Dei ea ereentis
dominium, pugnabit cum dominio Chiisti ei iramat operationes et ergo de primo ad ultimum pethujusmodi pactum non abdicat Deus a se dominium operum Chii stu, Quod autem huiusmodi optio.& pactum obla D. - .s dum suetit Christo a Deo de facto, probant ex
D dem. nonnullis setipturae locis, praestatim ex illo id
fieri venio e in capite libri frutum est ad me , itfacerem volantatem tuam cem. Quae vel ba de Elii isto Domino ingrataiente in hune mundum,
id est,in primo instanti suae conceptionis, intellii git Paulua ad Hebr. io. quas tunc se voluntati hobtulerit Deo ad vitam passibilem; videns enim, eolpus sibi a Deo aptatum ad patiendum, ii vel let,dixi : Ecce venia, id est, libenter me offero.&aecepto evi pus passibile sideo etiam dixit et Ati res autem perfecim mihi,seu ut alii legunt, perso. Ut Mili, in quo alludit ad legem Hebi aerium,&.. qua se i post septennium fiebant liberii; si
tamen eligebant manete in servitute . per ra.
bantur eorum aures,& deinceps tenebant ut obe
dite, si e etiam Christo data suit optio vel libet talis.& impassibilitatis, vel servitutis,& obedientiae, & quia libere elegit servitutem, ideo dixit.
are, antem perforasti mihi: quam optionem, &chi sista Christi votis notem fatetur expless. Cht3sost.
xvi,3 m. Hebr. i 1. h. l. i 8. quem sequuntur ibi Euthyoccumen, ni ius, & Oecumentusi, & Hatius Anselm. in Ab. 'iqim e. D miam e. t o. ubi totam docti inam positam videtut eomprehendete et . Haee sane ingeniose excogitata sunt, & mihi Helle persuadent, Deum hane optionem vitae
passibili, , vel impassibilis Chi isto dedisse , insu
pei promissile redemptionem hominis sub eon ditione vitae passibilis: in hoc enim nullam invenio repugnantiam. Caeterum ex hae optione,& picimissione non censeo,otium fuisse in Cliti sto aliquod ius, quo ex iustitia teneretur Deus illaesum servare,alioquin non maneret Deus per secte Dominus, sicut antea ; quod quia aliqui intantis effeaeiter probam, juxta praedictam sententiam, oporiebri breviter videre, quid in ea veri contineatur, quid fatis,ut eam solido algumentores telamus.
i s. Et quidem in ptimis admitto, quod adducitur
Damnitum in exemplum, ei licet polle pro illo in imo instanti vi manviat manete dominium libit penes duos in solidui insis. - ' nam reuera pio instanti Pettus, qui dat li btum. est dominus illius, alioquin non posset illum dare , nemo enim dat quod non habet. &erinstat ex definitione domi iiij, quod est saccitas Dominiam plena viendi te sine insutia allelius: Petrus a
quia. Cui a. de Ludi de Incarnai.tem tune habet illam saeuitatem, squidem tune
potest alienare librum , ct non alienate e ergo in actu ptimo habet iacultatem utendi libro e ergo dominium. Deinde Paulus , qui aceipit librum. est etiam dominus pio illo instanti . ct si posset operati inflantanee sicut Angelus , posset tunc Paulus date librum alteti: non ergo repugnat pro illo instanti elle dominum utrumquo in solidum,lieet repugnet pio tempore sequenti perseverare
Ex quo etiam fit,cimi voluntas Dei indivis bi- i e.
litet permaneat, manete etiam Deum dominum eis a tempote sequenti ', sicut Pettus manet dominus ritimpto ptimo instanti,quo dat labium i quia seut in Petio pto illo instanti repetitur saeuitas simplieitet utendi libro sine insutia alterius, quae est essentia dominas,se in Deo per aeternitatem manet hae e eadem iacultas circa tem promissam ;quia per aeternitatem illa voluntas Dei est libera, re pet consequens nunc est verum dicere et Deus
implieitet di absolute potest velle,& non velle
promittere Christo tale ortas i eigo nune potest Deus simpliciter, & ablolute negare illud opus Cliti sto ii ne eius iniuria a nam licet ex supposistione quod vult illud sus date Chi isto. deberet
illud set vate illae tum a tamen simplieitet di abs lute potest nolle promittere,nolle oblitati, nolle date ii ne injuria C hrasti,qua facultas simplicitet sullieit ad lationem pleni dominii, licet non de- tui potestas ex suppositione, ut iupra vidimus inhumanis : ergo si semel admitteremus, posse Deum obligati ex iustitia , ct manete dominum pio aliquo instanti, idem admitterdum esset dereliquo tempore, quia in Deo etiam pro teliquo tempore pei seuerat et itidi uiti bilitet eadem sol
malis libertas, & potentia simplicitet ad non se obligandum, & ad negandum sine iniuria, licet haee potestas non maneat in homine se obliganute, nisi pro primo instanti. Ratio autem di sitiminis non est suinenda ex iri eo , quod pro illo ptimo instanti non possit tibi tum laetii cirra libium ditior late a libito Pauli.
nana reuera potest a non enim repugnat, Petrum tune velle Paulum constituete dominum libri.& tamen velle librum apud se ph3 see retinere,
imitto Paulo, ut eonstat in eo, qui contrahit matrimonium , tune enim dat dominium sui eoi piris uxori , tune facit illam eorporis dominam, re tamen potest illo instanti eommittere adulte iumvlendo tuo corpore contra libitum uxoris. tem
Religiosus tune . quando actu emittit vota Reli gionis, & tradit Religioni jus in se. suaque, po- ti stest i ine tune actu laedete jus, quod tradit in materia pauperratis, vel castitatis, &e. & habere libitum disionum libito praelatii ergo non ideo potest manete uteique dominus illo instanti quia non potest habete libitum te pugnans libito alterius ; sed quia tune habet vietque saeuitatem simplicitet utendi libio sine injuria alterius. Petrus quidem habet tune hane secultatem , quia
illo instanti potest simplieitet non date librum Paulo . sed retinete sibi, & lieet ex suppositone quod dat libitum Patito, non possit eum altetidare . potest tamen simplieitet, ct ablolute, quod sussieit ad lationem veri domini j i Paulus itempto illo instanti potest simplieiter uti illo libro
sine injuria alterius: et go in utroque reperitur desinitio,& essentia doti,inis, quae tamen non re