Epitomes omnium Galeni Pergameni operum, vniuersam illius viri doctrinam, & methodu[m], quàm accuratissimè contine[n]tis, sectio prima-[quarta]

발행: 1548년

분량: 633페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

121쪽

ationem, aut aliqua alia de causa Nehementer affectam, neruos sibi Vicinos Una secum reuellere . Porro in febribus ab ingenti ardore contractis, conuulsiones accidunt,ob solam siccitatem insigne Universi neruo si generis in phrenitide autem, o pricipii neruorum inflammationem. Caeterum quum corporis parte an terius tendutur, symptoma dicitur em prosilio tonos: 'uti Verbiosterius opisthotonos at quia in tritq; latus ex aequo inclinant, tetanuS Igitur conuulsiloneS,a siccitate ortas minime curadas susceperis. Nam qui iis sunt affecti, citissime intereunt. Quae et vel ab huanorum copia Vel ab inflami natione trahunt ortum, iis sit plenitudinem Vacues, aut ii ammationi commodis reinediis succurras, mederi poteris.

M E N I DE MORBORUM TEM P. URIBUS. LIBER UNUS.

Opisthotono

citate non reis

cipit curatiotaVOD in animalibus aetas idem tepti τοmpii inor

m morbis Iignincat. Etenim quemadm ratur ietati anidum ipsi nos geniti ad Vigorem Vsset ala imalium. gescimus inde iani contabescere incipie a tes, ad extremam Vsi corruptionem declinamus, si1 omnes aetates pertransiituri simus: ita sitia' esuli morbi a prima ipsorum constitutione ad statum si increscular,donec pro auginenti prioris portione decrescentes in totum diuoluantur. Hoc tamqn dilfcrimen interest,ranimalibus quidem, quum sint cor PQrR proprium generativis tempus praescriptum est, Tempor moequ. Omnes ad Vitam necessctariae partes figuratur for- QxVm. h. xR

mantvrq, morborum autem, quusim accidentia cor quomodo dis Porum nullum huiuscemodi tempus est pnnitum, sed ferint.

122쪽

Morborum gera prima statim generatione augeseunt. Figurationem .m dis 1 in itR P generatidem 1, ,proprietas corporum postulat: dam templi, ccidentia autem ipsorum, quum nullam figuratione praescriptum desyderent,statim Vbi genita sunt, ad incremetum fesinant. Si quidem phlegmone exempli gratia Uur Iprimum inceperit est e, huiuscemodi peciem habere Videtur, qualem habebit ubi erit maxima sola autem Phlegmones magnitudine differt. . Porro pars phlegmone obses---ψ si calidior seipsa evadit cum tremore maiori, ite dOlore,& tensione. Sed haec parua primo aditu sunt iii de autem ad magnitudinem quandam non omnibus aequalem increscunt. . Postea verbaut discutitur remediis tumor ipse praeter naturam,simulta illi dolorat B calor resoluitur: aut certe in pus conuertitur Tepus tam nullum inflammationis generationi singula- riter proprium tribuitur,ab eo quod augmenti est, ii ' uersum. Febris etiam qui calor praeter naturam est propriu distinctumq; generationis tempus no habet. Sed ubi corpus primum calidius si antea febrili calore vigor insilui siςri Ceperit,inde aliud ,aici aliud tempus affectiois in

iis rebus est crementum excipit,vstb ad perfectum vigorem, que

magnitudo in singulis rebus summam es e magnitudinem intelli-ψm ηδ gimus. At verbirincipium specie quadam incremen ii Q Q pQst ipsena,diuersiana esse demonstrare conabimur. μ' *φον Etenim mitium uniuscuiusm morbi esse cesseerunt Veteres,non primum illum simplicemq; insultum, duntaxat sed temporis longitudinem latitudinem, no/Inciementum, Riu rinam ipsi tribuerunt. Post principium ipsum Siam, collocarunt ascensum: dein, statum:ab hoc declinatio

Declinatio. nem. Ex quibus sane temporibus circuitus morboruoxcuitu quo constant. Ipsorum autem circuituum nonnulli descri- Cthei ues ei. Qui tur noris Viginti quatuor: quotidianim vocantur: tiani. aut quadragintaocto , hoc est duabus diebuso nocti- Circuitus quartus,Vocanturq; tertiani. Alios quos appellant quarta

Ri nos septuaginta duarum horarum tempus describit

123쪽

At hi circuitus omnes, aliquando ad integritatem per Ueniunt Vim quotidiana,tertiana,4 quartana febri: interdum ad declinationem solum, Vel propius ad integritatem vel longius ab illa accedent. Igit in auspitiis tertianae febris qua exepli gia propono' horror 'v'η D

mediocris oritur. Dein cum maiori horrore κtrem omnia refrigerantur. Postea Veroo rigore,& frigore concutiuntur plurimete corporis partes. Qii tempore pulsus durior minorq qpriusi, redditur necno In cotractione Velocior Praeterea quies post cotractionem fere maior contingit post dilatationem, eodem cum

illa o saepe priori aequalis o si aliqn inaequalis Atm haec sane κ ii, quibusdam tertianis, curriculo duarum horarum aequinoctialium solet saepe cotingere in aliis aute longiori vel breuiori interuallo. Inde pulsus maior simulo celerior, densiorq; fieri incipiens, sensim singulis commemoratis icrescit statim' aegri calidiores gantea redduntur In summa inaequalitas quaepia non mediocris in corpore per hoc tempus exuperat.

Aic hoc sane est secundum tepus a primo illo in quo eYpriori statu fuit niuersum corpus refrigeratum pulsus lue in contrariam constitutionem mutatus. Ubi vero febris as integritatem desinit, tunc pulsus ad naturalem statum reuertitur, si qua fides habenda est sensibus. Primum ita 1, tempus totius periodi est, quo corsu cum praedictis mutatioibus pulsus inalserit Aliud ab hoc secundum est .Pod pulsum & calorem in contraria mutat, donec tota corporis moles aequabiliter concalescat. Post hoc tertium quo calor etiamnum augescit pulsibus magnitudine, celeritate,& frequetia ei respondentibus. Quarta constitutio post tres comme moratas conspicitur omnibus an dictis aequalem sibi magnitudinem pro sensus nostri iudicio seruatibus. Ad haec quinta alia, quum iam calor manifesto decrestit:halitus autem per cutem excernitur, pulsus 1 ad

124쪽

naturalem habitum redit, reiiciens omnia, quae prasternaturam in magnitudine, celeritate, frequenti duritie Is conquisierat. Hoc tempore plurimis ipso masudor oritur. Post hoc autem intermissidis, siue interualli tempus succedit. Igitur primum tempus integri . tali cohaeres,quod frigoris iensium praebet principia Vocetur. Secundum Vero, quod frigus paulatim deponit,tempus inaequalitatis dicar . Ab hoc tertium, aequalis incrementi. At quartum pos hoc, cosistentiae. Um tum imminutionis. SeXtum denim integritatis. Qubde bii ' hi igitur se n. temporum differentiae in tertianarurn pora sex descii aliarum p intermittentium febrium circuitibus repe-huntur qualia tantur,id sensu vel multitudo imperita iudicat. Nihil

reperiuntur' tamen obstato alium quodammodo febris circuitu I. I ' in duas sed maiores partes diuidere: Unam iriniae ac

nem alteram, quae indeclinationisin insultus se cudete

accessionis medio consistit. Quod igitur ab Hippocraτ α γ' te dictum est, in accesssionibus abstinendum ei e pro

Q Iaaccessioni intelligendum existimo tempus a primo insultu,vs ad ipsam declinationeni. Porro clarioris doctrinae gratia omne id quod accessionem sequitur,

remissionem vocabimus: qua uis in intermittentibus febribus, remissio ipsa ablatio etiam dici meretur. Divisimus tam febres desimetes ad integritatem,qridia. . . na,tertianam, quatana: quaa singulae sex distincta soreeitatientium iuntur tempora. At Ver quae non intermittunt inter eriri temporare, in qui iam tantum soluuntur ab eis nimirum solara quino. integritate remota. Quarum sane nonnullae quotidie acceSssionem habent quaedam tertio quom die Quae ver quarto habent non frequenter,sed raro euenire viderat. Vtpote quae anagna e parte ad integritatem desimant. Ad haec febrium quotidiana* tertiana ,

raro uiuenitur quartanarum, quet ad Integritatem non delinunt duplex species est. Quaedam nani magnitudinem,cele-

Cotinuaru fehriu se remittetium species. Quartana non intermitten

125쪽

Synochis febri

bus nullum cirac

ritatem, frequetiam, ait duritiem pulsus deponunt: 4luaedam autem reliqua tria ad naturalem statum deducunt a conseruant celeritatem hae magis, illae minus. Verum in quibus febribus citra sensibilem systole, ac cessitonis insulatis accidit, tria tempora in Unum recidere est necessarium, totum cI, disses ad statum fieri icrementum. Nam Vbi non adfuit cospicua systole, ibi nec inaequalitas adessὰ potuit Statum vero nunqde fur ei nemini sed semper senssibili aequalitate in omnibus febribus aliqua diu permansiisse. Insultum etiam millies sine dictis conspexi symptomatis. Quibus febribus nullus circuitus adest, ut iis qua synocho Vocant, nec ac uitia a deecessio quaedam omnino est,nem praedictae partes. At proinde ne ptamen hae quom secundum diuersa tepora totius mor accestionem. biparticulas obtinent aliis ni odis innotescenteS, MPacceSssionum tempora. Sed nunc tantum de febrium circuitibus isu, non complicatis sed simplicibus no- - . V Mistionem D. Dis habetur ermo. Aduerte autem aliud ite liceri: hilum differre aliud inter se complicari. Semitertiana quippe e X mi a complicatio scella&temperamento quotidianae&tertianae febris ne earundem.

oritu T. Potest tame ipsi semitertianae copulari alia sim 'ς I

ple X febris, Vel tertiana, vel quotidiana. At huiusmodi ' a Varietas minime ad hunc librum pertinet. Caeteriim αognicis singularum febrium temporibus , facile com plicatarum tempora cognoscemus. Igitur de simplicibus dictum ab ude quum sit, de commistis deinceps disseram: in quibus interdum horrificus insultus quidam contingit, omnes principii peculiares notas habens, ptet rigorem: quavis interduino huius quandam ima ginem repraesentans. Siquidem vehemens horror,Vel aliquod rigoris initium, vel paru' rigor Videri potest. , At exactum rigoreat, qualis in tertianis, quartanisci, Vst febris miscellanea cuiusmodi semitertiana existit 'g' ς φ

non recipit. Vbi igitur signa quaeda iecundi tempoOS, de ianeiacie, febris haec praemonstrarit,initium rursus alteriuSinu bribus.

126쪽

Semiter lanae febris accessio nunq; integre desinit. Semlterilana febrem inualescere maxime Roma. ius mores pa quatuor.

GAUPER. DE

sionis horrificumessicit quod nonnulli repetitionem appellant. Aliquando hoc secund molitur: quibus- da terti,facit Deinde vix aequabiliter simplex redditur,adisset statum increscens. Haec febris ad integritatem nunqdesinit . Nam permultum temporis sim ad vigorem habet: declinatioemq, sine perspiratu sensibili tantum abest ut integre cum sudore soluatur. Quemadmodum igitur a primo insultu accessio ad vigorem Vst, multo tempore peruenit si a Vigore paulatim minuitur Dideo 1, postridie altera accessio aduenit horrinca quidem illa,sed quae non item cum priori repetitioes habeat. Porr haec accessio ad Vigorem etiam longo tempore ascendit, nec exiguo inclinat: atm ob hoc ipsum tertio die,eadem quae primo acces.sio invadit: postea rursus, quarto similis ei qua secundo habita est id, perpetuo ordie Hanc igitur febre, quae maxime inualescit Romae voco semitertianam. Sunt & aliae durirentiae particulares febrium multiq, alii circuituum modi differentiis particularibus Variantes, quos ex industria omitto,ceu nihil conferentes ad praesentem comentationem Atm hactenus de particularibus morborum temporibus.

militer ac animantium aetates consydera

mus. Qi μή unum quidem &ω primum,l generationi ipso tribuitur Incremeto ita secundum: Tertiu vigori Quartu denim

declinationi,si aegri saevi futuri sint. Nam si vel in asce

127쪽

su vel statu decesserint,liquet talem morbum nori oῖa tempora pertransilii . . Ridiculum autem fuerit,primu tempus primae accessionis,totius morbi principiu exi stimare: quum nimirum pricipium morbi ad praesidia nucipianter ferenda Vtiles praebeat indicatioes. Ad id principium 'i'dpxVii relpiciens Hippocrates ait Inciplentibus morbis, ii si praebe indiea mouendum videtur,motae consistentibus Ver, prae riones stat conquiescere Fraeterea non minus absurdum fuerit,morbis qui intra diem soluuntur septimum,& iis et Prorogantur in annum, aequale principium tribuere. Ostendimus aute primo libro de Crisibus,totius mor Principia morbi principiumcipsius cruditatem existere. Porrbinfla hyxψtiv , ramationis principium,totum illud tempus existit, quo sanguinea substantia pars affecta repletur. Quum aute inflamationis influxus cessauerit & quod in particula continetur pu lμῆ PRtrefieri ceperit,calor UIdam ob putredinem naicit, di fustio magis propter calorem.Vnde etia spiritus generatur,atq; ob haec ambo particula magis ci ante di

stenditur,etiam si nihil influat Hoc igitur secundum te

pus, est inflammationiSauguentum. At quum humor in pus iam vertitur,maximi tunc dolores parte ipsam 'corripiunt. Nam in puris generatioe dolores, febrisq; Naagis qprius,infestant. Vocatur autem hoc tempus aegritudinis vigor. Quod si humor in pus mutetur Uel digeratur minorem tumorem allaesionem effciet: huiusmodiq; est declinationis principium . Sic itam minflammatione tempora diuidulumnec secus in febri, quae ab illa trahit ortum . At quae ab humore citra in pes, in in is,

flammationem oritur, molestantium humorum cru morum putre

ditatem pro initio habet .Hi Vbi concoqui incipiunt. Re rimili ,

initium finitur,aim ascenius siue incrementum aduen p ' Σ' - tat. Vbi ver maxime concoctio perficit, vigor adest a d Qua declinatio e vestigio sequitur, dum symptoma situm magnitudo δε humorum copia est repressa re- sat autem humorum modicum,adhuc concoctionem

128쪽

Vlcerat ora de*derans Vlcerum quo clyeadem habentur tempora. Primum nanq3 sanies aquosae,incoctaeo tenues ab ipsis defluunt. Dein pauciores,ati craSssiores Postea iam pus tenue. Postrem minus quide copia, sed crastasius,& albidum magis reddjtur. Quemadmoduli apparet etiam in pleurit ideo lippitudine . Quare nullus

morborum solutorum existit, qui non haec quattio P icUrrat tempora. Non rameri ex quodam alio si crudi Tempo=imo tali. concoctioni indiciis , quae ex recrementis dehori non ali prehenduntur, cognitio ipsorum constat Etenim flu- de cognosci, xionum quae ex cerebro per palatum tiares fiunt,

nidillis tenueS li, necnon copiosi Macres, qui fluunt humores apparent. Nam extremam haec cruditatem signi Mat. At concoctionem portendit, crassitoro minus acris modicusq; humor descendens iam Vertaquemadmo Idum in aetatibus,non ipsum Vigore modό, ed omnia quatuor tempora latitudinem habere comperim', silc etiam particularium accestionum, ac totius morbi Vni Temperavni uersa tempora, latitudinem mometaneam sortititur Mers morbQR Uigor tam tum accessionis, tum totius morbi sensibim h aiida di rempore absoluitur. Igitur Uniuscuius' morbi pro-tiuntur prium quoddam tempus generationi existit interim sensui manifestum interim nlinime. Post quod rursus augmenti tempus aduenit, me id aeque manifestii Horbi cuius t in omnibus. Post haec, Uigoris sequitur lepus, omni generationi vi no sensibile. Qubd si fatus futura sit, declinationis etia. I ω' tempus sequetur, hoc sensu subiectum quum nimi

Tempora i , rum amplam latitudinem habeas At ver morborutius morbi, qui non soluuntur, duplex natura est . Nonnulli enini Rim et ipsorum praeparationem habent Ubi exacte illam ab

tibii iuuit Oultdmnia coniequuti: alii eX eorum natura sunt, qnatura dupie soluutur: id quod ei in aegri perniciem accidit . . Hoc . ,' ' autem contingit tripliciter . Nam aut propter aegroti tium inicie cillitatena,vel propter prophiam vehemen

129쪽

tiana Vel propter Viram qi, priuSperimunt, qsoluant. In niuersum autem, nemo seruari potest, nisii natura eruati nemor superauerit morbum nec perire nisii illa morbus pro PQtς ii iis . strauerit. Igitur morbi singuli ex sua quidem natura, si inbiba fel magnitudinem quandam possident: quae Vel supra i petite nisi illa res est, Vt eas opprimat Vel Viribus aegri imbecillior , morbus Ir v ab eis superetur, Omlaibus probe euenietibus. Pro rarauerit,1de quum supra vire fuerit, homo prorsus morietur.

At morbi tempora tunc parti misimili modo cum praedii μι 'dictis sumuntur partim dissimili. Siquidem initium similiter in morbi generatione constituitur. Ascensus v se autem ,haud in concoctionis, sicuti in iis qui suo eriti tessimi futuri sed in cruditatis signis, letalibusq; consistit. Ergo bene colorata urina 4 mediocriter crassa, 'ΠΠη pix Romnium optima exiribit, quantum ad colorem c con 'sistentiam pertinet. Conueniet alit praeterea, Veleneo

Tema, vel nebulam Vel hypostasim salubrem adelse, utcunq; morbi natura postulauerir. At cruda Urina est Pi in eradala, quae nec suspensum quicq, nec subsidens, nec nebu- indicia. lam habet immo quae nec crassitiem aliquam,nec pab riori ri I lorem a sumpsit, sed alba est,&ossistentia tenuis, aquae speciem referens drisi si aut nubecula , aut eneo re Vrinae lex li , ma, aut hypostasiis nigri care videatur, talis urina est les Q talis quemadmodum sit quaedam similia furfuri, vel lamis in ea videantur. Ialm Verbi si aut foetidissit, aut plinguitudinem oleaceam in se contineat, mortem minas. Haec igitur sunt Urinae, magia morbi notae magnum

etiam eis morbum cognosces si sputum pleuritides ii 'I' 'peripneumonia laborantibus Vel nigrum vel, fulva Vehementer Vel spumas, Vel impense foetidum fuerit: vel nihil omnino κpuatur il a ingenti dolore, Vel spiranξ dissicultate hominem affligente. Respondent his&alii morbi, qui iecur, Ventriculum qi exercent, eode a

letalium flignorum genere comprehelivia fili huiu - 1. - smodi morbis vigorem sit militer eum eo qui salubrium ' , --. Ia

130쪽

O determinare non licet. Nam illic maximae accessiones statum definiunt. Hic Vero non licen maximas accessio similiter determinare quum morbus quidei ipse a principio incoctus persistat. Verum tellectu Nimum capere oportet porro in inflammatione qua terminatur,puris generatio,Vigori terminus est: in ea Vero Quae non finiet homo etiam in eius ascesse mori potes caeterum vires validissimae vim ad extremaphlegmones magnitudinem sussicere possitnt: quae magnitudo extrema Vel in gangraenana,Vel in purpedine terminatur am Vero uno eodem , tempore duobus tribus ue morbis homo infestari potest quorum ali iam inclinat alius principii tempus adhuc,Vel augmenti primordia occupat: tertius plurimum auctias est. Deinde hominem mori contingid non propter inclinan-α rem vel nunc incipientem,sed ob Vehementer auctuam e Qua de causa, tria facultatum noHTum corpUS rege Iii; ' κω trum principia summe consyderabis, rio nam statu

las, quae naturam quidem propriam habent, sed ab ibus principiis reguntur.Nam ex hac speculatione,primum siue Unus,siue plures in homine morbi sint, ii UenieS. Proximum est,cuiusci propria tepora ad pra et n. - . . sidiorum inuentionem necetria inWicere. Etenim cir ca initium 3 fines, omnia imbecilliora sunt in vigore fortiora quae haec intercedunt, medio consistunt ordine. Igitnrin vigore, quod mitigandi vim posta sidet,in curatione praepollere debet:in principio &ί- ne, quod vehemetiam habet. At media tempora, prodi '. Hananiorum proportio capiantur. Nel enim quam

stitui iuxta . qui Victi S rationem instituer, inuenire poterit, neci sius moihi te, Un nutrire,sine certa temporum distinctoe Etenini'

PQIR si vigoris tempori, etiam sine alimenti exhibitione

SEARCH

MENU NAVIGATION