장음표시 사용
151쪽
Iam vertamembrana: dolores in latitudinem proten Membranataduntur: Videnturq, esse aequales, runiuersum illarum 'me,
Corpus aequale existat. Semper tamen ubi intenta par ricula sensu acutiori est praedita,ibi Vehementior infestat dolor. Adhaec pleuritico monnulli iugulu dolent, porrecta m hunc locum succingete costas membrana.
Aliquando ad cordia descendit dolor, percepto ipsi
sensu in septo transuerso: Utpote quod necessario mouetur, quum pleuritici respirant, idq; magis si caeterae ipsius thoracis partes Ubi enim Cluti radi doloris is ouiliis Iri, consistit in latere tu laborates, musculis qui illic sunt, festante tes . respirare pigritant ac proinde soli septo transierso re rario apsa pra, spirationis munus committit natura: quemadmodum ' ς'
an bene Valentibus, qui leni, ac minam VIolenta tuntur respiratione . Igitur quum in internis partibus lateris inflammatio aliqua oritur,septum transuersum intentum impensius dolet. Quum Verbin supnis,tunc iugulum potius dolor infestat. Vbi ingens in hepate infammatio oritur,aut Ubi ipsum est induratum dolor qui tunc iugulum in dextra parte infestat, cavae Venae Doro ab ωκε magis qmembrana tensiionem sequitur. Quod aut malo hepate. membrana quae ossibus adiacent, dolores profundi solo mῖbra
sint di Veluti doletium ossium quandam imaginem re
ferant haud quidem miradum est. Proprius autem a Dolo a maeteriae venae dolor extensae secundum longitudinem imae. corporis,Veluti chordae cuiusdas speciem refert, nulla grauitatem inducens. Porr&Vlcerosus dolor,noso Dolor vicero lum ad cutem sed ad imas quom partes, ut ossa,exten ' fitenditur. Pruriginosus autem ad solam pertinet superficiem non tamen pinarib,pro ratione ipsius propria, sed per accidens, Ni nimirum cutis omnes sibi subie cratis supctractas partes spissitudine superet. Horum ergo dolorum omnes subdi, Uteri propriae dispositionis est accidens Fiunt autem a Jyi pari Di, quosdam humores acres: tantumq; ipsi inter se, )'μμquin tum dispositiones a quibus oriutur,dissident. Verum
152쪽
quia crebro dispositio pruriginosa ulcerosam antece dit, necnon soluta quiescente i Viserosa in prurigino iam flari transmutatio a silalet, inde est ide ipsis scripserit in dismacte atm confuse Archigenes. Qui quide orpynges ubi etiam ait . pungetem dolorem in profundo esse perperam hallucinatur quandoquidem ad membranas is non ad imaS partes proprie pertinere videtur. Similiter ubi infixum dolorem vocat , quum sinus ac cesserit, sermo illius absurditate non caret. Quippe si- m 'Rid nus cauitas quaedam est quum partium antea coniunctarum,astera distat ab altera. Ubi igitur fluvione im-
- pletur ira Ut adiacete partes tendantur tunc tensi-
in accidat uum dolorem lentiunt laborantes, non quadem Iongo spatio porrectum, sed propriis limitibus circui criptu. Praeterea dum ait hepatis dolorem inhaerentem , hoc est eodem in loco permanentem,existere, an non etiaveris contraria profert f Si quidem hepatis dolor, si tapiam alius,Vicina corpora, ad cosensum perducit. Na
adducit senteriam excirat: nec raro nothas costas infestat. Poerbinter vehementer respirandum nonnunq grauita intem in dextra praecordiorum parte sentimus Caele Hepatis inflam si id citra febrim eueniat,aut obstructione aut duraud mationi neces spositione hepar laborare, coniicito. Nam Vbi flam-
rere oporter an singulorum locorum, quomodo cura ramciatur,propria signa inUeniri possinat an pro affecto tam ratione alaerentiar. Deinde,Vtrum singulorum affectuti propria sua signa an circa qualibet partem varientur. Postea verbἰκpedit loci simul &4fs 'asin m sis ctus memores signa ipsa perstringere. Veluti si ita accst '' - - Im der: ut pulmo inflammatione laboret,tanta spira s
153쪽
Ialaulias orietur tantaq, angustia, Vt suffocari laborantes videantur, ac recti sedere conentur,quem affectum vocant orthopiaceam. Quin etiam calidam sen Orthopnoea.
Eiunt . eκpirationem id, maxime si erysipelatis parriceps ipsa inflammatio fuerit quamobrem ubi pluri-mtim efflant,iuuantur, inspirare ab udanter frigiduaerem desyderant Sputu verbipsum modb hoc, mod alio expuunt colore tinctum. Insuper grauitatis cuiusdam thoraci incumbentis sensum saepenumero aegri percipiuntrac dolorem exum ad ipsum peruenire,& ad pectus,& ad spinai Praeterea febris acuta ipsis adest. Pullium ver,habent qualem in libro de Pulsi1b diximus. Similiter ubi membrana costas succinges est inflammata, ut febris infestat, simul is dolor pucto. rius una cum spiradi dissicultate alagna etiam ex par Pleuritidiqirae te sputum colore infectum apparet haud secus qua pe ii 0 P 'mpneumonia. Igitur utrunci; affectum respirandi dii icultas necessarib co sequitur eo ir affecta particula spiritus instrumetum existat Oritur autem febris,& propter affectum ipsum calidus enim affectus est inflam-rnatio )&propter possitum. Namo pulmo,& succin-Lens costas memorana prope cor cossistiant. Sic etiam
tussis ipsis ut spiritalibus conuenit. Sed quod aliquid expuatur , id ab affectu procedit. Quippe iam Osten Infirmatio bladimus omnem inflammationem ex affluente sangui ex affluenti fit
Referti Quapropter si biliosus sanguis fuerit, flavum ' λζή aut pallidum erit sputum: si pituitosus,spumans can bis. Σου didu. Si melacholicus, aut nigrum aut liuidum. Si nihil diue .lao infecerit sanguinem, rubrum. Qwn etiam in late-rali morbo saepenumero magis biliosum in peripneumonia verb magis pituitosum sequi sputum consuetiit. Qusd autem inflammatarum thoracis partium Qxcrementa, per asperam expurgentur arteriam , in Thoracis piramus a certe est cum positus earum, tum formatio su inflariata e
154쪽
ro Vetriculus duos habet meatus ac quod in eo Vitiosum est,supernatare solet,Vomitioneq eiicitur: quod autem in intestinis subsidet deiectione vacuatur: Veluti
Cerctfimae renum Vesicaeci, excrementa, metendo excernUntur.
mra pex RVM Nam quae redundant in cerebro per nares praecipuer
ui nonnun per palatum laures exterminantur
Sedes assiecta Sedes tam affectae dignoscunturo ab accidentibus et unde dignosci ab actione laesa & ab excrementorum qualitate . a P ox tumoribus praeter naturani & a dolorib',ewa coloris vitio, q sequitur,vel in uniuerso corpore, Vel in naquapia parte,Vel duabus, idque maxime in oculis lingua: quibus addere poteς etiam eam affectionem,qua per consensum affligit. Fit aute in hisce omnibus exercitatio ubi particularia sub eandem viamo rationem ducuntur. Insmis igitur intueri oportet,num sit actio aliqua laesa Quippe cum ipsa proprium aliquod instria mentum assici necessie est. Deinde ubi actionem esse laesam perspexeris,ad modum laesionis accedendo 'corisydera ad quem affectum proprie ptineat Postea partem affectam expende num tumore quodam, aut dolore infestetur,4 quidem accurate curusibet horum speciem inuestigando .Fingamus ergo, Vt quispiam ii ter respirandum,in notharum costarum regione doleat. Non protinus hunc esse pleuriticum suspicari debes. Sed in primis quidem an tussiedo aliquid expuat, consyderare. Id enim si coloratu Videris tunc aegrum dices esse pleuriticum. Quod si tussiedo nihil omninoeXpuat fieri potest ut nihilominus pleuriticus sit ille et dem sed inflammationem habeat incoctam adeo, ω paetam,ut nihil ab ea foras eiici possit. Fieri quom potest,ut ob hepatis inflammationem dolor in iam dicta sede excitetur.Caeterum excusserentia pulsus, ex deientiis, a ui e stionibus,eπ tumore praeter natura ex grauitate &tico,quomodo pondere,ac deniq3 ex aliis notis,quae hepatis inflama.. emam. tioni saepe solent accidere iecorarium affectum , Pleu
155쪽
ritico licebit nobis discernere Verum 1 huiusmodi dispositionibus, solidum firnaum, discernendi indictu,
Per omnetempus morbi a pulsu sumendum est deinde tractu temporis, reliqua etiam cons*deranda. Nam S linguae,&Vniuersi corporis color alteratur ubi e Mepare me par Vitiatum est. Sicuti rursus thorace affecto , incre ' 'scit tussis atm sputa cernuntur . Distinguendi tamcn Arfectus prima sunt interim affectus qui primarii dicuntur, ab iis qui os ab iis qui per consensum affligunt. Nam si in pleuritide vel per per consensumpneumonia delirium aliquod incidat, existimandum in , s. est principem animae sedem inqua&scientia, opi Animae princiis Nio,&cogitatio consistit, consentire thoraci atm ob pis sedes nacam necessitudinem assici in aliis autem affectibus Vt is,et Ru pex ς
in lethargo&phrenitide minime consentire sed labo ς' μ' rare affeAu primario undios vero assici Vbi propriarum ipsius functionum aliqua oblaesa fuerit PropriR p bb iis minuenim functiones dico, quae a nulla alia parte ut instru etiones cerehramento fiunt. Nam re vera & videre animam,& audi quae dicanin.
Te,haudquaci negandum est sed videre oculis δε audire auribus. Atqui, cogitet reminiscatur, existimet, eligat,nem oculis,nec lingua , nec alia quapiam parte utitur. Vemmc dux sensu sin voluntarii motus se Origida pius
dem habeat in cerebro quod ii cerebrum contςg tu siere ei cerebro. menyngibus,alibi a nobis est declaratum. Si igitur per solum consensimIcerebro affecto, illa pars quae primi Mequum pestiuo affectu laborat,curata fuerit priusti cerebro pro constitium m. pria aliqua dispositio eueniat, nullum in ipso accidens δ ις- relinquetur. Quod si ex consensu permanens aliqua in lipso dispositio remaneat non solum parti primari bas .
o. s s, Cerebri&eius sectae sed capiti quom remedia adhibenda lunt. Qua mnifanis asia propter exacte definire Vtrum cerebrum, an membra festibus eadenae ipsius primitive afficiantur haud magnam utilita succum medetem afferre potest, quum in utram dispositione capiti . - ' L . succurratur eadem medendi ratione. Praecipue Ver iri imis est is danda opera est,ut morbi essentiam deprehendamus Dost ia.
156쪽
qua cognita facilὲ nobis licebit per contraria curatio: rati ne Periem moliri. Itam non latum affectum locum, sed careuiuio, a semetiam inferentem noxam con*derare oportet . Vt exempli gratia delirium est eius actionis sympto-ma quae a loco mentis copote prodit similiter sopor stupidus: sed a contrariis causis oriuntur. Siquidem ScDcllia.&MeL Vigiliam,& delirium, causa potestate calida essicit Attiaea causa a quotquot somnolenti seporisiq; affectus etaistunt, omlida riuntur ne a frigida causa proueniunt: id quod ex medicamectus otiun u i Qrum natura plane discere licet. Quippe frigida stu- causa Digida porem soporemq;:calida vero vigilias varias mo-Vinimciacius tiones inducunt.Tenuis etiam vicius ratio, &Vinum Uducit',igi meracius, vigilias pariunt, praecipue si vinum ipsum fuerit suapte natura calidum,aut etiam antiquius UaICalida eis LMς Etenua calida causa motum excitat, ob id 3, vigie ita taetri uas aifert: frigus aut ociosum,4 ad motiones pigrum Frigida cursi reddit animaliqua ratione somnum soporemqi conci 'Ut πης iat. Igitur qui haec intelligit, quum per ardentium fe-
brium Vigorem hominem viderito vigilare,& delirare deinde inclinante iam febre,& dormire, & reae sapere in capite nullam propriam es e dispositionem, sed a febris abundanti calore delirium fieri, perpeder-uitu, duiud. Qijppe tunc affectus proprius putanctus est, tuum per
putandus sit. manere in parte quapiam conspicitur. At ubi pars aliqua simul cum alia sic assicitur, ut irritata quid Vna, altera infestetur vehemelius: remitti vero irritatione, Arestis per quiescat eam per consensum assici putandum est. Sic consensun ii etiam contingit, ut quum febrium accessiones inuade Reees,ion. s. re incipiunt,sopore laborantes grauentu et eo tem-haei inuadete. lore cerebrum sit vehementer refrigeratum alio- eur aegri corri qui paratissimum, Ut noxam eiusmodi subeat: Putua sopor quum nimirum frigidiori inteperie sit praeditum Gignirt i autem sopor Velab intemPrite frigida vel a pituita
157쪽
cras sedes, curandos i illaru affectus Remediora accurata inquisitione est ocius Caele Vςnti MI
vera demostrarum per artis exercitatIOnem com tione paratur, pert,eam remediorum inuetionem, in iis quae Haro quae ex Vera demonstratione oritur, contingunt,l5-
in iis quae rarδ contingunt,eκperientiae longe praesta TV V re.Nam experimenta dutaxat sectantes medici no ea quae rar3,sed'tiae crebr,accidunt mentoria & imita itione assequuntur: Qu9 circa dilpositionum rartaeue nientium,non solum curationem, sed praeuenientes et notiones ipsarum,negligunt. Ego Verbsemper inuesti 'D. gare studui, quae nam sedes vel assiceretur ipsa vel alteri consentiret. Quumq, eam inuetani esse arbitrarer, tunc ad dispositione eius inuestiganda atq; ex trism, biotius curatiui generis indicationem samendam, ac de nici remediorum qualitatem,qualitatem idoneamq; materiam comparanda,ine accinxi haud neglecta in- terim. tatis, natura temporis,regiois aliorumq; id genus omnium contemplatione leprehendi Rutem ' Amsi is possunt affectae sedes ab excremetis,ato ab iis quae RG ucla deprelie
fectis partibus adnascuntur,necnon a sunctionum no datur. ma quibus connumeraturo color praeter naturam,fi
guraq; i Veria ubi nulla mihi pateret alias Via, sola functionis laesio fuit satis,ad inuentionem affectarum particularum. CAP. II.
Uum autem exoletam cuiusdam memoriam ro quaesiuit εrestituere conare , primum quidem apud me syderanda.
158쪽
xa a GAL. PER. DE ipsum inuestigaui quae na pars effer affecta, cui locali
vmn. adhiberem praesidia,prius Videlicet uniuersi corporis vacuatione praemissa , quod praeceptum est in morbis omnibus obseruadum Deinde qua via & ratione in-υenirem singula remedio run1. Caeterum affectam sede eam ipsam existimavi, qua princeps animi Vi cotinetur . Medicamenta autem ea adhibenda esse,quae huius sedis dispositioni reluctarentur. Quum igitur huius inquisitionis gratia consuluissem epistolam quanda ad Marsum ab Archigene scriptam,in qua iubet, deprauata memoria raso capiti assigi cucurbitulas, non iniuria sane inconstantiam hominis sum demiratus: τArchigenis in nimirum neglecto corde cui memoria ipse, ceu opus const/ntia de costnatum tribuit ad caput remedia trafferreti. Nam
titia quam ipse ad medendi rationem ait maxime necessiariam existere)consequemur utilitatis,nisi ab ipsis ad remedior inuentione ducamur dhaec si affectio Memoti obit quae oblaedit memoriam existat frigida & sicca, nullasaea causa si usum adferunt cucurbitulae admotae: siue eae incisa prigh 'R λς', scure siue intepra administrentur. Siquidem detra-
admo a tibii cti sanguinis,quae fi Vbi scarificata prius cutis tuerit esse exim ad extremum ducit periculu. At citra ullam scarifica-Cucurbitulae ionem cucurbitula adhibitae, solius excitandi calorigabs scarissς-- gratia,tiles en censentur. Quippe attrahut ad sese hu
biiu, kes zi 'ore X nao: id quod magnopere aridae dispositio ad
caloris ratia uersatur. Porr rationalem animae vim in cerebro:visunt villas. rilem irascibilem ue,in corde appetitoria denic in te Amm faculta oremitam esse nemini non persuasum exim mo id qc
sed ,' i huis YVie Vulgarium sermone indies discere licet Fatua is siquide aiunt carere cerebro: timidod pusillanimi, cor nivo erosum deesse. Tityo Verbiecur ab aquila erosum,non solum secur ab rila poetae,Verum etiam pictores,sculptores 1, fingunt Neua tibii. Is Vςrb,quemadmodum si ratio laedatur, saepenumero saepe memoria contingit di memoriam : sic si memoria vitietur,
159쪽
ratio ipsa quodammodo etiam labefactatur: Utpote aedi contingi tactionis Vtriuscia noxa procedente ab eadem disposi Vt econueris. rione. Quae ubi vehementius intenditur, simul cu memoria ratio quoi omnino deperditur. Ac talis quide
affectio stultitia Vocatur . Sic in lethargo etiam in om ' nibusq; soporosis affectibus,rtrael stimul pereur Rctj pHis inferi,nes..ubd autem affectus hi a frigida intemperie Oria petie anima tur, quae animales actiones omnino torpidas reddit,sa ies actiones redneia vel exanimalibus ipsis, quae perfrigora latere co dit omnino torguntur,satis liquidue constat necnon e frigidis tum
medicamentis tum cibis. Lactuca quippe,graues indu L .e, cibo,cit somnos, si multam quis ipsius illitatem ingesserit, em gignis Verum & capitis grauitates, que sitne mordaci infestat Apophlegma dolore,semnum soporem is conciliant: quibus apo tismi quibus afphlegmatismi magnifice opitulari videntur. Igitur ψςxibu coly ut capitis ardor vigilias,sic refrigeratio inducit sopo- visita quirematem biliosi calidi 3, morbi vigilias deliria,phre-- morbi inferat. nirides contra,pituito si frigidi'; ignauiam sopore l;
eficiuntlNam quod ad vigilias soporesque per morbosptinet, calida frigida', inteperies, prima sibi facultatevedicat: altera vero ab hac ad humiditate ariditatest; refertur. Balneae siquidem, eo v madefaciant caput Balneae cur so soporifera sunt. Haud secus vini moderata potio om pQ ' . . nes 1, cibi humectantes .EX aetatibuS etiam puerilix sumpstim indu lem,ob humorem est amnolenta Senes ver ob ari est somnum. litatem, vigiliis vexantur. Omnia igitur haec argum Pueri cur meto est epotiunt ad animi tonauiam inducendam humi nole' h
ditatem praeter naturam obtinere secudas partes ri ie,.giditatem verbiriores Caeteriam ut humiditas sola, si abundet logos profundosq; semnos inducit ita ariditas sola vigilias. Qusdsi frigus cum humore intendatur Vehementer, porem stuporem 1; constituit sine hoc verbi memoris nocet Iustitiamq; inciscit Stultiscvncla Quum itam non solum in frigiditate humiditate J, Ue oriatur. Tum etiam in ariditate di calore,non paruum secundu
160쪽
magis & minus discrimen sit mihil mirum,si multifariae inueniantur cauta quae animales actiones laedere possint. Impraesentiarum autem, clarioris doctrinae gratia,rationalis anima actiones,principales irratio- Amone prine natis Vero morales vocentur. Quum autem bifariam, tib feri contingat teperies praedictas duplex quoiuhai ,. rit triuis dispositionis modus unus quidem, in humidis siccisque humoribus: alter in corporibus solidis: si
quando in eandem intemperiem cum mollibus, solidae partes inciderint. Praeterea quis ipsae temperies inter se sint contrariae, fit tamen ex ipsis interdum m xtum quoddam temperamentum ut in vigilanti so- Vestans pore, in quo pituitosus biliosusq; humor exuperant. po Ita in calidi frigidi i, contrarietate eosdem quom modos inuenire licebit,tum perissimplices intemperatias: tum per compositas ex ambabus. Quod si in solidis corporis partibus mixtam ex contrariis dispositione fieri fateamur tres sic prodibunt in Vira contrarietate intemperies . Igitur huiusmodi affecti is omnes capiti aduenire solent sed inter se differunt, non ola Cibues adhu Iussio i is arietate,aut eo ir magis minus ue intendupliciter affici ruta Verum etiam quia interdum assiciuntur ventriculi cerebri id genus intemperantiis sinterdum niuersa eius vasa aut humiditas dispersa per corpus cerebri. Accedit ad haec, quartus quom modus,quum videlicet ipsum mei corpus cerebri intemperatum redditur.
Uorum igitur vel memoria Vel intellectus pe- laetitia est in riit intellecetus enim amissio,stultitia est somtellectu am nos olaseruare oportet Praeterea, Vtrum eXcernant
quippiam,Vel ex naribus Vel ab ore, quod a capite defluat: an aridae huiusmodi partes sint. Quippe ex iis di-Membilia his, Ositionem ipsem consequi coiectura poterimus. Ubi letae, ves graui igitur Vel periit Vel grauiter laesa est memoria frigiter insae causa da est omnuno intemperies cerebri Qupcirca calface