Epitomes omnium Galeni Pergameni operum, vniuersam illius viri doctrinam, & methodu[m], quàm accuratissimè contine[n]tis, sectio prima-[quarta]

발행: 1548년

분량: 633페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

131쪽

sussicere possit aeger,optimum sane fueris,donec mor 'bus inclinet a cibo abstinere. Si verbiussicere citra cibum non possit protinus ab initio in quolibet tempo re, quod alimentum admittit, alendus est. Atm hoc, remisitionis est tempus Voco remissionem modo, secundam partem totius circuitus in duo uniuersa diuisi,nepe accessionemo remissilonem.

MEN ID LOCIS AFFECTIS. LIBER PRIMUS.

O it serentia partiu humani cor Curatio asse,poris, Variari affectuum curationem riuuin Variat

contingit. Partes igitur quae insupersi s V 2Icie corporis sitae fiant, Una cum affecti cularum. bus quibu, Vegantur, facile sensibus deprehenduntur At quae in imb corpore delitescunt,exercitatae cogitationis Virum des0derant, quuiniti partium actioneo usu,tum vel magi est rc me in arte secadi corpora. quae nimirum nos docet ac Ars secad coecuratissiime proprietatem eisentiae niuicuius m par PQ dQ et nostis. Si igitur inter tu Sisiendum, bronchium aliquod seni Viliuietieκpuatur est enim id natura chartilaginem maκimo iustippartis. sane ulcere affligi pulmone existimamus. Na tametsi Essentiae pro aspera arteria similibus sit ex brochiis compacta, tam Πς δε

grandis tamen exulcerario, sime praematura morte in illa gigni non poterit. Nec Verbiantum ex proprieta .

te e Fntiae sed κ magnitudine etiam excrementi re dies Iuba I

lecti, allectus locus discernitur. Ut sit Una cum USssi ex tiae. creetur aliqua portio assis grandiusculas quod aliqua do contigit)tunc certe credendia est, illam educi a pulmone. Quandoquidem Venae quae in asperam arteria disseminantur,minutissimae sunt,& capillorum instar.

132쪽

Similiter si per dysenterjam tunicam aliquam corpulentiorem aluus aliquando reddiderit non ab re coniicies ulcere crassiora intestina OP queri .iNec non exr Res nainrali bus naturaliter in particulis quibusdam contentis, croter in p/mψR berrimi sedes affecta cognoicitur. Ut si Vrina per Vul comeniae. recidatur,Vesicam: sin ero stercus, intestinorum. I aliquod a si cibus,Ventriculum liquet es te conuulneriratum. Similiter etiam si Vulnerato thorace, spiritus p . Vulnus effletur indicat membranam cingentem co- stas solutam esse. Praeterea sanguis eiectus fallendo, aruis arte teriam es e Vulneratam denunciat. Qui quidem anteriarum quali riarum sanguis, eo iura Venis Oftfuit, calidior, tenuiorati flauior appare Ex adhaerentibus etiam rebus affectae sedis notae petuntur: quum nimirum&ipsete et ReSadboot essentia proprietatem obtineant. Huius generis est rasma re mentum: quod quide ostendit illitas partis Vlcus, a qua

l f. Irencitur. Nam si id cum loti eXcernatur,Vrina meatuum si tussi: endo, spiritalium instrumentorum si pers vomitum, gula aut Ventriculi sit cum alui eAcremem, intestinorum Ulcerationem significata Est praeterea &Ne pnx ty aliuidiiudicandi modus sumptus a rebus alicubi conte

. IS praeternaturam. Ut itan Uelica aut renibus cotinea turlapi in thorace puS: aut denim aliquis huna mo

. lestus in animalis corpore illic genitus, Vel adueniens extrinsecus. Fingamus igitur gratia exemptio alique tribus diebus non reddidisse rinam. Adhaec ,euidens

initia supp=es quidam itimor circa pubem emineat, euid tem replesa quae sint co tionem Vesicae indicans. In primis enim consyderanduwderandR est, num resolutae excretricis potentiae nomine id accidat an ob obstructum Vrinarium meatum nauetruq; potest accidere. Prius ramen reuocare in memoriam oportet musculum Ui claudit collum Vesicae ab actio caecolia con stringens agit ne qUleicere, dUmatangitur Velica suo munere. tuus Voluntarie. quidem musculi a tio, parit omniatis imperio. At Vesica ipsa,Vtpote naturaliter agens, minime Voluntati obsecundat.

Musculus Vesicae collu ΟΠ

133쪽

Ubsecundat Inest etenim illi quemadmodum caeteris Vesica non fere omnibus partibus facultas quaedam expultrix, Vt 'lunt iis

ne excernendi vis,ssi aliquado fuerit affecta fieri potest ut supprimatur Urina. Proinde sit homine sile figurauem Ane sumpterris, Ut decliuis sit colli vesicae positus, ac manib' pubis tam ob resoluistumore piseris, tande reddet otii K. Q used si sic faciedo a vim excer-aὶihil omnino promoueris,non resoluta eam vim, sed Π 'di, IRQ e

urinae fistulam constipata esse suspicari oportet. Qui : 'ri'

pe musculus ei circundatus,ssi resoluatur, non cohibi-ti,sed praeter Voluntatem emissiliotii est causa. Trifariam autem cotingit obstrui collum vessicae. Aut enim Obstruitur eorcorpus ipsius in tantum tumorem attollitur, ut mea lum vesicae tritus inde occupetur aut aliquid ei praeter naturam , ut δαδη caruncula vel callus innascit aut denim a re quapiam adueniente, meatus ipse obstruitur. Porro corpus eiuS ad magnitudinem insiignem attollitur,si Vel inflammatio e , vel scirrho vel abscessu, Vel alio quovis tumore, fuerit affectum In meatu caro quidem oritur, sit praemcesi erit vicus. Obstruitur meatus,vel a lapide, Vel rumo, vel pure, Vel crassio lentoq; humore quae omnia distinguere oportet, ex praesentibu praeteritiSq; accidentibus Sit igitur aliquis puer, qui perpetui, pudet

dum scalpat. Eius autem Vrina sit aquae silmjlis , in qua b bψὰ

fabulosa quaedam subsideant. Dein verb, repente sup silc indicia. primatur Urina. Nunquid, optima ratione conieceris, huic lapidem incidisse in collum Vesticae Itam suppino V. - - collocato puer , Ut crura reliquo corpore stat subli- Tniora, multifariam ipsum concuties. Sic enim feceris, Vt lapis a meatu recedat. Quibus peractis, iube ut puer .Vrinam conetur reddere. Quoi si profluxerit, notitia causae, ac simul curationis modum te inuenisse, ne dubitaueris. Sin autem nihil0minus su Dprimatur Urina tunc demissa tenea fistula, aut lapidem a Vesticae collo

repelles,& euocabis urinam At nulla lapidis nota prae Tomus. II I. Hli h

134쪽

cedente retentum lotium, si sanguis simul cum Vrina profluXeriet argumentum est grumum alique extitit se ipsius obstructionis causam. Qualfieri potest,Vt Ob Vlcus Vesticae, citra sanguinis profusione,paulatim gru

mus concrescat. Potest etiam cotingere, Ut sanguiS'ex renibus per reteras in Vessicam defluens, grumum et

ficiat. Ad haec igitur omnia,ssicuti etiam Vbi pus Vel aliquis lentus humor meatum Vrinete obstruxit, haud incialenea fistula tilis est senea fistula immiis . Sic etiam Vbi ob carun- 4 ad xiiiβ culam an vicere innatam , vesicae ceruiceni obstructa esse putamus,&ὰκ praecedentibus Vlceris notis 4 ex eo τ immissa aenea fistula urina acuatur,id intellige , re post tumus. Quippe demissia sistula dolorent mouera ea meatus parte Vbi Vlcusee coniicimus fractari sub

Iovesteae inna itula carne,iequuntur cum Urinae excretio di cruoreae argumeta carnis fragmenti In omnibus igitur his artincto , Coiectura arti a coniectura nobis fer utilis est,Vt quae inter exacta Mi δ notitiam,&omnimodam ignorantiam, media quo dammodo existimet caeterum cuiussibet partis usus

magnifice ad affectorum locorum cognitionem con- ducit. Etenim ac tio motus partium factivus e at Vsus, cimine exare omnibus inest Vel nihil etiam agentibus. Fit ita ae tio asibus fiat cretionis urinae actio, compressitone Vesicae, pirulantibus etiam abdominis musculis Vbi Vrinam admodum exiguam continet, aut Vestica ipsa est inlarma. Reliquae autem partes omnes, ad actionem sunt VtIleg. r Porro si vesica minime in tumorem exicsa uerina reas di non possiit, necessum est Velireteras, et reneS b- structos eis . Quapropter hic rursus intueri oportet, num anteq supprimeretur Urina aut lapidis,aut inflamationis, aut alterius cuiuspiam mali accidentia praecesserint. Nem interim negligenda est, Vniuersi corporis dispositio: Vt possiimus plane discernere, num ipsis renibus a lapide,Vel crassis humorious, fuerit obstructio oborta: an in vocatis reteris Quum igitur singu

135쪽

Iete actiones corporis,peculiaria sortiantur organa, quibus obeuntur sane abionem laedi est necesse,i1istrume Actione laedi εtoessiciente ipsam,quomodolibet lasb. Verum intei in 'dum facile affectus productis soluitur, ita rissimul at Oolibet tela. ci opifex causa semota fuerit,prorsus ipse coquiescat.

Interdum Vero Vsic adeo pertinaciter haeret, Vt per imaneat diutissiime,etiam ablata causa. Accidit autem nonnunq,Vt essiciens causa pertransiens, non firmum

faciat affectum: Veluti quum suffusio silmilia oculi imaginantur,collecto in ore Ventriculi aliquo tenui excremento,Vnde vapores sublati ad oculos,similes imagines mouent,quales per suffusiones cernuntur. Opo te siquidem oculos participes fieri eius dispositionis, quae infestat ventriculu,sii Videndo debeat hallucinari. Oculis raris. Itaq; necessum est ordiri semper ab instrumento actio tibiis, iis sine

nis oblaesas. Dein autem inuestigare,quis nam sit ipsius ψηου--δε - noxae modus. Num videlicet dispositio ipsa sit perma ' η frivnens an adhuc in generatione consistens, nec nata per ' seuerare. Quod simulac quoiu fiat, Vtrum causa quae es fectu producit, contineatur in ipsa parte: an per ipsam transeat,inuestigandum. Etenim arefacto immodice humore, quem crystalloidem Vocant,perseverans erit obhessio,& ess entiae ipsius propri' arfectus. Si verbcrassus humor in pupilla constiterit,essentia quidem nondum ae est laesa:Verum accidetis causa in oculo ipso cosistit. Tunc autem per ipsum trassire dicitur, quum euaporans humor in Uentriculo continetur. Non autenInecesse est, ad hoc ut pars aliqua esse affecta dicatur,ines sentia ipsius permanentem est dispositionem Nam ubi vehemens dolor aliquod intestinum festat, firmato in na quapiam parte dolore,Vt quasi perforari,ideatur, quo pacto quis, vel nequaq,intestinum assici dixerit Vel in eo affectu non consistere, quis huiuscernodi dolores terdum excreto quodam humore Vitreo. vel temporis momento soluantur. Is agitur humor sit ,

136쪽

treus, causa illius doloris extitit. Id siquidem quo tan- Causaei quo gente mcimur,&quo separato quiescit affectus, cau'ranget quid famesse omnibus in confessio est. At vero ipse affect

o aJ affectus nonnunia auia aliqua oritur, sed ita oritur, ut lubri sedatur. ta causa effectrice, haud qua permanente habeat dispositionem. Interdum autem partim iam faetias est: parrim etiamnum fit. Sa yenumero etiam stineri desinat, Vtpote ablata causa, perseverans tam permanet Dysenteriae dispositio. Veluti in dysenteria, cuius affectus, mordax causa mox humor existit causa: Utpote qui ab initio extergat, ala existixbψ Qx radatii , ac dis teniporis tractu Viceret intestjnum.

Quod si antea j produxerit ulcus aevi fluere is humor delinat affectus ipse nondum dysenteria Vocabitur.

eande sibiipsi peraturae, quze sanitati debetur, excesserit, eadem si1bi natura, atq3 es ipsi naturam ait et sentia sortiri, nec differre, nisi ma sentia xiit onitudine a iam absoluto S maximo. Si quidem res nec differt sis am . itudine sim j litres, quum nullam Aguram naturalem de lyde-1a absoluto, rent, protinu ab initio eadem esistentia constant. Disu- maximo. milares Vero,& quibus varia est forma,Vt domus, es. sentia generatione posteriorem habere poterur. Quaitam causae agunt in corpus ipsa species affectus ab initio est eadem, tamen ob exiguitatem non plane cernitur,ucuti nem in favo concauitas, qua unica stilla pro MorhQ e Igu duκit. Caeterum id genus affectus exinui separatis e

cita natura cinentibus caulis,llilco a natura Incuntur. Illi quippe duraxat externo egent auxilio, quos ob magnitudine Vincere natura non potest. Igitur Vbi primum mordax humor aliquod intestinum eroserit, quis id quoi iam faetum est, nodum aperte Videatur, nihilo minus

is M. dispositio ipsa sub dysenteriae specie comprehenditur.

rum. Sit aurem hoc initium viae ad inueniendas affectas G

137쪽

des. nullam actionem laedi, nisi pars quae illa effcit, af Actio nulla scratur Uerum Vt affectio tactio diuerse sunt voces m; IM q

ita diuersius quom earum et VluS.Idssiquidem agese a af ici atur citur, quod ex seipso motum obtinet Assici vero Id Ageie quid dimotum habet ab alio. Quum ital duo sim motUS ge-catur. amra, alterationis Mationis Vbi ad permanentem di, Astici quid di spositionem alteratio peruenerit fuerit J dispostri Q Mi ius oenefater naturam, morbuS Vocatiar, qui Tabusionem non tuo

nulli eam dispositionem affectum nominet. DistingDe Morbus d. da tamen est interim propria o primaria affecti , ab ea quae per cosensum accidit Ut aut recta , propria is Dominum appellatione utar, assicitur quidem caput Afficiqudica

quando condoleicit Ventriculo aegrotat Vero, qu in Aedrotare a proprio morbo laborat. Similiter Ventriculum assicin dicat hue. oem dicemus,vbi a vitiosis molestatur humoribu aegrotare Veris,aut per intemperiem popriam, aut qUuinflama natioena,vel ulcus vel abscessiim habet praeter naturam Porrb corruptionis ciborum tres prima ac semiptionis veluti generalissimae sunt diiserentiete. Vna quidem per lx Q in xx proprios Ventriculi morbos altera a vitiosis humori bus in ipso collectis tertia ab alimetorum qualitate inducitur. Licet tam Vitiosam aedi coctionem, Ventricula non primaria sed secundaria ratione affecto minimeq; circa actionem propriam hallucinante quemadmoduin ubi vitiosi cibio corruptioni obnoxii inge-xntur. Si igit quispiam fumosum ructu emittat, ignς pum, se odam calore Ventriculum eius esse dicemus praedi sus signat ign. tum Ac deinde rursus distinguendo inuestigabimus, um calcia, Vtrum ab intemperie corporis ipsius ventriculi,is ca tri LIor oriatur aut flauabile, eaq, Vel in ipsius spatio colenta aut in tunicas ita Vt vix abstergi possit, demi a. At ne hic quidem cessabimus. Na rursuS quaerere oportet,in ieci nos male suo ossicio fungete, huiusmodi humor accumuletur: anis ex Vniuerso defluat corpore: amettiam in ipso me gignatur ventriculo .Ergo si in ve

138쪽

Acescere in v triculo cibi in fumosam qualitatem mutentur,idq; no eausim it X su ipsoruin natura,causapa calida, si verbacescat, eidari. amfigidam esse est necesscte Vt discernas autem num

intemperies aliqua,an vitiosus quispiam humor Ven- Ructu edito fit triculi corpus 1 festet, offerre oportet cibos qui suapte mos , vel aci naturarimaxime corruptionis modo aduersentur: du0 quid'g panem aut chondrum illis qui in fumum transmutare

duue,adimus cibum conlueuerunt: mel autem his, qui a cibo acida Φ causam per saporem percipiunt. Dein consyderare excrementa, Miniuand tum ea quae vomuntur,tum quae deiiciuntur per aluurnum humor aliquis cum illis quide biliosus calidus: cum hisverbiituitosus ac frigidus excernatur An nullo vacuato humore , ipsa exiguam quandam mutationem obtineat Quippe ubi, citra humoris affluxum igneo calore ventriculus infestatur,paneln aut chon-drum absq; humore videbis deiici,per vexiguit ipsis facta transmutatione. . Qubd si humor quom prau in ipse ventre consistens corrumpat cibos,videntur ii ubi deiecti fuerint)in huiusmodi humore submersi, di ab ipsius actione manifestius alterati. Id quod a Vomitione etiam clarius discernitur,si laborans sit procli e V, in iis uis ad Vomitum.Nam cogere eum qui nequeat ome , si sit ad vome re,absurdum est. Atm haec ita depreheduntur,si in spaud procliuis. aio Ventriculi noxius cotineatur humor . Si Verbin tu N Vsea inanis nicis sit imbutus,ut ad calidum nausea quaedam inanis .etitaritis ho est citra Vomitum)ssitiscli Vehemens cosequitur, reum ventricuit ita a frigido ciborum cupiditas excitatur Porr cali miicis da dispositio ubicunc fuerit, sem refrigeranda e At pidit' et quous 3,aut quo mo aut qua materia refrigerare con.. u . ueniat,locus affectus commostrat. Iam Verbiis qui aciLocus affecturdum ructum edunt auxiliatur medicamen diatrion quid indicet pepereon, aut aliud simile ex aqua vel Vino epotum. Diδtrio piperatus autem ovi nidorosum tum Asynthium tum hie

delicet, quae ex aloe constat bin potu exhibito,quosda

139쪽

olim colicos persanaui, quibus mordacium humoru ter picra et defluxus in intestinum conciliauerat affectionem C. ό ό,μ-

rerum intestinorum proximae ventriculo parteS, exhibitis tum cibis,tum potibus quae Vero non ita multua sede distant, clysmis promptius curantur. Fingamus Intestina suprerursus per Ventrem deiici excrementa quaedam aliqfi a cibo poquidem ramenta, aliquando cructum aliquid simulq3 tu infima pr5- aliquando haec ambo. Tunc sane intestinum ulcere a z. Wrmi fictum esse dubitauerit nemo. At Vero Vtrumjn exilibus intestinis, an crassis ipsum Vlcus consistat, id ex rasura,&ὰXitus tempore,& ex mistione cum stercore, distinguere oportet. Siquidem infimarum partium Vl Vieus obtae, cera, nullas omnino Vlcerum habent notas alui excre a ne tenuia in mentis admistas: earum vero partium quae paulo alii' Gm n cras

sunt strae Ulcera naistas quidem cum stercore notas halis δ' dign-bent: sed id leuiter duntaxat. Quemadmodum si multo sim sublimiores Vehementior erit mistura Praecipue vero in supremis itestinis viceris notae stercori accurate miscentur Potest ex uno quando et indicio simul & locus e dispositio deprehendi aut locus na cucausa caeterum locor notae,& ab actione laesa, &ὰπ Loebha otia cretinentis,&positu,&doloris proprietate&propriis unde sumanti. accidentibus desumutur. Affectuum Vero,o ab excreinentorum specie,& loci natura δε doloris proprietate,& propriis accidentibus. Actio tam laesa affecta Acbolae sapae partem,indicare potest,hoc modo. Si enim accide ali qm M laua d circa cernediim euenerit, oculi assici constat. EX iseremento cremeto M spes parte affecta indicat Vel tu sint ex essen species partetia illius vel ci ab ea contineantur. Positus etiam asse affecta dicat.

ctam partem commonstrat. Durus quippe in dextri PQsi diς cordiorum parte tumor,non lienis, sed iecoris affecti ' est nota in simistra autem non hepatis , sed splenis affectum indicassAdhaec, si membranosa tunica frustulissvomendo fuerit reiectum aut gulae, aut Ventriculi situssiendo gutturis aut asperae arteriae: si excreando,

140쪽

faucium: si1 cum urina eius fistulae: si a sede alicuius inia testinorum si per mulieris pudenda , Uteri affectiam Dolores sing portendit Singuli etiam, dolores proposirus varie-::--. rate possunt affectam sedem ostendere. Nam si apparentibus per vomitum viceris notis, in anterioribus partibus circa praecordia sentiatur dolor, ventriculursi vero in posterioribus circa dorsum gulam exulcera' Aecidentia i tam esse est indicium Ex propriis accidetibus etiam in Pria indicat lo notescit affectus locus. Nam ore ventriculi affecto M- cum stidium infestat Per hepatis vero imbecillitatem,eX- crementa alui aquae in qua carnes nuper mactat ablu Peripneumoiuriae fuerunt,assimilatur. At in peripneumonicis, maxilci Vidm ma lae videntur rubear. Quinetiam propriae ipsorum affe- R. V ictuum notae in excrementis deprehenduntur. Siquidaramentum Vlceris: si in urina sabulosum residet, lapinisectuarios dis: cucurbitae vero seminibus excrementa similia la- de deprelie torum Vermium indicia sunt. Alocis etiam ipsis mor--Πtur horum indicia sumuntur, eos, quibusdam solis mor-huris ii uitu ille accidata quibusdam Verbsolis nun eueniat. pauibus QSippe soli oculi setasione laborat Lapis in vesica

Abscessu cor renibus duntaxat nascituriati Vt nonnullis placet,et sustinere non m colo. Lumbrici nitestinis gignuntur. Rursus impos Ddies. h. sbile est Ut cor absces tum sustineat: aut pulmo aut ii mimo nec ii Ramenta ,doloremγb accidentium quo proprieta-xameta paus te affectuum indicia oriuntur. Nam quibusdam per ta HQxxor intepe bificos morbos ungues adunci evadunt. Intempsstiu

upputatione 1 Qrror cum rebre inflammationis ad luppurationem faniationis i trianseuntis indiciu est. Lngua nigricans ardente febre sicat portendit. Paucaetii affectuum sunt notae, quae non sic

et, fmul affectam sedem ostendat aeterhina, actionum

noxae affectam duntaxat particulam,sic differetia ea- rum ipsius affectum declarant. Ea igitur sola sunt affetactuum propria signa , quae per accidens ipsos sequunε. Arractv pN Pore quum o vapore vel etia humores ipsos ascen

SEARCH

MENU NAVIGATION