Epitomes omnium Galeni Pergameni operum, vniuersam illius viri doctrinam, & methodu[m], quàm accuratissimè contine[n]tis, sectio prima-[quarta]

발행: 1548년

분량: 633페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

191쪽

tet,aut ade exiguam ades e illis respirationem V effugiat sensum aut animalia eiusmodi,tunc non indigere respiratione sed transpirationem illis sussicere quae 'βsipuanoM

fit arteriarum motu per Vniuertum corpUS. Diem U

tem contingit apiamam minime quidem affectis respirationis organis, sed principio a quo illa reguntur.

re cruciatur at grauitatis sensum,ati aliquando vehementi do CXtensionem, vel ad pectus, vel ad spinam quadoqui ore cruciatur dena inde suspeduntur membranae ipsum ambientes JPercipere potest. Saepenumero etia pulmone affecto aegri molestant angustia, atm ob id crebro celeriter respiranto thoracem vehementer attollunt, sed non ita multum aerem attrahunt. Haec si citra febrem acciderint,aut tuberculum, aut plenitudinem crastarum humorum in eo consistere,ostendunt. Caeterum sit in he ,1uter respiradum aegri minime videant stertere, dies j, in pulmone oraugeatur symptoma,crudi tuberculi ortum suspicari tum,quae iudi oportet. Si vero stertendo strepitum fecerint, lento crastarum qilitimorum pertinaciter impactoria multitudinem pulmonis brochia molestare est indicium.

Qubd si illico ab angustiae sensu quis dissiculter respiret, fluYionem Vel a cerebro Vel a vicinis sedibus, irruere in pulmonis bronchia significatur. Porr,si ubi Vehemens putrescit pleuritis remissa 3am febris excadescentia, in imo thoracis aeger derelictam grauitate percipiat, ac per Varios de cubitus, maxime dum repere abino in alterum latus conuertitur, aliquid tran- fluere sentiat puris multitudinem ibi contineri, coni Puris Iu horactura est certissima: praecipue si nihil pene expueritia contentiniaborans. Si ver citra febrim serosus aut pituitosus hi Q δε mor subit in thoracis spatium deflues, excitauerit spirandi dissicultatem, aeger tunc tenue sputum, idq; ab initio quidem exiguum,sed eum vehementi tussi: bi

192쪽

verca concoctum est,plus atm crassius, cum mitiori Pauca cama tussi expuere solet. Quippe bifariam accidere potest ouuniri dubii Vt ςbςmenter tuSucia si pauca quis expuat nempe citer aut oblentum, cras Arnue humorenti aut ob impense tenuem. Si quidem tenuis humor quum subleuatus est,inter tussiendum a spiritu diuisus refluit lentus Verb, aut omnino, crassus dimulter effertur: utpote qui

non a facile a corporibus quibus impactus est, abstergi, neq3 a quouis spiritu nisi a Vehementio multo potest impelli. Igitur sputum quod neci liquidum , nevaquosum admodum fuerit, nem crassium etiam, aut letu id facile efferri solet maxime ubi vires validae fuerint. Porrbibi cum spirandi dissicultate, cui tangu-- mao grauitas coniuncta est acuta quom febris incide

flammatio. rit,is a Ius est mnammatio pulmonis. At si intolera Pulinonis ery bile incendium fuerit angustiae Uerb grauitatisa sen- sipeta . sus minor erysipelas ipsum vexare censendum est. Ve Natur etiam pulmo interdum inaequali sicut Maequa PulmQm 'nt Ii inteni perie citra humorum actu XU. ΙΩitur inaequa-

periei aequalis i

&inaequalis is tussim eXcitata aequali Vero,umoderata sit spira-mdicia tionis concinnitate variat. Si autem VehemeS,id i Vtincente calore frigidi aeris & potionis cupiditatem inducit ac tractu temporis in febrem desinit. Per frigidani autem intemperiem, contraria euenire solent. Quippe si modum seruauerit, calidi aeris & calide de*derium potionis excitat:si ver modum excedit, replet Viscus ipsum fluxionibus. Ob ruptionem etiam Vasorum, cotingit sanguinem in pulmones transfluere, ait excita Rupta esse a re tussim. At ruptiones in eo deprehedes, tum eX mul

: . zzz it sanguinis effusioe tum X magna, notabilique aliqua

demus causa quae stabit aduenerit. Sunt aut causa praegressae casus ab alto, collisio,iracundia,exclamatio, atque aliae id genus. Contingit quippe interdum vasa disrupi,Vbi non praemissa lenitione pulmonis per praecedetes exclamationes, vehementer aliquis exclamare cΚ

193쪽

LO CPS AFFE. LIB. V.

tendit. Adhaec nulla extrinsecus manifesta adueniente causa ,sanguinis abundantia potest in pulmone Vas rupere, si minime extendi possiit, aut ob frigus a Vicinis contractum,aut ob innatam temperiem. At Uerb, Vbi oscula reserantur Venarum, calidae praecedunt iemst dispositiones. Quae Verd eros Vase aliquo affatim accidunt sanguinis euacuationes eas praecedere solet exigua sputa, acres, in pulmonem fluxiones a capite. Nori in verbo pulmonis aliqua pars aut crustula simul efferri videtur. Distinguitur autem Ulcus pulmoni ab ulcere aspera arteriaeo gutturis etiam ob ea quae cum sputo excernuntur: tum ob sputi ipsius quantitatem. Si quidem per Vlcus pulnionis plurimum spuri reiicitur. a. partibus autem illi Sextilceratis, admodum paruexcernitur. Praeterea pulmonii vicera non comitat dolor: ea Verb quae gutturo asperam arteriam infestat dolorem quidem inducunt,non in nimi Uehemente.

ME NI DE LOCIS AFFECTIS.

Pulmonis a in aqui hiis a. pi occasiolim' possint. Pulmoius Dcus ab Icere asperae arteriq&.fauctu, Ru distinguaturii

EIN CEP S autem symptomata quae cordi primarib affectu,&perc6

Coragitur, nati caloris existit On toti, ἔαδ origo quemadmodum sensu sin Principia nos motus, cerebrum ac hepar denique gubemantia:

facultatis nutricatoriae: ari ii bu serti tribus principiis Σ''m

animal gubernatur caeterum animal omnino mori Video ari non potest, nisi prius ipsum cor assiciatur ad cuius in ciatur. temperantias immodicas mors necessarib sequitur. Si

194쪽

quidem quum singulae partes peculiari temperie cor-: Cordis tempe di scias actiones pistant hac profecto pereunte, actio πις συ Πς ' nes quom ipsarum perire est necesse ac proinde cere- hepatii non or et tam et te oris. H Um Verbtemperie deperdita, aut horum,illi non oportet cordis finiui actionem perire. Namosi Latentia nec sensito motu volutario sit destitutum animal nec namQu i,nec*n triatur veluti in latentibus euenit: nihilominus Viti re ipsum polle, qdiu cor illaesum permanseri r ,haud in- nciandum est. At VerS si cor reupiratione pri iecuT, ho Respiratiotii minen illico perire est necesse. Porro ad ipsam resipi- quae conferat rationem conducunt thoracis musculi, in quos nerui a ceruicis medulla orti motionis principium deferiar. Qua quidem facultate motrice, quae a cerebro influit, musculi 1 priuenti ut videre est per Vehementes apoplexias perit opus respirationis. At Verb qua ratione homines per somnunt spirat, reliquis musculis Oibus, praeter eos qui ad thoracem pertineiar, tunc feriantibus, eadem perminoTem apoplexiam, atq3 alios ei vicinos affectias, spirare possunt. Verum per Vehemen. qtes superni principii hesiones tota spiratio re luitur: unde cordis quosll temperies corrumpitur,perit 3 necessarili animal EYiecinoris etiam affectu mori aliqua docontingit alia tamen ratione, atrophia Videlicet. Quare in huiusmodi affectibus Vita potest longius produci. Mori etiarn contingit nonnullos ob syncope Mortem c5tm itio stomachi ortam ac Vehementem dolorem,&tig ς possi Q morem rauem ac denim Volcio talem immensam.

& tubici Etenim qU bH Virale robur inlarmum est animi ero Immciai aio affectioneS, Ob imperitiam fortes,ita facile animae subeti mo, tua stantia resoluitur. Atq; hortam aliqui etiam ob incesti. MRgΠZnmuis iam perierunt: sed non illicb. At vir magnanimus ob μ t. ' 'thym nullam animi perturbptionem Un succubuit Pro-

hasienem sue pri in tem a sectu laborare contingat cor, vel ob una cubuit unqua plicet intempetrie siue in Palis,inae aequalis eam

rit: vel ob inflammationem, vel erysipelas,idq; duci

195쪽

ri incipit. Nam illico, ante qaugeantur huiusmodi affectus, animal ipsum corrumpitur. Quos sane affectus cardiaca sequitur syncope quemadmodu stomachi Syncope dii,

cae eos, qui os Ventriculi assiciunt. Hae tamen etiam co te sentiente corde accidunt. Igitur eYiguae quidem cordis intemperantiae puluas arteriarum , pro sua quae pnatura, Variant maiores Vero, per proprias qui sem similarium partiuni intemperies subitam morrem no inducunt pereas autem quae ad partes instrumentales 'periment,subito enecare pol sunt, sed praecedentibus signis quibusdam: quo ruina Vnum ab Hippocrate est di ctum. Qui peti multum exolvuntur suae causa nire ita, ii repente moriuntur. Eit praeterea c. aliuῖ ste quibus contin eius, palpitatio videlicet cordi g, aut per se eueniet, aut gat. cum luspitione quadam, quod in humore cor ipsimi Palpitatio cor moueatur. Inflammato autem manifeste corde gladia λβ tores Vidimus haud aliter et qui syncope cardiaca perrimi obiisse. Si ad Ventrem cordis praecipue dii simi A Cordis vulnus strum, aliquando penetrauerit ulnu, protriari cum in ii ad mmulto sanguine Vitam exhalabit animal. Si vero non , itingat, ad Ventrem sis pertingat, sed in cordis substanti co non stari pi/Tistat Vulnus, ex ita affectis aliqui, no solurn ea die qua myx'NMM- vulnerati fuerunt, sed sequSti quom nocte potuerunt vivere. Qui oborta deinde inflammatione fuerunt ex

uenti lunt. Vncle uidens testimoni uim lumere potest hi, Vies 5 5 ea se tu, quae negat rationalem animete Vim, in corde sistit in corde. consistere. Palpitatio autem Visceris hui' plurimi per Palpitationi inte Eram Valetudinem acc dere est visa. Quos omneis 'ydi ζψndu

detractio langui mymuit, na cum Xtenuante Vlc S D iso vi remedicina rone. Eorum tia qui affecti silc fuerunt,nia eius & medicilias ad senectutem peruenit Panniculus ambiens cor aeratio.

quomodocunm ajectus, nullum affert periculum nisi cor ς φας ipso inflammatione arsecto cor consortii lege assiciat. τοῦ .d δ' Porro supercalfactum cor,spirationem em climagna, spiritum.

196쪽

densani,& celarem calidumst, semper spiritum reflata Contra refrigeratum, e Xiguam reddit spirationem, dira ram. II. Thora pro militer etiam thorax proprium ipsius respiratio PDVm x pii R et nicor anum'aut priniarib aut per consensum af

Thoraudoid scitur a culUS quidem aΠectabia nec ellari reipiratio exiguam den vitiatur. Igitur Vbi dolorificis affectibus infestatur

sanam edit re eviguani densamque reddit spiratione id quod etiam visPix-xjςnςm cinis partibus,& iis quaesiimul mouentur affectis solet accidere. Quippe interdum laeditur respiratio, thorace non laborante proprio aliquo affectu, sed Vel neruo aliquo orto ab spina Vel spina ipsa affecta. Eorum Vero affectuum qui proprie ad thoracem pertInent, quidam in ipsius musculis: Quidam in ebrana costas luccingente consimant. Igitur intercostiles musculi, qui in ima parte consulunt, grauiori leXterni dolore ob inflammationes cruciantur facileq; membrana su ditae suam affectionem communicant quemadmoda ubi ipsa primari aliquando affectu in uatur,intercostalium musculorum partes internae, similiter ei cor Pleusillio ut dolastunt Vei in eXquina plataritis fit,ubi succinges starid fiat costas membrana primarib affectu laborat . Proinde dolor, vel ad iugulum, Vel ad praecordia potest extet Pleuritidi que di ad iugulum quidem, superioribus eiuSpartibus: ad Rusint sympto praecordia verb inferioribus inflammatis. Vehemens δ quom febris huiusmodi inflamationem sequitur: quia sedes affecta & parum distat a corde,& cum pannici lo inuoluente ipsum, ac septo transuerso, cognatioem habet. Iam Verbinflammati intercostales musculi, minus cingens Ver membrana, magiso tendit 4 indurat arteriam. At in peripla eum Onia, nulla apparet talis Sputoru dissic durities. Pori 1 effusa in vacuitatem thoraci S sanies, in xentim, py'V as eras pulmonis arterias recipitur ac dein D tussim

tum vi dentia e Xcreta, naturam hUm Ort qui peperit flammatione,

pleuri: em. declarat. Etenim si bilis ab udat , pallidum,aut flauum: si atra

197쪽

f atra bilis,nigrum: si pituita spumosum,4 candicas:

si sanguis, rubrum sputu reiicitur. Quod vero Mahoracis capacitate aliquid expuatur ,hinc liquet manifestistin , si per Vulnus thoracis penetrans aqua mulsa infundatur,mox i, tussiendo expuatur,aeger Vel ex sapore mulsam eise deprehendet. Praeterea in eo ipta spatio, quod inter pulmonem atm thoracem est,purulentio pus p tinere,&ipium tussitendo expuere, haud obscure cernuntur. Nec vero defendi potest,sanguine in ea Vena quae circa spinam est,cotentum ,regurgitare ad cor ,Vt inde ad pulmones feratur, quod ex Erasistrati sermone colligitur. Nam e cotrario, Vena haec, a dextra cordis auricula exorta sanguinem secum defert, qui omnibus thoracis partibus,quae circa octo costas, inferiores conssistunt,alimentum praebeat. Et nim superiores quatuor non ab . ea ,sed a Vena perreptante ad iugulum, nutrimentum luscipiunt Pusit. 1 pu se a

in thoracigcapacitate colentum, expirationiS tempo cis capacitatere,in pulmoni asperas arteria transmittitur. Siquid contentu,exparespirationis actio ad ipsum thoracem pertinet sul- ῆς QN' PQ

mone nullam propriam habente motionem. Quippς assas atterias qui per mulequentiam dilatato tho ac , pariter ipse transnsit i. attollitur: eo Ver constricto,spongia* manibus com Pulmo nullam pressarum exemplo rursus in sese ressidet. Proinde tho xQp λδm

te subdita continetur,in asperas eius arteria comprimit. Nisi verbiliorax admodum Vehementer pulmonem omni ex parte compresserit, humor in asperaruarteriarum ora recipi haudqua poterit. Quamobre TisIs reuor ouo robustior fieret compressio , animali adiunxit tus sum laniniali sina natura. Quae naturale est symptoma , sternutatio indita.

Di,singultui,& nauseae conssimile Uerum quia viribus Jμ: β λ μ ηοpu est, quibus excitetur huiusmodi naturale sympto ',' 'ma, contingit frequenter per suppuratos affectus interire aegros,viribus antea prostratis et a validissima ce Tomus. III. Minni

198쪽

lerrima'; conrictione thoracis fiat tussis, quam Vires eis ...ur adeo imbecillae praeuare nequeunt. Porro separabilia

se bilia syni laterali morbi lympio mata iunt,tebriSacuta,dolor, plomata. perinde ac si locus Vel intendatur,Vel pungatur spiratio frequens &ὰκigua pulsus paruus arteriamo duram,& quodammodo tensam indicans, tussiis magna ex parte cum coloratis sputis, nonnunqueero sime his. Incocte Plauri Atm has sane incoctas Vocant pleuritides, quae Veli

lerrime hominem rapiunt Vel longo temporis spatio finiuntur. Sunt praeterea alii late AEu febre dolores, sequos spirationem exiguam reddi est necesse, sed nullusputum redditum ut in ea re nihil a pleuritide in sputo conuante differre Videatur Uertim hi facile ab illis discerni possunt,qubim his quidem nulla omnino tussis moleuet quemadmodum in illis qui aliam sputo in uantur pleuritide, in quibus siicca adest tus sic neq3tensionem,nem Vllam duritie prilsus referat, nec perinde acuta febre laborent, nec denis ade dissiculter Pseudo pleuri spirent. Sunt etiam nonnulli, qui eXtrinlecus pressio a d flammato loco,dolere sese fatentur Attii per sputa purgantur minime, quia ab initio nihil ejus succi, qui excitauit inflammationem peruenire ad spadium thoracis consueuit. At inflammatione costacocta, nisi pus prius discussum fuerit,ad cutim usq; attollitur,incidi

TErminum quo thoracis pars inferior finitur,antiqui phrenas vocarunt, forte quia eo inflamma Sephureai, hilo me is si lir At Plato ipsum septum appellat, pira sum sepa 1 scibilem animi facultatem, quae in corde eu, ab appeti iras ibit alae toria, cuiu, sedes eu in iecinore, diuinguar, separetq;. faculi te uiris terum rincentiores septum transuersum id notant, ut Aridoteles succincturam. Qui sane musculus spira-

inest iecinori. I OnISInstrumentum quum siti, non immemto,si assiciatur ipsam laedit spirationem Antea tamenin quis ob affectum septum deliret,seequerem atqs Xiguum cin-

Phrenes.

199쪽

festante vero delirio, multa varietate inaequalem spiritum reddit. Delirare tamen solent nonulli ob vitium consistens in ore ventriculi sicuti per febres ardentes, pleuritidem,& peripneumoniam. At quae ob septum transuersum deliria oriuntur non nullum ri phrenitide distant Etenim per caeterarum partium affectus, &per ardentes febres, mitigari solet delirium , quoties morbus declinare videtur. Phrenitidis autem propriapcipua 1, nota est, ne in declinatione quidem febrium, delirium quiescere: quum nimirum no per consensum sub huiusmodi morbo cerebru, sed primaria affectione laboret. Proinde paulatim affectus hic gignitur: nec repente subito ue alienantur aegri, Ut in alia rumpa tium affectibus: quin etia prius linualescat is morbus, praecedunt ipsum non pauca accidentia phrenitica ut puta immesae Vigilis, aut somnus imagini b artis turbatus, aut de nil rerum omnium quae faciunt agrestis Miaedam obliuio Interdum etiam , qui phrenitici

evadunt, maiori cum tumultu aut temeritate respondent, quum antea tamen fuerint mansueti. Atm ii omnes potu exiguo Uttitur. Nonnunq occiput dolore inifestatur. Quum vero ad phrenitidem iam pro Xime accediunt, oculi evadunt eis Vellem Ster squallidi, aut eκ-

altero ipsorum acris lachryma efflinditur, ac dein lippitudo innatat,& Venae intumesciit sanguine sanguisque stillat e naribuῆ Qu' tempore nihil quod exacte ad prudentiam pertineat, respondent,& floccos vellunt,c festucas carpunt, atq; aridior febr , cui non ita magnae in alterutram partem mutationeS accedunt, to

quentur. Adhaec lingua quo P illis aspera est, nonnullio auditu falluntur a P interdum iacent cogitabundi. Quinetiam dispositione dolorifica affecti, vel acrius premente aliquo iam haudquaqsentiunt. Ergo hoc modo per cerebri affectian I, Paulatim phrenitis gignitur. Ab aliarum vero partium nulla perpetuum deli-

tura

pio transuersis orta non mutatum a phrenia

tide differuntis Phrenitidis noeta prscipua q. Phremtidem praecedentia symptomata.

Phrenitidis iainstantis symoplomata.

cepto ph eni. tico, et quod oritur a septouansuaso.

200쪽

Deliriua sep rium oriri potest, dempto olo epto transuerso cinus natabuerso i vitio eκcitatium de trium parum a continuo distat a

2 d phreniti de tamen distinguitur,&ex sympto mali, Ocguatur. eri sanguinis deitillatione a naribus ecipia ςb spirationis specie. Si quidem spiratio phreniricorum ema na,&ὰκ longis facta interuallis inaequalis ero , Vbi a s pio delirium oritur. set e scordia . reuelli , septitrantersi illico ab initio affecti, proprium indiciu est: id lubd affecto cerebro, posterius accidit videlicet noincjpiente affectu,sed ubi formatus iam fuerit Calor quoq3 circa captito faciem , vehementior est iis, qui ob cerebri vitium delirant. C A P. IIII. Oesophagus lius partis quae inter fauces Mos ventriculi me-

Stomachus dia est & quae cesophagus stomachus, di gula diei

GVi Vi δ tur duplex est usus. Unus,et veluti via sit eorum quae

deuorantum alter c circa trunc progressum tam deuoratorum, eorum quae a ventriculo in os reiiciuntur, aliquid moliri videatur. Nam quum gemitas insint Guis funicae ei unicae, altera ad cibi potusq; deglutionem utitur: duplices, cur altera ad eam, quae Vomendorat, expulsionem. Proin- sintdZtae de rationi est consonum,duo esse at ectuum ipsiuyge-Gulye m v nera: Vnum quidem quod veluti viae tum 1Restorum

quod ei Veluti Vtriusq; actionis instrumento , euenire potes Constat ital, eorum duorum suum,alterum quidem semper est necessarium alterum propter occasione quasdam Igitur eorum symptomatum qua gulam tan Viam infestant, genus Unum est, quum ob tumorem aliquem praeter naturam, angustior ipsius meatus redditur alte , quum perficere propria actione n uit. Accedit etiam gulae angustia astititia ubi a Gulte inflama Vertebris intro luXatis comprimitur. Vbi ero gulatae indicia inflammata, non a vicinis partibus conciliata, sed propria familiarim angustia torquetur grauissimus luc inter deglutiendum infestat dolor,accedete quo pleri'

SEARCH

MENU NAVIGATION