Epitomes omnium Galeni Pergameni operum, vniuersam illius viri doctrinam, & methodu[m], quàm accuratissimè contine[n]tis, sectio prima-[quarta]

발행: 1548년

분량: 633페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

171쪽

id quod a parte prim affecta, ad ipsum traimittitur. Vbi ver deperdito sensu quis c6ciderit,non accidente motu, quo Vel couelli Vel salire Videatur, affectum ipsum oriri a frigore censeo. Quo in genere cotinetur lethargus. ApopleXiar aut ei T subitb eueniat, aut frigeti,argus. gidum, aut cra una, aut Viscidum quippiam, quod affa 'PQ - με im principes cerebri ventriculo impleat non totius substantiae intemperiem, causam esse e perspicuum Meluti lethargi phrenitidis, maniae, melancholiae, stultitiat, amistanaemoriar,sensuUm hebetationis, S resolu Abbb14kla beti motus. Porr1 in omnibus hi affectibus,in quorum, cupate, petior

nurnero apoplexia cotinetur,periculi magnitudinem, i magnitudo CX nocumento respirationis coniicere oportet. Si qui e nocumento

dem in cunctis soporosis affectib', si corpus nec in in '

ateatur,nec sentiat, sola tamen spirati quae musculo merui oriuturrum ae thoracem mouentium est Π1unuS, seruatur a cerebro mu Porrb musculis uniuersiis principium motus ab inna s. ii.P princi

tis ipsis neruis accessit quPa cerebro inritum primariu Guhiuisordiuntur. Quauis enim ex medulla spinali permulti oriri nerui videantur,vim tamen quam habet illa , cerebrum ipsi omnem suppeditat. Quum tam spirationem vehementer impeditam conspeXeriS, non parua Soporosos an in cerebro morbidam dispossitionem esse coniicies,p fectus es coacipue in soporosis affectibus: qui omnes consistunt in tx in erebro. I. hy' AFfectus vertiginosus siue primarib,siue lege con visuri ad esertii accidati quod solet ob cosetisum uentricu rebruptinet. ai ad cerebrum ipsum pertinet. Quo detenti,Vel a minima occasione hebetantur: adeli, ut interdum cadat, ii vel ipsi unico duntaxat circuitu in gyrum agantur, aut quippiam aliud circurotari viderint. Est autem rationi consonum,huiuscemodi affectionem fieri, elato l)er magnas illas arterias, quae plexum retiformem costituunt uapido,calido spiritu ,ati cerebrum ipsum Vertiginis L plente. Fieri etiam potest. Vt inaequalis intemperies

172쪽

cerebri,huiusmodi spiritum gignat P. VII.

Cephin g, haleat qui affectus ad cerebrum etiam perti net est capitis dolor diuturnus dissiculterit, solu bilis, a parua occasio e vehemetes possidet accessisies, ita ut qui eo torquet, nem strepitu,nec uoce,nem lamini; splendoren lem motu perferre possit,sed tranquillitatem,obscurumque cubiculiquaerat, idq; ob doloris vehementiam . Adhaec accessiones huiusmodi, Veluti in comitiali morbo intermissilones habent, in terceditqriapus, quo perfecte liberati videntur aegri . Crpli Malgi Differt autem a cephalalgia o in hac no vises adebinata ui,' i' becillae reddantur partes assectae,ut in cephalaea, licet

in trom aMctu caput minimo negocio assiciatur. Sue tamen nonnulli,quibus caput aptis simu est, impleatur ati Vniuersi quom corporis habitus ad ipsum implendum idoneus. Alii, omnes capitis parte aptas habent,ut assiciantur. Quibus , ubi vitioso Victu tutur, accidit ut cephalaea arripiantur Qus minus miranduCaput rea cal est,si horum aliis membranete cerebrum continentes , HRm Qiem dolore assiciantur: aliis pericranium duntaxat At quio ad adlae buSatra caluariam est dispositio , iis ad oculorum soccinorum eri radice , ipse dolor extenditur Ἐubd nimirum a ce- α rebro δε ab iram membrana , nec non a Vasis quae

in ipsis sunt veluti germina quaedam illuc deducatur. Sedo eorum quibus dimidia capitis pars dolore inferum m s statur vocantur autem ii hemicranici' alii extraria

piunt. At Verd dextram capitis partem a simistra distinguit sutura per longitudinem ipsius exporrecta Sub qua,intra capitis ossa linea medium cerebrum diuidens manifeste protenditur, ad quam etiam peruenit anteriorum duorum ventriculorum septum . Ea porrb corpora suapte natura idonea sunt, Vt ipsis c Cam oumu, ut impleatut i quibus aporosus , calidusq; spirituet. iras facile gignitur aut quibus biliosa excrementa cumulantur

173쪽

in ore ventriculi. Atqui spiritus, dolores tensiiuos pariunt: biliosa excrernenta, dolore mordaci assiciunt. Dolores a plenitudine inducii , grauitatis sensum praesese ferui. Quod si rubor adsito calor, calidos in ca e humores est signum Sunt quibus caput assidue doler, ubi vel liberalius vinum 1Viserint,vel meracius id vmagis, si suapte natura calidum fuerit. Praeterea calidi odores omnes, at in uniuersunt Odorata in ja, Odoma aera capiti dolorem conciliant. No nullos autem Ob sensu conciliare do exuperantiam dolor infestat quemadmodum in ore larem capitis.

Ventriculi accidit. AT verb,sii aliquando per totum corpuS, neruorum actio vitiosa redditur, ipsorum e affectum principi runcostat id quod ex sola dignosci potestanatome Quu igitur es pariter nerui tu sentiendi,tumo Iedi vim amiserint affectus is apoplexia appellas Vbi p*pI siq

vero alteri lateri, aut dextro, aut silmitro Id accidit, re ' ii

solutio nominatur,eius scilicet partis,in qua cosistit affectus. Q ubisi in aliquo membrorum idem euenerit, eiusdem resolutio dicetur . Caeterum omnes animatis partes sub ceruice possitae, quae a consilio & voluntatis imperio moueri possitiat neruos habent qui eas moueant, procedentes ab spinali medulla . Porro ner derui molien, ii qui mouent thoracem, ab ea spinae parte quae in cer te thorace attice est,exoriuntur. Si taci tota spina transversim dis colli spina --iecta fuerit,onnnes quae sub ipsa sunt corporis partes, xiμRxvx sensu motuq priuantum g per eam nimirum facultassentiendio mouendi pro arbitrio , deferatur a cere

bro . Quod si transuersiam ad medium us 3 secundum π44ziae

longitudinem ipsa spina incidatur,non omne.suppos subditarum tae corporis partes,sed eae duntaxat, quae t regione se si partium I ructionis sunt resoluentur: dextra quidem deurra spinae pn 'nxieB. parte dissecta: sinistrae Verb sinistra Videtur autem huiuscemodi resolutionum aliquae, faciem quot infestare sed tum resolutua latus ad alteram faciei partem

174쪽

retrahitur. Quum igitur nerui qui in faciei pertes dispersi sunt, cerebro oriantur,sane sit earum aliqua simul cum toto corpore resoluta sit,scire oportet resolutionis dilpositionem in cerebro ipso constitere. Vbi Vero illaesae permanserint , haud dubie. spinae initium assicitur. Accidit Vero nonnullis, ut faciei partes solae afficiantur Vt lingua, oculus, mandibula, c labrum. Quippe iὶ6 omnibus ab Vno loco principium influit: quum ex diuersiis cerebri partib'suos neruos recipiat. ApppleXia i Igitur apoplexia omnibus actionibus animalibus no- l. ' Xam inferens cerebrum affectum esse manifeste decla

xae quam pirationi infert,Vehementia Quum enim naturalem ordinem plurimum egreditur , magnam: quum ver,paulum impedimenti est,paruam in cere- bro noxam es e coniicere oportet. Sane omniumina uis s. Se sima spiratio putanda est, quaro intermittitur,4

Apoplectidos magna cum Violentia trahitur. Siquidem ob id continmori u priue git mori apoplecticos, ripirare no possint. At verb, lux φhPu tim via pars aliqua conuulsa est, neruus ei motioni deputa Besolutio ορ tus,aut musculus necessiari est affectus Potissimumcipue di, ubi autem dicitur resolutio neruorum Vbi motus depermotus periit ditus est. Ubi Ver partium aliquarum sensus periit, ea partem sensus expertem esse resolutam autem, non

usq; adeb dicimus. Quana perinde est, Vt quill eam nominare voluerit,mod sedem affectam, simul l illius dispositionem inueniat. C A P. . IX. VBi olfaciendi vis laeditur, non eorum meatuum, qui in naribus sunt sed Vel anterio cerebri ventriculorum,quum aliqua intemperie laborant,eit no- OdoratQr en xa vel eorum meatuum, qui in ossibus colatorii con, bis τὰ tui sistunt, si aliquando obturentur. Siquidem odo-

cerebri filissi'. ratorum sensus, in anterioribus perficitur cerebri finibus elatis ad ipsos, per foran na colatori ossis vaporib'.

175쪽

Vero oculorum interdum quidesensus interdum motuS,ac nonnunquiram functio resoluitur: idq; nunc in altero nunc in Virom cotingit oculo .Est quum solius palpebrae Vel sensus,Vel motus laeditur. Ubi igitur nullo malo apparente in oculo perierit facultas cernedi, neruo in ipsum descendenti a cerebo , causa tribueda est, nimirum vel flammato,Vel indurato, Vel quomodocul aliter ob humorum affluxum laeso , obstructo De secundum proprium foramen . . Quae omnia accidere illi tan organicae parti necessumae. Naetanil pars similaris octo intemperiebus vexatur. Praeterha causas exoluti oculorum sensus e alia, ubi nihil omnino, vel exiguum admodum visifici spiritus a principio qd in cerebro consistere putandu est ad eos descenderit. Si verbiteruis oculorum motum duntaxat amiserit, secundae copulae neruum, qui a cerebro oritur, mole ilari, est necessie ab ali videlicet eou assectula, qualteri neruo, qui a prima piugatione orit,& cui soli meat cospicuus inest, nuper accidere diximus. Quia ero Usculi oculum ipsum mouentes senario numero costat, ac praeter eos alii quom adsunt qui descendentes in ipsum amplectuntur optici pori radicem Vt Videlicet oculum retrahant,3 firmet nec mollis ille neruus, in processu peruertatur aliqua ex parte , accidit sane interim hoc ipso neruo nequaliaeso, musculor alique, aut in propria essentia, aut in neruo ad ipsum descen

Visum quibus

modis exolui contingat. Oculorum motum Vnde perire accidat. Opticis erisuis solis inessecospicuos mea

tus.

Oculo mouendo musculi

176쪽

dente,contristari ab aliquo dictorum affectuum. Siquidena singulis eorum musculorum pars quaedam neres ocul quotu secunda coniugatione orti tranimittitur. Quia ita istas sex inueruantur imouentes oculum musculi, si is quidequi ipsum ad superiora trahit assiciatur,itot' oculus delapsus videbitur. Si verbis qui ipsum detrahere solet, affectus sit, oculus sursum tractus cernetur . Sic si itietur minoris anguli musculus, ad maiorem: si ver hic laesus sit ad illum inclinat oculus. At si voluentium musculo* quispiam sit resolutus, obliqua totius oculi conuersio aedetur. Caeterum resolutis musculis circundantibus mollem neruum procidet totus ocul',ati a sua sede mouebitur. Porr quum oculi a sede sua deturbatur,si ad alterutrum angulum peruersio fiat, innocua ensisse, sum permanebit cernendi vis.Si ver,aut sursum, aut deor aut deorsum essum, aut in obliquum quὀl vertantur, quicquid ipsis uersis obiecti obieceris id omne duplum esse videbitur. Ex musculis ζ Nise supernam mouentibus palpebram na inferior immobilis est si is qui sursum eam retrahit, resolutus sit, laxam eiu ciet illam, adebit oculus aperiri non possit.

Parpndie quo Si ver qui eam detrahunt gemini enim hi sunt exoltupliciter per Uantur,oculus claudi non poterit. Quprum si alter assiuert nxψr ciatur duntaxat ad oppositum musculum palpebra reflectetur. Hi sunt partium oculi peculiares affectias, qui latentibus locis nisident. Ac sunt praeterea alii, qui ex aliis partibus ei per consensum adueniunt: nempe autia , eseest ri Ventriculi, aut cerebri cognatione. Cuius generis sevium otii. sunt symptomata sussus a Visis similia. Caeterum vita

ob humorum in ventriculo contentorum Vitium oborta Virio oculo similiter accidunt. Quae verbisuia Suttas,oes quo fusiones apparent, nec incipiunt simul in Virom, nec intria aes V similiter Praeterea , si tribus quatuorue mensil-ci hia Dus u ristisionis accidentia apparuerint, pupilla autem culo catis pura splendida gli cernatur, ab ore Ventriculi nasci affectuntate dubites. Si verbiaonita multum temporis in

177쪽

tercessierit, quaerendum est in primis,num ex quo laepit at sectus singulis diebus perpetuo haec apparitio P seuerarit. Nam assiduita vitamssionem portendit intermisssio autem, v malum a Ventriculo prodierit, suspitione eYcitat id i, magis,si perfecte quis concoquens, nullum sibi visum apparere fatetur ac multo magis si quum apparuerint rates imagines, mordicus in ore Vetriculi doluit maxime Verb,sii post haec Vomendo, eiecta re mordente,mitigata accidentia fuerint. Quin et,

si a ventriculo symptoma id exoriatur, medicamines mi aps eX aloe potui dato,minimo negotio curatur, acceden ιρος seu te simul proba coctione: Ubi verb altera pupilla tene μ' brosior, aut turbidior, aut non exacte pura spicitur, suffusionis esse initium censendum euhi Similia quoque suffusioni accidentia in quibusdam phrenitidis speciebus affecto scilicet cerebro' saepenumero euenire solent. Sunt etenim phrenitici quida qui de ii quae Ocin phimi alis offeruntur, recte, quantum ad serisitiuam noti vati s pistiam pertinet, iudicant : cogitando Uerb a natu matrirali iudicio aberrant . Alii rursus, cogitatione quidem falluntur minime; sensibus tamen hallucinantur id quod mihi olim contigisse Videtur, quum ardenti febre laborans, ta floccos vellerem, S in Vestibus festucas colligerem idq; animo constan S. Sunt praererea

qui simul sensuso cogitationis vitio laborant. Porr

ubi in cuiuspiam cerebro biliosus succus abundat accedit l, febris ardens, ab illo oritur tunc fumus,Veluti in lucernis aboleo qui per Vasa quae ad oculum tendunt,delapsus,earum imaginum in ipsis esse causa cen

IN lingua etiam interdum motum ipsius, iter tam ab iisde nemis sensum,interdum Vitiari tuom tactum cotingit tot et Q iuga. Non tamen alio Rustus atm alio tactus neruo utitua q

guae pelliculam chiseminantur,non solum tangedi,sed ta P

178쪽

gustandi etiam vim obtinent. Crebrius tamen laeditur gustandi ci tangendi facultas, quum ad gustum eXacto iudicio sit opus .Etenim tangendi sensorium, crassissio Sensoria, quae num V cernendi tenuissimum est. Auditus Vero sen V. φηβhv sorium ivt in tenuitate a visu ita sensorium gustus in aut tenuiora ' TaSsitudine a tactu secundum locum obtinet. Olfacie diverbsensorium in illorum quatuor medio cossistit. Igitur quum posterior cerebri pars tam dextra,clsinistra, assicitur, ne apoplexia hominem rapiat, timenda est. Vbi autem altera tantiam, in paralysim finiri solet: quae interdum alteram soletina linguae partem motu destituit illaeso ipsius tum gustu tum tactu interdum partes sub capite costitutas mod has,modb illas. Quum

acies de autem a parte anteriore cerebri facies suos neruos re-

sup nemo re ipiat: a posteriore ver omnes partes quo sub capitτῆ sunt: a qua etiam oritur septima coniugatio neruoru, qui inserti in musculos linguae, Voluntarium illius motum perΠciunt non ab re quide anteriore cerebri parte altera affecta, sola liguae motio vitio carebit: reliqus Ver faciei partes omnes in altera parte,dextra aut sinistra sensus voluntario motu destituentur. Quemadmodum sit assiciatur posterior pars cerebri reliqua rumpartium faciei ilicolumi simul&motura sensu, solius linguae motus vitiabitur Qubd si aliquando tota anterior cerebri pars assiciatur,supremum ipsius vetre ei consentire necesse est: atm cogitandi quom actiones Vitiari. Proinde qui ita est afleetus,nec sentit, nem Illo uerum spirandi tamen facultas haudqua in illo laee rq ditur vocaturq; hic affect caros,ssiue sopor. Qui si VeApohiesiae so ζmenter pirationem opprimat, apoplexia nomina Iutae solet a tur. At solutae apoplexiae creberrime solet paralysis ralysis succe succedere. Sopore verbfinito , magna ex parte bona Valetudo subsequiitur. Fit autem sopor Hippocrate au

elia mustuli, inore innectis mulctili temporum, ato In acutis moriemporum bis Inter soporemo apoplexiam morbus comitialis

179쪽

est medius conuultionem niuerso corpori induces : Epilepsia. sed in paralysiin non desinit . Qibrum trium morbo ου, frigidus, cratiusq; aut omnino viscia humor ei causa. Uerumo in sopore,& in morbo comitiali, et res magis, cerebri corpus minus: in apoplexia vero, cor Cere corppus magis assici solet. Atm in sopore anterior par in 'T Hegis in apoplexi id morbo comitiali, tracmacti itur. 3 morbo comi In catalepsi xvigilanti sopore, posteriora cerebri a tiali,& sopore, gis laeduntur Quum autem osse aliquo terebra perso tu ut RV Venzat O , mediUS Ventriculus fuerit attritus, sopor homi xxi Q granem occupat: sed ne p conuiuisione nec dissicili spiratione oborta haec enim a poplegiae illa morbo comitiali est assinis haud secuῖQ catalepsit soporicli se Uata

secundum naturam piratio Verum ein opore clauis dormitie alioduntur palpebrae, ita in catalepisi manent apertae sam is palpebris. vero vehementes dolores sopor sequi consueuit con opor consue. cidente Viaelicet robore aialis spiritus quod primum ut se V Vehς

animae initrumentum eXIllit in cirὶ cutis cerebra, in Animatis sputdeis, fluens per neruos defert motumo sensum 1 ni tu est prima Merses corporis partes. Igitur affectuum linguae, alii' isti umeniniudem illi communes sunt, ae ob commercium quod ha MMῆς bet cum cerebres neruis. Alii ipsius dutaxat propriicen sciatur. Quead modii ergo consortii lege, per septimam neruorum coniugationem motus ipsi Vitiatur, sic sensus impediri potest per tertiana, qtaceo mollisae, in pelliculam illius, sicuti septima in musculos, disseminatur. Quod Vero ad proprios illius affectus pertinet,sicuti musculorum et US,Vissimilarium intempera tiar motum impediunt,ita ambientis ipsam extrinse tabi bi cus membranae intemperies, Mangendi, gustandi simul sensum vitiat. At instrumentalium affectionum speciem referunt inflamn tiones, scirrhi, Ceden rata, erysipelata , suppurationes, di alia id genus. De quibus quia vi suo tactu discerni possunt, nihil in hisce commentariis dicemus. Ut autem de ipso auditu nonnihil

180쪽

inseramus sermoni, si illaeso apparente aurium fori Audi di facul mine sola audiedi facultas laeditur,neruum proprium ras Vi Ula PQG ei se affectum licet existimare. Vibi vero reliqua faciei abis ''φ' partes simul cum functione audiendi laeduntur, in cerebro esse dispositionem praeter naturam, est Verisimile ipso velit similari, Velit instrumentali parte affecto. Memineris autem Velim, temporum, maXillaru Fnausculis, item labriso narium pinnis, sensumo motum: linguae vero, omnibus4poris partib', sensum dii. tariar a tertia cerebri coniugatione oriri a secunda

FT, octilorum musculis motum: Vt a pilax, oculis ipsis Cerquas palles dimendi sensum suppeditari. Vbi igitur uniuersae particu

tussiuatur lar, quibtis a tertia coniugatione insertitur nerui ob laesar in altera tantum parte Videntur, communem ner-

Dum primario affectum esse putadia est. Si vero utra simul partem laedi contigerit, non nerui proprius, sea loci citiuspiam in cerebro, a quo nerui procedurit, est ipse affecti is cessendus ac tunc sane omne Vicinae partes simulassici consueuerunt proinde& quartae M. secundae conitigationis nerui unde sequitur vi oculorum quoq; partes hedantur. Quod si unus duraxat utinatisculuS,Vel neruus quoquo modo siue primaria Dphsesse besset femori isiue per consensum arietiis fuerit, pars ipsa ius particulae in aduersum trahetur musculum . Nam resoluto D- musculo, parsiculo qui dextram parte labri mouet, ipsa ad sinistruipsa in contra flectetur At si is qui sinis ram mouet resoluit, ipsa tra Mam i/bi RI liittar ac clextram. Haud secus d totam mandibulam, Mnarium pinnas,& genas quae alato mouetitur mu

sculo in aduersam partem fecit conrinyit. . At latusius unde ner mulculus, non recapit Nertios a tertIa coniugatione.

uos recipiat. Sed nerui a ceruicis Vertebris prodeuntes in illum fere tot iam disseminantur exigua ipsius parte sublimiorici , excepta,in quam deferuntur nerui a quinta cor iugatione. .

SEARCH

MENU NAVIGATION