Epitomes omnium Galeni Pergameni operum, vniuersam illius viri doctrinam, & methodu[m], quàm accuratissimè contine[n]tis, sectio prima-[quarta]

발행: 1548년

분량: 633페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

81쪽

sectum sortiuntur: quIppe qui iuuenib aridiores sint, senes cur fere praeterea etiam frigidi . Quare nec probe conco- Vςxs squunt,ob calori penuriam nec rite nutriuntur, par male alse tim ob siccitatem partim ob imbecilitatem alteratris tum sortiatur cis potentiae. Iam uigettio per corpus ipsiis dia tarda δε imbecilla est,nimirum instrumentis veluti torpenti Abus obfrigiditatem. Porrbad functiones aestiuas cali hibu ais, dum instrumentumac siccum,magis idoneum est: sti strumenta intgidum vero δέ humidu,imbecillius. Reliquae duae con om nodiora. iustationes medium inter has locum obtinent. At ve Frigida' iv

ro Laetates ipsas pectes,naturaliter frigidum o humi ilici nullumcoedum corpus, minii ne deprehenderis quanil ob am pus repetistia ctum praeter naturam,talia reperiri contingat In ni aetatibus.

Me sum igitur,frigidum ubiq; est debilius, torpidu, Frigid*zy

siue humori,ssiue siiccitati iungatur. Haud aliter inter , duis ' 'naturales potentias , retentrix robustior quidem videtur in aridioribus calidioribus a. instrumentis imbecillior verb,in humidioribus frigidioribusque Similiter nerui,tendones,syndesini,& musculi, quanto sic ciores,tato robustiores euadent misi ade modum ex cesserint,vt obduritiem vix flecti possint. Nam si sic sint affecti, corripientur spasmo contra naturalia in Naturalis nγstrumenta,quo sunt humiliora,eo sunt ad nutricatio strumenta, quonem magis idonea vel sit ad extremam humiditatem sunt umim peruenesint: ad concoctionem verbnon sunt aptiora. 's' 'TI

necleiptiis necariatoribus, quibus siImllis ad sit calor magis idoneunissificcum aliquando cibum exhibeas instrum Sto sic ad concbctioia coo squalido, non liberaliter ei tribuens humiditate. vero,ineptior

Caeteramo ad digestionem per corpus,4 ad excre ue

tiones, corpora admotum dura ineptis sima existat: eiloti rhaud facile Vel dilatantu Vel contrahim tur. Quo alterum attractioem alterum excretionem molitur. In summa verb, calor auxis ad omnem alterationem Dessicacissimus est, nisi ad tantam Vt colliquet, Ueheme: Κitiam increuerit, siccitas ad robur: tamitudinein cois

82쪽

rialitata quae fert,nisi adeo sit cruda Vt corpora rigida immobili in inbu situ e friabilia essiciat. Humiditas adiiutricationem Vide

ct oibus et que atrinceracli: caeteri Vero runctionibus mitibus ad inutiles. Versatur,eXcepta qua corpUS atager U5 Deinceps autede fluxionibus a cerebro riuridis ali quid etiam dica- mus.Destillationis igituro grauedihi. haec coryga.

. Cori za il Ia Graecis catharinus licitur cerebrunt causa exi, ut xx stit: in pars quidem similaris, Vel af gore rues a Solis ardore in intemperiem, ala tam Ut instrtiali sum Ue-iDestillatio est qu alerius infestatura plenitudine. Ieterum deitit defluxus in os . lationidi adoῖ excremeritona deflueterit grauedo sit auedo est de ad nares quemadmoauimet raucedo si ad fauces de-nu u ad 'xe cumbat Quod si fluκio gurgulionen ivadar aut Vua

piluces lactu. p Uer, aut plani in tumore attollet Dinandulas quae' H. ad finem oris trita palacent , si decanabat antiadas ' procreat Sicutiet paris limia invade; earime illis proo' xima sunt. Ac deferturqsdem mixto capite noniaci in Ventrem nonnulliuinasecram arteriam virilibet maxime nocenti auod Vero ad te corpii spectar, si solidum fuerit aut durum,causa est, cur apprimanitur meses. Duratur autem, Vel illico a primo orta aut tractu temporis postipiam generatione: Videlicet ob meri coetus, intemperiem Ur affectus alios praeter naturam. At in quibus causis temperies teri,interdum a nati a oririar interduna durari posβit sequitur morbos perinde ac densitas. Detinentur etiase in Peta is nonnunqmenses ob materiam ipsam acu ndam ubi sat Vel crassa est Uel Viscida necnon Vbi a crassis humoribus Vasa quae ad Utev descendular,otestiniatur At haec uterus nihil omnino excernir,ob Dira exercitationes &Victum tenuem,& quum ad alias partes repDtit humores .Minus excernit aequo,ob easdem causas sedleenses quibus remissiores Plus autem ob c iuturnum otium, & Vi-EX dxili Plu cti in opiparum Gaeterum depratiatae teris fluxiones

iluuium. purgat per hanc partem niuerso corpore. Ac tale

83쪽

stniper speciem refert id quod excernitur, quale est quod in animali redundat. Esto aliud ex utero deprauatuni profluuiuna ob assectunt alique ipsum infestantem eueniens Insuper interdunt cohibentur menses, sanguine i robustas vires , iri alias partes irruente. Ad hunc auten sermonem pertiliet niteminisTeanulie civita mulis rum minime foratarum, quibus Vteri nieatus coaluit. V. Iam priapitinius est quum inuito inluniescit inflaturq;

masculinum pudendiana cuius syniplomatis causa exi Astit statillentus spiritus .Porrbgonorrhoea, si pudendo tumor virilis non intento acciderit, retentricis facultatis in semina pudendi a stariis vasis imbecil:itatem sequitur. Si verbintento puta lento prior dendo eueniat, conuulsiloni quoda immodo erit affect 'Th. thesissimilis. Colorum Vicissitudinem ut summatim dica speties. faciunt succi a sua naturali specie aberrates,aut iri pro Colorum Vicit fundum subeuntes,aut cutem veluti illuentes. Particu in mς Vnd latim verb causae , ob quas succos ad huiusmodi tum W- motus,tum affectus peruelaire oportet, sunt affectiones animi aeris nos ambientis vel ad calorem, Vel ad frigus mutatio, corporis affectus , Vel calidiores, vel frigidiores item sanguis vel pauciis , vel plurimus: tum foras elatus,tum intrb reuulsus. Huc accedit etia auodlibet huniorurn vitiurn ad suam ipsiu specie ni K-ibi ἡκ

uersi corpori colorem permutare potens. naturali ubus ausis putem figura deflectunt partes inimodice vel repletς, vitietur. vel inanitae Vel a propriis sedibus deturbatae, aut reuulsae. vi autem hunc iam commentariu claudamus, operaepretium mihi videtur addere, quae nam symptotriata sibi mutuo necessari succedant δε quae symptomata item non necessarib. Igitur idouod fit Vnane ex cauta 'μ ηδ l

Ianat, an ex pluribus, conlyderandulii. Nam sit ab Uni sario sequatur rca tantum fiat necessarib causae essicseiati succedet. Si a tri minime.

pluribus, no necessiarib. Symploma tam quod ab uno alio dependet nec effari,consequitur illud. Ubi verbaliae quaedam causae ad secundi symptomatis genera

84쪽

Cruci,ate: nul iam necessario symptoma seoquitur. Atrophia sequitur necessario alimenti defe

ctum a

cionem accedunt, ipsum non necessarib ad primitari consequitur.NePenim cruditatem, gratia exepli inflatio ex necessitate sequitur Vel mordicatio, uel nata. sea, q tum horum, tum reliquorum symptomatum fere omnium nullum est,quod non aliquando cruditates sequi videatur. Uerum&cruditati magnitudo , differetia,tum hominis natura tum sensuS,Uel acutus uel Obtusus,ite singularum corporis parti inc roburo imbecillitas faciut,ut alias aliud symptoma cria ditatem sequatur In summa uerb quaecunq; pars craditate fecerit,illa noxam percipiet, quae maxime im becilla fuerit Proinde nullum symptoma necessario sequi cruditatem,possumus asseuerare. Vbi autem alimentum minime per corpus digeritur siue priuatio, siue imbecillitas fuerit actionis, atrophiam necessari, inducet,queadmodum in singulis partibus alteratricis potentiae noxa . Praeterea expularicis facultatis circa CXcrementa, aut sanguificae potet e aberratio,necessarid producit praui coloris symptoma.

Plocatarcticae causae inuasida

tantum corpo ra immutant.

Procatarcticas, liue eXtri nas,sive praeiticipiente appellant, ut magnus calor frigus ue ambientis, aut etiam aliquis animi affectus nua,' id solum corpora commotient: ac proinde a nonullis no causae sed morectaborum occassiones uocantur . Videmus etenim mille simul in theatro sedentes, e quorum lata mero quatuor

dutaxat aestuant:&in eis a febre unus solus arripitur, quod nuper

85쪽

quod nuper familiari nostro Menandro contigit que Menandra me nos secunda die inuisentes iussimus caput ros aceo se intii tu Myria ueri: mox dormire:postmodum impense lauari, ac sic citra Gesta tandem est restitutus Aliosvtiam coriaplures, ob aestu nus,& labores febrientes, reclamantibus caeteris medicis, plurimis balneis ac uictu humidior usus , similiter persanaui. Non desunt tamen,qui Varia connectentes tophismata, quas nuper causas procatarcticas diximus eas morborum causas esse inficiantur: l videlicet nee semper,nec omnia corpora laedat. Qui quidem no secus habendi sunt odio , ac illi, qui spinasin hamos in Viis,per quas sunt transituri homines semina Nox ital horum impedimentorum nonnulla iam rescindamus: aliqua emendemus alia conteramus: Vt antiqua Viam,quae non ad ciuitatem, sed ad arte omnibus ciuitatibus utilissimam ducit, purgemus. Qu9digitur tu frigus,tum immoderatus calor,& contristare & morbos gignere soleant,id dies natura rerum nos docet: quum nimirum Vel ipsa animalia bruta , soleant loca Briva mutane di regiones,mutare,Vt aestate quidem calorem frigus 'gxψς'Vt s a

vero hyeme declinent. Quod sit haec noxia quidem no 'μμ-

tamen morborum esse causas fateatur,rnec semper, nec omnibus noceant,iam non de re , sed de nominibus disputant: quan ne sit quidem effugere poterunt c, ori maequin o uincant, saltem illas esse causa nocumenti iis, misime priquibus nocent corporibu Sut porro duae primae cau cipales in m sae ac maxime principales in uniuersum scopus videli exsum, sum secet Iue finis cuius gratia fiunt omnia quae fiunt aci 'l''QJNβP Rix

hut omniaqueterea Id,a quo ea nunt. Has dignitate sequuntur tertia fiunt & praeto&quarta instrumenta nimirum quibus,3c materia ex re id a quo qualEtenim in humanis artibus, nisii causae onines con fiuntqua po-

spirent, nullus Vnil effectus absolui poteriem anisi ali

qua elier lecticae utilitas, nunqtaber illam costrueret instrumenta si Sed si aliqua sit illius Utilitas, careat autem dolabra se mulatque mara, terebello, alia et, supellectili instrumentorum, nec Mi Tomus. III. Ee e

86쪽

Estectus nulli is sic lectica coagmentabit. Et si haec illi Oia praestostiar, absolui Qxςritat mox liona deficiant onem ita componetur lectica.

est,uh nisi OD SP nec Mandrumenta cri materia parata lint cx utilissini inuni oes taSVrgeat, absit autem artifex quicquia compingicospireti. qa possitnia iis tamen artibus quae casu fiunt, interdum fila H AEV lax nati causi desuderatur quum ea nullius gratia fiant:

minime edes cristi .m blad per quod ruant, ab eitIAt nihil inuenirentiu uidetur licebit, quod materia non egear, ex qua constet,& ef Cia egere a ciente, quo flat semper siquidem est necesse, Ut sit ζxi R V VJ conuentus alicuius patietis quod vicem materiae sub

quo fiati di: O alteri u quod circa Iplum agat, cis cientis rationem obtineat. Hoc autem nonnia qua instrumento eget, sit alicuiu gratia operetur. Interdum sitne instrumento agit,ubi nullius gratia neci e X proposito agit.. Vbi igitur ex frigore vel aestu aeris ambientis, aliquis laeditur, aer ambiens dicitur causa esse Mix materia corpus affectum Nullus itaq; effectus oriri poterit, nisi essicienso materia iungantur. Vnde oportet, haec Vtram aliquid ad generationem rei conferat Quae au tem ad rei generationem coducunt,meritb causae ap-ἡ sita di id p Ddae sunt. Reperire autem licet praeter a dictas '

ei generatio, etiamo alia causas, accidentales tamen Veluti interne conducunt medium spatium minime impediens , quo faber indi- .... et V circa lignum agere poSsiit: idq; non qua artifex est,sed qua corpus, quod alium ab eo qui continet mac uis ac de teriam circa quam operatur, occupat locum. Haec sici dem ex accidenti dicuntur in tangsa sitne quibus non .

M. Solidum quippe corpus interiectum inter labrum ci ligniam impedimento est, quo minus operari artifex possiit. Quod si de medio tollatur, ex accidenti confecitur, Ut aer in illius locum si accedat quum nusq in hoc Vacuum sc orbe Vacuum possit constitere. Proinde constat fabrii, dari acre ex accidenti indigere Similiter ambulationis caues istae sunt: ipsius Vtilitas: Vis animalis ratin etiam crura zat causae sine quibus id fieri nequit, aer circussisum ce-

87쪽

lemz pauimentum renitens. QSod autem ait Erasistra eius. Si refrigerari febricitandi causa est, qui magis re friguerit,ille magis febricitabit: niaxime a sardinvidetur. Nam si effectrix causa ipsa id absim patiete apto emcere posset, qui magis refrigeraretur, magi quom febricitarent. At si frjgus non omni corpori febrem erigiis ta tis

adferre potest sed illi tantum, quod ad eam πcipien I is , ii

dam est habile, tim non amplius erit necesse, Vt qui e sea exei friguerunt magis, magis quo B febricitent imm*ra pienda est hacile nonnullos reperias , qui ne semina quidem febris hile, concipiant: fiant tame attoniti Vel torpidi velitem '' li vel conuulsit,ut accidit Alexandro,dum aestiuo tem plus duin Crpore in Cydno, Ciliciae Flumine ,se lauaret. At Vero, no,ciliciae flanec illud etiam re uera confici potest, ut qui magis,fri minς, fel ἀ-gescit, magis quo P laedaturissicuti nem hoc etiam, ut 'ssim gis laedatur,magis febricitet. quum aliquando cotingat aliquem magis laedi,qui tamen non modo non magis sed nec omnino febricite dem etiam dicendum est de labore plenitudineq ,& aliis id genu cau- sis,quas eodem paralogismo, ab ordine procatarctica Iihi rum febris causarum, eXterminabat ISed cur interim potius Gadaa operam ludimus dum haeresim Erasistratio rura con esseA promia vellimus , qui asserniat patriam potius prodendam VmdQgma.

es se, proprium dogma Adeo enim stupidi simulo a tir . Ag

tinaces sunt,ut etiam omnes febres a phlegmone ex iis qui ardenss oriri contendant ob id 1, nec potum frigidae,iis qui a febre tenentur denti febre tenentur,concedant quum tamen ea op mb' 'φrum

portune exhibita missi obstet Viscerum inflammatio

aegri confesti infident liberiq; a morbo reddatur At libeiae. si in discernenda hypostasii pilrulenta, ab ea quae insa nis o post solutas febres conspicitur, esent exercita ru

ti, conuincerentia inusippe in sanis,&ibi febres solii umori s

tae fuerint id quod relidet, albuies est,nec foetorem ha uet r. bet, nec colorem,nec lentorem 'qualis cernitur, ubi Pusis hypostapblςgmone in suppurationem conuersa soluitur. Sed Ut dilaimE.

88쪽

haec etiam est summa impudentia Erassistrati, Qquum fateatur repletionem plethorain essicere hanc Vero, sanguinis paremptosim ad arterias : aici hanc denim phlegmonem nolit in concedere repletionem phleg-monis causam existere. Nao nos pari modo dicem Q qui plaga homini illata venas colli secuit, non extitit illi causa mortis quoniam causa proxima fuit notri ille qui percussit,sed potius emasio sanguinis.

GALE Ni PERGAMEN I

De plenitudine. Liber Vnus. icuti nullum est quod nostra tenapestate in ores re omnium medicorum crebrius versetur, plenitudinis vocabulum ita nec aliud facile inuenias, quoamagis ab eis ignoretur. Ut autem eos qui ignorantiae tenebris occoecant, qui 1, absurda tuetur dognetata,ina praesentiaruria missos faciamus, cum ingenuis vero ac Veritatis amore flagratibus,confabulemur:duas 1 vulpi ud Est ςrsum notiones ,relationes e plenitudinis propona plex: una tu mus: Vnam quidem,secundum robur, Vires 1 illius et sua uires illi talem plenitudinem defert alterani,secundum excipi ius ea defert, entis vasis capacitatem.Dein vero, sedulo perscrut adtex iWγtδη muri est, nam situ uniuersae animantis vires 4 quo

iis capacitate ino inplenitudo, quae iecundum earum namquanos '. onsistere potest,sit&agnoscenda,&curada. Postmo 'dum quot sint eorum humorum species,qui vel Vires: ἐν aggravent Vel a Vasiis contineri non possitnt'Igitur irilibris de Placitis Hippocratis & Platonis satis a nobis

monstratum est, palia ea Vis ut quae in Venis ossistit, Cor est attria alia quae per arterias sicutio alia quae P neruos dimiritum origo. ditur bi etiam docuimus cor . facultatis arteriaruCerebrum est fontem atm originem esse neruorum autem,cerebriis is et uis PMuti iecur venarunt i in libris de Elementis ostendirsi pricipium. US,substantiam eorum omnium quae generationi Sc interitui obnoxia sunt,a quatuor primis qualitatibus

89쪽

mmutari: ex earum certa quadam temperatura, omnium corporum substantiam, ac proinde viriu ea issortia facinxum essentiam quae corpus nostTum dispensant con ''R QxpV uoltare quippe quae non ilit, nisi Ipssius temper mer quM Eteoerie quadam proprietas porrbiis ipsa siue facultas, causa esse uer qualitatuctrix existit non materialis substantia,patibilis ue Fa costare esse cultakitam erit alicuius actionis causa quam mox ne 'ς ς cemeeli eme motum ab agente in Id quod patitur. Si cu Famitas e cratio affectus qui in patiente est, motus erit ab agente fa effectrix. in rem patietem. Vnde Vires suam quidem ex alterius comparatione notionem habent: eisentiam Verb in

ex habitudine ad alterum. Qubd aute in se ipsum aut agat,aut aliquid essiciat, omnem mentis captum exce Agere ins ip

dit: sicuti etiam qubd se ipsum aliquid contineat Mua hyy 'ire non modo ex Herophileis multi, sed Me Stoici zz

iuniores, dum contendunt ostendere spiritus atmigniso sese δε caetera elementa contineant, terra croo aqua ab iis contineantur,nullam demonstratio Ignis iaramnem adferunt Nos quippe euidetissime cernimus, ita esuit nihil ab igne contineri ut potius ab eo uniuersa sol CQ Πφxς quantur Etenim quod durum est,renitens I, acdςn dita, ut retisum vel primo aspecti a potius continere Videri poSsit neri.quae mol, contra Verb,quod molle, cedens rarum irest altero Uli 4 cedenti digere a quo contineatur. Dicamus initur . quoties P 'μ' ' ..

cun prae multitudine aliquid nimis dasteditur, aut dii studia3 aliquid rumpitur affectcim talem ad continentia Vasalpecta d iuvia uasa re non Verbad aliquas Vires quum verbgrauatur,ad Plenitud grasensitricem potentiam. Nam nem idipsum omnino ad' ες βης n

vires pertinet omneS aequum naturalis potentiae baec re, eust iee. grauitas affectus non sit m Verbilenitudinis genus, refers minime quod ex loci continentis capacitate commensuratur, autem ad natu non modbin animantibus reperitur, veruetiam in re 'ς

bus inanimis quemadmodum Vestibus, Vinculis pel uasa' b..tibus vasis cli fictilibus' umpuntur siquidem omnia iri et in rebus haec,ubi naulia replentur flatuosa rubstantia I Porro innam .

90쪽

quum quatuor sint naturales potentia attractrix ,retei Vt v, Dyn trix alteratrix expultrix, alia sunt inquirenda indicia agri . si cognoscendam plenitudinem quae secundum earusingulas accidit nam nec grauitas in istis suffcere poterit. Etenim imbecillus ventriculus Vi sensitrice maxi- maest praeditus qua sibi grauia sentire possitIIam quibus signis arteriarum plenitudinem, quae ex collatio: ad earum vires constat probe deprehendere liceat inh commentariis depulsibus exposuimuswenarum Ve-Plenitud N ro nec esto si num aliquod viasi quo id ex scientia ha

res qua due PςΠΤOsrit,praetcripti nec ab alio quopia literas an, deprehedi que datum reperire potui. Ut aut de plenitudine agamus, inem scripsit quae sigillatim quascunci particulas occupat, sciedum Galenu neo en ea membra quae parum sentiunt. Vel sunt sensus ora alus scriptu repeti no Xpert Ia,nequasi parem cum Ventriculo aut vesi-

reperiti

ca eXcrementorum, quae in ipsis cogesta sunt,sensumi habere sed aut omnino exiguum, aut penitus nullii: si ς iguum quide,Vbi maxima plenitudo adsuerit nullum,ubi illa non multa fuerieNam in pulmone, iecore,renibus atm in nonnullis ossibus, aliquis nonnunqoboritur alicuius poderis sensus: qqi certe potius ad. membranas referri debet, ad OGrum Viscerum car-

per Inestat secundum cerebrum perri manifestum sui sen

is sim grauitas interdum excitat. In partibus autem seta

Pisci su vacuis nullus potest non modo grauitatis, sed nec alterius etiam symptomatis sensus haberi Atqui sensu

Sensu uacuas carere videntur nonnulla ossa adeps & glandulae quae P xxi i L dam: oraeterea niedulice omnes sensus eXpertes sunt. ψid ζ 'us tu Cereorum tamen atq; spinalem medullam , nonnulli symphonia iis in sentientibus particulis collocantriutius tamen po- posse sensum terit quispiam de carne, qua gibba iecoris par con-Pς HPςIς stadiisserere abscis vllo sit sensti . quu neruus illi nuta NJedullae oes, tilanglos ia e parte inferatu' De parte autem illius caua,tacile mori gibba dubitatio exorietur ovum nerui qui iecori iuxta por--sensilia Maas distribuuntur deo sint exiles, 'triotex erς solam

SEARCH

MENU NAVIGATION