장음표시 사용
61쪽
nebat a natura per catales ad cutem decretorie excia Pigor ardente
Cjatur. Q Uare motionis eius rigoro symptoma est forem, illi vetignum. Nam huiusmodi rigore arfecti, postea sudmi bluat.&liberantur a febre, nimirum eiecta bilC. Quae inter-,
aum etiam non ad cutem, sed ad internas partes impe
tum faciens,Vel vomitione, Vel alui solutione deiicit. .
Saepenumero & intr&ωforas eadem die defertur, ut simulo sudoreo vomitu, & alui deiectione bilis ua-
etur. Vbi igitur erodens quippiam in particulis continetur,contristatur sani ,praecipue si illud moueatur: quare maxime ad eius expulsionem festinant. Contra hunt ital atos constringunt sese mox quaelibet im- Pellit eam quam cotinet excrementi portionem Alcs in hunc sane modum motIPVniuersis particulis,totum Concussio quo CorpUS concussione quassistione i Vexatur: qualis vide nos corpori rurin iis,qui sunt rigore correpti. Similiter etiam con ς rat. Cutiuntur thoracis musculi, ea quae carnibus ipsorum molesta sunt,per pulmonum arterias Xpellere properantes. At Uerb nonnulli aegri quum egeant reiectione Uuti per regionem pulmonis , nec eam ob imbecillum thoracem moliri queant, sibi sternutationem prouo Cant naribus irritatis V ob Violentum motioni impe intcidum ea eum,ea expuant, quae tussiendo antea reiicere haud expui,quae reuqu Q poterant. Illa autem tussis,quae ob intemperiem ci per tussim Drganorum respirationis accidit ad horroris rigoris ii, ς' Qx Ut genus pertinere videtur Vbi Ver quae corpus infestant.'umida suapte natura fuerint,per tussim ac rigorem ab expultrice facultate impulsa. Ultro citroq; Tuntur,donec applicuerint ad conuenientem euacua- .rioni locum. Sinautem solus spiritus sine humore, imodice vel calidus vel frigidus per corpus transeat,is luchorrorem eXcitat,ac nonnun rigorem nulla tamen acquitur conspicua euacuatio . Quum igituro frigjda .. x calida causa possit excitare rigorem, calidae quinde si ea ita catilla de aer fuerit refrigeratio satis efficaciter viriliatur. Si frigida potest.
62쪽
Rigoris mede Verbiit humor eam cthris necessarib sequetur curatae tu augem euacuatione. At frigida si aerea fuerit . re medium cst calfactio Sin vero sit humori interdum sis Ia concoctio sussicit interdum vacuatio nonnuna ambae conueniunt Etenim citra febrim nonnun oriranz. RigQxς Flu rigores ob pessimam victus ratio em Vbi quis per otiuoiatiantur impleuerit,d. lubinde a cibo lauerit. Quam rigoris speciem Veteres ignorarunt medici, 4 homines sup Intemperatius riori illo secillo,nec tam intemperanterVitterent neCuiui nunc, qua tam crebro lauarent. At tamen rigor ille ullo partes uesuPicra ς ηἰQ iernenter quatiuntur, concutiuntur ob frigidos sec. cos nun excitari Videturior ii ob crassitu danem vehe
est ietatis menter moueri non pOSlinr Iam ero Irrigo pera brem non intermittentem acciderit, ides aegro imbe-: intra bilis in cillo est letalis, Ut inquit Hippocrates Siquidem i eius quartani qua tirodi rigoribus isurgit natura contra re noxiaM PO ation Ugψὶς -- eslati sed victa cadit. extinguitur. at hanc
μ' ob rem redditur pnitiosum symptoma Porro in Fartanis febribus succus ex calido frigido 1 mixtus rigorem excitat. Quippe atra bilis suapte natura frigidux succus censetur. Ubi vero ade putris effecta est vos brim inducat, quanta adfuerit illi putredo, tantus 'm gente homι calor merit Quum antem rigor a calidissimulo rode
gerantur,recur tremae omne refrigerantur,declinante animali faculrente sanguine late Vna cum sanguine ad interiora. Qiralem moliam
ad ii videre licet 1 compluribus animete affectibuς nodieti, Ges iiii r ad animae essentiam pertiner quarci in pilla erit edefinire non duobUS alierum fateri oportet aut ad omne fun- audet citiones,Vt primis instrumentis utituro spiritu sanguine,ac Vel alterius,Velitrius calore aut quod 1 his Timore persi ipsis consistit. Perii idiorem etiam 3 spiritus ei anguis 4Qx Πςδ Vm intu sese recipiunt: cuo fit, algeant partes in supe
nulli rigore quom arripiant, Per iram ver,soluunt ac
63쪽
dispergulitur proinde iue exteriora liacalescunt. At ago lia calfacis p nia,affectus ex Vtris P conflatus inaequales habet mo te ς xxςMM-tiones.Iamo cordis & arteriarum pulsationes,& minimae&per debiles intrepidas ibus esse videntur: u
inaequales. Per verecundiam, animalis facultas in primis quidem ad interiora mouetur sed rursus affatim redit ad exteriora. Nam si non redierit non verecun Verecundia,Vedia sed timor celiseri debet. 'Ut autem in timore con- QRςδαμ fertim sic in tristitia paulatim ad interiora fit motus
magnitudine dutaxat ac Vehementia,non tot gene motionem sor
re differentibus inter se pathematis, Atqui nonnulli ob ficitur. subitum timorem perieruntd.id quod solet contingere Timor subitus ubi debilis suapte natura animula sub valida pertur U n QPφῆς
batione cno fertim Sc extinguitur,4 suffocatur. Et in
enim extinctio , affectum ex retrigeratione Ortum O sutacatio gil. sequitum suffocatio autem, c6 cursum sanguinis uniuersi ad ipsum principium. At ex iratis nemo mortulas est ratorum reueun Vtpote quibus nem calor refrigeratur ne pro nullus obierit.
bur dissoluitur. Prae gaudio autem nonnulli supra in Gaudio Dissedum pusillanimes animam exhalarunt, quemadmodi animatos.& timentestiam dolor e diuerso coges moueri anima, haud leuior sympto matari maximus timor inducit. Qujppe laborantes decolores fiunt refrigerantur, concutiuntur rigore tremur, pulsus habent minores,ex Deso qualia olutosq; ac tandem similiter iis qui perterrentur is inducat wriuntur. Nam xiiiis fugit insitus calor ad suum prinia tQmRx cipium: animaq; simulo soluitur o extinguitur Perrigorem italarigu no ternarum, exeXternarum Diu . partium sentitur. QNamobrem tunc nonnulli Veheme tur.& internati siti cruciantur nimirum ipssis iterno calore seruato incalescimi. Conflictatur igitur,pugnatq; per rigores cotra ea quae infestant facultas: donec radicitus euellantur, excutia turique . . Ob incursiones autem Vehementes, 3 quia iiiso, sebus etiam in intimo corpore cogitur,rursus magna ita cur Loveniat.
64쪽
loris reuertitur,febrimq; a rigore accendit,in eo certae mine materiam habens auxiliatricem unde o febris euadit vehementior. ubisi aliquando in pugna defatigetur, antea si dimouere res noxias poSssit, necessiario mors ubsequetur. At pruritus, qui excLementorum e Prurum quid, uiter mordicatium est tensus, eo S Vexare solet, qui auiti. Lihi balneum negligunt, aut strigmentis redudant, aut cinditatibus sunt referti aut praui succi cibis vescunt: sed praecipue actigiti cstos pibra vel lepra. Vt autem prae
Pruritus causa dictorum sympto mathim causas accuratius eXponam, ulcerosae lasti exigua quidem est,tenuis,falsa, immota in prurit . tudinis U' Exigua, tenuis erodens,immotaq, , in laSssitudine Vlce
Horroiis causa Pauca,tenuiS,mordaX, ac breue motu possides in hor Misoris auia rore. Si verbaut Vehementius moueat, aut multu abudet, aut sit mordacior iam non horrorem,sed excita- Te rigorem est nata pro intensione autem aut remitasione ipsius causae, intenduntur aut remittuntur syna plomata. Ia tussis causa, in pulmone, gutture ac thorace consistit: Sternutamenti in naribus singultus V rb,in ventriculo gula inici in his omnibus exputa. trix facultas Guo excutiat molesta se admotus veli
Lissis est, de iis dic in symptomatis, quae circa principes sitietione; versantur Quorum sane tria genera deprem a n Um henduntur. Primum ubi perit omnino functio Secun dum ubi illa oblaeditur Tertium quando in alienam
Stultitia oritur speciem degenerat. At perit quidem functa, stultitia, frigore obliuione 3 , qui a vectus a frigore ortu tur. Quippe me
obliui' si dicam iis quae huiusmodi symptomata facere pos Sur, is 'S' refrigeranai facultas inest. Haec itam symptomata cc
65쪽
rebri corpus esse refrigeratum declarant i Apoplexia popla visa, Vero, epilepsia ,ex subitanea colluuione pituitae re Epii iiας' plentis ventriculos cerebri,nasci videntur. Proinde horum symptomatum subita est generatio & discusssio qualis et se per corporum intemperies non posset At modica offendicial , ac veluti torpore tum rationis
Porro delirium omne,deprauatu est prIncipis aculi Quis oitum tis motus, a praui3 succis, aut cerebri intemperi ortu hahens. habens Carterum phrenitis dicitur,sii febris adsit , Phrenitis sitiniania sit ab ses febri accidat. Solae autem melancholi ... Melancholicηcae alienationes, a tragidiori lacco produci Olent. Nam sietiationes. phrenitis non simpliciter ob calidos succos accidit sed phidnitidi sis quum phlegmonem Vel in cerebro Vel in ipsius mem nendae requi branis producunt At quae deliri a m acutissimarum se mihiςgmQn
brium vigore oriuntur,mordacem calidum P Vapore is membram a habent, cerebrum occuparem. In omnibus autem an illius
mi alienationibus,sii timor ait tristitia diu perseueret, atram bilem in causa esse est indicturn .Qupavero atra trabilis erabilis rationale anima arcem occupans,timorem, moe x noni c stitian , ac morti expe lationen, inducat, nil liniran 'ndum est quum Videamus in rebus externi S nihil magis mortis expe nos, tenebras ipsa , perterrefacere . Si igitur quip ctatione iduciti iam tenebris simile rationali parti animae circun T Grae per
fundatur, hominem semper timere est neces tab his M.
se: ut qui timoris causam semper incor in Memia. rore secum ferat, Vt in flatulento illo morbo,quem hypochondriacum nominant in dies vi de re licet.
66쪽
Cencessio sid. Riterationis er
ror est conco.ctionis ' symoploma.
riam laeditur. Essentiae facultatis, laesiones propriae sunt intemptaeS. Instrumentorumorbi.
EINCEPS Autem de symptomatis quae circa tum actiones, tum facultates naturales Versantur, dicendiam
est. Quandoquidem igitur concoctionjhil est aliud si alteratio secundum qualitatem , quam Ventriculus nimirum molitur,dum sibi cibos assimilat: nemo sane ne gauerit alterationis errorem fore concoctionis symptoma Caeterum i nulla penitus alteratio fiat hoc symptoma absolute Vocatur cruditas. Si vero fiat quidem alteratio sed non qualem fieri expedit,uocabitur di haec cruditas,non quidem tanqpriuatio , sed ceu Vitium concoctionis existens. At vitium ipsum bifariam accidere solet. Aut enim tarde alterantur cibi, Vt Vix propriam transmutationem suscipiant: aut corrumputur omnino,Vt nullam concoctionem admittere pos. sint. Atm huiusmodi sunt cococtionis noxae. Quarum causa communis quidem est alteratricis potetiae ab scopo aberratio. Cuius aberrationis duo prima sunt genera. Unum, qa in potentia laesa: alte* qc in externo aliquo errore cosistit. Caele potetia bifariam laedit aut priua ipsius essentiam: aut per aliquem morbum instrumetorum. Error aut externus tripliciter accidit. Nam aut ab excrementis Ventrictili, aut a cibis, aut a somni tempore oritur. Iam in propria essentia noxae,intemperies quaedam agetium qualitatum existunt. Ad morbos instrumentorum pertinent tumore praeter naturam,abscessius cis, alii affectus consimiles, quibus si
67쪽
crucietur ventriculuῖ,impeditur faculias eius conco strix. Qia id si cun intemperie coeant ipsi instrumentorum allac us,utro Mnaodo facultas illa patietur noxam Atap ob hasce omnes causas Ventriculus male cocoquit, uel nullo extrinseco errore incidente Ecouer Crudiatis, aut se autem ventrjculo non male affecto interdian non Q CQ tot urcoquit animal aut propter ciborum pol Quum limn uaeso, Mevio. modicam quantizatem, aut qualitatem alienam, aut gaintempestiue, aut non recto ingerutur ordine,aut propter excrementum inutile,aut somnum breuem Or Cydonia essedinem praeposterum Voco Vbi quis aut cydoniae, aut edenda in DPunica mala in primis ingesserit mox olera sumat ex 'Τ Τ oleo garo Intempestiuus autem dicetur Visu au ciborum usus. Tora antequa hesternus cibus descenderit , aut corpus fuerit modice exercitatum,prandium sumatur. Porro corruptelae ipsae,quae quidem funiosae sunt, ex calidioribus,magis is fumosis oriuntur cibis: acidae vero, ex iis qui frigidiores natura sunt,magis 3 pituitosi.Simili Corruptelae sater etiam di in excrementis cotingit Acidas si quidem φω, cidae
creant,quae pituitosa sunto frigida: fumosas, quae bi- Gihi. ' 'liosa5 calida. Nec secus venter,sub frigidioribus quidem morbis, acidas: sub calidioribus, fumosa muta Concoctionistiones essicis Tarda concoctio fit, quia cibi dissiculter sarditas unde. corrumpuntur Vel quia illos faculta non superat, Vel quia somnus fuit breuior qui eos vincere posset. Vbi
Vero citra corruptelam cibus omnino cococtione priuatur,sciendum est Ventriculum plane est e uictum,vel
ab immodica multitudine, vel ab ingenti frigore Ad
eosdem reducuntur modos,quae in Vasis cruditates cotingunt:illaest, etiam quae in tertia concoctione gignutur Atm haec omnia indicauit nobis praecognita cococtiois ratio. Quum enim temperiem limoi, quae ex quatuor elemetis conflatur,& quae corporis vetriculi pro Auri ti0m prietatem constituit,sciuerimus esse causam alteratio i V, omis ciborum: quodcii ad hanc rem non mediocriter Oriticuli.
68쪽
fert calidum elementum,facile nobis via ostendetur , qua cruditatis causa qUOm inueniamus. Igitur in Vni- Symplomata uersis actionibus tria symptomatum genera reperimgς0ςx in xς tur Duorum quidem primum est abolita actio . Se-
sis actionibus cundum,ina perrecta,mminuta li tertium denii, Vationempe holi sa, leu deprauata Ventriculus ira Cp actione priuatur tam functione ubi neminimum quidem immutat cibos. Imperfecte xςmisi δ', α concoquit ubi tarde concoquit DeprauatC Vero. Vbi
cibo corrumpita Eadem etiam habenda eit ratio, di mcoctione quae fit in Venis,&in uniuerso corpore. Poris
sueti Hilba r e Vitiari S succi gignuntur erysipelata, cancri ganquos affectus grenae, phagedamar, carboneS, herperes, aljil id genus producan aflectus Circa nutritoriam autem actionem, priuatio SyxQphy idem actionis, atrophia eae deficiens nutritio, gracilii hoci, ras: at Vitiosa, in leucis . elephanti asi consistit sup
Elephantitas sane cauis, aliae ad potentiarambecillitatem alia ad errorem qui circa cibos committituta aliae ad studia, silueexercitia & ea quae extrinsecus animali accidunt, refeImbecillitate runtur. At Vero imbecillitates potentiae, quae quidenaraculi ti. quo piopriae sunt,ssimilarium intemperiem quae vero non ς'RVMqμη propri instrui inentales sequuntur morbo S. Error aue circa cibos exhibitos ad multitudinem succorum squalitatem rcfertur. Quemadmodum & stiadia 4 ea quae extrinsecus occurrur, ad ordinem praeposteruria, Dintempestiuum Vsium pertinere Videntur. Oportet autem no rnodo sympto ma noste, Verum eius semper causam inuestigare sam si Ventriculus cibo causa nihil omnino cocoκerit, facile id symptoma corrigitum. Si vero ob exrremum potentia lapsum, indienteriam aut sti tympani tem mutabitur. Similis etiam 4n an guificatione,& in concoctione illa qua per totum cohIntemperies oris habitum fir em qui sitiessa caeda. Omnis autem in omnis Velie temperies sit vehemes fuerit, vires deiicit. Quod si fri-mζt'. Mikit tu Vicerit. Disti dos affectus cssici et corra si calori nec secus in reliqua oppositione. Siliam Ventrictilia calci
69쪽
re immodico aestuet, illico corrumpentur. Quae qui Vent usus ciem corruptela nidorem communiter refert: priua Mψ- , mos
tim vero quilibet cibus id nidoris genus reddit, quod doloso ea, naturae tuo proprium existit. Nullus autem cibus,sii nampit. modice fuerit ex calfactis, putredine effugere potest At qui sic sunt affecti,siti crucianturiatm iterdum paruis tenuibusq; hecticis corripiuntur. Si ob frigoris vehementem interia periem cibus omnino crudus e manserit,ita affecti nec sitiunt,nec febriunt sed ciborum qualitatem percipiunt,ssiue ad ructum, siue ad vomitum prouocentur. Quod si leue aliquod cibis imprimatur coctionis vestigium, fuerit l, ciboru natura aut modice temperata, aut frigidior, acidi ructu incitabu Acidia quihiutur. Si vero calidiore item perie ruerint, aut suapte na edanturructas. tura flatum excitare possint Vapore spiritu 1, Ventriculum replent Attin huiusmodi intemperie faciχventriculus labitur. Ad tantam autem Vel si1ccitatis vel humiditatis intemperiem Vt actio eius aboleatur, ventriculus nisi in multo tempore, peruenire non pote In retentrice potentia triplexetia reperitur sym Retenries ps. Ploma. Nam aut nihil omnino complectitur aut debi pieπ
liter aut deprauate Q Ulam igitur,vel nihil penit Vel huitur. debiliter retinet, tum inflationes, tum fluctuationes sequuntur. Porrb Vltimae imbecillitatis ventriculi causa aliquis morbus existit. Morborum autem qui accidui Vericuli moeilli, alii veluti similarem, alii tanquam inurumentalem tu Me partem ipsum solet affligere. Miscentur autem inter- dumo morbi,4 symptomata tum retentricis tum expultricis potentiae, Ut in ea ventriculi commotioe, quae Veluti conuulsio illius est, eiq; per singultum acci SmgVim adit. Ventriculus sitquidem per singultum praue cibos inplectitur: conaturqi deprauato illo conuulsi uost, Ino ingustu ex tu, etiam molesta expellere Etenim quemadmodum perii illa, iugi
per vomitiones expelluntur ea quae in capacitate no i iis Ita M. Mant,sic perstingultum illa, quae imbuerunt ipsius ve Oileomoreo
70쪽
mpora tenue truuli corpus. Quamobrem piper, si in tenuissimac s ' VH minutu ut possiit penetrare ipsius Ventriculi corpus steata, ubi , minatur, bjbaturq; postmodum calida potio singul-
singultum ex tum Uel maxime excitat. In Universum autem, fruecitat calida sint, siue frigida, quae permeant Ventriculi cor. Nause ,eXpulius excitabut magustum: qui primum quidem expulti haradu a tricis,dein retetricis facultatis est motus. Nausea quo vatus motus B,expultricis facultati est deprauatus motus, quo istaentersae a gulam celerrime vacuetur, quod os Vetriculi infestat. Inter haec nunaeratur lienteria: ubi a re quapiam silc irritatur Ventriculus, ut eam per inferius osculum expellere cupiat. Illo si1 quidem ad expulsio e utitur orificio, in quod humores contristantes, inclinant. Qv d si cholera Qx in v trunm repai1t, Vt in cholera morbo,Vtrunt oriri Amaehidi, a iuni acconὶodar. Attractrix et facultas, aut omnino olitatis syni, nequit cibo attrahere quod symptonia dicitur gulaetitomata. paralysis)aut dissiculter trahit, ubi icipit gula resolui: aut deprauate trahit de quo motu iam'aepe diximus. Est quunt ob innatam carunculani tota gula aut eius pars obstruatum qui morbus inmundentalis Vocatur. Quiam igitur Ventriculus naturali re habet .sispernix partibus ad sese trahit arm per inferiores deiicit. Ubi Vero pratae naturam affectu est, etiam ab fernis assunait aliquid. Si quidem nonnullis clysmi Vomitio sunt, redditi sicuti sitarcus per letales Voluulos Satius tavoluulo Pr men est dicere, uentriculum per id genus arfectus,nor heum euiu in trahere, sed recipere ab intestini excrementa violenitestinis estere in conlpressi id quod solet contingere iis, quibus ob menta suppres negotia non licuit, quando e ediens erat, deiicere i x Pix Nonnunq etiam fit volutilus Vbi inte stim bo illo nacita esta rural constitutionis motu priuantur. Q jnetiana indu ratum stercus, tumores ii praeter natur i, Obstant aliquando , ut Vel nihil excrementoriam feratur deorsum: vel no satis copiole doliciam. In summa vero Oia syniplomata intestino , ad ea quae de verriculo dixi-