Michaelis Attaliotae historia, Volume 50

241쪽

τὰ δυσμικα μέρη τῆς 'Pώριης διάκεινται, προ τον σπέριον ἁκεανον, ἡτις νυν Ἱσπανια κατωνομάζεται τῆς 'Pώμης γὰρ ωπερ την Ιταλίαν κειμενης τὰ μὴν προς ἡλιον ἀνι σχοντα ριερηνανω Γαλλίαι διονομάζονται, τα δε ρος ελιον δυνοντα μέχρις

υλπεων ορῶν κάτω, που νυν η εμιτζία γνωριζεται τον ἰδιον αρχοντα λου κατονομάζουσα. τὰ δε ρος ἐγκαρσια μέρη των Aunεων ως προ νοτον χρι του σπερίον οἰκεα-

νου Ιβηρία κα Κελτιβηρία ἐλέγοντο, των εἰσρεοντων ἐκεῖσε 10 ποταμῶν τῆ χώρ χαρισαμένων τουτὶ το νομα ἐκεῖθεν γάρτυν με βουλομενον τὴν κεν παρακειμένην ἀκτὴν αραπλεα--σαι προς τὰς κάτω Γαλλίας ὁ το- Ηρακλείων στηλῶν πορθμος ἐκδέχεται τον ὁ προς ἀνατολάς, ἐνδοτέρω δολονοτι τῆς χωρας ἐπεκτεινομένου του αἰγιαλου, προς τὰ ριέρη τῶν μεμ15 τανικῶν νοσων καθοδηγε καὶ προτρέπεται τι δε βουλομένεν προς τὰς τῶν Μακάρων νησους ἀπαραι ὁ ἀποπλους ἀχανὴς παρατείνεται ἀπέχουσι γαρ τῆς γῆς ριέτρον μιλίων tιλι-. δύο δε αἱ νῆσοι εἰσίν ου πολυ ἀλλήλων nέχουσαι, παντοίων ἀγαθων κα ποικίλων διηνεκως βριθουσαι, καὶ πων μαλακὴν 20 και ευωδο δι' ἔλου του τους τρεφουσαι. ἀπεκισμέναι γορ

ουσαι τῆς κοσμικῆς ἰλυος, κα τῆς του ἀέρος ἐπιμιξίας, τις

ἐκ τῶν δυσοδμων τῆς γῆς αυχμῶν ἐπιγίνεται, ν δ ολως μεταλαριδάνουσαι, Ἀγιεινοτατον καὶ λυπον τοῖς ἐκεῖσε ἀνθρω-

13. et c. 14. ἐπεκrεινόμενον c. sic dicitur, et ipsa celtiberia ad occidentales partes Romae sitae sunt,

ad occidentale mare, quae quidem nunc Hispania Vocatur Romae enim supra Italiam sitae eae partes, quae ad solem cadentem usque ad Alpes montes, Gallia inferior, ubi nunc Nemtigia cognoscitur, ducem suum regem nominans quae autem ad obliquas partes Alpium quasi a tergo sita lint usque ad occidentale mare Iberia et celtiberia dicebantur, cum influentes ibi fluvii terrae darent hine nomen inde enim qui vult adiacens litus praetemavigare ad Galliam inseriorem, eum laetum Herculearum columnarum excipit quae autem ad orientem sita sunt, in interiore terra ad litus extensa, ad partes insularum Britanniae ducunt et vertuntur volenti autem ad Beatorum insulas proficisci navigatio ampla extenditur absunt enim a terra milibus milliariis duae autem sunt insulae, non multum inter se remotae, omnibus bonis et variis valde resertae, et herbam mollem et bene olentem per totum annum proserentes remotae enim coloniae sordis mundanae et admixtionis aeris, quae e male olenti terrae squalore Oritur, nequaquam participes saluberrimam et minime tristem incolis hominibus et pecudi vitam reddunt, et commorationem suavissimam et

242쪽

noις καὶ κτήνεσι τον βίον εnοίηνται, και διατριβὴν et ιστροκα ἀπραγμονα κα χαρίε-a πάντη και ωζωιαν παρέχουσιν οἱ ουν τὴν Ιβηρικὴν οἰκουντος, ἄνδρες ἀνδρειοτατοί τε οντες κα ἰσχυρως παλαμώμενοι, δια παντος τοῖς 'Pωμαίοις ἀντεπολέμουν, καὶ καρτεριας εργα καὶ ρετῆς κατ αυτων5 ἐπεδεικνυντο ' καὶ δυσχερῶς αυτῶν οἱ ' μαῖοι μεγίστε και ἀνυποίστιν θάρσεε κα ἀνεκδιηγήτως ορμαῖς κυριευσαν, ως διὰ χρω- σπονδὰς πιτελεσθηναι τουτοις κα ἀναμ4 συι-- σιν ἐξ ἐπιγαμβρείας καὶ μετοικιῶν πρα αλ ληλους διὸ καi μένως ἐν βασιλευσι καὶ παναοίδιμος ωνσταντῖνος μοῖραν is σου ἐλαχίστην ἐκεῖθεν ἐκ τῶν σπεριων 'U'ρων, ἀποτεμομ- νος εἰς τὴν ώαν μετερκισεν ἐν τοῖς τῆς Ἀσσυριας μερεσι, καιεκτοτε την κλῆσιν τῆς 'Iβηρίας et δεξαμένη τούτους χωρα προσέλαβε. προτερον γαρ Ἀσσυριοι κα ταυτην φκουν τὴν χωραν επειτα Μῆδοι, μετα δὲ χρονους ἱκανους οἱ Ἀρμένιον 15 καὶ οὐκ αν ευροι τις ἐπὶ τῶν νω χρονων 1βηρας μνημονευμένους ἐνταυθα ἐν παλαιαῖς ἱστοριαις, εἰ μὴ ξ ουπερ Κωνσταντῖνος τουτους αυτοδι κατέρκισεν ἐκ τουτων ουν εἴπερ

οἱ ἐκ του γένους του Φωκῶ μεταληξιν εἶχον γενονδε ς ει χώρων γενομιένων ποτὲ καὶ αυτοχθένων πο τῆς ἐν τῆ Pώριη2st. 215r. συμφοια και συναυλίας, ουδεμία διαφορα ευγενῶν, αλ-ληλων καὶ ἀνδρείων συνεληλυθοτων εἰς μιας συμπληρωσεν

κοσμέοτητος.

securam et gratam omnino et vitam lautiorem praebent. Iberiam igitur inhabitantes viri fortissimi et valde strenui, omnino contra Romanos bella gerebant, et patientiae facta atque virtutis contra eos ostendebantur, atque aegre iis Romani maxima et irresistibili audacia et ingentibus viribus superiores sunt facti ita ut sensim pactiones perficerentur his et invicem compositio ex affinitate et sedium inter se communione quamobrem etiam magnus inter reges et omnino venerandus constantinus partem non minimam inde ex Iberibus occidentalibus a scindens in orientem transposuit, ut habitarent in Assyriae partibus: atque inde ex eo tempore nomen Iberiae terra quae excepit hos, accepit antea enim Assyrii et hanc incolebant terram, deinde Medi, pluribus temporibus post Armenii, neque inveniat quisquam quod ad priore tempora pertinet Iberes commemoratos ibi in antiquis historiis; nisi ex quo magnus constantinus his ibi sedes dedit ex his igitur siquidem qui e genere Phocae erant mutationem habebant generis, quippe minesnterranei essent et indigenae a Romana coniunctione et commoratisne nulla diversitas incidit nobilium invicem et sortium, qui convenerant in unius compositionem ordinis. Dj0jij sui QOOQ e

243쪽

Καὶ τα ρεὸν του γένους τῶν Φωκάδων, ὁσα γε ἐκει κατατα προσεροῖς μῶν γενεάς, περίφημά τε καὶ περιβοητα και

λευς κορις ικηφορος ὁ Φωκας, o τὰ 'Pωμαίων πράγματαγκατειληνος ἐν στενεν κομιδῆ κα ἀποριν περιιστάμενα τῆ των Σαρακηνῶν κα Ἀράβων επιστρατειε κα προ τῆς βασιλειας

νων τὴν coαν, κα εἰς την των Κιλικων κατακλεισας αυτους'

10 εἶτα καὶ τὴν μεγίστην νησον τῆς ρητης ἀνασώσας τῆ Pe μαίων ἀρχη πραγμα δυσμεταχειριστον τε κα δυσκατυρθω-.τον ευσεβος δὲ Οον τὰ προς το θεον κα βουλευσασθαι δια- νωqτικώτατος αὐστρατηγος ἀνδρειοτατος, αὐτὰ ψεν εὐθεουκα θεια μνάμεως, τὰ δε συμβουλίαις αρίσταις κα στρατιαμ

i5τικαῖς γενναιοτοσιν, εἰς τέλος ευκταιοτατον καὶ μακαριον - νεπέρανεν.

οὐδὲ γνοῖεν οι ἐντυγχάνοντες τοῖσδε τοῖς γραμμασι, τί βουλεται 1μῖν το τῆς εοσεβείας ἐγκώμιιον ἐν τοῖς στρατιωτικοῖς παραγγέλμασι, προσθησοριέν τι τε διηγήματι. 20 Μέλλοντο αττου διαπεροιωθῆναι στολιν βαρε προς την Κρητην κἀκεῖσε τον ἀποπλουν ποιησασθαι, συνῆλθον αἱ τριήρεις κα το των λκάδων πλῆθος εἰς το τῶν Φυγέλλων λεγομενον κατατοπιον a γενοριήνης τῆς ἐμπλωίσεως ἐνταυ--4. ri t c. vidit etiam interpres. 13. και expunxerim. 22. o c. 23. κατοπιον c. Atque res quidem generis Phocadum, quaecunque pertinent ad coniunctas nobis aetates, celebratae atque frequentatae sunt, et testimonio sunt his tum superiores narrationes tum rex dominus Nicephorus Phocas, qui res Romanas suscipiens angustiis omnino et inopia circumfusas Saracenorum Arabumque expeditione etiam ante regnum recuperavit et resuscitavit, multis laboribus et certaminibus bellicis debellans adversarios usque ad Nicaeam praedantes orientem, et in cilicum terram includens eos deinde etiam maximam insulam, cretam, conservans Romanorum imperio, quae quidem res difficilis fuit ad tractandum exigendumque pius autem in rebus divinis atque in consiliis prudentissimus, et dux fortissimus, idque partim per deum et divina vi, partim consiliis optimis et militari nobilitate morte optatissima et beata decessit.

Ut autem intelligant qui incident in has literas, quid sibi velit

pietatis laudati in militaribus iussis, addemus aliquid narrationi. Volente eo traiicere classe gravi in cretam, atque inde eo scendere, conVenerunt triremes et multitudo navium tractoriarum in Phygellorum quae dicuntur regionem et, cum conscenderent ibi,

244쪽

θομῆρωτησεν ὁ Φωκας, δομεστικος ων πάσηs ἀνατολῆς τηνι- καυτα καὶ τέ τῶν μαγίστρων αξιώματι εντιμος πως ὁ τοπος ἀφ' υπερ υρμῆσαι μελλε κατονομάζεται. κα ἐπείπερ ἐμεμαθήκει τι Φυγελλα τοντφ ο νομα ου κατεδέξατο τουτοποιήσασθαι ορμητήριον , ἀλλὰ πέραν ἐκ πολλου διαστήματος bἀκρωτήριον τοῖς ὀφθαλμοῖς ἐπελθων ἐπυλτο ερι τουτου,

ποῖον τουτο ἐστι καὶ πως προσαγορευεται , α μαθων τι

Armo ακροθινιχ το νομα, τα μὲν ἐμβεβλημένα πάντα τοῖς πλοίοις ἐν τοῖς Φυγέλλοις πάλιν ἀπερευξασθαι τα λοειπεποίηκε, το δε στολον παντα ἡ γῆ τῆς 'Aγίας προσοκεῖ - 10λαι, διαταξάμενος ἐκεῖσέ τε την ἐμπλωσιν καὶ τὴν ἐξορμησιν τῆς ναυτικῆς δυνάμεως, συμβολε χρηστ κοι ἀγαθ* χρηστη- ρίι τι , τοπι τῆς αγιωσυνης χρησαμενος, καὶ το Φυγέλλων ως φυγὴν προαινιττομενον ἀποτινα ζάμενος διὰ τουτο καὶ χρονίσας ἐν τῆ νήσιν τῆ Nn λεγομένη μετα του στολου παν- 15τος ουδένα μιν εἶχε τον δηγήσοντα προς τὴν νησον τὴν κρητην, διὰ το ἀγνοεῖν πάντας την δον ἐκεινον ἐκ του χρονοῖς πολλοῖς μιν παροδευσαι ἐκειθεν πλοῖον 'Pωμαῖκον ' ορ- τως δὲ νῆα Καρπαθικα δυο τον καταπλουν ἐn αυτον ποιησάμεναι προωδοποίησα αυτεῆ τὴν δοιπορίαν καλεις Κρητην κἀπηγαγον , του θεον πάντως τὰ κατ' αυτον διι νοντος, ῶς ευαρεστουμένου λευλαβείρ τῆς πίστεως. ὰπως με μετα τὸ τη νησιν προσρυζαι ai Hις

ves, interrogavit Phocas, domesticus tum omnis orientis et magistrorum dignitate matus, quomodo locus, ex quo processurus esset, Vocaretur, et cum cognovisset, Phygella huic esse nomen, non sustinuit hunc sacere exitum, sed trans hunc locum multo intervallo promontorium oculis assecutus interrogavit de hoc, quale hoc esset et quomodo nominaretur, atque cum cognovisset, agia Sancta promontorio esse nomen, ut naves omnia, quam iis imposita erant Phygellis, rursus eiicerent, curavit classem autem universam postquam terrae Hagiae appellere iussit, ibique instituit conscensionem et egressum navalium virium, ut signo utili et hono oraculo loco sanctitatis usus et Phygella quasi rugam significantia excutiens propterea etiam Vera tu in insula, quae Neus dicebatur, cum classe tota neminem reperiebat viam monstraturum ad insulam cretam, cum omnes ignorarent iter illud, quia per tempora multa non praeterierat inde navigium Romanum, obscure autem naves carpathicae duae ad eum advectae ei monstrarunt iter eumque in Cretam duxerunt, de omnino res eius gubernante, ut placentis attentione fidei. Atque quomodo postquam insulae appulit et qualibus usus sit

245쪽

ἐχρησατο μηχωναῖς καὶ στρατηγικαῖς ἐμπειρίαις προς τὴν του

πλήθους αὐτὴν τῶν ολκάδων διάσωσιν, μὴ ντος λιμενος τῆ Κρητη ἀλιμένοντος γαρ πασα ἐστίλ, μακρὸν αν ιν διεξελ- 216 v.

θεω ο δε παραδοξοτατον ἐστι κα προς τὴν του ἀνδρος οευσἐβειαν, ἐξων ρχομαι. περιταφρευσας τα δια πλοῖα πλησίον του κάστρου του ανδακος τουτο γαρ ἐστι τῆς κρητης το ἰσχυροτατον κα ηγεμονικωτατον φρουριον ἐκα--θητο προ τῆς πολεως ς ἀπο σταδιων τριῶν, δημηγοριῶν τοῖς χλοις καὶ τοῖς συστρατιώταις Ἀαλ συνταγριατάρχαις 10 καὶ ναυαρχαις οσα τῆ καιρε καὶ τοῖς περικειμένοις ἀγωνί- σμασι προσφορα ἐκ μηχανημάτων δὲ τοῖς τείχεσιν ἐπικαθημένων σφενδονηθεῖσα πέτρα μέσον τουρων μετα πολ-

λον του ροιζον κατέπεσε , μηδένα μὲν ἀδικήσασα τῶν 'Pωμαίων, φοβον ἡ κα εκπληξιν οὐ μετριαν τοῖς λοις ἐνστα- 15ζασα. ὁ δὲ Φωκῶς οἰκειαι χερσ τον ἀπορριπέντα λίθον ἀνακουφίσας, καὶ δε α τοῖς παρουσιν eo ευμεγέθης καὶ χερμάδ' ἐστὶ κα τοσουτον ἀπέπτη διάστημα σοι ουδενιτων πετροβολα ν ργάνων ε τοῖς καταπονηθεῖσι περ Κιλικίαν κάστροις ἐκλακτίσαι προσγέγονε, παρηγγυησε πασιν αν-20 δρικωτερον διατεθῆναι καὶ συντονωτερ- ως εἰς ανδρας ἐληλα--κοσι αιστρυγονας et, Κυκλωπας Ἀρωτην δὲ φυλακην καιἀνδρίαν Ἀκαταγώνιστον Ἀθετο καὶ Ἀγκυραν ἀσφαλεστατην 'πιδειξε την εἰς την θεομητορα καὶ πάναγνον δέσποιναν

artibus, et prudentia imperatoria ad multitudinem et naves tractorias conserVandas, cum non esset portus Cretae portibus enim caret tota insula), longum est persequi quod autem maxime inexspectatum est et ad viri pietatem pertinet, enarrabo circumvallans naVigia sua prope castellum chandacem hoc enim est cretae firmissimum et maxime imperatorium castrum castra tenebat ante urbem intervallo trium sero stadiorum pronuncians multitudini et militibus et centurionibus et navium ductoribus quae ad tempus et instantia certamina erant accommodata ex machinis autem, quae muris impositae erant, iacta rupes in medios hos multo cum stridore decidit, neminem quidem laedens Romanorum, timorem autem stuporemque non modicum omnibus iniiciens sed Phocas suis manibus iactum lapidem tollens et ostendens iis qui aderant, quantus esset et quam iaculatorius et tantum pervolasse eum intervallum, quantum nulli instrumento iaculatorio in castris circa Ciliciam exstructis eiicere contigit, adhortatus est omnes,

ut sortius se disponerent et patientius, quippe qui contra homines Laestrygones aut Cyclopes profecti essent primam autem custodiam et virtutem invictam instituit et ancoram certissimam monstravit ad

246쪽

ταφπὴν κα παραπλησιν ' και αυτικα, μηδὲ βραχυ τι μελλή- σας ναὸν ἐκεῖσε τῆς παναχραοου δεσποίνης κα θεοτόκου δομηθῆναι προσέταξα κα πολλῶν οντων τεχνιτῶν ἐν τοῖς πλωοις, καὐχειρῶν ἐν μυριάσιν αριθμουμένων, ναος ἀπηρ--τισθη δια τριῶν - κερῶν περικαλλὴς κα σεβασμιος, σφαιρο-οειδῆ τον ροφον χων καὶ παραπτέροις κεκοσμιηριένος αἰκίοσι κα προγαοις κα κοσμιν διηνθισμένος μιαρμαρων καιμορφαῖς ἁγιων περιαστραπτων , κα ολως ἀπηρτισμένος εἰς ἄραιοτητα. καὶ προσέταξε σημηνα το ἐπαγωγον προς ευ- σέβειαν. at καταμαθοντες οἱ is τε αστει την του ξυλου 10 φωνην, ἐθαυμασάν τε τὸ ταχυ και συντονον του οἰκοδομη-ματος αὐτο προσνονημα τῆς εἰς δοξολονιαν ἀγουσης σαλπιγγος, καὶ θορυβον πλησθέντες κα ταραχῆς μεριμ την ῆσον τῆς Ῥωμαικῆς δυνάμεως πρovnετοπασαν σεσθαι. ντοις τοῖς εργοις τῆς εοσεβεια παρακληθεi. ὁ θεὸς 1οτην ποκρυπτομένην των Σαρακηνων, καὶ ἄρδην Ἀπολέσαι μέλλουσαν αντον συν τῆ στρατια, φανερὰν ἀπειργασατο. ἐν γαρ συγκείμενον τοῖς τε του χάνδακος Σαρακηνοῖς καὶ τοῖς

τὴν χώραν οἰκουσι πολλὴ γὰρ ν χώρα τῆς Κρήτης κα πο

λυάνθρωπος, βδοματικων ημερων δρομον κα πλείω το μῆ-2ο

- ἔχουσα εοζωνιν ἀνδρὶ δια μιας μέρας ορθριώτερον ἀπὸ

συνθήματος ἐπιτεθηναι τοῖς 'Pωμαιοις καὶ μέσον αντον ιμ- 16 post Σαρακηνῶν deest ἔφοδον et ἐπιβουλήν.

dei matrem ει persanctam dominam coniugium et implorationem atque statim neque paulum cunctatus templum ibi maxime purae dominae et matris dei aedificari iussit, et cum multi essent artifices in navigiis et manus sexcentae numerarentur, templum exstructum est per tres dies perpulchrum e augustum, rotundo fastigio praeditum et adiacentibus ornatum et columnis et porticibus, et ornatu distinctum marmoris, et figuris sanctorum fulgens et omnino accommodatum ad pulchritudinem, et iussit significare invitationem ad pietatem atque audientes qui in urbe erant ligni sonum mirati sunt celeritatem et constantiam aedificii et clangorem tubae ad gloriam agentis, atque perturbatione impleti et turba insulam partem imperii. Romani sore ante tempus opinati sunt. His actis pietatis permotus deus celatum consilium Saracenorum quodque unditus exstincturum erat eum cum exercitu, manifestum reddidit convenerat enim ii ter Saracenos chandacis incolas et eos, qui terram inhabitant cum enim terra Cretae magna et hominibus abundans septem, dierum iter et amplius longitudine habeat e Pedit viro, per unum diem lacilius erat ex pacto aggredi Romanos ei medio eos occupare, ut ne ignis quidem custos, ut aiunt, ad Romano-

247쪽

βαλεῖν, ὁ μηδε πυρφορον, ο δὴ λέγεται, ρος τὴν Ρωμαιων ἐπανελθεῖν. καἰ ν τουτο ευχερες μὲν τοῖς ἐναντιοι κωὶ κράτιστον, φυκτον δὲ τοῖς 'Pωμαιοις προς ἡτταν παντελῆ κα κατακοπήν. o ὁ ποιῶν τὸ θέλημα των φοβουμένων αυστον θεὸς τερον τουτο παθεῖν ἀσεβῆ καὶ ἀσυλλογιστον στρατηγο αξιον ιναι δικασεν, ευλαβῆ δὲ at δικαιον, οἷος ἰν l. 216r. Φωκας, ου δαμως διὰ τουτο καί τισι τῶν Σαρακηνῶν duo

σκοπον ἐντιθησιν αυτομολῆσαι προς τους Ῥωμαιον κα τρωοσκα καταμηνισαι την τοιαυτην ἐπιβουλην' irisai προσεμ10θοντες αυτ κα το ἀπορρητον φανερώσαντες ἐπιεικέστερον πεποιήκασι. μηδαμῶς ουν περθέμενος ἀνιστησι τὸ στρατοπεδον, κἀκεῖθεν ρας νυκτος ἀθροως ἐπεισπιπτε τοῖς ζωθεν κατεστρατοπεδευμένοις τι τυγχάνουσι, κα καταπληξας

αυτους τιν ἀλαλαγμόλ καὶ τῆ ἐκταξε τῆς στρατιῶς καὶ ταῖς

15 εκατέρωθεν προσβολαῖς φυγεῖν ἀτάκτως ηνάγκασε, κα πολυν φονον αυτων ἐργασάμενος , καὶ πῶσαν την πανοnλίαν αυτωνκα αυτους ἀπολωλεκώς, διέλυσεν παντα τον κεῖθεν φοβον καὶ πασαν την δυναμιν τῆς νήσου παρέλυσεν ἀγνοουντωνδε τῶν ἐντος τὰ συμβεβηκος, πολεμον αυτοῖς ολιορκητικον

20 εὐθος ἐπανέσεισεν. οἱ δε α βεβουλευμένας αυτοῖς φογῆς

ἀντεχομενοι, καὶ τῶν ἐκτὸς προσδοκῶντες τὴν φοδον, παρεσκευάζοντο προς την ζοδον. to δε α ο Φωκῶς πετροβο- λοις οργάνοις τους ἐπὶ τῶν τειχῶν ἀντημυνατο, κἀκεῖνοι λίθους 15. προβολαῖς c. 20. τῆς βεβουλευμένης 'rum terram rediret: . atque erat hoc expeditum quidem adversariis et optimum, inevitabile autem Romanis usque ad cladem absolutam et consectionem deus autem, qui ratam lacit Voluntatem eorum qui eum Verentur, alium , qui hoc pateretur, inpium et incautum ducem dignum esse iudicavit, cautum autem et iustum, qualis erat Phocas, nequaquam propterea etiam duobus Saracenis consilium iniicit transfugiendi ad Romanos et Phocae declarandi tales insidias qui quidem

etiam ad eum venerunt et secretum declarantes magis strenuum eum reddiderunt nihil igitur cunctatus instruit exercitum, atque inde profectus noctu cum universis aggreditur illos, qui etiamtum extrinsecus in castris erant, et terrens eos clamore bellic et instructa acie et lactis utrinque praesidiis, in fugam confusam eos coegit, et multam caedem eorum faciens atquc omnem gravem armaturam eorum eosque ipsos delens dissolvit omnem, qui inde fieret, metum, et omnem Vim insulae sustulit ignorantibus autem, qui intus erant, factum, oppugnationem iis statim movit illi autem statutae a se fugae studentes et eorum qui extra erant, exspectantes dVentum, excursionem parabant. cum autem et Phocas machinis iaculatoriis eos qui in muris

248쪽

ἔβαλλον κατ' αυτου, προσταξας αυτος κεφαλὰς πιῶν κατακοπέντων ἄγχος ἀνταπέστελλιν. ο δι ταυτας Μοντες καὶ ἐπαραδοξιν καταπεπληγμένοι, αλλοι δὲ καὶ γνωρισαντες συγ- γενων η φίλων κα ομογνων τυγχάνειν τὰ κάρηνα, κα τοπάθος μη, ἐνέγκοντες, τὰς τριχας κατέτιλλον κα τὸ θράσος 5 εἰς θρῆνον μετέβαλον. α πολλοῖς στρατηγήμασι καὶ σοφίσμασι καὶ ταυτηντην πολιν παραστησάμενος ὁ Φωκῶς, ουτω, πασαν την νῆσονωποτελῆ καὶ ποφορον τοῖς 'Pωμαιοις nέδειξε, α πριστιανῶν καὶ ὀρθοδοξων ni Σαρακηνων πεποιηκεν οἰκητηριον. 10κα νυν εστιν ὁ κατασκευασθεi παρ' ἐκεινου περικαλλὴς ναος, κα εn' νόματι τῆς θεοτοκου τιμιώμενος καὶ του μαγιστρου λεγομενος, καὶ αυτὸς ὁ Φωκας ἀνεστηλωμένος ἐν τουτε νικοτής κα τροπαιουχος, δεῖγμα τῆς ἀνδρια αυτου καὐευσεβειας τῆς τηλικαυτης νήσου παριστῶν την κατάκτησιν κα εἶδον 15 τουτον ἐγώ τῆ νησιν ἐnιδεδημηκώς ' καὶ εστιν ἐμφερης πάντητι προμινημονευθέντι β ιλεῖ κυριτ ικηφορε - Βοτανειάτη, πίστεως ἀκριβον συμβολον του Βαι τουτον ἐκεινου noγονον εἰ δε ρεχ διὰ τὴν εοσέβειαν αυτου καὶ εὐλάβειαν συνῆναυτιν λθεια ἀντίληφις , πάντως πορος αν γεγονε κα 420 προς την Κρητην δος καὶ ἡ τῶν βεβουλευμένων τοῖς ἐναντιοι φανέρωσις, καὶ ἡ πρακτος πελωρησεν, ' κατάβρωμ τοις πολεμίοις γεγονεν κα καταπάτημα oo δὲ δι' ρε-

stabant arceret, et illi lapides iacerent contra eum, ipse iussu capita nuper occisorum udVersus eos misit illi autem haec videntes et re inexspectata stupefacti, alii etiam agnoscentes aninium aut amicorum aut cognatorum capita neque dolorem serentes crines evellebant et audaciam in lamentationes vertebant. Deinde multis dolis et artificiis postquam hanc quoque urbem in potestatem suam redegit Phocas sic totam insulam vectigalem et subiectam Romanis reddidit, et christianorum atque orthodoxorum pro Saracenis fecit domicilium, atque nunc quoque exstat templum perpulchrum ab illo exstructum et sub nomine matris dei honoratum et templum magistri dictum, atque ipse Phocas columna erectus in hoc ut victor et seretrius, documentum virtutis eius et pietatis talis insulae efficiens possessionem atque vidi hunc equidem cum In insulam prosectus essem, et est ille similis omnino regi antea commemorato domino Nicephoro Bolaniatae, fidei certae signum esse hunc ab illo oriundum nisi autem propter pietatem eius et circumspicientiam adesset ei divinum auxilium, omnino inefficax fuisset et iter in cretam susceptum et consiliorum hostium declaratio, atque aut

249쪽

τῆς το θετον συναντιλαμβανομενον, τα τε τῶν ναντίων ἐμυήθη ἀπορρητα καὶ καταρθωματων κα αυχημάτων ἀπήλαυσε. Τῶν δε λοιηῶν αυτου προτερηματων ποιεῖσθαι κατα- λογον περιττον πάντως τῆ παρουση γραφη πληρης γαρ του-t 216 π.5των πασα γρων τε κα ποι ησις, πως κατονταχειρας μυριάδας Ἀραβων δυο καταμαχήτων , ἄσπερ τις ἀσώματος,

καταστρώφας πολεις ἀμυθήτους ποσπονδους πεποίηκε, τήν τε μεγάλην Ἀντιοχειαν κα Μελιτηνην ἄρσον τε καὶ Γερμα- νίκειαν καὶ τὴν ἐν ταῖς - νου κρηναις κα αυτὴν Αμναν 10 κα τὰς περιοίκους πάσας, α λογεν συντετμημένε ρηθῆναιου δυνανται. ἐκεῖναι δέ μοι ερρηθ' ως τοῖς πολλοῖς συγγρα- φευσιν διεξοδευτα. Ἀλλ' υτος ριὸν πάρεργον γενομενος νναικος καὶ του ἰδίου ἀνεφιου 'Iωάννου του Πιμιπῆ, οἷα τα του θεοῖ κρι- 15ματα, πολλην τοῖς ἀνθρώποις ἀφῆκεν ἀνίαν αὐτῆ 'Pωμαίων ἐπικρατεία στυγνοτητα ' οἱ δε του γένους αυτο ἐδιώχθησαν μεν πο τῶν μετέπειτα βασιλέων διὰ το βάρος τῆς τυχης

καὶ το τῆς ἀνδρίας ἀνξίωμα περιώνυμων, μεινε δὲ τῆ ριετέπειτα γενεα ωσπερ τις σπινθὴρ παυγάζων το γένος τῶν Βο-20τανειατῶν . ἐν τῆ στρατιν διαλάμπων του κυρίου Βασιλείου

του πορφυρογεννητον, ς τεσσαρακοστον τος τοῖς Βουλγαροις ἀντιτασσομενος, καὶ μυρίοις πονοις καὶ nλοις ἀντιπαρατατ-ro infecta recessisset aut conlectus ab hostibus esset et pedibus proculcatus cum autem haberet virtute numen divinum socium, et adversariorum initiatus est secretis et felicitatem gloriamque est adeptus. Reliquarum autem eius victoriarum instituere recensum supervacaneum est omnino praesenti libro plena enim est his Omnis scripti et poesis, quomodo centimanas duas myriades Arabum invictorum tanquam divinus desulgurans urbes innumerabiles vectigales secerit, Antiochiam magnam et Melitenen et Tarsum et Germaniceam et urbem. quae est ad Mopsi sontes, et ipsam Adanam et circumiacentes Omnes, quae oratione contracta enumerari non possunt illa autem a me commemorata sunt, utpote quae a plurimis scriptoribus non possint praeteriri.

Sed hic quidem neglectus ab uxore et patrueli Ioanne gimi- sche, qualia sunt dei iudicia, multam hominibus iniecit sollicitudinem et Romanorum imperio tristitiam qui autem e genere eius erant, vexati sunt a posteris regibus propter gravitatem fortunae et virtutis dignitatem illustrem manebat autem posterae aetati quasi igniculus quidam lucens, genus Bolaniatarum in exercitu illustrans domini Basilii Orphrrogenneti, qui quidem per quadraginta annos Bulgaris p-

250쪽

τομενος, ἔνα κονον ειχε βοηθον καὶ συλλ ροτορα, βουληφορον αμα κα στρατηγον καὶ ἱπnοτην καὶ δεξιὸν ἀρχιστρατηγον, τον Βοτανειάτην Νικηφορον , ο πάnno ἰν τί προλελεγμήνιν βασιλεῖ. τέλος δὲ του πολέμιου, μετα τὸ καταπολεμηθῆναι αἰήττηθῆναι το τῶν Βουλγαρων θνος πο τῆς αυτου δεξιας 5 ην γαρ τηνικαντα τε περιβλέπτε των βεστῶν ἀξιώματι τετιμημενος, λαμπρυνετο δε α τῆ του δουκος περιπανεστάτη ἀρχῆ), το ευγενῆ καὶ ἀληθέσι στρατιωται ἐρασμιον θνησκειμαχἡμενος θάνατον τρεφόμενος γαρ του Βουλγαρους, καὶ κων ἐν τῆ κλεισουρα τῆ λεγομένη του Κλειδιον ου ἀνίει 10

σφάττων κα κατατιτρώσκων αυτους reo εἰς ἀκρωρειας ἀνελθών, ενθα κα ετέρους ειυρα θυλγαρους καταφυγῶντας, ἐσφάλη τῆς ἱππασιας, του Inno κατολισθησαντος εν λαξ λιθίναις κα συν αυτε κατακρημνισθέντος, ἄστε καταπλαγέντας

τους ἐναντιους τὴν ἀνυπέρβλητον ορμην του ἀνδρος μηκέτι 15 τοῖς Ρωμαίοις τολριῆσαι εἰς χεῖρας ἐλθεῖν , ἀλλὰ τον μεναρχοντα τουτων, Σαμου κἄτονομαζομενον, συντρομον φυγαν κα ἀποθανειν ἐν τε λιμνία νησεν τῆς Πρέσπας, τους δε λοι- πους Παντας ποσπονδους αυτον ἐγχειρισαι τῆ βασιλεῖ

καὶ γενέσθαι δουλους de ἀρετὴν νος ἀνδρος α γε παιον - 20 τος μέγεθος.' εὐκα ὁ τουτου ιος πιχαηλ, πατὴρ του βασιλέως, μέγα τι κα υπεράνθρωπον ἐνεδείξατο καρτεριας κα ἡδρα-

positus et innumerabilibus laboribus et armis expositus unum solum habebat socium et adiutorem, consiliarium simul et ducem et equitem et dextrum imperatorem, Bolaniatam Nicephorum, qui inus erat antea dicto regi in fine autem belli postquam debellatus est et devictus Bulgarorum populus eius strenua actione, erat enim tum illustri vestiariorum dignitate ornatus et splendebat etiam ducis amplissimo mu-gistratu nobilum et veris militibus dilectam subit pugnans mortem. postquam enim vertit Bulgaros et persequens in angustiis quae dicuntur clidius, eos non desinebat occidendo et vulnerando eos, donec in arces egressus, quo etiam alios videbat Bulgaros confugisse, lapsus est equitando, equo dilapso in iugis saxosis et cum eo dei is, ita ut adversarii stupefacti rinsuperabili impetu viri non amplius ο- manis auderent ad manus venire, sed dux horum Samuel dictus re mens sugeret et moreretur in palustri insula Prespa reliqui autem omnes subiectos se praeberent regi et fierent servi propter virtutem unius viri et nobilitatis magnitudinem.

Quandoquidem etiam huius filius Michael, pater regis, magnum aliquod et immane ostendit patientiae et sortitudinis contra adversarios