장음표시 사용
231쪽
triolum liquefactum , sicut in aquis minerali 'bus inesse debet, ferrum vel in aes vel in suam propriam substantiam convertit, quod tot testimoniis & experientiis probavi, ut meam sententiam mutare non possim , nimirum aqUas minerales quae ferrum continent vitrioli expertes
este. His addam sententiam Beguini qui
lib. r. de chymiae element. dum tractat de modo extrahendi spiritum vitrioli, vult omnium vitrio-urum prae stantius esse iliud quod ex are aqua vulgari
ope educitur , atque ad illud virtute proxime accedere curruleum , quod plus ferri in aes commutat, contra
opinionem Antonii Guntheri Billichii & Angeli Salae. Si autem aliqui authores quendam suem vitrioli nomine insigniant: illi est improprium, quandoquidem sal cupri proprie vitriolum nuncupatur, quod, ut referunt tot authores percelebres quos citavi, habet facultatem transmutandi ferrum in cuprum ; si vero alii siles quos vitriola vocitas ista virtute careant, cur vis illos iuvitriolorum albo contineri ESi dixerim vitriolum alterare ferrum & aut assimilare , nullam inde consequentiam deducere debes, quia sunt verba quae excerpsi e Piduxit tractatu gallico de virtute ec usiu fontium Pageacorum cap. 3. verum multis in locis mei libri reperies vitriolum ferrum vel in suam substantiam
Quod ad dejectiones spectat quae epotis aquis
Pugensibus atrae cernuntur ; accepi a quodam ex meis amicis, qui diversis temporibus aquas Pruvinenses & Pugenses ebibit , Pugenses ex, crementa parum denigrare Pruvinensi uin resipectu, quae cum copioso ferro praeditae sint, colore admodum atro faeces inquinant, qui illum aemulatur quo tinguntur excrementa eorum qui oco aut limatnra inariis utuntuI, ut optimet
232쪽
de vesetabilibu, eorumque praeparatione chymi ca, sect. 8. de succis; cum loquitur de praepa ratione tartari dissolubilis N purgantis, quem
ait conserre cachexiae, O praecipue dum mars in usum rebocatur , nam hic sal detergit, vacuat O rapit se,ctam extra ventriculum o inresina , quicquid acidum contra natriram dissoldierat re martu substantia qua stercora ni e redive inficiuntur , quam major pars eorum qui cham a suorumque ma eriorum sunt ignari, evacuationi humoris melancholici tribuunt , quem hoc
colore depingunt. Mercurialis in eorum albo lo-mum habet, qui lib. g. cap. ret. de scirrholienis , docet modum praeparandi vinum cum chalybe , cuius bini accipiuntur unc vij. et et v. summa mane, O calide, O ubi acceptae sunt exercetur corpus per tres hora pose qua aldius incipit ejiceresa es nigris O melancholica & tractat. de febribus
citca finem cap. Io. loquendo de iis qui chalybis pulverem sumpserunt , quem duobus modis diversis praeparat, ait ejus utilitas exploratur ex ipsis facibus , quia sine fasidio b agrorum detrimento solent educi faces copiose, nigra, tam is priore piubere quam a posteriore. Disco adhuc ex Caesio ferrum suo contactu nigrorem indvcere, quandoquidem I. g. de mineralibus cap. 2. sest. Io. cum
tractat de salibus , sic ait, niser tantum cI NorOegius is qui coquitur inferreis ollis. Haec testimonia haeque experientiae tam belle probant ferrum impertiit nigredinem rebus quas tangit , quibusque pei miscetur, ut ad hanc tincturam ex aquis ferrugineis educendam vitriolo opus non
Quoad causiam nigredinis quam aquaepugenses faecibus indunt , eam vitriolo attribuere non possum , siquidem in illis tantummodo alumi
nis principia reperio, neque ferro, cum ipsis
233쪽
A C i D U L A R U M. Errram exigua ejus quantitas admisceatur, ut hanc tincturam proseire nequeant. Sed ingenue fateor hanc causam me diu latuisse & magnopere laborasse quo eam detegerem , quia cum pulve 'rem gallae in aquam Pugentem immisi , colo Iem album contraxit, terra ex ea collecta Ac fulphur e Eceptum ex eadem aqua sunt alba ; praeterea quidam homines fide dignissimi mihi retulerant ab ipsa dejectiones atro colore non inquinari. Mente concipere non poteram quomodo inter tot principia aluminis albedinem conferentia, unum reperiretur quod nigrorem tribueret. Licet enim Piduxius autumet vitriolum dominari in aquis Pugensibus , hocque minerale denigrare excrementa eorum qui istas deglutiunt, nihilominus tractatu suo gallico de virtute & usu fontium Pugeacorum cap. 2. fatetur pelliculam oleaginosam albam huic aquae super, natare : & cap. 3. inquit, etsi is hac aqua videatur clara O pura , misertar tamen cum terra r
brica tenuissima , qualem decoctione apparet e nam aqua protinim turbida re spissa sit lactis in modum. Masiacus asserit in illa viri totum D, nitrum Suctra , oculis bolum albam ct conjectura ferrum se deprehendisse. Nescio quomodo isti authores persuadere putant hanc aquam vitii olo imbui, ipsi aluin ynis principia attribuendo nempe suum sulphur album quod aquae superstat, & bolum aibam quae est sua terra, atque etiam suam tincturam quae est alba instar lactis. Haud dubie isti autho Tes neque vitriola neque alumen in partes dc principia resolverunt , neque eorum Mincipiachymica tincturas & sapores conssiderarunt quae ab invicem multum dissident, quemadmodum illa descripsi cap. g. & S. mei libri. Scripserunt more aliorum Hydrographorum de rebus apparentibus , isthaec mines alia in partes & princi
234쪽
pia non dividentes , quapropter in tam gravem in supinum errorem delapsi sunt, ut aquis Pu sensibus attribuerint vitriclum loco aluminis quod in iis primaS obtinet. Tandem peculiari Patris luminum gratia in alumine detexi illud quod nigrorem communicat, nempe suum salem fixum quem segrega veram a suis terris , suo sulphure, suo sata volatili &suis spiritibus per sex di versas solutiones, distrationes & coagulationes , ita ut sal fixus mihi restiterit, qui suis spiritibus omnino viduus
non erat, quemadmodum cognovi hac experientia. Istam salem solvi in aqua simplici, deinde in eam pulverem gallae injeci, atque ista aqua paululum denigrata est, parvaque nigredo adhaesit parietibus poculi vitrei, in quo hujus saIis solutio facta fuerat : sed quod meum animum admiratione perculit, illud est quod trans istam aquam subni ram bullulae albae (in quibus aluminis spiritus includebamur) ad aquae superficiem elatae sunt, eae quibus colligo aluminis spiritus promere tinctuIam albam, suum vero fialem fixum , subnigram , qui facultate cathartica pollet juxta N. Fabrum trach. de chym. l. a. sect. s. de selibus, dum loquitur de
Ialificatione aluminis, ait interius sumptum convenire iis quibus ventriculus infa tu es humoribus viscidis O putridis qui appetitum e Vertunt, uam eos incidet O attenuabit ac per altium eliminabit et quocirca mirum non est si sal iste , quam intime possidet nigredinem , dejectionibus quas deturbat,
communicet : atque etiam china aquae Pugensese opiosa aluminis minera impraegnentur , hac copia majorem adhu nigrorem conferunt et quod confirmo aquis San-reginensibus , quae minori metia erae aluminis copia praeditae quam
Eugemes , solummodo subgriseo colore tingunt
235쪽
A C T D U L A ' u M. 2 et Igunt exere menta eorum qui ipsas epotant. Eae
istis probationibus nobis manifestum est salem fixum aluminis plus aut minus nigredinis tribuere secundum diversam aluminis quantitatem quae aquis mineralibus permiscetur , sed haec nigredo longe minor est eX quam vel fer-xum vel vitriolum impertitur, quamobrem ab istis mineralibus illam pro manare, minime di
His omnibus experientiis in alumine peractis nondum plene satis stus , volui denuo operam navare ut reserarem illa quae in intimo ejus gremio conclusa & abdita tenentur. Haede causa liquavi duas uncias aluminis in aqua
simplici, deinde eam ultro percolavi & mihi
remansit terra coloris gris ei sordidi, propter sordes quas alumen contrahit cum diu asserva tui:& multorum manibus contrectatur , tum actuat partem evaporavi , rursusque aquam affudi qua ista in materiam diluerem quae evaporatione spis ior evaserat, ut fieret fluidior, quo eam iterum sit tro trajiceIe postem , de reliquam habui terram albi inimam : hoc modo tet ei decies operatus sum ut probe a suis terris salem fi&um aluminis d*purarem , atque istae omnes terrae sunt coloris secun dae ac muli , id est albissimae etsi enim aquam exhales usque ad siccitatem materiae , alumen exuritur, di post solutionem resilirationem , terrae albae loco , terram grisean nigricantem habes , propterea quod alumeri deustum est et idoneum ergo tempus auferendi tuum vas ab igne, est cum alumen crepitatri
exilit ; si hanc methodum sequaris, semper tibi supererit terra ciba post tuas diversas soliitiones & irationes. Notavi insuper fibras aluminis este albas, cum aluminis solutionem in vas
fictile effudi ut in crystaIlos concresceret, parte L s aquae
236쪽
rri Au CANUM aquae prius evaporata, atque etiam parte suae ter Iae ablata : cxcepi crystallos, deinde sivi quiescete istam solutionem per m en sis spatium , dein ipsam contemplans mihi apparuerunt Velu - 11 flocci lanae albae; qui sunt fibrae aluminis , quas hamulo ferreo ex aqua extraxi. Adeo ut in alumine solummodo substantias albas inve-miam, & duntaxat suum alem faetiris nigredi-Mem communicantem qui a sua terra alba probe nundatus esIe debet , quo perffctius eam conferat , quod cognovi a vetas meis experimentis;
Mam in primo, sal ille nondum sufficienter e-llax a sua terra alba dcta satus, cum eam tantum
Tei se vicev secrevissem , quocirca in ejus soli1 1ionem pulvere galla: projecto , paululum al- Mailriamo, dein subnigra evasit , verum hic salia quo per tredecim vices diversas terram separavi , ita a sua teria alba depuratus cst , ut eodem fulvere in ejustatiuionem conjecto, protinus co-
orem nigrum susceperit, qui sensim auctus est Dique ad griseum nigricantem.
E meas experimentis colligere potes, viror nati sit me, quod etsi videas atro colore inquina- dejectiones eorum qui aquas minerales hauriunt, inde semper concludere non debes ipsis inesse vitriolum, quandoquidem ferrum & alumen nigredine quoque faeces inficiunt, sed modo prorius diverso ferrum suum nigrorem communicat ministerio suorum spiritumn & sui salis volatilis qui eos inseparabiliter comitatur;
lumen sui salis fixi beneficio ; nitrum & vi-rriolum suae totius substantiae subsidio , adeo ut non inodo ad hanc tincturam nigram spectare debe imus, ut probe distinguamus fossi fia quae
vi aquis dominantur, sed etiam attente nobis consideranda sunt eorum terrae, spiritus, fulsima, sales di sapores, eorumque differentiae
237쪽
Ac IDULARUM. Hyedulo observandae juxta methodum quam do-ui , alioqui non poteris etiam dignoscere o Mannes aquas Vitriolatas, quandoquidem vitriolum coeruleum , quod est perfectius di purius
omnium vitriolorum mineralium acorem manifestum , nullum vero nigrorem consert, vitriolum album mediocrem Digredinem, nullam vero aciditatem , sed acrimoniam ; & vitriolum viride magnam acrimoniam, acidita, tem vero vix sensii bilem, sed tribuit veram tincturam nigram qnae mentes Hydrographorum tanta caligine obduxit, ut fossilia in aquis non nisi confuse videant, quapropter istam tincturam omnibus vitriolis indiscriminati in tribuunt, omissis ferro, alumine de nitro , ex quibus etiam tim: ura nigra elicitur. Quod autem vitriolorum aciditas semper comitem habeat magnam acrimoniam , ideo aluminis aciditas quae tam parvam habet, longe gratior est , ut sepisi i me expertus sum alaminis solutionem gustando ; unde colligo omnes aquas grata .ciditate conditas non vitrioli , sed aluminis esse participes , veluti rogeuses & Spaden
Equidem fateor impigro indefessoque Iabore opus esse ad dividenda &separanda omni stprincipia chymica , omnesque eorum qualitates dignoscendas in materia quam nullus hactenus attigit : & postqvaro istorum principiorum subsidio tot arcana aperui, certo asseverate pos sum verum non esse illud quod vulgo dicitur, nil novi inveniri quod antiquis notum non fuerit, de quo etia in non sint loquuti. Scaliger in
exercit. 3os, suam sententiam super hac re opsitne explicat, quum ait, ni it infelicius iis ing niis qua mordicvi flentiunt majores ne ros nihil igno-
238쪽
ffeto ARCANUM huntur qua antiquis param cognita fuerunt. Nimi-aeum ut Seneca ait I. T. quaest. natur. cap. 3 I. Rerum natura sacra sua non simul tradit. Illa arcana non promiscue nec omnibus patent reducta O in interiore sacrario clausas ex quibus aliud hac at vi , aliud qua post nos subibit accipiet. Multum egerunt qui ante nos fuerunt, sed non peregerunt, multum adhuc rem sat operis, multumque resabit , nec ulli nato possiniae secti a pracludetur occasio aliquid adhue adjiciendi. Unde spero aliquem post me venturum quem summus bonorum largitor majoribus dotibus cumulabit, quibus illustratus evidentiora a ddet principia manifestioresque qualitates mireralium quae in aquis dominium habent,dummodo adhaerescat principiis chymicis quibus solis obdita naturae mysteria panduntur dc illucescunt. In hoc opere ista principia secutus sum , cum vero viam iniverim nondum tritam , mirum non est, si aliquando a recta via aberraverim , sed in eam reversus ingenue fateor me errasse, libenterque retracto omnia quae meis novissimis xxperientiis vera non esse comperi. Qua in re testigia illustrissimorum virorum calco , ut S.
Augustini & Hippocratis Medicorum principis, qui cum errorem suum agnovisset, ut legitur in Historia Autonomi lib. s. epidem . posteris tr Eidit se a suturis capitis fuisse deceptum s unde e hac ingenua sui erroris confestione non modo non vituperatus, sed contra laudatus est a viris illustrioribus totius antiquitatis. Hippocrates latinus his verbis illum extollit. suturu se deceptum esse uippe patet memoria prodidit, more scilicet
magnorum virorum O fiduciam magnarum rerum habentium , nam leuia ingenia, quia nihil habent, xihil sibi detrahunt, magno ingenio multaque nihilominus habituro , convenit etiam simplex veri con-
239쪽
A O r D u L A R U M. et ait alis causa posteris tra itur, ne qui decipiantur eadem ratione qua quis ante deceptus es. Ob caldem rationes Quintilianus eandem laudem tribuit Hippocrati his verbis : nam ct Hippocrates claris arte
medendi videtur honestissime feci se qui quosdam errores suos, ne posteri errarent, confessus est et & M Tullius non dubitavit aliquos suos jam editos limbros, aliis postea sci iptis ipse damnare. Et pari lo post delacre optimam reddit rationem. Esenim superbacaneu, foret in Didiis longior labor, si nihil liceret lutienire me in prateratis. Sane tempuSMoperam perdidissem in perscrutanda causa nigredinis xcrementorum eorum qui aquaS Pα-genses epotant, nisi illam in sale fixo aluminis nova experientia detexissem , qu a. cognovi me deceptum fuisse, cum istos aquas atro colore dejectiones tingere non arbitrabar. Tibi admodum devinctus lum quod tuis curiosis indaginibus tuisque ratiocitatis docti Sinais, super hac materia plurimum me adjuveris. Equidem neminem tibi scientia dc doctrina parem existere arbitror: neque etiam poteram eligere virum qui melius te omnes has difficultates dilucidaret, nam meam opinionem impugnando , lucem milii praebuisti qua plura abdita naturae arcana detexi, ad quae mentem Incam nunquam convenissem ; quam ob rem anultum tibi: debeo, tum etiam quod tantam operam dederis
editioni mei libri gallice scripti , qui nihil habet praestantius tuis pulcherrimis epitiolis refertis tanta doctrina , totque rationibus adeo validis N urgentibus, ut me saepius commoveri Hi , & nisi meis experientiis fortiter adhaesissem ,hasii dubie illi, cedere coactus fuissem. Post quam haec omnia quo magis potuimus invrcem perspicua fecerimus, materiam controverssiae timc nunquam inveniendam esset autumo, qaa-
240쪽
yroptet te rogo me excuses sit tibi hactenus Vin tJaoQUS ansam dederim , atque etiam credas, si Dccauo mihi occurrat tibi beneficium rependendi Udaque aliquod officium reddendi , me toto Ammo illud effecturum. Vale Vir Clarissime in Amicastinae. Pruvini die ret. Aprilis ania,
E tribuas quaeso meae negligentiae si prom
ptuis ad postremam tuam epistolam non remiponderum , id potius adscribendum est nenotiis quibus implicatus sum , atque litis instructioni quae vacuum tempus non dederunt. De metallo-Tum metamorphosii contIoveissa ad quam me Provocas alterius generis litigium est, difficilis adeo res monas , ut per otium non mihi liceat Iauic diligenter attenderet. Antequam de hac re quae magnorum virorum angenia huc usque torsit, sermonem instituam, Iuliiciet si dicam me de possibilitate huiusce aransmutataonis plane dubitare , etiamsi pluriana tu contrarium testimonia afferas. Dixi diadhuc assero diligenter nobis cavendum esse ne Qecipiamur, simplacem separationem vel reductionem particularum cum aliis confusiarum pro
hera tran mutatione sumendo. Haec ferru in eo , V lia ala TVS tutione exEIastarum & impurarum partium adustione , re ab aliis instar crassaminis separatione provenit,