장음표시 사용
261쪽
stes ubi majus est bellum : succi siquidi hae
de causia debent potius impraegnari diversis mineralibus , quam succi concreti. Cum subjectum succorum liquidorum sit aqua, facillimum erit demonstrare non solum ferrum, alumen, vim triolum , nitrum eam iubare , sed etiam plurima alia minerat ID. Accipe situlam aqua plenam , in eam immitte salam, ejus satis magna quantitas in illa dissolvetur, pars vero ejusdem salis non dissoluta remanebit; ei adde alumen , aqua etiam quan dam illius partem in se recipiet, eodem modo partem sulphuris, nitri, limaturae chalybis, atramenti metallici, sicque omnium pene salium quicquid dicas, inficiari non potis es in aqua inesse magnam potorum multiplicitatem , quorum differens proportio cum dIsterentibus corporibus promovet dissolutionem eorum salium usquedum pori commensi & proportionali sint adimpleti : hoc posito, fatendum est illud menstruum commune posse impraegnari infinita timsturarum multitudine, quariam confusio & mistura producent sapores longe discrepantes ab illis qui solent notari in tincturis ab unoquoque sale singulat,in extractis : verum de hac re te mihi adstipulari existimo : cumulate tibi satisfaciam si demonstrem facilius reperiri differentia mineralia in succis liquidis quam in concretis. Cum aqua sit referta infinita multitudine pororum commensorum suis corpusculis, cumque hoc sit certi stimum etiamsi quidam disiensus di quaedam discrepantia inter illa intersint, menstruum tamen subeunt, sicqi e
semper asserere possumus istam aquam mineralem admittere posse vitaiolum , altilnen , ferrum &c. Cum ista mente revolvo, mihi affulaetsa is laminis quo discutiam tenebras & obstuli-1. S tates
262쪽
aso ARCANUM tates dubii illius quod proponis circa affinitatem
quae est inter ferrum de vitriolum quam omnino rejicis, asserens tantum esse addactionem partium vitrioli ferri contactu factam. Ratiocinaris eodem modo Vir Clarissime , cum vocitas vi, triolum martis, spiritum Ditrioli mixtione martu re- corporiscatism , potius dicendum esset , salium
murioli O mariti unionem hoc tamen non competeret propositioni quam protulisti , nempe
vitriolum ita ferro ad Oersatur ut ipsum perpetuo corrumpat O exedat, nihilominus cum constet ea ingredi idem menstruum, restant tantum eliam minandae convenientiae & proportiones quae inter eorum sales intercedunt, ut inde judicemus an simul uniri possint; quas ut cognoscamus amnico modo uti debemus, nimirum examine figurae salium ; verum experientia discimus figu- 1am omnium salium acidorum figura acuta terminari , basim & latera habere angulos magis aut minus pyramidales, id est alios aduncos, alios pene obtusos ; inde differentiae exoriuntur istius acidi penetrantissimi, ( ut patet in aceto Genevensi quod paratur cum fermento acidi amari , ferruginosi , austeri , vitriolati, vegetabilis & mineralis. Ut finem huic diuertationi imponamus ( ut ajunt sial artificialis
qui aestate coagulatur evaporatione nobis indic vit concursum horum differentium corpusculorum , penetrationem de implicationem horum, ct simplicem annexum aliorum, sicque dubitandum non est acidum martis cum acido vi-irioli in is is canalibus subterraneis simul uniri posse, quandoquidem ipsemet notasti inter utrumque sympathiam quae est principium invis
Experimentum quod agis permiscendo pul- .utrem gallae cum aquis Pruvinensibus & eum iis quas
263쪽
A c I D U L A R u Met stiquas ferratas de aluminosas reputas , vittiolum ab earum commercio non excludit ; sed inde inferre possumus, minus illius in eas ingredi, nam violaceum paululum rubicans , pallescens, gris eum nigricans, dc quidquid tibi libebit ; isthaec coloris mutatio minor aut major nobis indicabit majorem aut minorem vitrioli cum aqua mixturam. Colorum scientia hactenus adeo latuit, ut potius tenebras offandamus quam lumen addamus rebus quas h ac differenti refractione stabilire conamur e praetraea magnum discrimen est inter eductionem tincturae vittioli, dc eductionem tinctutae rei vittiolatae : cum etiam admittas maximam synapathiam inter ferrum dc caprum, nonne dici potest has venulas iubeas & hoc violaceum rubiacans ab utroque pendere, siquidem alumen refertum similem tincturam promere nequeunt et
multa tegit sacro in bolusto natura , iniec farum est ulli mortalium scire omnia. In hac incertitudine pariter affirmare possumus sulphur aciditatem ve siris aquis largiri, quandoquidem arbitror cum Gunthero Billichio ejus aciditatem antiquiorem esse vitrioli aciditate, etiamsi parte quadam resinosia obveletur, nihilominus eam gustu pelta. pimus statim ac illud linguam attigit et nemo e tiam inficiari potest thermas Vichenses utrisque thermis Eorbonensibus aequiparandas , habere plus aut minus aciditatis, quam earundem therismarum aquam potando manifeste deprehendi satque adeo vetum est illam pendere a sulphure , ut cum id in vapores resolutum est, aqua fiat insipida , quod animadvertentur cum temporis
momento poculum aquam continens libero aeri committitur : unde etiam concludo illud
quod saporem liquoribus communicat: debere
attribui iei si tilissimae, cuius retolutio citius
264쪽
as et A n e A N Ulia in aerem facta est, quam illius subjectum reo Periatur, quo ejus paries & principia ab invicem sejungantur ; spiritu est principium actio is , materia vero passionu. Sulphur constans ex partibus Liabilibus citius suam aciditatem commu-Dicat , quam vitriolum sive alumen quod est corpus compactum s & quamvis dicas, etiamsi corpus ex quo aliqua substantia acida elicitur,
suum acorem communicaret aquae cum qua
permiscetur , necesse esse ut terebinthina de mel suum acorem impertiantur liquori in quo dissolvuntur. Haec ratio tamen ab illa longe dissidet, nam praeterquam quod revera aliquid a-ciditatis in sulphure percipitur , potissimum Lima repurgatum est suis excrementis terrestrioribus, sicuti patet in ejus flore, sal ejus longe facilius se aquae communicat quam sal terebinthinae & mellis qui in materia viscosa bc humiditate copiosisiima sepelituir, quarum sulphur
vivum etiam ex Obrum expers est, curn pene tomtum sit sal, quod in ullo alio minerali minime cernitur; unde iterum concludo ejus acorem esse antiquiorem acore aluminis sive vitrioli : non tamen me fugit e melle educi spiritum adeo ac dum ut cataractas tollat & lapides dissolvat : si susticiens quantitas illius cum oleo tartari misceretur, certo scio, quamvis cura re labore adhibitis, nihil inde extrahendum esse, unde cognosci posset aliquid in ea mistura e melle et citum delitescere. Hanc pono hypothesim , vir Clarissime , haecque mea est opinio, cum spiritus istorum minei alium imperfectorum , succorum liquidorum, mineralium pinguium qua bitumina nuncupantur , sunt circulati in alembicis subterraneis, pene impostibile esse distingue te materias ex quibus elati sunt : longe facilius est
dignoscere quomodo te felicisi i me distinxeris ab
265쪽
nondum animadverterunt , immensosque labores suscepisti ut Arcanum sanitati adeo proficuum detegeres: tandem te certiorem facio metui esse amantissimum. Vale Vir Amicissime.Lugduni die et s. Iunii ann. Dom. 16 3.
Aut horis Ne ponso ad epissolam Dom. Falconeti Flii Doditoris Medici Mon- sit liensis & iu colligio Medicorum
difficultates deprehendis in meo A cano, Vir Clarissime , quibus (licet ipsis abunde satisfecerim meis responsis o nibus ad Dom. Catu erum, satisque dilucide gas explicuerim in meo libro) nihilominus majoris perspicuitatis gratia, breviter respondeo. Primo animadvertis in mea responsione ad Dona. Cattierum me testimare chiniaticum spiritum volatilem mineralium quem apposite vocas puriorem pistem salis volatilis, siquidem spiriatus est sal in vapores resolutus, qui in recipiente excepti & condensati in liquorem spiritus nomine insignitum convertuntur. A te peto , Vir Clarissime, ut attente conssideres me in multis mei Arcani locis spiritam 3c salem volatilem metallorum& mineralium non solum admittere verum etiam evidenter probare ipsaminet inesse tinctum ferri aceti ministerio extractae, quae ad parietes vasis illam recipientis agglutinatur :tum etiam alumini, ubi loquor de aquis Sanctae Reginae; tum etiam aquis Eorgensibus, cum dico colorem qui a spiritibus & saporem qui a salevolatili dependent, uno eodemque tempoIe e-
266쪽
vanescere , quod intrinsece uniantur, tum quoque in prima responsione ad io m. Cattierum cum aquarum Pugensium mentionem facio, affero tecum salem volatilem una cum spiritibus aquis mineralibus saporem conferre , ipsasque aquas extra scaturiginei per aliquod tempus ae xi expositas suum saporem amittere : sed chimaericum censeo solos spiritus vitrioli cum aquis mineralibus commisceri , quia corporeae substantiae vitrioli tam intrinsece uniuntur , ut opus sit igne violentissimo & diuturno quo ab ea educantur; quapropter omnes aquae vitriolatae forent calidae, quae tamen ut plurimum frigidae reperiuntur.
Equidem non arbitror solos spiritus metallorum de mineralium cum aquis permisceri, quoniam aquae suas facultates, suasque qualitates optimas a mineralibus perfectis mutuantur, quae omnia principia in se continent, ex quibus aquae subsidio extiactum elicitur tot morbis utialis imum : atque censeo illa cum aquis totalitermisceri, quandoquidem ex illis eorum 'incipia educuntur : quamvis enim illorum sal volatilis una ctam spiritibus evolet, sal fixus se- manet , sulphar ad aquae superficiem atPollitur, atque facile ab ea sparatui, terra fandum petit , dc cuncta haec principia attente consideranda sunt, ut bene distinguas metallum aut minerale ; neque negligenda est tincturarum differ ilia, quae non modo nihil obscuritatis, verum lucis plurimum affert ad distinguenda non solum metalla & mineralia cum aquis permixta, sed etiam qua in quantitate cum ipsis misceantur; siquidem cam illis multum ferti inest, si in eas pulvis gallae immittatur, tinctura incipit a rubro colore , & augescit usquedum ad violaceum nigricantem pervenerit , ct cum mediocris
267쪽
diocris ferri quantitas cum illis permiscetur, aquae solummodo rubescunt : quod confirmatu
experientia a me multoties repetita. Sume aquas nostras aut Spadanas, quae sunt serratae, iiique insperge pulverem gallae , induent colo rem violaceum nonnihis nigrum , cum sunt recentet haustae & suis spiritibus repletae, deinceps cum pars spirituum illarum evanuit, tantum modo rubescunt, unde cognoscimus aquas minerales recenter haustas quae pulveris gallae permixtione rubescunt, minori seirituum ferrugianosorum copia dotari , & consequenter minori etiam minerae ferri quantitate infectas esse , ut experientia constat in fonte Sanctae Crucis cujus aquae pulveris gallae mistura colorem violaceum sub nigrum proferunt, in fonte vero Beatae M liae ejusdem pulveris admixtione , aquae ruborem exhibent, quoniam media minerae parte fontis aquae Sanctae Crucis illas superant. Tincturarum differentia tribuenda non est majori aut minori vitrioli quantitati, siquidem feriarum, nitrum , de alumen nihil vitrioli possident, ex quibus tamen tinctuetas elicui in meo Arcano
Acorem suum aquae minerales a vitriolo dea lamine desumunt, quae sunt saIes qui in acidulis faciles liquantur ; dctu Vir Clarissime . illas a sulphure suam aciditatem trahere vis, quod cum pauco sale sit praeditum , ut testatur experientia a me relata cap. q. mei Arcani j etiamsi diu in aqua commoretur ; in ea tamen non colliquescit, neque ullum acorem ipsi imprimit , quemadmodum alumen dc vitriolum et quapropter acidulae frigidae , de quibus scribo, sulphuris mineralis minime partici S stant, cujus sal acer Oi foetidas est , sed tantum sulphuris mineralium quae in ipsis Praedominium obtineat,
268쪽
5sc ARCANUM nent , salisque eorum , cujus sapor maxime discrepat a sapore salis sulphuris mineratis. Cur dicas sulphur acore praeditum esse nescio, potissimum si a crassioribus ac terrestrioribus excrementis dipuretur , ut in ejus flore videre est; nam cum ipsum pluries degustaverim , ni-hilo ininus in eo nullam aciditatem persensi, verum primo gustu nullo sapore, seb brevi tem pore post, tantilla acrimonia linguam imbuit et degustavi etiam sulphur vivum re vulgare una,
cum quodam ex meis amicis, nullam in utroque aciditatem, verum acrimoniam percepimus, non secus ac in illius flore. Sebigius meae
sententiae adstipulatur, siquidem posit. 62. disse fert. s. sech. I. asierit sulphur aciditatem aquis non impertiri , sic enim ait : Sulphur integrum sub iuste initio sentitur e postea nonnihil amariusculum et cum scilicet lingua diutius ius derit. Suomodo, igitur ariditatis causa in aeuu Z posit. vero 63. e-jusidem dissert. Si seist. illius floribus aciditatem non inesse censet, haec sunt ipsius verba. Flores sulphuru nihil acoris habent : alias perniciosius orum usus foret in asthmate , in quo tamen, ut in spuma , , tus si frigida atque humida , usurpantur frequentissime. Therma qua a pradominios,lphurea, arida n=n sunt. Non autumo cum aquis tot metalla ac minearalia permisceri, ut tua fert opinio Vir Clari si1 me , quoniam terra quae apta est ad producendum metallum aut minerale quoddam , omnigena metalla ac mineralia indiscriminatim generare non potis est : non enim omnis fert omnia tellus e quapropter hanc metallorum ac mineralium confusionem in ac dulis non admitto, cum mea experimenta agens, illa in ipsis non repererim ; nam in nostro solo tantummodo
mineram ferri nactu5 simia, Nin nostiis a iuri
269쪽
Aci DULARUM. 2 STmineram ferri de aluminis, quod est sal ferri satque etiam in caetetis aquis . quibus mineralia segregavi, ea pauca numero ipsis ineae comperi, ut videre est in meo Arcano. Etiamsi aqua pluribus & diversis salibus infici possit, nihilominus tamen nulla tellus idonea est ad illa omnia producenda in eodem loco , idcirco haec multitudo salium naturaliter a sese inviacem disclepantium in eadem scaturigine coire
Concedo operosissimum este distinguere omnia metalla & mineralia quae aquarum substantiam subeunt, quoniam multa tegit sacro involucro natura, nec fas est ulli mortalium omnia sire,sed Fuix qi,i potuit rerum cognoscere cri M. Et si vis detegere metalla Sc mineralia in aquisaraitantia, id efficies , modo eorum principia dividas ac ab invicem separes : hac e nim methodo cogitur natura multa arcana in lucem prodere quae in aquarum profundo inclusa retinebat.
Cum vero agatur de his principiis dignoscendis in aquis, ideo ad illa separanda semper aqua usus
sum, ne ullam alterationem paterentur. Contra meas novitias opiniones semper ali quem dicturum existimo , unde ansam capiam hanc acidularum materiam semper magis ac magis illustrandi. Equidem plurimum debeo omnibus iis qui quasdam animadversiones in mea scripta faciunt, easque mihi communicant, sed tibi praesertim qui tantae benevolentia me prosequeris, ut toto vitae curriculo futurus sim tuus ad omnia paratissimus. Vale Vir ornatissime & Colendistane. Pruvini die et O. Augusti ann. Domia=J 3 ,
270쪽
Dom. Guρυini Doctoris Medici Paris , sis celeberrimi
Ad Dom. Glorium D. Medicum qua nom
vitim ejus opiniones evertere mo litur
vin CLARI ssIME, NUnc attente lego litteras tuas quas laetitias Ostiens citius evolvissem , nisi urgentia quae dam negotia in mora fuissent. Optas super iis mentem meam aperiam , faciam Iubens ubi primum eas legero. Interim dicam tibi mihi semper in animo esse in urbis tuae aquis chalcanthum viride contineri Nam eum in earum syathum & parem molem aquae communis cui atramenti sutorii granum indideram, de gallae in
pulverem redactae tantumdem conjeceram , ambae pariter nigrantes apparuere; tu vero eundem colorem ejusdem nustionis indicem eorum isdemque principiorum sobolem nosti. Ais ex atro colore quo gallae pulvis aquas inficit de mineralibus iis abditis perperam judicium ferri, quoniam chalcanthum coeruleum hujus pulveris occursu non nigrescit. Sed quamvis fatear ex nigritudine gallis inducta euncta mineralia in aquis satitantia non detegi, contendo tamen ipsa patere quod tali aquae viride chalcanthum inei . Ais insuper ex ferro , nitro, &sale fixo aluminis, nigram tincturam elici, proindeque ipsam socculti in aqua chalcanthi notam esse penitus Obscuram. Verum ferrum corpora denigrat cum