장음표시 사용
301쪽
A C i D U L A R u M. et gyquotidie separari princi via 'istius mineralis, quo-rfrin mi umquodque disterentem este cluni pro ducit. Hoc tibi propono Vir Clari illine ut judices utrum ejus opin o aut mea sit rationi consentanea : cum penu de caeteris lit comictus, ad hunc salem recurrit, de illum vult esse ni
trum , ego vero illum esse salem volatilem sulphuris in his aquis dominantis , qui etiamsi cot-pus aquae relinquat, aliquid tamen ejus humidi secum rapit cujus pondere gravatus his parte tibus adhaerescit , ibique paulatim exsiccatur, nec etiam sapore nec acrimonia nitri praeditus est, neque in prunas con jectus fulminat, caeterisque nitri qualitatibus orbatur. Tuam sentemtiam de hac re cito ad me rescribas velim , quoniam intra octo dies ex hac urbe discessurustam , interim sum tuus ad omnia paratissimus. Vale Lutetiae Parisiorum die 12. Aprilis
uthorli Responsio ad epistolam Dom. Foeteii Medici eraditissimi.
Ehementer laetatus sum Vir Clarissime cum v e tuis litteris didici me habere discipulum qui tantum progresstum fecit in cognitione mineraliam quae cum aquis permiscentur, ut ea perfecte a sese invicem separaverit in thermis de quibus agitur. Equidem si facultas mihi concessa est et diplomata distribuendi magii tum
in hac arte constituentia, ea protinus ad te mittemrem, quandoquidem illo titulo iusigniri optimo
Veniamus nunc ad quaestionem quam milii proponis , quippe quae sint mineralia a quibus
producitur hic sal qui adhaeret parietibui therma-
302쪽
rum, quas silentio involvis. Vidi degustavisa- , lem istum quem ad me me sisti, est colore al- hisiimus, sapore actis & acidulus , quapropter in tuam descendo sententiam, nimirum hunc isalem proficisci e sale volatili aluminis & suI- Plauris, & eum a spiritibus illorum mineralium ie levari, & quoniam illis ponderosior est , quid ilium idi retinet ex elemento e quo egreditur, ideo parietibus thermarum inhaeret ibique paulatim exsiccatur. Alumen se prodit colore illo al- ibissimo, illoque parvo acores; suam vero acri- moniam hic sal trahit a sulphure & alumine . . lnam asserere hunc acorem a vitriolo procedere , saeationi non est consonum , siquidem in nullo ivitriolo, sed duntaxat in alumine hanc substan- itiam albissimam reperi. Ut ea quae hic sal abdita
Iecondit in lucem protraherem , illum in aqua communi dis lolvi , quam effudi in vas figulinum igni superpositum , quo ejus solutio exa- letior fieret : annotavi istum salem vasis fundum lac parietes colore albo infecisse , non secus aca- IRmen, cum eodem modo illud dissolvi. Hanc salem aqua solutum gustavi, ita eo non percepi magnam vitrioli acrimoniam , sed lautum parvam exiguae aciditati sociatam , qux sunt qualitates quibus linguam afficit alumen aqua com-Mauni solutum : verum si in ista solutiouq aciditas non est adeo manifesta, id fit quod illarantum complectatur sales volatiles aluminis &sulphuris, non vero totam soIius aluminis substantiam. Quo etiam sal iste purior evaderet ocs pararentur corpora extranea, quibus cum permixtus erat, illius solutionem filtro percolavi, mihi restitit terra alba terrae aliam iuis non ah- similis, cui admixtae erant quaedam particulae saxorum ex quibus thermari. D parietes sunt fa-
303쪽
quod ipsis tenacius adhaereret. Sulphur quodi spectat nulla inter vos controversia oborta est et at nitrum tu eo siale non agnosco, quia illud l gustando non sollam acrimonia, verum etiami tantilla stigiditate linguam afficit, quod non ef-l ficit sal iste ad me missus; praeterea carbonibusi ignitis inspersus ignem non concepit, quod ta-i men sali nitro peculiare est : & si istae aquae sint catharticae, inde inferendum non est ipsis nil trum luesse, quoniam omnes sales sunt cathar-l tici partes irritando earumque fibras vellicando , i ut apposite refers; & N. Faber tract. de chym. lib. r. sest. s. de salibus, dum loquitur de salii ficatione aluminis ait, interitu sumptum conbenire iis quibus ventriculas in artus est humorious viscidis cril putridis qui appetitum e Pertunt, nam eos incidet ol attenuabit O per album elaminabit ; cui operationi quantitas aquae quae ebibitur non parum conisi fert, quia quo plus aquae potatur, eo plus statist fixi & volatilis mineralium deglutitur. De mi-l neralium pluralite judicare ob effectuum multitudinem , de illis fortuito judicare est, atque in hunc errorem omnes hydrographi lapsi sunt.
non advertentes diversitatem essectuum e diveri sis mineralium partibus proficisci , ut anno tot cap. s. mei Arcani, ae generalibus nostraruml aquarum virtutibus. Sulphur vulgare quod attinet , corpus est mixtum quod in sua quinque principia chyprica dividitur , quemadmodum caetera mixta. Ad me scribas velim quaenam sisti thermae e quibus hunc salem excerpsisti, quaenam etiam sit urbs in qua medicam artem profi-
teris, eo animo ut si mecum communicare ex
optes , invicem ad nos epistolas mittere possimus. Sex adhuc mihi supersunt epistolae trium illustrium Medicorum , ad quas respondi, ire
304쪽
A R C ANUUo ptarem ui eas perlegices, inde horum duorum mineralium majorem cognitioncm hausi sies, illas typis inaudandas brevi. cui abo. Si tibi adhuc restat aliquod dubium super aquis mineralibus , mihi pergratum facies si de eo me consulas , quia aquarum mineralibus dignoscendis sempcr magis -c magis operam dare cupio ; non quod meo genio tribuant omnes illustrationes quibus donatus sum super hac mateaia , sed im-1Densae Dei bonitati qui eas mihi tempestive e- largitur cam super hac re quaedam dubia mihi proponuntur : ad has respondeas velim Vir Clanii i me. Vale Pruvini die 16. Aprilis ann.
Dom. Guerint Medici Parisiensis scientis simi ad Do m. Giurium D. Medicum
De mineralibus quil quis fugensibus in . sunt
QUandoquidem in rem communem est ut quae aquis mineralibus insunt diligenter penituique peripecta habeantur ( nam in earum cognitione potissimum vertitur salubris ipsarum
usus) operae pretium esse duco tecum adhuc unam disceptationem habere qua omnibuS pateat, . an Pugenses aquae ferri terram integrumque alu- men, ut asseris, contineant, an vero ferrum i
re,chalcanthum, nitrum, & bolum i arrepeta, tist pluribus Medicis videtur.
Qupad stuum is ejuite vie grana quaedam lilara i
305쪽
A C r D U L A R U M. rs ista va subsitatere in vale in quo Pugenses a quae ac servantur ; sed an credibile aquas istas ferri terram sine sale ejus assumere E an non verisimilius flavam hypostatim de qua agitur ferri rubiginem esse E At vero nullus dubitandi locus est quin aquae Pagetis es quae tellure ferro refertisti
m a percolantur ejus vim m tituentur, maxime
cum reli piant vulgarem aquam in qua ferrum candens subinde extinctum est. Adddnt vim fonti chal bes substantia ferri
orte potest nulla latici commissa probari ;Suspicione tamen conspergi creditur undis ,riam venis di bes chalabum vicinia turget. Hos sontes alii referunt prabere saporem ualem nidor aqua candentem extinguere Iamuam insueta.
Ad chalcanthum quod spectat , rubigo illa
qua inficiuntur canales per quos dictae aquae decurrunt hujus mineralis crassamentum est , quo te exolvunt ut materiae illius minimum, spiritus vero plurimum advehant : quocirca iis acor inest assimilis succo mali medici seu citrei , aut aquae communi cui spiritus chalcanthi aliquid injectu ita est, eumque saporem discusso suo spiritu,
ut ita dicam, chalcanthos o amittunt. Prolubiem credunt alii infeci Te canales Lux pungat tusca nivea ferru, 'e chiarra Hurumc nisi chalcantho mabis tribui se colorem. m quoque chalcanthi nobis ars ch mica monia
strat Suam solbit flammis, humor qui limpidus exit, Fluctibus immisus aridum gi istantibus obseri,
Incustoditus Dires exhalat in eliros Martia non aliter linguam tua flumina pungunt, Nec fugis infumos aliter ventosque volucres ,
Ivisa tibi chalcanthi partia est at si iritus uber. Asteris Pugenses aquas acore defici dum resol-N s vitur
306쪽
vitur sal volatile aluminis quod continent ; sedeur sal ejus fixum quod id tibi detexit in terra
alba quae expiratis illis aquis remanet, CaSacidas non reddit : siquidem priuiquam eae aquae in auras vanescant, per ipsas undio uaque furiam esse debet ; ut salis ferti natura , praesertim cum a terra sua separari possit, nec enim in cas-lum ais lib. tui pag. ets . si sal istud a terra tua seiungatur eam prorsus inspidam esse. Ad nitrum quod attinet, id pagensibus inesse aquis probatur, earum hypostasi salsa, quae plum
bum non inficit ut chalcanthum , linguam non contrphit ut alumeri,nec aquas istas acidas reddittit chalcanthum aut album e R. Materies qua sesucco commisi aque seriitratafacis nebulam exhalantibus undis Proditur , O salso compungit acumine linguam, conspergit grata salsedine lingua palatum uolitus , O illam si mox astringeret arcte, Nou nitri speciem forsan signaret alumen t. int ne quisfacem chaleanthijudicet alli, Nec libensplumbum, nec sta mea vasa pertirit, Insuper chalcanthum Sc nitrum dictis aquis inesse conjicitur , quia illae potae alvum solvunt ec fames denigrant.
Chalcantho O nitroepotis abducitur albus Tunc viridem aut nigrum referunt excreta colo-Demum palam est pugenses aquas refertas esse bolo alba seu creta quae his expiratis in fundo Vasis subsidet, quaeque his quies entibus in earum superficie araneum delineat, ita ut si prior dest Pi nde matur statim altera in ejus locum subeat, &se deinceps , donec istae aquae prorsus absumpta:
Copia sed locuples Dii reperitur in rinda , offuco opis ingenio est , oculo det indice cernes . Seu
307쪽
Scit tu si biciat soluendis su tibiis ignei
In Uenies imos multam petitisse lebeta
Seu iuberes per se labris consistere I mpha ,
Sublimesse in serraa , cruripasque natantes Videris Idmoniae quae telam limitentur Arachnes: Tolle lacu cru pam , nec erit male grata palato.
Era quζniam in ida, atque iterum si l)mpha qu:e, scat crusta renascetur quoties subduxeris actam, Donec aqua fuerint absumpta, terrea tantassis conj:incta subei p. Si vis in stipidam istam nebulam quae in aquis Pugensibus ad earum compositionem identidem emergit sulphur esse aluminis, nullam illius veIferri terram in iisdem invenies. Haec quae tua impugnant tam explicate tamque illuminate discutias velim, ut Gmnes uno ore concinant Multa dies variusque labor mutabilis aetii Rettulit in melius.
Sic omnes demerebis meque tibi in perpetitum devincies. Vale Lutetiae Parisiorum die G. Iulii
Aut horis Responsio ad epistolam Do m. Guerint Medici Parisiensis scientissimi , qtia de minerat biu qua aquis Pugensi-bras insunt dissertat.
Vi R CLARI sSIME, V Quidem nullum unquam fore putabam quim de aquis Pugensibus mihi quidquam obiiceret, cum meis responsionibus ad Dom. Cat ieIum earum mineralia satis dilucide explicuerim , nihilominus tamen quoetis 1 me an ista aquae ferri terram integrumque alumen, ut assero conti-
308쪽
sc A R C A N U Mneant ; an vero ferrum ita chalcantitum , mirum , de bolum Ad Dod respondeo post sedulam harum aquarum explorationeminet in iis tantummodo reperisse parum ferri rem ultum aluminis, nihil vitrioli, nihilque ni-m, verum bolum albam quae est terra aluminis
ejusve principium. Isti authores qui ipsis addunt vitriolum dc nitrum deberent nou solum alia ab invicem separare , verrina ctia in ea in sua
Principia chymica dividere, sicut ipse divisia alumen , si su is scriptis fidem adhiberi cupiant, non vero judicare de mineralibus quae aquas ingrediuntur ex iis quae vix apparent, aut ex effectibus qui pissime sunt equivoci: & revera principiis chymicis Arcana naturae panduntur & innotescunt.
Quo ad ferrum ais me dixisse eius terra orana quidam fatia subsidere in vas in quo Puge ea aqua eruntur ; hujus rei periculum facere aeque tibi facile est ac mihi. Repone in catino ficti 3 inquam Pugensem e lagena depromptam per spatium octo aut quindecim dierum ela tunc videbis an fundo vasis aliquot grana terrae subflavae , quae est terra ferri. Quaeris au credibile sit aqua i Icta ferari terram sine fale huc assumere ; id non inficior, sed cum pauco ferro donatae sint, parum etiam de ejus fiale participant. Addis mi non verisimiliussa vam h postasim de qua agitur ferri r uliginem esse Quare vis illam esse rubiginem hujus metalli Enquidem in sinu terrae ferrum elaboratum non Invcnitur, sed tantum illius minera quae aquae Interventu resolvitur in sua quinque principia, nimirum in salem , sulphur , spiritum, terram , & phlegma. Dicis nullum dubitandi locum , ese quili aquae Petenses quae te ure ferro refertissma
percolanitar, ejus Uim mutueritur , maxime cum resi
pi ut bula rins Aquam in qua ferium candens subinde
309쪽
A c I n u L A R ith M. rs a tinctum est. Hic quidem odor a me non est animadversus necdum meas nares feriit : sed idon fit hocce modo, in terne visceribus, in quibus minera est mollis & totaliter miscetur cum aqua quae eam dissolvit, ejusque multum rapit, cum est multa, dc parum cum est pauca , quemadmodum videre est in aquis Puge Pisilui S , quae multo alumine de pauco ferro praeditae
Ut probes chalcanthum istis aquis inesse dicis rubiginem illam qua insciuntur canales per quos dictis
a uae decurrunt hujus mine atri cra mentum esse , quo se exolvunt ut materi e illius minimum, spiritu, ver oplurimum ad Uehant, atqrie idcirco tis acorem inicite assimilem succo mali medici stas citrei , aut aquae communi cui spiritus chalcanthi aliquid injectum est , eumque siporem dis io suo spiritu chalcanthoso a. mittere. Haec rubigo quae adhaeret canalibus per quos aquae I ugenses decurrunt est terra ferri suo pondere istis canalibus inhaerens , qui non est absimilis terrae caeterarum aquarum ferratarum ;neque est crassamentum istius mineralis quod relinquunt ut illius minimum , spiritus vero plurimum advehant ; sit quidem jam tibi respondi vitriolum quemadmodum caeteris ales, totaliter liquari in aquis, sicuti probavi mea secunda responsione ad Donn. Cattierum et quod vero earum acoretii spectat , similem efficere potis es ex alumine in aqua communi loluto : reii cito eum saporem discusto suo spiritu chalcanthoso amittant ( non est dicendus chalcanthostis, quandoquidem chalcantho sunt orbae, sed aluminosus) ejus rationem reddidi prima mea responsione ad Dona. Cattierum.. Asseris me dicere Pugenses aqua acore desici dum resolbitur sal volatile alumini, quod continent. Haec sunt mea verba e prima mea responsione ad
310쪽
ass' ARCANUMDom. Cattierum excerpta. Caterum alumen erferrum satis volatili, divites sunt qui spiritibus volatilibus sociatila letii de causa cum ipsis effugit, ideo lictae aqua tam cito sua acidi talepribantur que pendet abi tu principiis que prompte eborant ab ignis calore pubis , atque etiam sine igne deperduntur dissipantur , quod aquis vir riolatis non eυenit ob falis o spirituum bitatem. Quaeris a me cur sal fixum Fim mineralis quod id mihi detexit in terra alba qua expiratis illis
aqriis remanet , em acidas non reddit Z si quidem priusquam ea aqria in auras vaniscant, per ipsas undiquaque fusum a se ribet, ut fatis fert natura , praesertim cum . terra sua facile eparari possit, ut patet
ex lixi bio earum a me a Zo , ex qua illarum terra insepida reman A. Tibi respondeo aluminis aciditatem potissimum pendere a suo sale volatili suis vespiritibus, qui cum sunt expirati, aqua sua aes-ditate orbatur. Scribis salem fixum aluminis facile separari a sua terra , experientia contrarium di dici, ut refero mea tertia responsione ad Dom.
Ad nitrum quod attinet id Pugensibus inesse aquis probas earum si post falsa qua plumbum non
cit, ut chalcanthum, linguam non contrahit ut alumen , nec aquas icta .ata da red it ut chalcanthum
xl l alumen. Haec omnia probant istis aquis nitrum inesse, nam hypotalis salsa ex alumine uon vero e nitro promanat , quemadmodum experientia cognovi. Aquam Pugensem fit tropercolavi ut ab ea terram ferri se jungerem, deinde illam reposui in catino fictili quem probe charta operui, & tractu temporis aqua est absumpta , & mihi superfuit sal aluminis, non vero nitri s in carbones ignitos illum conjecinec ignem concepit, sicut concepisset, si nicii particeps esset, quod ipsi peculiare est prae caete