장음표시 사용
101쪽
exempli causa , numerorum, figurarum ideas in se habet, habetque etiam inter communes notiones, quod si aqualibus aequalia addas , qua inde exurgunt erunt aqualia,
similes, ex quibira facille demo ratur tres angulos trianguli aequales esse duobu reectu E c. ac proinde hac ualia sibi persuadet vera esse, quamdiu ad praemissas, ex quibmea deduxit attendit. r. Quemadmodum absurdum fuit, quaerere mentis existentiam , postquam illam falsam esse praesupposuit, ita hac inventa non minus absurdum est cognitionem ad alia extendere velle, postquam praesupposuit nihil esse in rerum natura, nec ipsum adeo mundum quod autem non est, ne cognosci quidem potest. 1. Quomodo apud sese invenit multatum rerum deas, de quibus ne assirmet, nec neget, postquam omnia e mente sua delevit, momnia NEC Avi ac pro absolute salsis habuit quomodo communes notiones, ,ex iis compositas demonstrationes pro veris habet, postquam omnia principia per se nota, Ipsa adeo mathematicas demonstrationes eodem quo caetera loco
habuit, ut vidimus Princi p. paget Rciocemui hae animi gratia, adsimili-
102쪽
Consideratio. 8situdinem, de coibe, pomis corbis est
mens, poma sunt op mione mimagines
rerum ne iis quid falsi subsit, omnes et fundit, Ipsam quoque corbem quam lon' potest projicit, id est, mentem ipsam negat postmodum poenitudine ductus
corbem requiriti invenit, nec vacuum invenit, sed pomis plenum, i. e. mentem plenam ideis , communibus notionibus Sc quaerere libet, quomodo poma in vacuum orbem rediet unde esecta erantiquomodo imagines, incommunes notiones in mentem unde expulia et ante ortal-
se, quemadmodum ipsa olera olla ligit, ita ipsa corbis disjecta poma recollegri, quidem putrida cum sanis, quod tant enheri nolebatis qui ea effuderat, sed prius
quae integra, quae corrupta essent examinari. Haec ostendunt quam ridicula, quam falsa, quam minime cum sequentibus cohaerens sit jactata illa omnium rerum abdicatio quod, suboluit Cartesio inrito Medit. 3. ubi ait Claudam nunc culpi, aures obturata, aυocabo omnes sensim, IMAGINES etiam rerum corporalium omnes
Gel EX COGITATIONE MEA DELEBO, vel QUIA FIERI ID VIX POTEST illa ut man. O falsas, nihil pendam, Conatus ergo quidem fuit rusticus e corbe, poma proiicere, sed non potuit, ideo illa in corbe reliquit, satis habens, omnia
103쪽
ut putrida, corrupta nihili pendere ita Cartesio conanti imagines omnes atque etiam communes notiones ex animo delere, infeliciter conatus cessit, ideo eas
inibi reliquit, sed omnes pro salsis habuit, ac nihili pendit quaero ergo quid illum
moverit, ut postea nonnullas ex iis sibi persuadeat se e ratio est in his verbis et quamdiu ad illas attendit. Non attenderat ergo ad eas, cum omnes tam furiose projiceret, Iudicaret omnes esse dubias, imo absolutet falsas Antequam hoc faceret, ad illas attendendum erat, nec post prolatam sententiam cognitio cauiae differenda . Verum pergamus. Sed quia non potem mens semper adllas demonstrationum praemissas attendere, cum postea recordatur se nondum scire an fori talu natura creata sit, ut fallatur etiam in iis, qua ipsi evidentissima apparent, videt se merito de talibus dubitare, nec ullam habere posse certam scientiam, pri quam sua auctorem originis agnove
Considerans deinde inter ditiersas ideas, quas apud se habet, unam esse entu summe intelligentis, summe potentu es summe perfecit, qua omnium longe praecipua est , -- nosci in ipsa existentiam, non possibilem
contingentem tantum , quemadmodum in edes omnium aliarum rerum, quas distin-
104쪽
m percipit, sed omnino necessariam aeter aenam, atque ex eo solo plane concludere debet,
leni umme perscium exluere. in . Putabam nos portum tenere, xenavi-lgasse salo dubitationum , idque benefi- cio attentioni , per quam persuademur ali quas in mente nostra inventas imagines, item praemissas, re iis collectas demoni sitationes es e teras. sed malo quodam fato ad pristinas dubitationes iterum re solvimur idque duabus de causiis. i. quia non semper possumus ad illas attendere.
quia forte in his omnibus decipim Ur.
undeo oporteat suae auctore originis nosn se, priusquam de ulla re quicquam certi statuatur. . ille eoncluditur ex idea quam de ipso habemus c. sed Resp. ad primum: si defectus perpetuae attentionis facit ut merito de re aliqua dubitetur , sequitur etiam de Deo hebus omnibus dubitandum , postquam illum cognovimus . nam non semper possumus ad ejus cognitionem
attendere, ut patet in somno secundum dedeceptione antea excussum est Tertium etiam falsum est, cum tam athei sciant bis duo esse quatuor, quam ii qui Deum norunt in qui falsos Deos coluerunt, putam chim; lis Euclides, majores fuerunt
105쪽
'et Methodi Cartesianaenaathematici, quana plerique e Christianis, quos illoruin discipulos esse non pudet quin ex illorum libris ipsu in Catte-sium demonstrationem suam de triangulo&c hausisse credibilius est, quam ex ideis quas apud se invenit. . De de Dei, anm, quid sit, quid ex ea concludi possit jam disquirendum. Ac primo quid perideas in genere intelligat, in quo tam anceps tamque varius est, ut mirum sit, hominem principiorum suorum evidentiam xconstantiam jactare audere age incipiamus, .ipsa auctoris verba afferamus:
I. Nunc autem, inquit, ordo videtur exigere , ut priua omnes mem Cogitationet in certa genera distribuam quadam .ehu tanquam rerum IMAGINES sunt quibus SOLIS proprie convenit IDEAE nomen, ut cum hominem . vel chimaeram , vel coetam, vel ari lum, vel DEUM cogito alia vero cogitationes alias quasdam praeterea formas habent, ut cum volo, cum timeo, cum affirmo, cum nego, semper quidem aliquam rem ut sub ectum mea cogitationis
apprehendo , sed aliquid etiam amplius quam istius rei SIMILITUDINEM cogi.iatione complector; E ex his alia voluntates, sive assectus, alia autem judicia appellantur. Iam quod ad IDEAS ailineis suis
et. ID EA es res ipsa cogitata, quaten
106쪽
tam per mus immediatam perceptionem
Cusi .m COGITATIONIS consim m. Res p. ad secundas objec . p. I 8. . Atqui ego passim ubique ostendo ma momon DE E sumere pro omni eo quod
m/diate a mente percipitur, adeo ut, cum
VOLO U TIMEO, quia simul percipio metvelia, ' timere, ipsa VOLITIO, D
MOR inter I DE AS a me numeretur. Reps ad Object tertias phros. s. Cum adversarius ei objiceret, Solis ideam unicam uno tempore videri esse, si- , spectetur oculis, sive ratiocinatione in selligatur esse multoties major quam vi detur. Nam hanc alteram non esse deam solis sed COLLaCTIONEM PER ARGv-MENTA, ideam solis multoties fore majorem, si multo propius spectaretur respondet: Hic quoque quod dicitur non esse dea, O tamen describitur, esi ID IPSUM SEO DEGO IDEAM VOCO. b. p. 2CP. Notavi sapim, me nominare ideam ID IPSUM QUOD RATIONE UI CITUR. b, p. 2II. . Iam autem habeam ejus Dei i leam facile explico, dicendo me per ideam ii telligere omne id quod est FORMA ALD
CVIVS PERCEPTIONIS , qui enim es
107쪽
si Methodi Cartesia qui non percipiat se aliqvid intelligere, reproinde qui non habeat istam formam sive
ideam intellectionis ib., I . 8. Cum dicimus, deam aliquam nobis esse innatam , non intelligimita illam nobusemper obdersari,sic emm NULLA PRORSUS iset inuata, sed tantum nos habere
in nobis ipsis FAC VITATEM ILLAM
ELICIENDI ab . petis. Primo attendendo ad ido NOTIONES quas de unaquaque re apud me inteniebam, O unas ab abis diligenter di- singuenda , ut CDICIA omaei mea cum
ipsis consentirent c. Rehi septunae pag.
88. Io. Etiamsi earum rerum quas corporeas
esse supponebam, tales saepe ideas sive Com CEPTVS e verem. b. p. 'o.
IOSITIUAM, sed etiam, ut ita loquar NIHILI , sive ejus quod ab omni perfectione summa abest NEGATIVAM quandam. IDEAM mihi oboersari Medit. . p. s. 11. Si facultatem intelligendi considera, statim agnosco perexiguam illam valde nitam in me esse, simulque alterim cu-ju dam multo forti, imo maxima, atque dNFINITAE DEAM formo, eamque ad DEI naturam pertinere percipio Med. g. I a Sola
108쪽
Consideratio. PS r. Sola es votivntas sis arbitrii libertas, quam TANTAM IN ME experior, , nullius m oris I DEAM apprehendam, adeo ut illa praecipue fit ratione u u IMA'
EI me referre intelligo. nam quam Tisabor a que comparatione in Deo quam in est, ratione cognitionis , potentiae, ob
jecti, non tamen in se formaliter es pracsenectata major videtur. v. seqq. b. I . Ideam quam habemus, exempli gra- ita , intellectus divini, non disserre ab eat quam habemus nostri in tellii uis, nis tan- sum, ID EA NUMERI INNNITI, Dr ab idea quaternari , aut binariis at que idem esse de sngulis Dei attributis, quorum aliquod in nobis vesigium agnoscimm . Resp. ad secundas object p. 31. M. IDEAM ANGELI ex deis quas habemu DEUS HOMINUM componi
passe Medit. s. p. 38. Resp. ad secundas
DEI, Sed lice illius Tormant aliquod IDOLUM, c. Nomen negant, et rem concedunt. Neque enim ego istam deam tui esse ejusdem natura cum imagimbus rerum materialium in phantasia depictis, sede se id tantum, quod inteliactu, SIVE APPREHENDENTE, SIVE IUDICA TE SIVE RATIOCINANTE percipimus. b. IT.
109쪽
i . his ruri enim DE se aut ME TEM ita sibi repraesentat ut res corporeas, vel quasi coporeas c. Prem NON IMAGINABILEM conatur Mure GINARI, nihil nisi corpoream deam essuit, cui nomen Dei vel mentis falso tribuit. Nam in vera mentis idea , sola COGITATIOctam eius attributis, quorum nulla corporea sunt, continetur. Resp. ad assen d p. 26 .
r. Quum Cartesius Resp. ad Objecit. 3. pag. ros profiteatur se ideo nomine uti, quia jam tritum sit a philosophis, iuulum aptius habeat , aequum erat eum in ea significatione eo uti, in qua philos phis usitatum est, quod tamen non facit est enim Idea philosophis, atque etiam theologis in communi usu forma non specu lativa, sed practica, juxta quam ariis ex operatur, ,ei simile foris producit cujusmodi dea Dei si est et in homine , posciet ad ejus imitationem homo alium Deum esticere. 1. Pati improprietate laborat apuipsum di hective esse in intelleLiu, quo interpretatur, esse in intelcectu eo modo quodecia in illo esse solent. Resip. ad obsee p. IO'. Oceli, repraesentative, sive tane mi imagine. Princip. p. I. cum scholasticis,
110쪽
Coi sideratio. lassicis , qui eana phralin excogitarunt usurpetur de entibus rationis, quae nus quam nisinsitellectu sunt nam reliqua obiective extra intellictum esse sciscunt: species autena eorum in intele cJu esse, non objective id formaliter . quod prorsus
abii adit ab acceptione Cartesiana Sed donemus ei suas si IAt so , praesertim cum
sine libris philosophetur , ac Vereatur alicubi, ne forte, quia in legendis philosopho, rum libras nunquam valde multum temporis impmdit,non satu ipsorum loquendi modum scutu sit. Resis' ad objec . . . et Q. a I hunc ejus timorem non de nihilo fuisse legem inurn specimen habemuS. 3. Videamus ergo quomodo ipse vocem ideae in suis scriptis accipiat in quo miras
vacillationes animadvertemus pro Ut enim ab hoc vel illo adversario in angustias redigitur, aliam atque aliam significationem comminiscitur, ut elabatur. Id quod jam apparebit. S. i. Ideam accipit pro IMAGINE SIMILITUDINE, idque viam tunc cum DEUM cogitat at S. I. Deum IN IMAGINA BlLEM affecit esse, atque ita prius
s. r. Id eam distinguit ab Elmatione, negatione, affectibus, ut voluntate, timore, item judiciis atri. 3. Ideae nomi