장음표시 사용
61쪽
Exsuperficie cognita Soliditas 5 Spissitudo terrenae .
molis etia quam facillime supputari potest, Semidiame tro multiplicatam tertiam parte coueXitatis terrenae,ut,
et Aas so oo Spius1tudo terrae in in1lliaribus cubicis. Non autem superficiem terrae est uocauimus' solam terram exhibere oc ostendere putandum est: sed partim terram, Partim aquam circumfluam, Θ terrae complexu gaudentem ostentares siquidem haec duo elementa munum globum ex ordinatione ditima coaluerunt. Vnde primum ratione aquae in maria,flumina,fontes,paludes, lacus,stagna,riuulos distingui solat: demdem continentem,peninsulam,isthmum,insulam, montes Sciromon. toria. Continens quidem, raece Λστωρ ,terra est: quaeno est insula,sed ut hodie uocatur,terra firmae cotinua. Insula autem,Graece νασο ,terra dicitur, quae ab aquis circum qua alluitur,ex a continenti segregatur:ut Rhodiis Sicilia,Cyprus,Corsica,Anglia,ct c. Isthmus, angustum ueluti collum terrae, ita ab aquiscin 'um,ut tamen continenti adhaereat. Peninsula autem, Graece λεθονκs αλερσονηίς est, undique fere ab aquis cincta terra, per Isthmum tamen continenti adhaerens. Sunt autem quatuor insignes Prima est Peloponnesus, arx totius Graeciae nunc aute cogno/mmata Morea', in mari mediterraneo sita. Secunda, Aurea Chersonesus, in mar1 Indico meridionali Tertia, Cimbrica in mare German1cum se extendens. Quarta,
Taurica Chersonesiis, in pontum Euxinis circa Bospho h rum,
62쪽
ELEMENTA rum, ubi a Maeotis exonerat Pontum, excurrens. Solet autem rursus, quicquid est superficiei terrenae si qui de hinc inde tota uix habitatur diuidi in οἰκουφι filias, quasi habitabilem, Sinhabitabilem partem Exporri git autem se habitabilis terrae tractus ab occidentali euHesperio mari uersus oriente, prout Ptolemaeus sua aeta te scire potuit,ec nobis prodidit, ad hemicycli um, quod est ad gradus equinoctialis c LXXX costituto termino orientali 1n Synis metropoli, qui gradus milliaria Germanica communia et o faciunt. E contra autem Latitudo habitab1lis terrae, secundum eundem consentientibus Strabone Plinio,Eratosthene, Artemidoro,Isidoro, Paufamadc Dionysio extendit se Boream uersus, ad LX PII gradus,termino in Thyle existente, quae hodie Schollandia a Scotis,ac Thylinsera nautis uocari consueuit Verosus Austrum autem,ad gradus XVII, fine ad Agasimba existente. Ita io talatitudo terrae Ptolemaeo uisa est esse
grad. LXXX, hoc est milliarium letoo. Nostra autem aetate nouae peregrinationes fidem is ciunt, οικουμ talin ampliorem existere A Synis enimuerasus ortum LX gradibus, hoc est, milliaribus 9oo, ad re
gnum Calaiae opulentisis. nauigando,deuentum est. Daniliter ab Insulis fortunatis uersus occidentem, ad insuesulam Perii usque, anno isso inuentam ua America quae tota prius anno i s a Lusitanis, regis Castiliae sumpti bus reperta est gradibus LXX, hoc est milliaribus os o progressum est. Vt hac nostra aetate longitudo terrae habitatae sit grad. ccc π,hoc est millia. Ger. 46so Deo sunt autem ad totum circuitum grad. , hoc est, ib
Similiter in latitudinem hinc uade, ex fide peregrinationum, ο κουρύω accessit, ad Boream quidem grad. Vs II hoc est,m1lliaria iro, latitudine se iam ad L, XI gradum extendente uersus Septentri onem, ad Hyelso insulam Noruegiae. Ad Austrii autem, gradus XXXV, hoc est, milliari a fas acces erunt. Et proinde tota latitu.
do existit gradi cacta III hoc est,millia, Sqs
63쪽
Solet deinceps superficies terrae diuidi a ueteribus
uuidem trifariam a recenti Oribu propter peregrinationium certam fidem quadrifariam Trifariam quidem,
in Aphricam,Asiam 8c Europam. Quadrifariam uero, in Europam, Asiam, Aphracamec Americam.
EVropen appellatam plerim putat ab Agenori Pisce itii; b.
nidum regis filia, quae a Ioue e Aphrica rapta, in Cretam abduc ia fuit Versus occidente terminatur mari Atlantico uersus Septentrionem, mari Germanico magno tersus meridiem , Oceano mediterraneo: uersus orientem denique, Tanai et palude Maeotide, nec non Ponto Euxino. terrae qualitatem spectes, fertilissima est,ec temperatissima, frugum, uini, arborum dico/pia nulli cedens,amoeni tate urbium,castrorum,uicorum e pagorum, populorum in uirtute cum alijs terrae parti hus ce1tans, licet magnitudine cedat. latitudo iam ollimaas milliar. Germanicorum esse prodita est,nisi ubi csrca medium duabus ueluti alis utrinque eXcurrit, tam ad Boream quam ad Austrum: unde Draconis nomen
accepit. Iongitudo etiam ab amne Tanai ad mare Hesperium so milliatia fere complectitur. Vtile autem est,
toti Europae regna praecipua assignare: quorum primm ab occidente ordiendo,est Hispani a,Grscis Iberia dicta, Draconis caput repraesentans. Huius tres sunt partes: Betica hodie regnum Granatae Lusitania,hodie Portu
galia k Tarraconensis qui tractus rursus in qum pie/gna diuid1tur,m Galliciam Nauarram,Castiliam,Cathuloniam,ec Arragoniam. Hispaniae adiacet Gallia siue Francia,Comata uno no mine appellata,quae ab Hisipania separatur montibus Pyrenaeis. Hanc autem ortum uersus terminat Rhenus, a reliquis lateribus alluit Oceanus Ptolemaeus ea in Aquitania,Lugdunensem,Belgica, et Narbonensem diuidit.
64쪽
ELEMENTA Rhenum autem accolunt populi Bata A altae Germaniae namque abcillis Gallis ad Sauromatas iis Ger mania magna promissa est uersus Boream Germanicumare existit, in quod Dania, hodie Dacia, ad modum Chersonesi porrigitur Versus Austrum,Alpes Germaniam coercent,de qua memoratu dignum inter alia breuibus enim hic agenda res est quod argenti aurit ferax sit Rheno, Danubio, Neccharo, Albi, Sala, alijsci irri.
guis fluminibus insignis.Haec continet Sueuiam,Franconiam, Turingsam,VOillandiam,Vindelliciam, Morauia,
Panoniam: Bohemiam, cinctam sylva Hercinia Misinia, Saxoniam 8c Rhenum uersus uestphaliam, Hassiam, Phrisiam, Holandiam: ultra Saxoni am habet Holfatiam, Silesiam, Marchiam, Pomerianam, quae ad Sarmatas usque extenditur. Germaniam sequitur Sarmatia, quam Prusii,Livonii, Rusisi, Massovi, Lituani, Poloni, Visalachi incolunt. De1nde Dacia est, ct Thracia, necnon Graecia, contionen Epirum, Achaiam, Macedoniam, Moraeam, Scc.
Sinum Hadriaticum Dalmatae cingunt, Illyriia Histrii.
quicquid ultra est, Italia est, habens prouincias Campaniam, Calabri am, Latium , Apuliam, Thusciam, mohriam, Galliam togatam,Longobardiam, Venetianam, ei Aconitanam. Siaaltera pars mundi, ab Oceani B Thetidis filia 2 huius nominis, nuncupata esse fertur terminii eulimitibus 1ncluditur uersus occidente Europae Aphrica: uersus ori entem, mari Eoo: uersitIS Septentrionem,
Scythico mari uersus meridie radico meridionali. Haec Unica magnitudine Europam o Aphricam superat sed ueIunica Europa populositate uinc1 Asiam loca enim multa ibi desertae inculta iacent Aer pro diuersitate si tus locorum, magis S minus temperatus: terra ferax, dc animalium numerositate donata. Insigniores eius par tes recensere oportet Asia caput est Bithynia: huic Asia
proprie dieia succedit, ct Phrygia, Lycia, Cappadocia, Pamphylia, Axmema. Post Cappadoces existunt Pon.
65쪽
DOCTRINAE SPHAERIcAE. sitici Amazones,Sarmatis, Scythae Caspium sinum accolunt Caspii,Medi, Hircani, Parthi, Carmani hinc Babylonia Assyrii,Mesopotamii 5c Syrii. Versus meridiemina οῦ AZbe habi ant ultra Parthiam Aria est,
ziana, India extra intrat Gangem. In Scythia Asiae ho mines sunt Arimasipi monoculi,oculo scilicet uno ui fronte insignes, quibus perpetuis est congressius cum gry oliis. Ad maum etiam montem syluam habitant, eo loces licet plantae pedum inuersae sint:aliscamnis capiti-hus latrantes, alii μονοσκελῆρ, uno pede incredibiliter sal tantes, i ad omnes iniurias aeris uel feruidioris uel pluuii resupino corpore, pede se protegentes alii sine ceruice oculos humeris gestant: alii , odore ex hal1tumuentes: nec possunt monstrorum ibi existentium o nia discrimina commemorari. Huic Asiae connumeratur
APhrica tertia mundi pars est proculdubio hocn men inde nacta', quὁd horrorei frigore caret si
quidem fere tota torretur, exceptis illis partibus quae ad Septentrionem magis excurrunt. Versus sccidentem finitur Hesperio, uersus orientem Erythraeo uersu UO ream Mediterraneo, uersus Austrum denique Aethiopico mari. Licet magna sit, tamen non tota populos in colitur,uel ob arenaru sterilium copiam,vellatione coeli: uel propter malefica S uenenosa animalia,ut sunt cerastae ct aspides Alit insuper elephantes draconeS, qui heluis insidiantur, suo complexu necant leone S, a preas,&c. Aliquot particulae cultae uberem fruetum ferunt. Re iones seu prouinciae praecipuae sunt, Tinga
nica 8 C ariensis Mauritania, Numidia, Lybia, Carothago, Bizantium, Cyrenaica, Aegyptus o Aethiopia. In principio autem a quatuor nationibus tantum H phraca inhabitata fuit quarum duae indigenae , ut P idcAethiopes: aduenae uero Phoenices ec Graeci fuerunt.
Meri ca, quae uulgo hodie pro quarta mundi parte habetur, ab Americo, euIsdem inuentore, nomen
66쪽
. ELEMENTA accepisse creditur: Sc ob magmttidinem Nouus mun dus appellatur ita autem mari undique clauditur, IN s L A est. Inuenta est autem, ut supra quo memini mUS,anno i 97 a nato Christo, ex mandato regis Casti liae. Incolae nudi incedunt, e humana carne uiuunt, ι θνωποφαγοι, natatores oc sagittarii expeditisshri e certissimi. Huic adiacent aliae quamplurimae insulae,ut Parcas sabella,Spagnolla: in qua lignum Guaiacum non messicax reperitur, sed in scabi Gallica probatum, alijs pluribus morbis curandis, ii cum iudicio adhibeatur,
C prius ostenderimus usum meridians innume
randa totius& partium terrae latitudine, A longi/tud me mchoanda: dehinc Aequinoctialis, ct numeros . rum parallelorum utili talem,in longitudine mensuranda: 1nde occasionemnaeis, diametrum terrae ct maximi, circuli ambitum, nec non superficiem totius m a
globosaei spissitudinem supputauerimus i tandem remota aqua, quicquid terrenum est,in Europam, Aphricam, Asia mi Ameri cam distinxerim ius: uidetur ordo nunc porro post ulare , ut quos stipe Paralleli, tam nominati quam nomine orbi, oc Zodiacus usus habent,
Serviunt ergo, Paralleli nomine donati ut Aequis noctialis,&Trop1cu. 5c , circellus inreticus ecAntarcticus una cum obliquante zodiaco, distributio ni terrenae superficiei in plagas, quas nonnulli fortasse minus proprie Zonas nominant. Est enim P L A G A, tractus terreni globi inter parallelos conclusus, insi ars sciyrum; unde zonae nomen accepit terram ambiense succingenS. Numero, sunt plagae. Pri maest media, ues Fervida dc Torrida, quae est spacium terrae intra ambos Tropicos comprehesum, ct obliquo odiaci duetudo natum Vnde facile est: aestimare, situs nomine Midiam, Feruaedam
67쪽
DOCTRINAE sPHIER IcAE. autem Graece καυμαῖά ρκ)a feruore quem in zodiaco mincedens Sol radiorum rectitudine gignat,diei. Secumda ectertia sunt duae Teperatae, Graece κραπn. Quarti altera uersus Boream, altera uersus Auitrum me 3. diae contigua est. Temperata Borea, est tractus terrae inter Tropicum 8 circellum arcticum contentus,aeris temperiem nactus, eo quod Sol nec remotis simus,
nec proximus existit sed suo accessu 5 recessu temperat. Econtra temperata Austrina, est tractus terrae uater I ro picum ic circellum Antare 1cum conclusus, aeris capse temperiem siue clementiam adeptus, ob Solis in accessu ex recessu incissitudine Quarta 8c quinta sunt duae extremae,5 frigidae leu , Relidae, quarum altera Boream,altera Austrum spectat. Borea quidem frigida seu gelida est spacium terrae, inter circellum arcticum ecpolum Boreum existes, unde UX- trema dicitur e qui a Sol semper procul abest, alget. E contra Austrina gelida est, pactum terrae inter circellia Antareticum polum austrinum comprehensum itide de causis Extremaec Gelida denominata plaga. Harum autem numerum paucis oc facilibus uertibus Ouidlib. i. Metam. descripsit:
PM tes ecant tonoe, 3Minta est ardentior illis:
Sic onus inclubum numero inxit eodem Cura D ei totidem. plagae tellure premuntlir. Q κ m iisae media esst,non est habit is ectu: Nix tegit alta duas esto iidem inter utramci. 0cavit, Temperiem, deiit,in lacumfrigore flamma.
notatio. DE MEDIA PLAGA. V Eteres plerit,ec ex recentioribus non pauci, lino ore mediam plagam feruidam, eo nomine uel minhabitabile omnino,uel non populosim esse tradiderunt.
68쪽
όι ELEMENTA Sed cautius hac ex parte agendum esse nonnulli putant,
praecipue cum contrarium asseuerates, duobus ueritatis κρατηρ- .eXpersentia indelicet 8 ratione,se tueri uelint:
Θ distinguent rursus med1am plagam minequinoctiale
tractum, o duos ultra citracpiu1c contiguos: quorum Aequinoctialis sit temperatissimus , reliqui uero torri odi, sicut experientia nau1gant1um testatur. Ludovicus enim Romanus Patric1us lib. VI. suae nauigationi cap. i. tam VI, de insulam ornae aequinoctiali cinissima in- De in uti quit Gens idola colit, acerrimi est ingenii, ac uitae haud Bomaei illaudabilis, color in albicantem magis inclinat, non ideilllis est habitusci alii interula gosipina, ali undonibus
utuntur, alij apice subrutilo ut consuevere,aus summopere illic uiget. Ad eundem modum de Taprobana, quam ipsi Suma De τ pro tram uocant,inquini: In hac insula quaterni d1ademate in t signit reges denominantur, 1 dolorum sunt cultoreS, co lor est quasi albicans, amplioris sunt fiontis: oculos ha/bent rotundos, colori prasim : capillum promittunt. nainso sunt latissimo, 8 admodum simo: statura uero desipi
cabili,ius summopere uiget. signato argetoicauro,stan noci Utuntur pro moneta Aurum signatum eiusmodi est ab altera parte uisitur caput daemonis, ab altera uero conspicitur carpentum trahentibus elephantis . pari mo do signantur reliquae pecuniae. dem argentei,sed uiginti quinque stannei, aureum faciunt. 3. Tandem de Ea Indiae c1uitate, parum ab aequino. De Pegoci et 1 ali uersus Septentrionem distante, idem inquit: Colo vitate αqui re sunt candidiori, coeli frigidiori s urbs ambitur moenihqstiui bus, aedes pulcherr1mas ct elegantissimas habet, quinta pidibus 8c calce costant ipsi regi innumeri sint in armi S, quos impensa propria alit Agerre frumentaria plurimuscatet praeterea procera 1bi ligna sunt, fabri candis aedi hiis aptiora, quam uiderim unquam. arundineta, arundines ferunt crassicie dolin. Insiper autem Americus Vesputius m nauigationer prima de moribus Amer1corum, seu Noui orbis inqUit: Omnes incedunt nudi, mediocris existetes staturae proportionati
69쪽
credo tanquam nos extarent nullos crines habent prae/ter pilos, quos procero se nigrescentes gerunt, praecipue feminae.
Hac tenus experientiae historiam recitauimus, ex qua
color albus, ingeni felicitas, ex capillorum prolixitas,
agrorumc fertilitas aeris temperiem non obscure pro hant: moenia autem, militum copia, ct cultura iusticiar,
habitabilem esse,nec tantam calida e υσκρατίας uim eXν
Accedimus porro ad argumenta, quae cum eXperien tia coueniunt. Causae praecipus feruoris sunt radiorum rediitudo, oc consequenter brevitas, quam Solis uicim lassequitur. Hanc non parum adiuuat, imo tendit
diuturnitas seu continuatio, quam vix Ptolemaeus
nominat, rectitudinis ct uicinitatis Tertia causa est siliariditas,radios allisos reuerberans fortius, ct Muplicans. E contra frigidioris constitutionis causae sunt radiorum obliquitas: ct consequeter longitudo maior, quam Solis remotio sequitur. Huic succedit continuatio uel Perpetuitas radiorum obliquorum Tertia demum est 3: causa,aquarum, paludum' stagnorum, montium pisultitudo, quorum hi radios arcent, reliqua reuerberatiOnem sortem impediunt, per se frigus exhalant. In aequinoctiali autem traeiu habitantibus,licet radit his recti sint, Sole in Ariete oc Libra existente,tamen duratio re stitudinis ec uicinitatis exigua est.Excurrit enim Sol quam primum ex aequinoctialibus cardinibus seu Tropis, oc declinat utrinc distantia non contemnenda, radios obliquos hebetiores iniquinoctialem traditum proiicit Imo etiam radii eam regionem ultra, ira horas nullo die contingunt di impressionem fortem facere nopossunt Iidem autem tam recti duo, quam obliqui numeri,incidunt in aquas exiliter reuerberantes sibi alibsos radios, ct per se spirantes frigus. unde non ingentem ibi esse aestum, consentaneum est.
Extra aequinoctialem autem,uersus alterutrum Troini picum
70쪽
ε n Em T Apicum habitantibus radi aliquando redii prout Sol obli quans uertices conscendit in diuersis partibus zodiaci, aliquando obliquiuscultu arguta lux, quorum magna est durat1 continuitas. Non enim Sotita subito ex Cancro Zc Capricorno excurri t,ut ex Ariete ec Libra: sed ibi existens solstitii ratione ueluti consistit, sibi subiectas tropas accedens eoab 4 recedens, terras urit. Quine tiam ob dierum longitudinem maiorem,efficacius caloris uestigia aeri impri mit: terra etiam allisis radiis uelle ment1us resistit, ct reuerberando duplicat. Vnde ibi maiorem aestum esse uerisimile est. Cum hac ratione consentit Ptolemaeus lib. a. Quadripartiti inquiens: Dico utique, eos, qui ab aequinoctiali non sub aequi nodi1 ali usque ad aestiuum Tropicum, Solem nact sunt iuxta uertices , adustos esse, di m gros corporibus, ct crispo capillo,ct hirsutos,faciet contor
tos, ct magnitudine ueluti colli quatos, natura calidos, ct motibus in uniuersum sylvestres, propter continuitatena aestus eius habitationis, quos sane nominamus Aethiois Pas. Sed non eos tantum videmus eiusmodi, sed aeris eos continentis const1 tutio respouet: S reliqua tam animalia quam germina talem diathesin euidenter ostendunt. Cum his etiam couenit Arristoteles,m quiens: Qui in eX-
cessibus uel frigoris uel feruoris existunt, ferim sunt in Oribus 8c aspectiti. Item Plinius, 1nquiens: Aethiopesis cini sideris uapore torreri , adustis o similes esse barba occapillo uibrato,non est dubium.
VTxiu' temperatarum plagarum tractus etsi sei
per Solis obliquos radios habet,ideo longiores: tamen pro accedente uel recedente Sole radios uel maiores Vel minores, Solemq; uel propiorem uel remotio rem habet, unde layemis aestatis mulces. duratio autem obliquitatem compensat si quidem aestiuo tempore Sol supra Horizontem, supra XII horas commoratur. terracliam, Ilicet obliquos radios reuerberado duplicat unde aeris