장음표시 사용
131쪽
tam in morbos initio conturbata incidunt, antequam novo victui consuescant. Ita clemens VII. Ponti sex diuturno stomachi vitio sublatus, cum jam senex victus rationem suasor Medico Curtio mutasset. Hinc ' periclitatur 'ui semel qui bis die cibum inconvenienter, contra consuetudine assumit. 6Quod ad Tempud, Falsa multorum animos occupavit opinio, Veteres semel tantum die cibum sumsisse, quam , ut puto conceperunt e verbis Platonis, qui in illa no
bili epistola ait, displicuisse sibi, quod in Siciliabis
saturi serent. Sed aliud est, capere cibum, aliud Fides adhibenda est iis, qui vitae rationem, qua prisci iis sunt, memoria prodiderunt. Hi docent illos, cum laboribus dediti temperantes essent, mane panem edisse mero intinctum, aliud nihil. Itaque hoc dictum fuit κώ ners , cum sit merum. ψιν autem dicebatur cena,quod ad eam id est, sero, negociis jam destincti se conserrent. Philemon tradit antiquis cibi sumendi tempora
suisse ἁκροῖσμρον, entaculum, eas prandium, επιρμο ρ merendam, δειπιον coenam sive vesperianam. Jentaculum etiam MO appellarunt, ut prandium Aemεῖν, de coenam Vrahem . Harum
dictionum ordo apud Eschylum extat, quo in loco Palamedes ait: quando cibum capiant praefinivi,
Ientaculum, coena,prandium sumant ut tertium.
Quarti cibi meminit Homer Od. ii his verbis: po i merendam ipse venito. λινὶ, hunc cibatum quidem nominant, interpositum
132쪽
tum prandio&cCena . entacalum sumitur aurorae exortu prandium ad meridiem coena vesperi.' Xerxes semel quotidie cibum assumere con sit. 7.suerat. Se praesar iis die potius, quam semel ei
bum capere, semper quam plurimum dummodo '' hunc concoquat ' Semper enim ad sanitatem pro i Senec. . clivius est, quod potest detractione curari illisue Contr. 21. curri non potest, qui deficit. Plerique autem prandere largὸ coenare parce Most praecipiunt. ProbLar.
Bonum a pasta stomachum cydonio, vel simili
Μιbs αυ ν, ω ὰμυγαλὰς ἐγὼ 'Menander. Posuprandium simul amygdabis ego posui, deque Punicis gusavimus. Hactenus de Cibo. Resar Porus, in quo conssidera Potus. Lmim quantitatem, qua aetate edi tempore bibere
Principio legem sanciemus, ut pueri usque ad si pias, , duodevigesimum annum vini usum prorsus igno L. rent. Nempe eos monebimus non oportere ignem Vinum non igni in corpus atque animam suggerere, antequam d-0 vn viri effecti subire labores incipiant. Furiosum nam μμ δ' ue habitum juventutis cavere oportet. Deinde vino moderate utantur usque ad annum aetatis trigesimum Ab ebrietate vero lini repletione iuvenes omnino abstineant. Sed cum ad quadragesimum pervenerint, tum in conviviis liberius discumbentes, cum alios Deos, tum Dionysium ad sacra senum, ludos invocent, qui hominibus vinum quasi remedium adversus senectutis duritiam est largitus, ut rejuvenescere videamur, incestitia: Vinum sentino oblivio capiat ipsaque flectio animi, sicuti bus utile. serrum in igne, ex duritiem mollitieni deductasserabilior fiat.
133쪽
Ita ' ex heroibus largissime bibebat Nestor et
senex, qui etiam instante arvissimo proelio a potu non abstinuit. Itaque Homerus ait: Nestora non latuit confictis , quamvis interribi
Hujus ergo solius poculum Homeriis depinxit, ut Achillis scutum siquidem cum poculo is praeliabatur, non aliter, quam Achilles cum scuto. Quaesitum fuit de senibus, cur meraciore potuna agis gauderent Ii qui restigeratam eorum corporis habitudinem calefactu dissicilem causabantur, cui propterea vini meraci temperies conveniret nihil novi, sed in promptu quod esset, neque sufficienter vereque caussam explicaret, attulerunt. Idem enim in reliquis sensibus contingit. Disticulter etenim moventur, dissiculter qualitatibus assiciuntur, nisi eae nimiae iis accidant. In caussa est laxatio seu remissio temperamenti quod ob languorem porro non nisi ictu aliquo perculsum solet assici Quod enim serro duratio ad vim roburque confert, id corpori praebet si, iritus Spiritu ergo minuente&languescente Ociosum ac terrenum relinquitur sensus instrumentum , requiritque aliquid, quo vehementius percellatur tale autem est
Hoc nec Homerus ignoravit, apud quem ' Achilles Phoenicem Nivilem sciens esse senes,& diluto non delectari, sed mero, reliquorum senum more, jussit validiorem potum apparari. Meractu infunde, ct poculum prabe singillis. Deinde cum est et Chironis discipulus, Mnon imperitus victu curandi corporis rationum, ratiocinatus nimirum est corporibus in ocio praeter consuetudinem degentibus temperamentum convenire
134쪽
quia equi praeter morem ociosi laeduntur pedes, ad versus quod damnum remedio est, ut quod maxi Apii facultas.
me, apium itaque in Iliade non invenies alias equo apium exhibitum, aut aliquid similis saporis. Sed chilles, utpote medicus, cum equos solerter curavit: corpori suo desidens in ocio facillimam rationem victus ut saluberrimam procuravit. Viros autem qui in pugna diem exegissent, existimans non eo victu, quo desides esse tractandos, vinum praebere jussit meracius. Bibendi tem- Tempus bibendi, cum cibuου sumitur pus.' Contra naturam vivunt, qui jejuni bibunt, qui 'ςς D. vinum recipiunt inanibus venis, ad cibum ebrii
transeunt. Verum inprandio; elcerte ' vespere in . Τὰ -. 1.
coena vino utendum est Tunc est fingidior aer ambiens, ut introducto calore fovendus sit tepor innatus, qui deficit. Sed hic quoque vino exiguo utendum neque enim usque ad contumelia crateras accedendum est ' Anacharsis primum poculumsa Stobatunitatis esse dixit, secundum voluptatis, tertium con δtumeliae, ultimum insani. e. 'modaliquantum eae tendit Eubulus magno Grotio interpreter Tres ego crateras olos his queis cor sapit
Miscere soleo sanitati is erit sacermiprimus bibitur alterum sibi vindicant Amor se voluptas , tertium poscit sopor: Quem postqua biberunt, qui esse sapientes volant
Domum recedunt quartu contumelie
Non ultra noster quintus vociferantium: Sextus nequitiae sugillarum septimin: Grilaum revocatoris nonus bilis erit Decimus furoris, tela ut mittantur quoque. Nam Liber multu: parvo infusus vasculo Siros potatores facile evertit e gradu.
135쪽
Piat 1. d. in ' multi dixerunt , Vinum ad ultionem ho- minibus datum esse, ut insaniant. Ut vero sermo habet noster, remedium is edicinam in contrarium , ut animus quidem pudorem, corpus autem sanitatem, vires adipiscatur Moderate scilicet sumptum, alioqui ' nihil est ebrietas luam voluntariam sania. Extende in plures dies illum ebrium habitum nunquid de furore dubitabi. Nunc quoque non est minor, sed brevior. Adjice ignorationem sui, dubiari explanata parum verba, incertos oculos, gradum errantem, vertiginem capitis, tecta ipsa mobilia velut aliquo turbine circumagente totam domum stomachi tormenta, cum effervescit merum viscera ipsa distendit. Hinc pallor, genae pendulae, oculorum ulcera, tremulae manus effundentes plena vasa. Denique cur hominem, cum vini vis penetravit Acris in veni discessis deditim ardor, Consequitur gravitas membrorum ' praepediun
Crura vacillanti tarde ci lingua madet mens' Nant oculi clamor, singultim iurgia gliscunt, Et jam caetera de genere hoc quae cunt equuntur, Cur ea sunt, nisi quod vehemens violentia vini Conturbare animam consuetai corpore in ipso' Plata, eh. uare re te callisthenes, Alexandro convivani cohib. te, cum meri poculum quod ad eum pervenerat, aspelleret, rogante quodam, cur non biberet, respondit, nolle sedum Alexandri poculum ebiberet, Asculapio indigere. Vnicuique igitur dictum puta, sepi .i . quod Androcydes sapientia clarus ad eundem Alexandrum Magnum scripsit, intemperantiam ejus
cohibens: Vinum potaturus, rex, memento te bibere sanguinem terrae. Prorsus ut jure dici possit, neque vitibus corporis utilius aliud, neque aliud voluptatibus perniciosi is, si modus absit. - Scit
136쪽
DIAE TETICE. III Scito etenim bene longinqusem mortalibi morba aueil. In vim esse, ubi qui invitat dapsillimse.
Neque etiam noctu viro, vel mulieri, quando ' Ptit r. Aliberis operam dant, multum vini concederem. E. Nam ' ebrii gignunt ebrios. Quare ut solidus, sta egra. bilis, 'uietus conceptus sit, non oportet corpo ' τι φρribus ebrietate diffusis dare operam liberis. Qui
autem vino resertus est tam animae, quam corporis rabie concitatus, quovis trahit & trahitur. Nempe verisimile est, cum foetus ina quales, instabiles, obliquos tam membris, quam moribus procreare. Quamobrem etiam Diogenes adolescentulum 'lutareiade videns animo abalienatum mentis male com e G c. lib. potem, dixit Adolescens pater te ebrius genuit.
Quare qui rem habere cum mulieribus prolis 'Ibidem.
gignendae caussa volunt, aut omnino vini vacuos, aut certe mediocriter eo usos hoc convenit facere. Vini usus se
Viniustus olim Romanis sceminis ignotus suit, inini interne scilicet in aliquod dedecus prolaberentur quia ': Ma proximus a Libero patre intemperantiae gradus ad i. inconcessam Venerem esse consuevit. Romulus hoc utrumq; ut muliebrium delicto 'isen. Vati-xum gravissimum, puniri jussit: iuia stuprum de me curn a Rom. tiae, ebrietatem vero stupri originem est judicabat ' ' Invenimus inter exempla, Egnati Mecennii ψ' Ii uxorem, quod vinum bibisset e dolio, intersectam
suste amarito, eumque caedis a Romulo absolutum: Matronam, quod loculos, in quibus erant claves vinariae cellae, resignavisset, a suis inedia mori coactam Cato ideo propinquos sceminis osculum dare, ut scirent an temetum olerent. Bibere autem solitas ferunt loream, passum, ' geri murrhinam, quar id genus aptant, potu dulcia,L 'odsi opule I, ut dulce prema lautus In idem, ecquid habet ' Ω Ακ roga, Murrhinam, lassum, defrutum, mellinam.
137쪽
POh ἷitu Quidam adeo vini sunt avidi, ut ne somnii qui- s dem capere, nisi alienata ebrietate mente queant. His p s. h. Depraυata consuetudo cum etiam ' ipsi, qui no- ubibere appetunt, iis admodum sitientibus, si Tlutarcb. s. obdormierint, bonum nam ' absque potu siti liberantur.
Exercitationis necestas, si rentiae, tempus, Drodus Exercitia virginum, militum, puerorum,
adolescentum, enum, in rivorum. Iassitudinis remedia.
h. d. Uies alta vitaque in otio deposita, non cor- .cculte iυe pora modo, sed lanimos tabefacit de sicut aqua latetes sub umbra ac non fluentes putrescunt: ita in vita motuum expertae facultates hominibus insitae consenescunt pereunt, cum quod utile adfuit, usurpatum non est. Cernis ut ignaυum corrumpant otia corpu's, Et mitium capiant, ni moveantur, arva' Aves quae conviviis comparantur, ut immotae facile pinguescant, in obscuro continentur: ita sine ulla exercitatione jacentibus, tumor pigrum corpus invadit, supermebra iners sagina succrescit. Ita istorum corpora, qui se tenebris dicaverunt, foeda risuntur. Quippe non speciosior illis, quam morbo pallentibus,color est: languidi S evanidi albent, in vivis caro morticina est. Plator imas. Quemadmodum autem quies contabefacit, ita 'Lκcian de exercitium roborat. Nam quod qui triticum Ven- mnas tilant,
138쪽
tilant, hoc in corporibus exercitia nobis praestant. quae paleas inanesque spicas flatu dispellunt, purum vero fructum separant laccumulant. Quo sit ut bene valeant, diutissime in laboribus perdurent. Exercitia vir- Hinc Lycurgus corpora virginum lucta, cursu, 'RVm' i discorum telorum actu exercuit, ut foetus ra- ο di validum in valentibus corporibus exordium accipiens germinaret melius, atque illa strenua pariatus excipientes, bene . facile a lucrius puerperii decertarent dolores. Rei militaris periti, plus quotidiana alniolum Veget. 3. 2. exercitia ad sanitatem militum putaverunt prodes Exercitia mi
se, quam medicos. Itaque pedites sine intermisia sone imbribus vel nivibus sub tecto, reliquis diebus in campo exerceri voluerunt. Similiter equites non solum in planis, sed etiam in abruptis fossa rum hiatu disti cillimis sciat itis, se que equos suos assidue exercere jusserunt cum laboris consuetudo in castris sanitatem, Min confictu possit praestare
victoriam. Varia autem sunt exercitationis genera, neque Exercitii ge- omnia omnibus conveniunt,aut e dem partes exer nexa,
Sum exercitationes & faciles & breves, quae Senec D. corpus in mora laxent, tempori parcant: cujus praecipua ratio habenda es . ' Inprimis vero ' Plin. 28- prodest ambulatio. Equitatio stomacho, . coxis utilissima. Pilae ludus cervicem maxime roborat. -ihi' i i* Gestatio&corpus concutit animo non officit. Senec. eis.
Quod libet ex his elige, usius facile. Quicquid facie , cito redi a corpore ad animum, illum diebus ac noctibus exerce labore modico alitur ille. Neque ego te jubeo semper imminere libro, aut pugillaribus dandum aliquod intervallum animo ita tamen ut resolvatur, non remittatur. Una demum ea ad utrumque salus conser tiarurimclo
139쪽
vatio, ut neque animam sine corpore, neque o pus absque anima moveamus, ut in mutua contentione exaequa Μ invicem viribus insurgentia, bonam totius valetudinem tueantur Quapropter quicunque mathematicis doctrinis operam dat, aut cuivis mentis indagationi vehementius studet, debet etiam motum corporis adhibere, on gymnastica exercitatione .versari. Ac rursus, qui summa corpus
diligentia forma es roborat , anima quoque vicissim motus adjungere, musica omnibus philoso- , . phia studiis usus. Trutarch ' Quod autem ad ' exercuationes, quae studiosis li-
Exercitiastu terarum conveniant, O di crinus. Sicut is qui ludiosorum nihil scribere juxta mare habitantibus de curatione dentium ajebat, usum marina aqua hoc ipso docuit ita mos profiteri potiunus, non esse cur literarum studiosis de exercitationibus aliquid praescribamus. Usus enim sermonis voce pronuntiati quotidianus, mirum dictu, quam utile sit genus exercitationis, non ad sanitatem duntaxat, sed etiam ad vires non quidem athleticas eas, aut quae carnes
augeant,& extremas corporis tanquam aedificii partes condensent: sed quia principibus corporis membris, penes quae vita facultas potitiimum est , naturale robur, vigoremque verum ingenerat. Vox enim cum sit animae motus , non in sui ei ficie, sed intimis in visceribus, tanquam fonte, invalescens, calorem auget, sanguinem tenerum reddit, omnes cxpurgat Venas, Omnes aperit arterias coire concrescere humorem nullum supervacaneum patitur, aut tanquam foecem subsidere iis in vasis, quae alimentum excipiunt ac conficiunt. Itaque continenter orando debemus nobis familiarena hanc facere exercitationem vel si suspicio insinuet, corpus imbecillius esse, aut aliquanto alsius, legendo vel colloquendo. Quod enim gestatio est, si cum exercitatione
140쪽
tanquam vehiculo orationis alienae vocem molliter movens atque differens Colloquium concertationemn vehementiam adjicit, animo conatum corporis adiuvante.' Socrates a 'pius saltabat, eam exercitationem lurimum ad tuendam bonam valetudinem Ἀrobur corporis conducere existimans. Domitianus Imp. assiduitatem concubitus velut exercitationis genus, linopalen vocabat, quasipat stram lecti. Sed non omnia omnibus semper conveniunt. Quamobre dum quidam aequis laboribus cunctos altringunt, paribus i exercitationibus agitant, sit ut vel nimis incitent vel enervent, inepta ad cursit in palaestramq; talia certamina corpora reddant.
Ne corporum quidem exercitatio in tenera a rate praetermittenda, sed mittendi in ludum ejus rei pueri, ut in eo genere, quantum satis est, elaborent, cum propter corporis concinnam conformationem, tum roboris gratia. Nam bonae senectuti fundamentum in juventute jacitur, firma nimirum corporis ad sanitatem constitutio. Exercendi sunt adolescentes ad militaria opera, jaculorum ac sagittarum missionibus, ac venationibus Eorum enim, qui in proelio succumbunt, bona, praemia victoribus sunt proposita. Sibi habeant juvenes arma, sibi equos, sibi clavam pilam sibi natationes atq; cursus senibus ex lusionibus multis talos relinquant tesseras. Sunt enim senibus labores corporis minuendi non tamenprorsim tollendi. Nam potest conveniense Xercitatim temperantia etiam in senectute conservare aliquid pristini roboris. Vocem nimium intendere senibus noxium, O spolerni-
Exercit a puerorum. Plutarch. Letae libri Exercitia adolescetum, 'Cicero Caro