Idea medicinae veterum / Ioh. Beverovicius concinnavit

191쪽

Idem 1 de

git iners valetudo ut legas clarius, spiritum, cujuater&receptaculum laborat, exerceas ut navigesb l

viscera molli exercitatione concutias quibusci bis utaris, vinum quando virium caussa advoces quando intermittas, ne irritet exasperet tussim. Praecipue vero in aegris opportunitas cibi salutaris est.' edici tradunt, salubribus epulis non prius nu- litari corpus, quam impedimenta pellantur: 'im-upura corpora, quo magis nutriantur, eo magis laedi ilVmum in acutis periculis, nullis dandum, nisiliqui manifestas remiisiones habeant: das noctu potius: limidia enim pars periculi est noctu, hoc est, spe omni bibentibus nec a partu abortuve nec allibidine aegrotantibus, nec in capitis doloribus, nec quorum accessiones cum frigore extremitatu fiant,

nec in febribus tussientibus, nec in tremore, neIvorumque doloribus vel fluctum, aut si vis morbi circa ilia riuelligatur, nec in duritia praecordiorum, venarum vehementia, neque in opisthotono, te ta- no, nec singultientibus, nec si cum febre dyspnoeast Minime vero oculis rigentibus,&genis stantibus, aut defectis gravibusque nec quorum conniventium perlucebunt ocul, vel si lemae in oculis erunt minae lingua fungosa, nec gravi,&subindema persecta loquentibus nec si urina dissicile reddetur, neque CX pavescentibus tepente, nec spasticis, aut rursus torpentibus, nec si per ibinnos genitura

effundetur.

Id autem maxime tracta, quod in te infirmissimum senties. Nota tabe quisque corporis sui vitia itaque alius vomitu levat stomachum, alius frequenti cibo fulast, alius interposito jejunio corpus exhauric&purgat. Hi quorum pedes dolor repetit, aut vino, aut balneo abstinent in caetera negligentes, huic quo saepe infestaut ir, occurrunt.

192쪽

hi THERAPE UT ICE. 177 Nec desperavem etiam diutinos aegros posse ' Idem D. tisanari, sit contra intemperantiam steteris, si multa linvitos sacere coegeris lati. Pessime igitur ' fere domestici familiares V e VI ι δε dici, aegris corporibus, non qua optimum S celer consi. Sap. l ximum est, medentur, sed qua licet. Nullam vero habet spem salutis aeger, quem ad Τ Idem Ep. intemperantiam Medicus hortatur. *3 Nullum finitur vitium ibi, ubi oritur. al. Max s. Reor equidem hominem consulentem aegroto circa victum intemperato inprimis hoc suadere 'l'7'aebere, ut modum vivendi mutet ac si aegrotus in hoc obediat, tunc alia jam illi ad medelam coserre.

Qid Medico in desperatis agendum.

QVamvis omnia rite ante tamen Non es inMedicos per releυetu ut age , 'V Interdum docta plus valet arie malum. ρ' se ''Initiam potestate nostra sunt, de eventu fortu ' ς na judicat. Sed licet morbos insanabiles non vincat tamen adhibetur aliis in remedium, aliis in solatium. Non possis oculo quantum contendere Lynceus. Non tamen idcirco contemnas lippus inungi; Nec quia desseres invi si membra Glyconas, Nodosa corpus nolis prohibere podagra. Et quodam prodire tenm, non datur ultra. At desperatis Hippocrates vetat adhibere me r i , p.

dicinam ad it.

6Quamobrem 'si ejusmodi sit malum, ut eom mψ .p0ssimus aggredi, aggredimur, totoque ad 'nitimur studio, ut aegrotum servemus. Sed si 'Tectum jam invaluisse, superasseque viderimus, nec manum omnino admolimur,idque vetustam quan-

193쪽

Curtii Hist.

dam primorum medicina parentum legem obse vantes qui negant tentandos, qui jam invaluerunt. In quo enim deplorata omnino salus est, imprudentis consilii fueri; apud vulgum infamare praesidia, qua multis fuere saluti. Luia tamen ' aegroto, dum anima est, spes esse

Cicitur,

Saepe aliquem osser Medicorum cura reliquit, Nec spes huic vena desciente cadit. Et ' Medici, quibus vitam non potuerunt largiri, facilem exitum praestant. In ipsa desperatione extrema remedia tetanda. Ira Alexandro magno praestabat anceps remedium experiri, quam nullum. Hi sudore perfusus descendit in sumen, vixque ingressi subito horrore artus rigere coeperunt pallor deinde suffusus est, totum propemodum corpus vitalis calor reliquit. Expirasti similem ministri manu excipiunt, nec satis compotem mentis in tabernaculum deferunt ' Hic quum ex caeteris medicis remedium nemo promitteret, sed periculum existimantes omnis superius opis esse, timerentque obtrectationem apud Macedonas Philippus Acarnan spem salutis quidem in praecipiti videbat es e. verum amicitia ejus retus, indignum ratus, si cum rege in discrimine posito non una discrimen subiret, nec ultima discrimina tentaret, vel cum periculo curationem aggressus est 'as non praeceps se, sed strenuum remedium afferre tantamque vim morbi potione medicata levaturum esse promisit

Nulli promissum ejus placebat, praeter ipsum, cujus periculo pollicebatur. Omnia quippe faciluis, quam moram perpeti poterat, c. id ipsum , quod post diens tertium, medicamentum sumpturus esset ita enim Medicus praedixerato aegre ferens Inter haec a Parmenione fidissimo purpuratorum literas acciripit

194쪽

THER A MUTICE. 79rit, quibus ei denuntiabat, ne salutem lam Pluti p-

po committeret mille talentis a Dario δ spe nu- ptiarum sororis ejus esse corruptum. Ingentem animo solicitudinem iterae incusserant,&quicquid mutramque partem aut metus, aut spes subjecerat, secreta aestimatione pensabat. Bibere perseverem ut si venenumdatum fuerit, ne immerito quidem Juicquid acciderit, evenisse videatur Damnem me-:ici fidem tabernaculo ergo me opprimi patiar3 At fatuis est, alieno memori scelere, qua in metu nostro Diu animo in divers. versato, nulli quidi riptum esset enuntiat, epistolamque sigillo annuli sui impresso,pulvino, cui incubabat, subiecit. Inter has cogitationes biduo absumpto, illiixit in edico

destinatus dies. Et ille cum poculo, in quo medie

nrentum diluerat, intravit. Quo viso Alexander, ne mistam sinistra manu tenens accipit poculum,&

haurit interritus tum epistolam Philippum legere iubet, nec a vultu legentis movit oculos, ratus ali quas conscientiae notas in ipso ore posse deprehen- Ne Ille epistola perlecta, plius indignationis, mi pavoris ostendit projectisque amicul, liter an te lectum: Rex, inquit, semper quidem spiritui meus ex te pependit, sed nunc vero arbitror facro

'ς ς hyxur Crimen parricidii quod

vitana nili dederis, oro, quaesoque omissoque mel , patere medicamentum concipi vcnis. Laxa pau-

lisper animum, quem solicitudine intempe a amici sane fideles, sed moleste seduli turbant Ionsecurum modo h c vox, sed etiam laetum rogem ac plenum bonae spei secit. Itaque si dii, inquit, hi l lippe, tibi permisissent, quo maxime modo ani- mum velles experiri meum, alio profecto voluisses. Sed certior quam e pertus es, ne optastes quidem. M 1 Hac

195쪽

Llpo thymiae

Confidentia

Hac epistola accepta, tamen, quod dilueras, bibi: I nunc credo, te non minus pro tua fide, quam pro mea salute esse solicitum. Haec elocutus, dexteram Philippo offert. Caeterum tanta vis medicaminis fuit, ut quae sequuta sunt, criminationem Parmenionis adiuverint. Interclusius spiritus arcte meabat, nec Philippus quicquid inexpertum omisit. Ille sementa corpori admovit, ille torpentem nunc cibi, nunc vini odore, excitavit. Atq; ut primum mentis compotem esse sensit, modo matris, sororumque, Ο-do tantae victoria appropinquantis admonere non destitit. Ut vero medicamentum se diffudit m venas, sensim toto corpore salubritas percipi potuit: primo animus vigorem suum, deinde corpus quoq; expectatione maturius recuperavit. Quippe post tertium diem, quam in hoc statu fuerat, in conspectum militum venit. Nec avidius ipsum Regem, quam Philippum intuebatur exercitus, pro se quis'; dexteram ejus amplexi, grates habebant, velut praesenti Deo. Dignus sui Alexander, qui innocentem haberet, dignus qui faceret. Nilii autem magis aegris prodest , quam ab eo curari, a quo volunt Temerariis remediis graves

morbi curantur.

Nec prodesse PheraeoJasoni voluit is, qui gladio

vomicam ejus aperuit, quam sanare Medici non po

terant.

Tuber quidam tyranni gladio divisit, qui ad

eum occidendum venerat. U, ν φάνη φλην ριηκε 'trio.

Nacta suo e pastu ei chari quot luminis usum, estem accesenti a capella piri .

Altera

196쪽

THERAPE UTICE. 3IAltera nam spinis fuerat male pupula LO.

Eec erus docta plus valet arte frutex. Multos fortuita sanant, nec ideo remedia sunt.' Soee. c. Δde in flumen alicui cecidisse frigore magno caussa si ' sanitatis fuit quomodo quorundam flagellis quar ini' δ''

mira curatio. tana discunaeli, Metus repenimus animum in Metus repen-

aliam curam avertendo suspectas liora fefellit nec tini vis. ideo quicquam horum, etiamsi saluti fuit, salutare est. Quod si quis humana omnia fortunis agi in a 34. sevigatione gubernatione, medicina, militari impe 'rio assirmaverit, recte videbitur dicere.

C A P. VI.

uid aegrotis faciendum sit.

medentis ossicis hactenus ' Sed non satis esse Aph dixit Hippocrates , Medicum suo probe sungi munere, nisi etiam aeger fungatur suo O Medico sis ot ob seprabeat obsequentem. 'iuna. Quae enim spes sanitatis aegrotantibus, si non 'DionHis. r. per omnia Medicis obtemperent quam tuta navigatio, si nautae gubernatoris jussis non pareant λEt non recte Tiberius Caesar dixit, turpe esse ei Plutarch auqui sexagesimum aetatis annum excesserit, manum senisi gς -res medico porrigere.

Luin potius

Si latus, aut renes morbo tentantur acuto, Horat. r. mare fugam morbi, Sat. 3. Medicum voca, securatiu cura ut medico honos obabeatur. Medico in majus referri gratia non potest. Solet benee 3 da enim medicus vitam dare bene f. s. Et quamvis Sanitas videatur de fato, debetur 'Idem et . Nastamen Medico quia ad nos beneficium fati pertu 7 jus manus venit.

197쪽

Idem c. de

Vedici autem praeceptoris apud nos magna caritas, magna reverentia est. Quaedam pluris sunt, quam emuntur. Emis a medico rem inaestimabilem, vitam ac valetudinem bonam. Itaque huic non rei pretium, sed opera solvitur, quod deservit, quod a rebus suis avocatus nobis vacat mercedem non meriti, sed occupationis suae fert.

Quare Medico plus quiddam debeo, nec ad versus illum mercede desungor Quia ex medico

an amicum transit, ios non arte, quam vendit,

obligat, sed benigna&familiari voluntate. Itaque Medico , qui nihil aliud, quam manum tangit, me inter eos, quos perambulat, ponit, sine ullo affectu facienda vitandave praecipiens, nihil amplius debeo quia me non tanquam amicum Vidit, sed Salm. . not tanquam imperatorem in qui ita videtur saluta- in Spartia' tura togatis, ut ave dicto discedant.' ' fareh. Omnia quae de medendi methodo exposuimus, ut in unum concurrant, atque simul conjungantur, optari sortassis rectius potest, quam marida .i Pleraque vero praecepta sequi cimitari, res quidem hae ipsa est celicitatem requirens,magnamque accurationem potest tamen ab humana praestari natura. lib.e c. Vena sectioni inventio.

A P. VII.

D Sectione, O Purgatione. endi methodo certis legibus si ita partita

culatim in unoquoque remediigenere accuratius versandum moniam autem humores etcum quantitates eccant, Plethoram vocant,velcum qua-BI od vitium acochymia dicitur, Morborum cat duo iis opposuere remedia, huic Purrationem, illi Venase Iionem.

Venasectionis usumHippopotam debemu sesiua,

198쪽

qua in Nilo legit . Nam ut molli a mutis anima δγ iu, 8.libus reperta sunt , usui futura&homini. Dictam num herbam extrahendis sagittis cervi monstravere Chelidoniam visui saluberrimam hirundines: ita ' Hippopotamus in hac medendi parte etiam Rubid. 1ς. magister extitit Assidua namque satietate obesus Hippopota- exit in litus, recentes arundinum caesuras specula δημ*'tur atque ubi acutillimum videt stirpem imprimens corpus, venam quandam in crure vulnerat, atque ita profluvio sanguinis morbidum alias corpus exonerat . plagam limo rursus obducit. Ira ut quadrupedes dum viridi pabulo disten Vm h fae i. tae sunt, sanguinis detractione curantur, sic adci Orat.9. io viribus conservandis idoneos redeunt ita quis. que sciat sibi quoque tenuandas adipes, quicquid humoris corrupti contraxerit, emittendum, si esse sanus ac robustus volet. Sicut athletarum corpora, etiamsi validiora lim .io. stant exercitatione , de lege quadam ciborum, non tamen esse naturalia, atque ab illa specie, quaesit concessa hominibus, abhorrere Medicistatuunt is Hippocrates eorum habitum , ubi adplenitudinu 'fis p. r.extremum pervenerit, lubricum esse, cum non possit - 'θ eodem flatu manere, neque quiescere, ideoque in deterim labi. Nam cum grave muli sanguine est shὸh. δε corpus, partes semper aliqua rumpuntur breυ. vit. 7.Luibu s de causis inquit Hipp. pleniorem illum 7 Hippoer. t. corporis habitum haud cunctanter soli ere expedit, Aph. . quo corpus alterius nutricationis initium sumat. Itaque Medicus multum corruptis anguinis ubi taret Ansubduxit, modicum innoxii alimenti suggerit. Ity Cum sanguis aliqua in parte ita inhaesit, ut nec sective; ia , nec medicatione revelli possit, ab ea potissimum parte, qua offenditur , educendi erit remediis, qua ei ipsi parti liberanda insideant . jusmodi sunt hirudo, o cucurbita, qua a parte iam illaudo,

199쪽

asi sanguinem manifes te exhauriunt . Heu heu amor tristis, cur meo nigrum ex corpore sanguinem Inhaerens, sicutpalustris omnem hirudo suxisse Cucurbitula Cucurbitulae humoren e corpore pessimum . . - trahentes, allevant&servant reliquum.

hL, Cucurbitula res ita liabet. Re carni proxi-

νὰμ mu ab ea cum calore comprehensius insanam a tus, rariorque quam sint aeris meatus redditus, excidit non in vacuum spatium quod nullum est sed in cum aerem, qui foris ambit cucurbitulam, eumque impellit is ante se situm atque ita semper aer aerem impellit cedentem, appetens succedere in locum vacuatum prioris cessione sic autem aeraccidens ad carnem a cucurbitula comprehensam atque effervescens, simul humorem in cucurbitulam elidit. Malo more quidam nulla necessitate sibi quo annis venam secari aut purgantia exhibeti curant o ita utiles humores evacuant. lis is .h. ui sine medico, neque sanare neque lavaretrae. Polit sunt assueti, ne tantum quidem, quantum natura Irim bis concessit, sanitate fruuntur. Eri medicamenta non to suaυ. vi commoda, sed necessaria, sublevant quidem aegros, vis c. picor sed sanos laedunt atque divexant.

Ῥla, Medicorum illa purgatio, quae pharmacis, id, ab est solutivis medelis seri solet, tunc demum, cum summa cogit necessitas, utilis Morbi enim, nisi periculosiismi sint, pharmacis irritandi non sunt. vonis io Phormaco illa via vomitu, vel iriectione, melc sere purgant. 7Πὸ ι f. i. singuli mensibus triduo purgant se His. 8 vomendo atque intestina clystere diluendo gratia sanitatis conservandae existimantes omnes langus

200쪽

nat. Deor.

res hominibus creari ex cibis, quibus aluntur. Vomitiones homini ad haec in femedium excogitatae frigidiora corpora faciunt, inimica oculis maxime ac dentibus: Paucis ante seculis medicorum ingeniis reper- tum erit, vomitione canes purgare alvos. Vomitiones quoq; hoc anima monstrasse ho Plin. 19.

mini videtur. simile quiddam volucris in AEgVpto mon quem. 8. 27.

ravit, quae vocatur Ibis: rostri aduncitate peream partem se perluens, qua reddi ciborum onera ma Cluster uine salubre L Purgatio. Cistsere corpus minimum turbani arti Vomitus illittarch. I Juygationes ventris per medicamenta turpia re ' i' dundantia remedia, sine magna necessitate non debent usurpari quod vulgo faciunt, vacuationis caussa replentes corpus, rursum repletionis caussa exinanientes, contra naturam non minus repletionis quam vacuitatis intolerantes imo prorsus S plenitudinem, ut impedimentum fruitionis moleste ferentes, vacuando subinde receptaculumvohaptatibus parantes: cum quidem evidens sit, quid damni inde sequatur utroque enim corpus conturbatur convellitur Alvi autem conturbationes, ubi medicamentis corrumpuntur atque liquantur certi humores, plus addunt superflui, quam educunt sicut Graecus gravillime erraret, qui Graecae in urbe turbae multitudinem moleste serens, rabibus Scythis convenis urbem impleret: ita nonnulli longissime a ieci a ratione absunt, qui ejiciendorum e corpore redundantium humorti caussa, qui familiares corpori consueti, in corpus inll-crunt coccos Gnidios, scammoniam, aliaque medicamenta a temperie corporis aliena saeva ac quae expurgari debeant potius, quam corpus purgare posim t. Hac igitur in re optimum est, Odc-s rata