장음표시 사용
201쪽
rati temperante victus ratione corpus ita comparare, ut ultro sit ad evacuationes, repletiones recte compositum. Quod si tamen aliquando necessitas magitet, vomendum est, citra tamen medicamenti usum nimiam operam, nulla corporis cum conturbatione sed iis quae redundant sponte sua per gulas sora redeundi permittenda, cruditatis vitandae caus a facultas. Sicut enim lintea, quae sa-ronibus aut nitro detergentur, mundiora redduntatur, quam si aqua eluerentur ita medicat vomitus corpori noxam perniciemque inferunt Ubi autem astricta fuerit alvus, nullum ad eam laxandam medicamentum ita valet, ut cibi nonnulli, qui molliter eam irritant, xsolvunt placide. quorum ieri, tia familiaris ex iis qua suprascripsimus, Musus doloris vacuus est quibus tamen si non moveatur, adhibenda est aliquot dierum potio aquae, aut inedia, aut clyster potius, quam conturbantia & corrumpentia corpus medicamenta ista, quae nonnulli arripiunt, quomodo libidinosa ita ulieres abortus aut foetus interitum ilicientia pharmac , ut impleri rursum voluptates possint percipere. In valetudinarii tamen is aegris Purgationesμ- se necessariae. In illis commode feceris, Si purges bilem verni sub temporis horam. Sed monente Hippocrate, cocta medicanda, non
Et in Algypto post diem quartum movere licet Medicis: quod si ante id tempus medicinam facere
conentur, suo periculo faciunt.
Excutienda hic duo de purgantibus medicamentis
' Cur medicamenta, res amarae, aut foedi odoris, magna ex parte purgare possint An quoniam amara quaecunque maleque olentia concoqui nequeuntῖqua de caussa medicamenta quoque amara sunt
202쪽
unt, atque talida. Q rod enim concoctioitem nulam sibi admittunt, movereque cum amaritudine possunt, hinc medicamenti sortiuntur naturam. Et si iusto plus data sint, periment. Quae autem necant, etiamsi exigua dentur, haec non medicamenta, sed toxica esse dicimus. Ne illa quidem medicamenta P vocamus, quae non sui generis qualitate pur are queant. Sunt enim pleraque in genere cibi, quae si large sumantur, facere idem poterunt, ceu lac, oleum, mustum. Sed haec omnia, quod minus ficile concoquuntur, idcirco purgant nec Omne', sed aliquos. Sunt enim aliis alia concoctu facilia diis ciliave Quamobrem non eadem medicame Ata omnibus sunt, sed propria plerisque comperiuntur. 'enique medicamentum, non solum concoctionis immune, sed etiam motus esticiensese debet sicut exercitandi ratio extrinsecus illa quidem, aut in-l trinsecus accedens, non nisi per motum alienam
Cur autem alia ventrem movent superiorem, Purgandi di- ut veratrum alia inferiorem, ut scammonea alia Veria via un- utrumque, ut elaterium,&thapsiae succusZAn quod
ex medicamentis, quae ventrem movent, alia filoi da, alia calida sunt itaque alia propter suum ea lo 'ξ
rem protinus ut in superiori ventre suerunt, loca petunt superiora, ac inde liquefaciendo, maxime quae aliena sunt, minusque insidentia, sed etiam quae insunt naturae intima, medicamento scilicet poteniori epoto aut copiosiori, quam natura patiatur, tam ea ipsa quam quae excrescentia adfiierint, inventriculum deducunt. hic vero fervore excrementa perturbant, fatumque excitant multum, qui obsistens, vexatasque demum vomitum movet alia quod natura frigida sunt, deorsum versus pondere suo labuntur, etiam prius, quam quicquam, vel assi-lcrantur, vel agant, ac inde prosciscentia, idem actitant
203쪽
xant, quod superiora ubi enim per adita forantina illinc ascenderunt, atque agitarunt, eodem tramite secum, qua corripuerant, excrementa, colliquamentaque deducunt: at genus medicamenti, quod qualitatis utriusque particeps, mistumque ex calido, frigidoque est, hoc ob eam utramque facultatem rem potest utramque conficere. Hines Medici mistis cibi generibus sarpe medicinas componunt.
L 1 n. III. MORBIS TOTIUS CORPORIS. Summa morborum symptomatumque genera, fra eorum caussas atque signa, tum remedia gene rosiora exposui restat ut morborum disserentim omnes, speciesque nunc sigillatim persequar, veterum instituto is ordine, quoad licet, obse aio. De Febribus itaque primum scribam, deque morbis, qui tollim sunt corporis hinc ad eos dein pergam, qui uniuscujtoque partis proprii. A
Febris et mologia, nomina, de mitto, disserentiae,
caussae igna, curatio. Febricitantium diata. T Ebrem esse morbum calidum, vel ipsa appellatio,
a qua communem notionem conjensum quasi omnium hominum proponit, satis innuit Graci enim febrim πυρος, α/ρὸς seu n/- ιξίαι, ' Hipp. absoluten e inprimis si sit ardentior, nominat. Sic etiam ' Ionibus see ιωλὴ vocatur Latinis iebris a fervore dicta. Est enim abun-bandia caloris vel ab antiqua voce februo, quae a serveo deducitur. Februum autem Sabini pur- Varro . L. L. gamentum vocarunt; quod qua deferbuerunt, pura
204쪽
TRE RAPE UTICE. int. Orientales itidem lingua ab incendio de luelauce Febrem denominare solent Germani contra arrecedente horrore da ta It wehelder store r. Re ga olim die Ea Je quae vox metum denotat, dicebant, ut Latini vereres Querqueratra nec multum
abit ipsum Febrtis nomenis ψοοῦ ,siυ φοζερος iuncti Eoo use forte a Coo una quod nauseare signi
ficat vela coptet, id erit curtare, quia attenuat. Ita ' arida febris Virgilio, quia aridae scit corpora. Tam frequens autem hic morbus, ut quidam veterum neminem sine illa mori contenderint febris vocem pro quovis morbo posuerint . Sic 'Hesiodi febres vertit Horatim.. A Romam ' dum se placatam trepido metu cupiunt etiam publice Febri fanum in palatio dicatum est, orbona ad aedem Larinum ara: cique sacrificabant, ne noceret.
Febris erit calor prater naturamia corde in omne corpus est sus neque enim in nobis febris alias partes moderatius impellit , sed per omnes pari aequalitate discurrit. mine, ubi uifebris bilisuperante coortae Z, A ut alia ratione aliqua It vis excita morbi, Perturbatur ibi totum iam corpus. Erasistratus Febrim sic desinit Febris motio est sanguinis illapsi in pulmonis vas, non proficiscensa nostra voluntate. Sicut enim mare nemine commovente quiescit, vento autem contra naturam incidente violento totum exagitatur, inque circulos torquetur: sic in corpore ubi commotus fuerit sanguis, incidit in vasa spiritui destinata, ibique excandescens calorem toti corpori adfert. Febris alia continua est, alia intermittens. Continua rursm duplex, una vera primaria, altera di tomatica, qua ' alterius morbi est appen-ἐir. Hoc autom apparet, subrim vulneribus, ardentibus
Febrium ditis serentiae.' luta)ch.
205쪽
Plin. . O. Febris annua' 'lin.7. SI Febris pei Pe tua. Febritim
dentibus abscessibus, iubonibus comitari. 'Qitando igitur corpus ignis potiismum excestu languet, Continua febre laborat quando vero aeris, Quotidiana discreta. quae Tertiana, pr pterea quod aqua segnior est, quam ignis aer. Terra liquidem omnium tardistima, quarto raducum it temporis circuitu quarto fervet, des vetque hinc Quartanas invehit febres; quarum reversionein motu quid potest esse constantius3Neque modo diebus noctibusque trinis quadri-
nisve remeant, sed etiam toto anno.
antipater Sidonius poeta omnibus annis uno die tantum natali.corripiebatur febri, Meo consumptus est satis longa senecta. Quibusdam perpetua febris est, ut C. Me coenati. Externa ebrium a se, quacunque calidiorem intemperiem inferunt ut eis inter alia Sol aestim circa ortum canticuia, seu strii. τε φίe et di, - ρεὼ βροτνων. Splendidi imus quidem hic est malum autem siguumfactu eis Eifert mustamfebrem miseri mortalibus. Ille sitim, mortemque ferens mortalibus agris Nascitur, O tivo contri a lumine coelum. Lassitudo item laborque vehemens,
Osciosaque edulitaου, ope forensis Ad ei febres, testa venia resignat.
Ita quidam apud Ciceronem ex labore in ebriculam incidit assiduam & ὰtis molestam. Graviores caussa sunt cruditas ιυ ex nimia cibi copia inhesiuatione, sive ex vino meraciore, sive ex fructuum corruptorumque ciborum esu contracta. Exemplosit tuum viridium stra in prandio.
206쪽
si uod sit semctus sub meridiam.
pte natura, quando oleo admiscentur, vires vi oremque nanciscuntur: ita externis caussis atq; principiis redundantia humorum in corpore veluti substantiam ct corpus suppeditat absque iacinterna nihil mali externa illae caussa inserunt, sed elanguescunt dissipanturque facile sanguine tenero&spiritu puro motum excipiente: ubi autem redundantia est humorum,ibi velut coenum quoddam in purum exagitatur, omniaque difficilia reddi, per
Omniumporrofebrium communes notasunt, pulta rubrium si- fu celer ac frequens, interdum etiam inesqualis qui dςmψR' solius calidioris cordis est proprius. Virium languor imbeciliata cum fontanea corporis gravitate aut dissolutione corpus quippe universum consentirlaboranti cordi Calor aut fris acer ac pungens, aut intus certe molesus, unde plerumque
- grat incensum siti Sene Tis Cor, perusis famma visceribus micar
Medici febres ex occultis caussis paullatimque '' 'io collectys Ortas, periculosiores judicant ii, quae et i, manifesti de caussis esistunt I
207쪽
Febi citantii in linguadi non sit naturae convenienter aflecta signum est malum.' hi adrini circuitus febris, nunquam bruma, nun litam hybernis mensibus incipit esei vix sero
id macies agri Veteris quem tempore longo Torq re quarta dies, olimque domestica febris. Quando in quartanam conversa vis est morbi, spero te diligentia adhibita etiam firmiorem fore. iam lethisero cedente pruinis Autumno, iam quartanam sperantibus aegris. mod ad curationem, Cum furit, atque artus depascitur arida febris: Profuit incensos sus avertere, ferire salientem sanguine venam. Balneum mox utile. Ita febricitantem Omnes Tongilium Medici jussere lavari. In febri corpus cum exardescit, irrigationibus perfundatur caput, ne sursum in eam partem siccam, inanem irruat, quae aduruntur. Canini crocodili dentes febres statas arcent thure repleti sitiat enim cavi ita ne diebus quinque ab aegro cernatur, qui ad alligaverit. Idem pollerect ventre exemptos lapillos adversus febrium horrores venientes tradunt.
Febrium circuitus tollit jecur delphini gustatum ante accessiones Hippocampi necantur in ro-faceo, ut perungantur aegri in frigidis sebribus. Et ipsi ad alligantur aegris item ex asello pisce lapilli, qui plena luna inveniuntur in capite alligantur in
linteolo. Xenocrates pulegii ramum laua involutum, in tertianis ante accessaonem olfactandum dari, aut
stragulis subiici, cita collocari aegrum inter remedia tradit.' Herba quaecunque a rivis aut fuminibus ante Solis
208쪽
Solis ortum collecta, ita ut nemo colligentem videat, contra tertianas a lalligata laevo brachio, ita ut aeger quid sit illud ignoret, tertianas arceretra ditur. Datur tolygoni succus in febribus ante ac ' Idem 27. I 2. cessiones duobus cyathis, in tertianis quartanisve
Cor in cibo sumptum quartanis medetur: I Lm 18. 8. quartana quorundum flagellis discussa est.An sor PS re c. datuito An uia ater S lentus ille humor incaluit, Zn . 8 ct motu item dissipatus est 'Lip siti in Q Fabius Maxumus, diu multumque, quartana febre languebat, nec artis remediis optatum iaccessum consequebatur quousque conserto cum Allobrogibus proelio pugnandi ardore, novo velut incendio febrile vetus incendium discussit. Inedia saepissime pro remedio II. Ita Galli, ei apta, thagoras Micysio frugaliter viventi, ' Labores, si Lucia r.
inquit, qui te exacuunt, certatorem non contemnendum reddunt adversiim eas res quae compluribus inexpugnabiles videntur. Atque hinc sit, ut nullus ex grayioribus hisce morbis insidias tibi moliatur. Quin quando levis febricula invaserit,paulo negotio eam medicatus, Minedia excutiens exilis. Illa porro fugit illico metuens te, quem videat frigido victu impleri, medicorum illis recursibus
longum plorare renuntiantem. Non igitur imitari debemus bonos naviculato 7 Plutareh.m res, corpusque subinde impletum ineratum, pur Ir4c SHη
gando rursum proluendo evacuare sicut illi ob avaritiam multa in naves cum ingesserunt, assiduo deinceps aquam exhaurire coguntur sed corpora nostra habilia & expedita servare, ut etiamsi aliquando premantur, ob levitatem suberis instar sursum sese efferant.
209쪽
Id is ci Hephaestio febre correptus, ut juvenis .ixandro litaris, exactioris impatiens victus, dum medicus Glaucus ad spectaculum abiit, prandium sumpsit, adesoque gallo gallinaceo asso, atque epoto ingenti vini frigefacti craterennale habuit,pauloque post
Vinum sebii decessit. citantibono 'corpus autem ita validum est nullum, cui con- 'um turbato Minflammato vinum adhibitum non adfe- , rat aliquid damni.
Fim. 13. i. Uare non dandum in febre, nisi veteribus aegris, vinum nec nisi declinante morbo.' Cieὸν. .d ' quia aegrotis prodest raro, nocet saepissime,nat. Deor melius est non adhibere omnino, quam spe dubiae salutis in apertam perniciem incurrere. Melior aqua, qua tamen potitu recreat, quasanat. Aqua. Saepe homines aegri, morbo gravi, cum aestu fe- idem i. in brique jactantur, si aquam gelidam biberint, primo ' relevari videntur, deinde multo gravius vehementiusque asili tantur. Iu P. Saluberrimas putant ledici uvas in coelesti aqua io' servatas, etiamsi minime jucundas sed voluptatem earum in stomachi ardore sentiri, Min amaritudine ecoris sellisque vomitione in choleris, cum ardore febrium aegrotantibus.
Omnis praeterea labor, o defatigatio febricitan-
ia fiat imum i febre, Mathon hane esse phrenesim
i r. i. Si nocta, non es sanu iamice, Mathon. Declamas ager, declamas hemitritam. Si sudare aliter non potes eu ratio. Magna tamen res erit errans cum visceresebris Exurit res et i magna tacere, at n.
210쪽
Pestis et mologia, nomina, de nitio, causse igna, θη tomata prognostica, praesagia, praeserva
tio, curatio Peste correptorum diata. inter febres etiam sit silens imo sis
ipsi tam ireque 'r febrem comitem habeat, ut multisatuant eas tantum gradu putredinis disserre, de eaporiffebrium doctrinam hic agere operaepretium estis nomi- Pestis, qua etiam Pestilitas Lucretio, , com- - y
muniter ' Pestilentia dicta, quasi postilentia, quod
qua 'fera venenata aut 'efferatus rassite lupus civi Ebm tales populosque depascat Mureto eluet πι- Gai 5ThNσῶν, cadere. Aliis testis nomen factum est per syn ri
cppζn X composito perestis, Mutatorin, ut ' r μ' - pQ sectum est pes estis, a Verbo peredo quo si PM μὴ ΑΑ'gnificatur, quicquid peredit, plane consumit ac perdit materiam quamque Graecis λοιμὸς,λοι, o λ iv oppellatur. Ἀοι, vel a λω - , quod est de ' Vin tu scio, juxta veterum notionem, unde etiam λοιμ , vel potius πιλιγω, λέγων, quod est obdormiens in mortem, praecipue Mero ab ὀλου , quod est paucus, ablata literao, quasi qui paucos reddat viventes.=Dici ut molta tur autem GH vel quasi λαοτο 4 λε et , vel a λι &μῆν, quod est nimis inquirere 4ndagare, quod scilicet nihil relinquat intactum, sed omnia vestigia abditorum persequatur, addito per pleonasinum litera vel λιm. ob similitudinem, nam fames est cibi indigentia, S: pestis est corporum indigentia: se potius ob caussam, nam si λιμῆ οim , ex fame pestis Generali quoque nomine dicitur ' νον , si Thuod 1. ph , πιι Θ γ, ct cum adjectivo, νοσον λοιμ, ia,seu Vise ἐπι , γ, m μικὴ, uia Simpliciter etiam λοιμικε Uibusdam ct . . : αἱ v o