Idea medicinae veterum / Ioh. Beverovicius concinnavit

발행: 1637년

분량: 416페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

211쪽

tio.

Thuod.cit. Pestis caussa divina. . Eschin.D. I.ad Philocr. Homer. III. Magica. Eustath iu

Naturalis ab

aere.

MED. V ET PAR III.

Pestis est corruptela, stragesque hominum contagiosa. Eim causa vel 'upernaturalis, einaturalis. Supernaturalem et Θειον vocat Hippocrates, μενίου συριφοώνDiodorm Siculus, o sic θεηλαθ συριφιών, a deo immissam calamitatem, Dionys Halicarnasem ληλάτους ποινὰς a Deo injunctas poenas Agathias. Ita Delii existimabant pestem sibi immissam ob iram Apollinis, quod esset sepultus in insula vir quidam illustris, praeter veterum consuetudinem.

Ita ob raptam Briseidem sacerdotis sui liam au

thor quoque pestisfuit in Graecorum exercitu A Γῆ , Διος ὐιος ο βααλῆ πλωθεις Latonae Iovis illud isse enim regi iratus Morbum in exercitu excitavit malum peribant vero populi. Hanc tamen pestilentiam sunt qui putent ex magica arte a Chryse machinatam. Unde&daemonei venefici pe eam inferre creduntur. Sed tam Deus, tuam daemon naturalesplerumque causas excitat Siciniam dictapole Achilles Chironis discipulus, medicam artem plane sciens, ex aeris statu cognovit profectum malum. Dira luespopulis ira Iunonis iniqua Incidit exos. di fas a pellice terras. Dum visum eiu mortale malum antaque latebat Caussa nocens clari, certatum es arre medendi. Exitium superabat opem, qua vicia acebat.

Principio coelum missa caligine terras Pressit ese ignavos inclusit nubibus astus, sec. Naturales auteri estis caussa plerumque aerii, nonnunquam odiata vitium.

Nunc

212쪽

Nun ratio qua sit morbis, aut unde repente aue, . Mortiferam possit cladem confare coorta Morbida vis hominil generi pecudumi caterviί, Expediam. Primum multarum semina rerum se alibi docui, quaesint vitalia nobis: Et contra quae sint morbo mortique necesse ea Multa volare ea, cum casu sunt forte coorta, Et perturbarunt coelum fit morbidus aer. Atque ea vis omnis morborum pestilitasque Aut extrinsecus, ut nubes, nebviaque superna Per coelum veniunt aut ipsa saepe coorta De terrasurgunt, ubi putorem humida nacta Π, Intempsivispluviisque, solibus icta. Aer vitium capita maligna Urorum consitu

tione .

Sic aliquando ' in oppidis circa Lutetiam pestis Thuantis

contagio saeviit, dec de caetero nullibi imajor sere Ilist. 72. nitas, ubertas frugum, quam eo autumno fuit, ut potius ab astrorum imprestione, quam aeri corrupti malignitate malum emanasse credatur. Aeri etiam si imprimitur ' a constitutione i Hipp. 3. anni austrina, pluvia&ventis carente nec non a Di

siccitate nimiisque caloribus cujusmodiis Theba 'OVt VH na pestis fuit, his versibus descriptae

. fecimus coelum nocens,

Non aura gelido lenis ast tu fovet Anhela nimis corda, non Zephyri leves Spirant, sed ignes auget sisericanis

Titan, Leonis terga Nemeaeipremem: Deseruit amnes humor, atque herbas color, Aretque Dirce, tenuis omenos ii,

Et tingit ipsa nuda vix unda vada, ct . Et mox Lati umbra causam adjungit, --iongravi tu tibi Luci cuiauser, nec parum pluvio athere Saliata tetrus halitu sicco nocet.

Senecis dipo.

213쪽

Tali tempestate

Linquebant dulces animas, aut aegra traheban: Corpora, tum steriles exurere Sirius agros,

Arebant herbae, victum seges aegra negabat. uinet subita aeris mutatio psem inducit. Ita Roma olim ' tristem hyemem ex intemperie coeli raptam mutatione in contrarium facta, gravis pestilenique omnibus animalibus aestas excepit. Nec refert utrum nos in loca deveniamus Nobis adversa, ct coeli mutemus amictum, An caelum nobis ultro natura cruentum Deferat, aut aliquid, quo non consuevimus uti, F uod nos adventu phsit tentare recenti. Ita Athenis pestis in Periclem fere collata est, quod turbam agrestem belli gratia in urbem contraxisset,atque ita ex loci mutatione, atque ratione vivendi insueta contracta esset lues. Nam recepta in urbem fugientium undique per trepidationem omnis generis multitudine, propter angustiam loci non sine caussa incidebant in

morbos corruptum aerem haurientes.

Cum enim non suppeterent aedes, in tuguriis aestuosis tempore aestivo habitantibus,strages fiebat nullo ordine, sed mortui illi super alios morientes jacebant, in viis volutabantur. Nec minimum partim ex agris agroris in urbem Confluxit, languens quem contulit agricolarum

Copia conυeniens ex omni morbida parte: Omnia complebant loca, tectacly, quo mage eos tum Confertos ita acervatim mors accumulabat.

Ais enumer)Pestiletiae vis nihil aliud est,quam corruptio circumfusi aeris, vitiumque ex putridovaporatu in morbosam qualitatem vergentis. mare non mirum solere post magnos terrarum motus pestilentiam fieri multa enim mortifera in altolatent. Nata

214쪽

Apollinis ex arcula aurea, quam miles forte incide Vero. rat, spiritus pestilens evasit, atque inde Parthos or mmian

bemque complesse. Aer etiam corruptus internorum ignium vitio, cum est longo situ emissus, purum hunc liquidumque macula ac polluit, insuetumque ducentibus spiritum, aster nova genera morborum. Quid, quod quae inutiles pestilentesque in abdito latent,

ut quas nunquam usus e Terceat, nunquam aura liberior verberet 8 Et vitium capiunt, ni moveantur, aquἀ.

Crassae itaque, gravi caligine senapiternaque omo. tectae, nihil nisi pestiferum in se corporibus nota Senec. cit. sitis contrarium habent. Rer quoque qui admixtus est illis, quique inter illas paludes jacet, cum emersit, late vitium suum spargit, laurientes necat.

Talis describitur hisce versibus, C iniger astriferis Tit fervoribus aurata, Et patulam stanem, latequepalustribus undis Stagnantem Sygio Cocyti opplevit odore, sec. Squalebat tellui vitiato squassida dorso,

Nec ictsi dabat aut ulla languentibus umbras, Atque aterpicea vapor expirabat in aethra. Facilius autem pecora sentiunt, in qua pestilentia incurrere solet, quo avidiora sunt aperto coelo plurimum utuntur, aquis, quarum maxima in pestilentia culpa est. Oves vero mollioris naturae, quo propiora terris ferunt capita, corruptas esse non

miror, cum assatum diri aeris circa ipsam humum exceperint Nocuisset ille&hominibus, si major exiisset sed illum copia aeris sinceri extinxit, antequam, ut ab homine posset trahi, surgeret. Et ita fere infecto morbus crudescere coelo 'ciaudia Liu

Silius 3.

215쪽

Mox popillos, urbesque rapit, ventisque perusis, Corruptos Sygiam pestem desudat in amnes. Sic Romana pestilentia ' primum equorum jumentorum, boum armenta, invasit, ablus in greges Movilia ingruit, interemit quasi omnes quadrupedes, deinde pastoresvi agricolas attigit,&excurrens per universiam regionem in urbem demum incidit. Sed universis gentibus ingruit,&generatim modo servitiis, modo procerum ordini, alioso ueper gradus. Ita tradam ' potissimum vii in remiges, alia in plebem, alii in mares magis, quam in foeminas alia potius in mulieres, praecipue gravidas: alia in pueros virgines. senes minime sen

tire pestilitiam scripsit Plinius.

Non raro tamen universalis Π.Ita Roma ' grave tempus annus pestilens erat urbi agrisque, necla ominibus magis, quam pecori is alio tempore magna clades in urbe agrisque promiscue hominum pecorumque pernicie accepta ' saeviebatque id malum in omnes nullo discrimine aut aetatis, aut sexus, aut corporum roboris, aut imbecillitatis, nec arti aliisve remediis, quae morbum videntur levare, cedebat sed mulieres viros, senes juvenes invadebat.

Inficitur se Aer aventis, dum pestis seminaria ex longinquis regionibus deserunt. Hac ratio quondam morboru A mortifer sus Finibus Cecropiis funesos reddidit agros, Nam peraritus veniens, tie finibus ortus

Aera permensus multum, camposque natantes, Incubuit tandem populo Pandionis: omnes Inde catervatim morbo, mortique dabantur.

Incepit sis ita primum ab Ethiopia, quae

est super Egyptum, deinde in AEgyptii Lybiamque

descen

216쪽

descendit, in re is regionem plurimam,in Athe niensium porro urbem derepente incidit. quoniam, author Galeno, per continuum ex AEthiopia fu- ere quaedam putredinosa contagia, his, quorum corpora ad suscipiendum damnum parata, febrium

Qua in re observatum, antelicitanis partibus ad eooccasium Solis pestilentiam semper ire: nec unquam fere aliter nisi hyeme, nec ut ternos excedat me es Venena quoque aerem pestilentem reddunt.' Cum primores civitatis similibu in bibi, il en demque serme omnes eventu morerentur, ancilla talis Histquaedam ad GFabiu in ax aedilem curulem indi 18.caturam se caussam publici pestis profesta est si ab eo fides sibi data esset, haud futuitam noxae indicium Fabius confestim rem ad os , Consules ad

Senatum reserunt, consensuque ordinum fides dici data tum patefactum, muliebri fraude civitatem premi, matronasque ea venena coquere, si sequi extemplo velint, manifesto deprehendi posse secuti indicena,&coquentes quasdam medicamenta recondit alia an venerunt, quibus in forum delatis, ad viginti matronis,apud quas deprehensa erant, per viatorem accitis, duae ex eis Cornelia&Sergia patritiae utraque gentis, cum ea me libamenta salubria esse contenderent, ab confutantemdice bibere jus ae ut se falsium commentam arguerent spatio ad colloquendum sumpto, cum summoto populo in conspect u omnium rem ad cae teras retulissent haud abnuentibus illis bibere epoto medicamento suamet ipsae fraude omnes interierunt comprehens extemplo earum comites, magnum numerum matronarum indicaverunt ex

quibus ad CLXX. lalla natae.

uidem alio tempore ' maxima pestis suit. Duo 3 V LIJ

enim millia saepenumero die una Romae uteri bant,

217쪽

bant, multi vero Maliter non in urbe tantum, sed jin toto quodani modo imperio scelere malorum liominum moriebautur. Acus enim exiguas dele . teriis quibusdam pharmacis inungentes, mercede per istas in alios malum immittebant quod etiam sub Domitiano factum Idque nec Turcis , nec Iudaei ignorum e se legimu . Fama tenet, Judaeos, quod pervicax hominum genus, ac execrabili in nos odio furens e Francia exegerat Pulcher rex, ab Hirtino filio mox rege receptos: it pristinum exilium suum, bonaque direpta ulciscerentur, iriori similem fortunam rebus suis praemetuentes, ab regibus praeterea satrapisque Turcarum Saracenorumque pecunia accepta, elephantiacis, qui stipe mendicanda vagi victi tarent, persuasisse, ut venena inputeos spargerent: unde Pestilentia ingens exorta. Sic etiam in celebri Atheniensium se Dei primum in Piraeo affecit homines contagione quare jactatum quoque ab illis est, quod etiam Peloponnenses venena conjecissent in puteos. Et quemadmodum ab externo est infertur ita etiam ab interno veneno, ' quod ex humorum putredine in corpore nostro generari poterit, non raro con

trahitur.

Sic tempore belli, in annone caritate insalubrium ciborum novi succi faciunt, ut Et tetris colle D cibis, annique vapore

Sarviat atra lues.

Idem aquarum vitio fieri pote l. Nam malaraqua potus, veneno similis, pestilentiam bibentibiit

generat.

Sape hae de causa ' famem pestilentia sequi

ta est. Huiusmodifuit pestis in exercitu Xerxis Persarum regis, e Graecia fugientis tanta enim fame

218쪽

TAE A MUTICE. 2oaborarunt, ut frondibus. radicibus herbarum ve

scerentur.

Similiter ' in exercitu Caesaris, lues pestilens hor- id comes victus grast batur: miles Ore vas pascens moribundus labitur herbas. Ita milites Alexandri Magni, dum ex India reverterentur, radicibus palmarum usi in pestilentiam gravissimam inciderunt.

x fame etiam orta pestis illa Massiliensium, in obsidione aba apud Appianum, Sigonium, Polydorum Virgitium, o alios; nec non ostrate hii ria de obsidione Lydensi ita ut apudHi oricos nihil frequentim, quam ex multorum dierum inopia contrahi pestem rDe causis hactenus. Intersigna Pestis ipuum conturm quandosciacet mi

pore infectisunt siquis ante liquo morbo

Dorabat, in hanc omnia convertuntur.

pes Veneta coepit vis morbi sic in crudescere,

ut omnes aegritudines, quaecunque esse coepissent, mox in hunc letiferum converterentur, cum scabies

' - imbecilla robustaque invadit. y ' senum ac iuvenum densantu unera.

D mpest emensi, ut refert Thucydides,

Caesar. Lucan. c. Plutarch.

219쪽

lium esse inefficav, tum ob mali magnitudinem,

tum ob celeritatem mortis. Hinc Non ota, non ars tilia corruptos levant, Cadunt medentes morbus auxiliu=n trahit.

'Cur autem morbus pestilens solus ex omnibus vitiis praecipue asticiat eos, qui ad laborantes eo morbo prope accesserint An quod is solus omnium morborum communis est omnibus hominibus. Ita. que pestem facile omnibus infert, qui scilicet depravato jam labitu sunt. Fit enim, ut morbo cubantis veluti quodam fomite succedente, vitium illud protinus exultet concipiaturque in aliis. I fuerant autempras contagibus ibant. c. Idque vel in primis cumulabat funerefunu , Quippe etenim nullo cessabant tempore a sciri aliis alios aυidi contagia morbi. Nec ex viventibus modo, sed etiam ex mortuorum cadaveribus frustra id negante Rondeletio, ct aliis Psilentia propagatur.

Corporasa da jacent, vitiantur odoribus aurae, A atuque nocent, eo agunt contagia late. Hinc ira res multavi magno cum dolore conjuncta, versantibus cum foetidis ac putridis corporibus.

In pestilentia, quae Romae expleto anno trecentesimo ab V C. grassabatur, cum principio prae pudore, copia rerum ad sepulturam necessariarum suppetente cadavera cremarent, atque terra mandarent postea alii honestate contempta, alii rerum necessariarum inopia laborantes multa defunctorum corpora in subterraneas compitorum cloacas,

at longe plura in fluvium projiciebant, unde maximum damnum accipiebant. Quum enim cadavera ad saxavi ripas fluctibus ejicerentur, gravis male olens odor, qui venti flatu inde ferebatur per aerem , eos etiam, qui adhuc recte valebant , invadebat a

220쪽

THERAPE UTI CE ros

'at eorumq; corporibus celerem mutationem L ferebat aqua ex flumine allata non erat amplius bona ad potandum, partim ob foetoris inusitatam graveolentiam,partim quia malam cibi concoctionem faciebat. Secundum esurinum ' Capitis ardores vel e r isonentes, a vapore igneo in caput sublato. Quam D tomatis causiam inpeseThebana observatTr glam: O dira not acies leti Gravior et iliger ignavos Alligat artus languor, aegro Rubor in vultu, acutique caput Sparsere leves, tum vapor ipsam Corpori sarcem ammetu urit, Multoque genas sanguine tingit, oculique rigent, , sacer ignis Pascitur artus.

Sieo in pse Atheniensi

Principio caput incensium fervore gerebant, Et duplices oculos suffusa luce rabentes. Vbi ponit quoque tertium signum, ' Oculoriam raucia.

rubore ac inflammationem.

Iam riget atra cutes, disentas lumina rumpit, Igneaque in vultus sacro fervida morbo Pesu abit, fessumque capulse ferre recusat.

Hinc 'Luminaferre gravem missu cientia lucem =SIItalia Vracinare iacent. V i Ira . I .

Nam ob nimios ardores, coguntur aegri naribus quoque spiritum ducere. Sinin processu coepit crudescere morbus, ' Vir', I T mucro ardentes oculi, atrue mira fus ab alto G j. ' Spiritus. ΔIta

SEARCH

MENU NAVIGATION