장음표시 사용
341쪽
t1nt , hinc simultaneus niturus est rheumaticorum de arthriticorurn dolorum concursus, unde dolores rheumatico- arthritici, tensiivi, pulsativi, acres ,
pungitivi, inflammatorii , vel non inflammatorii ex causis praedictis. IV. Dolores osteocopi, quibus ossa frangi videntur, triplici de causa fiunt. 1 . Si periostium ab haerente limpha, quae ipsi propria est, infletur
praecipiti sanguinis confluxu inflammetur, unde dolor atrox , tensivus ,
aut pulsativus cum calore summo. Σ'. Si ab effluente limpha eadem sed acriore periostium fodicetur & erodatur , unde dolor acer pungitivus sed cum calore minus urente. 3 . Si ab osse subtus in exostosem celeriter succrescente peri ostium vi disto datur de distrahatur , ut infra videbimus , unde dolor terebranS.
Succus medullaris, qui ossibus peculiaris est, tenuissimis, exi ouis & arachnoidaeis vesiculis secernitur secretus continetur , quae sigit sedem, sic formam quoque triplicem obtinent; nempe in majoribus ossium cavitatibus racematim congestae dc communi membrana vestirae in candelas veluti sebaceas compinguntur; in extremis vero eorumdem capitibus in tenues floccos distributae singulas cellulas replent, quibus foraminosa osiasium cavitas pervia est; demum in densiissima ostium substantia in frustilla minutissima disgregatae spatio la exigitissima inter lamellas spisse interjecta
occupant. Caeteroquin natura succi medullaris eadem est ubique, nempe oleo a Sc unguinosa ; usus idem, ossa scilicet emolliendi ne ariditate dissiliant; eadem quoque cum fermento Venereo assinitas, quo solet facile infici, citius tamen serilisve prout conceptacula exiernae si igoris injuriae magis minusve patent: Itaque frequentissime succus, qui in frustillis medulla tis substantiae lamellis os eis interspersae, unde exostoses cariesque Ostium duriorum; rarius, qui in floccis capita ossium replentibus, unde an kyloses, cariesque ossium molliorum ; omnium rarissime, qui in medullari substantia continetur ossum majorum cavitates occupante, unde abscessiis cariesque in internis ossium cavitatibus. Sic ergo. I. Ex uis, ut Graeca vox sonat, tumor est Ostium, qui circun)scripto iubere stupra confinium partium libellam extrorsum prominet. Exostosium aliae spuriae sunt, submolles prementi digito cedunt ali quantulum , acriterque dolent, imb etiam interdum lancinant; legitimae aliae, quae durae de renitentes non cedunt nullo vel levi dolore stipantur.
1'. Compertum quidem est iterata observatione Dur1as induci sine ulla ossis labe , solo tumore periostii ex causa supra proposita, par rapho prae cedente, . duri, skirrhodis & quod ossi subjecto ita adhaerear ut continuum esse videatur. Hinc ergo patet ratio tum quare exostoses illae stib- molles sint, ut quae in parte molli fiant; tum quare acriter doleant, imo vero lancinent & carcinomatodes fiant, ut quae in parte fiant sensus acutissimi. Legitimae vero siti,dividuntur in duo genera, alterum quidem mvo os tamens in fornicem cavum arcuat si ab ter quem numero . ita
342쪽
tent cavernuta lamellis osseis distinctae, δc substantia carnea, firma , dura cartilaginea plenae : Alterum vero, in quo os tumens intus plane solidum est , caeteroque osse candidius instar eboris, neque ullis cellulis, quae consupicuae sint sitffossum , sed contra solito durius compactiusque. Liquet autem ex nota os sum fabrica prius legitimarum exostosiuin genus produci a frustillis medullaris substantiae, quae inter lamellas osseas interjiciuntur, si nempe succo medullari spisso , viscido, virulento ita pedetent1m turgeant, ut angusta spatiota , In quIbus recondIta suIat, in ampl1ores cavernulas dilatent, extimamque ossis stiperficiem in fornicem attol
Hinc ergo planum est 1 Cellulas, quibus in hoc exoltolium genere ossa tumida multifora sunt, nihil aliud esse praeter spatiola, quae inter jecha 1nter lamellas osseas frustilla medullaris substantiae recondunt, sed jam plus aequo ampliata, distenta, dilatata- . Σ'. Substantia carnis aemula , imo plerumque carne duriore , qua cellulae replentur , frustilla ipsamet repraesentari medullaris substantiae, sed praeternaturali accretione mole aucta & indurata
3 P. Exostoses hujusce generis dolere quidem, ut in quibus is latur pars sensu praedita, sed plerumque dolere lenius quam quae spuriae sunt, quoniam pars quae laesa est, obtusiore sensu pollet, quam pertinium.
Q. Contra vero atrociter quandoque dolere, imb etiam interdum lan cinare , si substantia skirrhodes cartilaginis vel carnis aemula , qua celluta opplentur, In carcinoma occultum abeat, ut potest variis de causis accidere , quae repetantur ex Cap. 6. g. 3. Lib. III. Alterum exosto sitim legitimarum genus fit uberiore nutrimento certae
ossis parti ideo apposito , quod ibi lamelis osseae sero medullave aquosiore emollitae vel a riore sem erosis, limphae nutritis appulsui facilius cedant. Siquidem notum est limphae nutritiae ad partem quamvis accessum caeteris paribus in eadem ratione augeri, qua minuitur partis ipsius resistentia adulteriorem dilatationem, seu quod idem est , qua crescit partis mollities. Itaque si succus medullaris, qui distillat a frustillis medullaris substantiae ossibus interspersae, acrior sit & corrosiivus in certo loco , aut si a perios tio , in quo limpha stagnat, serum acrius subjecto ossi infundatur , emollitione aut tacita & latente lamellarum ossearum erosione, locus fiet nimiae earumdem nutritioni a limpha uberius accedente, adeoque praeternat xali accretioni in exostosem vere osse ain Sc plane solidam, Hinc facile est colligere exostoses istius generis dolore vacare, cum pars ipsa affecta sensu careat, periostium vero quod ossi superextensum eadem proportione expandi necessum est, qua os ipsum mole excrescit, ita gradaria lentissim que expansione distrahatur, ut inde nullus dolor ex
ererum licet aequalis similisque succi medullaris infectio in ossibus sine ulis supponatur, tamen quaedam futura sunt ossa , & in 11sdem ossibus Ioca quaedam , quae caeteris citius tentabuntur exostoli 10. Nempe quaecunque frigori externo magis objecta sunt, dc in quibus proinde inspissationi, quam medulla a veneno jam habet, accedit & altera quae frigori de-
. est quod exostoses fisequentissimae sint in dorso utriusque
343쪽
doquidem ea ossitim loca sola cute conteguntur. Σ'. Quaecunque ictu vel casu contunduntur , quoniam violento lamellarum ossearum attritu decu bitus medullae virulentae in affecta parte procuratur, unde cita labes inferenda est ossis integritati. II. 'per rossis, ut vox Graece significat, tumor est ossium spongiosorum , quae ita instantur , ut pars altera alteram non superemineat , ut inexostosi, sed omnes tumorem aeque participenta Ea autem tumoris species ossibus accidit in lue venerea causa triplici iri Quia cellulae osseae singulae, quibus ossa spongiosa constant , a contentis floccis medullaris substant , stagnante succo medullari spissiore & virulento nimium turgentibus, extrorsum impensitus dilatantur : Quia cellulae ipsae mel ab instillato acriore succo medullari semi- exesae nutrimento, quod accedit, facilius inde cedunt, adeoque in crassiorem molem sensim accrescunt: 3 P. Demum quia simultaneo 1 riusque prioris causae concursu cellulae osseae a turgescentibus floccis medullaris lubstantiae vi dila tantur , ab acriore succo medullari emollitae uberius simul nutriuntur. In primo casu mole augetitur medullaris substantiae flocci, & ideo quidem cellulae ampliantur, parietes vero cellularum exiliores fiunt. In altero neque cellulae neque flocci majores fiunt, sed cellularum parietes in crassitudinem majorem excrescunt. Demsim in tertio , qui frequentissimus occurrit , pari passii flocci mole crescunt, ampliantur cellulae & cellularum parietes crassescunt. Hinc ergo sequitur I'. Capita ossium , quibus articuli constant, hypero stosi saepenumerb sin lue venerea tumefacienda esse, quoniam ossium capita omnia sunt e genere ossium spongiosorum. 20. Inter caetera ossa spongiosa ostiumve capita , tum ea hyperostosi maxime obnoxia esse , quae carne paucissima contecta citissime frigefiunt, ut claviculae, costae , coxendices, & Os a quae pedum gentium , ulnarum&c. articulos constituunt, tum ea quorum textura ictu, casu, contusione
debilitata fuit. 3 Osta spongiosa ossumve capita hyperostosi tumefieri non posse, quin periostium, musculi & ligamenta , quibus circumdata sunt, dolorifice
distrahantur , magis minusve prout accretio ossium celerior tardiorve futura est , unde dolores rheumatismum vel arthritidem mentientes. Q. Hyperostoses in tota capitum Osseorum mole raro & vix unquam
aequabiles es. & uniformes , sed plerumque varie gibbas SI anomale inaequales , prout inaequalis est eorumdem ossium densitas firmitasque in ditaversis locis. Hinc variae corporis deformationes , artuumve anhyloses , unde gibbosi , scambi, vari , Valgi, scauri &c. III. Medullarem substantiam, quae in ossium majorum meditullio latet , iisdem morbis assici possie a veneno venereo, quibus caederae partes, molles assiciuntur, liquet ex ejusdem structura , quae caeterarum partium mollium structurae compar ex vesiculis membraneis, nor vis, arteriis , venisque perinde componitur. Morbis vero iisdem 1eipsa assici liquet experitientia , siet ) qua compertum est medullarem ossium majorum substantiama i Joan. Ch. HeIne. Tentam. Mcitco-Chirurg. De pracipuis ossium morbis. f. . II Hype rostosis III. Vitia
344쪽
ipsam quoque veneno venereo corrumpi , tardius quidem quam medullae portiones , quia intimius recondita ab externis injuriis magis tuta est , quibus contagii venerei ferocia solet intendi ; caeteroquin tot uplici vitio modove : Nunc enim vesiculis, quibus componitur , medullari succo turgentibus quem acidius virus in sebum in spissat, duram inde dc sistr- rhoden firmitatem acquirit , in carcinoma tandem aliquando degeneraturam nisi virulentiae occurratur : Nunc vel b vesiculis iisdem spissior succo plenis & acriore stimulatis , unde naturalis sanguinis circuitus dere pente intercipitur, inflammatoriam phlogosirn vel phlegmonem contrahit , nisi resolvatur in abscessum cito abituram : Nunc demum erosis sensim vesiculis iisdem a succo medullari, qui seminit acrioris consortio corrosivam facultatem nactus est , ulcere maligno & esth1Omeno corroditur. Hinc consequens est I Q. Dolores in ossium meditullio excitandos esso quoties m edulla corrumpiti ir , cum certis constet experimentis sa) me dullarem substantiam sensi pollere ; & illos proinde vere osteocopos fo- Te , tanto quidem graviores vel minus graves, quanto nerveae fibrillae medullari substantiae intextae magis minusve tensae erunt, aut contento succo validius vel ignavius stimulabuntur. Ab apposita medulla male affecta sensim ita vitiandam esse con-Cavam Osii tum superficiem, quae contigua est , virulentia succi quem inde
imbibit, ut quemadmodum jam explicatum est 1. hujusce paretrahi exostosis hinc inferenda sit, in interiore quidem ostis facie subjistens , si
vitium leve sit , ad exteriorem vero extensa , si vitium gravius extrorsum prorepat ; modo universalis Se toti ossis longitudini aequalis, si tota me Mulla corrumpatur i, particularis modo, Sc quae ambitu annullari ossis peripheriam cingat, si definita tantum medullae pars vitietur.3'. Ichore, pure aut sanie, quae a corrupta medulla depluunt, si semel abscesserit aut ulcerosa sit , inferius ossis caput, quod spongiosum est , in similis labis consortium brevi deducendum esse, unde capitis illius hyperostolis, anhylosis , apostema , caries &c. IV. In syphiliticis ossa carie frequenter infestantur, ideo quod acrior dc virulenta limpha medullave , quae in ossium substantiam alte imbibitur in exostoli, hyperosiosi , 3c periostii medullaeve interioris vitiis , lamellarum ossearum nexum ita relaxet, superficiem ita rodat, soliditatem ita pessi indet, ut ossa cribri instar foraminulenta , multifariam erosa, dc soluto partium nexu ruinosa carie tandem corruant δί dilabantur-Hinc sequitur 1'. Ossium cariem seminio venereo inductam dolorent quidem illaturam esse acrem dc urentem , si gemina caun concurrat,
nempe si sedem habeat in parte ossis molli Sc spongiosa, ubi abundet medullaris substantia cui sensus inest ; δc si tanta sit humoris rodentis virulentia , ut una cum lamellis osseis celeri essicacia erodantur friistilla medullaria , vas a quae ad ossa penetrant, periostii appendices quae inter lamellas interjecta sunt, δc qiate sensit pollent. Contra secus nullo dolore
manifestam fore si fiat in parte ostis duriore dc densiore , ubi partes sensit praeditae paucissimae sunt ; aut si ab humore ignavius, debilius, tardita
erodente Producatiar. ia j Memo res de rAcad nate Rorale dea Sciences,
345쪽
LIAgR IV. CApt T III. 3Ira' ossa cariosa quandoque manatura esse ichore foetidissimo ex conclusu causae geminae, scilicet si quae carie tentantur molliora sint dc spongiosa , adeoque pluribus vasis sanguiferis vel limphaticis abundent; Sc si1anguis liquidior serosiorque limpham uberiorem suggerat: Contra vero quandoque sicca fore cauia alterutrius defectu , scilicet si ossa quae cariem sentiunt duriora sint, in quibus vasa sint pauciora ; aut si sanguis spissior sicciorque limpham parciorem suppeditet.
3'. caeterum cariem qualemcumque modo universalem fore & in toto osse , si antecedens vitium generale i, modo Vero particularem & in peculiari ossis loco, si vitium particulare fuerit : Modo externam dc superficiariam, si externa tantum pars ossis ab exotiosi exteriore, vel perios ii inflammatione ; modo internam, si interior ossis cavitas ab indurata vel putrescente medulla labefiat ; modo. demum internam simul δί externam dc totam ossis soliditatem pessiindaturam , si exterior caries cum interiore in eodem loco concurrat, vel quod frequentius est, si interior ad ex teriorem usque ossis faciem, aut exterior ad interiorem usque ossis cavitatem extendatur : Denique modo aream circularem occupaturam esse, si
exostosi vel ulceri circulari succedat , modo vero annulari ambitu ossis peripheriam labefacturam , si a vitio medullaris substantiae dependeat , quod ad contiguam ossis continentis circumferentiam traducatur. 4'. Tandem in omni ossium carie lamellarum ossearum nexum Sc firmi tatem pessimdandam escte , tanto quidem magis quanto altior futura esst latior ve caries, omnium Verb maxime si totam ossis peripheriam annulari ambitu occupet. Hinc est quod in syphiliticis ossa cariosa tam fragilia esse soleant, ut tapenumero in fragmenta dissiliant Sc diffringantur ictu mi nimo aut saltem nisu levissimo , potissimum si caries annularis totam ossis peripheriam ambiat. V. Osteos arcosis est lenta 3c tacita ossium emollitio, qua cartilagineam, imb etiam carneam naturam adipisci videntur. Potest: ea labes ab aliis etiam causis ossibus induci, quarum h7c non satagimus , sed producitur frequentissime venerea virulentia, ut testantur exempla, qtiae prostant apud Scriptores Observationum Medicarum, qua ide re consule Ioannem Fernelium , De abditis rerum caussis , Lib. 2. cap. s. Jacobum Hollerium , Observ. rarar. Observ. T. Petrum a Castro , in Ephemerid. Acad. Natur. Curiosior. German. ann. I. Observation. 37. Danielem Protienitum , Actorum Hasilens. volum. 3. Observat. 2 . Georgium Hieronym. et schium , in Observat. Medio. Observat. 82. DominicumGagli ardi, Romae Profestarem Anatomicum , Analom. ossium Part. a. Observat. 3. Ludovicum Petit, Chirurgum Parisiensem, Malaries des os , Tom. a. Chap. I7. Contingit autem ossa eo pacto emollescere , quotiescunque humor virulentus , quo imbuuntur , solito quidem acrior , mitior tamen quam in carie , tacite dis luit quicquid duri, solidi, ac vere osset inest ossibus, cae teras vero partes illaesas dimittit tendineas, membranosas, vesiculosas Scvasculosas quae interpositae sunt; pari modo ac soletit ferrum dc aes ab aqua stygia penitiis dis tui, qua tamen mollior cera ne quidem attingitur. Sic
enim partes illae ab injuria tutae dc sui juris jam factae jugi sanguinia illapsu
346쪽
per vasa integra nutriri ; perenni spirituum per nervos illibatos inssuxu viviscere ;-dissolutorum ossium pastam depsere , stringere, conformare; uno verbo cartilaginis , imb carnis formam induere dc speciem satis apte repraesentare debent. Hinc sequitur 1'. Osteos arcosim modo doloris expertem fore , Π mollioribus partibus quae in osse latent, dc quae sota sensu gaudent, nulla fiat injuria ab humore virulento benigniore ; modo vero dolorem comitem habituram esse, sit humor idem malignior & magis corrosiivus molliores illas partes acrius stimulet , vel licet , erodat.10. Ossa semel emollita tonicae musculorum ambientium contractioni, si aperincumbentis reliqui corporis graVltationi, δc causarum externarum energiae facile cessura esse , unde multiplices deformationes partium , artuumve decurtationes , qui tunc statumine carent. Sic refert Prottentusae rotum , de quo loquitur loco annOS Iiatum , In quo
Ossa cerea erant de flexilia, ad staturam infantis triennis decrevisse. Sic ipso clim Tolos e vidi in nos comio puellam, cujus ossa emollita & quasi cerea ita sensim decurtata fuerunt ante obitum , ut corpus longitudine tres pedes vix aequaret. Ossa, quae in carneam naturam desciverunt, morb1s Omnibus, qUI
partium mollium proprii sunt, Obnoxia fore, ac proinde 1nflammationi , dolori , suppurationi , apostemati, carcinomati, gangraenae Scc. qua de roadeas si lubeat, Antonium Beniventum , De abditis nonnullis ac mirandis morborum 2 curationum Causis , cap. 79. Alexandrum Benedictum , tomices Lib. I. cap. 6. Joannem Langium , Medicinalium Epistolarum Lib.
i. Epistola 2. Hieronymum Montuum, Tom. 3. Anasceves, cap. Thomam Bartholinum , Ephemerid Academiae Naturae Curiosor. Germaniae , De cur. I. ann. I. Observation. 38. Athardum Hermannum Cummium risi a. ann. 3. Observat. II 2.
g. VI. TUMORES GLANDULOSI ET LIMPHATI CL
Limpha humor est toti corpori communis δc alter a sanguine. A corde in partes defertur ipsis mei arteriis, sed ab extremis illarum finibus secedit ut partibus infundatur de instilletur. Hinc redit venis peculiaribus, num e rosisismis, renuissimis , pellucidis, arachnoita tunica vestitis, multiplici valvularum apparatu distinctis in brevia internodia, non uno continuo que ductu progredientibus caeterorum vasorum ritu , sed per intervallai sepius repetita in glandulas conglobatas sive limphaticas desinentibus , quo velut in successiva diverticula limpham convehunt ad destinatos usus donec tandem superatis remoris omnibus in subclaviam sinistri lateris confluat caeterosque majores Venarum ramos prope cor , cum sanguine iterum commiscenda. Caeterum cum limpha natura subpinguis viscida sit ideo cum seminio venereo quod secum devehit in syphilitiais , satis apto consensit, ut debeat consortii damna frequenter experiri. Proinde I. Si limpha seminio morboso contaminetur , stagnatura est in variis Handulis conglobatis , tum quia spissior moras nectet in glandula - Ium anfractibus, tum ouia acrior glandulas validius stimulando ad systal-
347쪽
ticam contractionem adiget, qua via praecludetur. Hinc ergo futurum est ut glandulae limphaticae in collo , axillis , inguinibus , mesenterio &c. stagnante & in spissata limpha turgidae indurescant in tumores circumscriolos, rotundos, glandulosos, strumosos vel strumosis simillimos, majores
minoresve, racemarIm vel catenatim congestos, duros dc adhaerentes
vel lubmolles & mobiles, qzii i do in s kirrhos & carcinomata, modbvero in abscessus & ulcera abituri sunt, si hegligantur. II. Si limpha 1 seminio venereo viscidior in quibusdam limphaticorum
valoriam rana1s Ieu ramorum internodiis iisdem de causis cono eratur futurum ut rami quidem seu internodia collecta limpha turgentia in tumores novos & massuetos dilatentur; tunica verb arachnoides qua vestiuntur 1imul fiat crassior & in densam cystidem patulatim abeat ob largius annosi tam limpham nutritiam , quae pressione retinebitur. Hinc ergo Rummata sive tumores cystide conclusi, qui prout collecta materies colore & sinis litudine ad mellis, pultis, aut sebi consistentiam & similitudinem accessie-Lit , melicerides, atheromata , aut steatomata dici solent. I I I. Quod si pari de causa limpha virulenta haereat intra contextum tendinearum partium quas nutrit, tum mora tum calore densius coacta& constipata constitutura est tubercula varia, globosa, dura, renitentia , supra partis libellam extuberantia. Hinc in peri ostio nodi in ii a mentis artuum rophi, in nervis tendinibusque ganglia.
In oculis partibusive , quae ad oculos pertinent, prostant humores numero multi & usu varii, quibtiscum virus venereum consortium multifariam inire solet: Nempe I'. Humor ille viscidus & sebaceus , qui a palpebrarum m. argine exsudar, quo palpebrarum orae obliniuntur, qui dum copia aut acritate peccat lippi o dicitur : Σ'. Humor pinguis & sebaceas Qui paucus prodir e glandula in majore oculi cantho obvia & falso lacryinalio icta I 3'. Humor limphatico pituitosus , qui ex externa tota coniunctivae fc corneae facie glittatim & in conspicue exprimitur , ut oculi bulbus jurate abrefiat. 4'. Lacry malis humor , qui a glandula lacrymali in superiore Orbitae parte sita plerumque raris, aliquando crebris gurtis depluit: C. Demum humores 1li1 linaphatici natura proximE congeneres, quibuS vitreus , cryltallinus δί aqueus humores debentur. Itaque J. Si lemosus palpebrarum humor veneno venereo acidiore ins pissetur, in suis lacunis stagnaturius est, quas in dura , renitentia, rotunda vel ovata tubercula , palpebrarum mahgini adsita dilataturus est, & hinc chalazia , grandines, hordeola palpebrarum. Si vel b acriore veneno coriosivam facultatem adipiscatur , emissaria rodendo ulcuscula seu pustulas ulcer ias orae palpebrarum illaturus est , & hinc palpebrarum inflamma rio , lippitudo , densitas, asperitas, callosii raS, trachoma, bycosis &c.
II. Paci modo si sebaceus humor glandulae, quae in majori oculi cantho obvia est, seminio v Tereo inficiatur , hinc quidem prae spistitii linestarando sua conceptacula dilataturus est, unde glanduliae inflatio & phlogosis: Hinc vero prae acrimonia rodendo varia ulcuscula ibidem excita-
trachoma , sycosiS. II. Encanthis , Un
348쪽
turus est, unde glandi ibae ejusdem exulceratio. Utroque nomine ea glandula , sit malum protrahatur , inspissata limpha nutritia nimium eXcrescens ad pupillam sensim exporrigenda & praeter foedam deformitatem visui non parum offectura , unde encanthis, ungui S ii Ud pterygium, . III. Similiter sit humor sub viscidus & pituitosus , qui e vasculosis coniunctivae lacunis erumpit, veneno inquinetur, spissitudine quIdem emit-saria dilataturus est in tubercula miliarta, dura , renitentia, conferta Quae san uinis vias angustaendo instaminationi locum datura sunt, unde Ep1phora & Ophthalmia : Acritate ver b summum tuberculorum apicem ero-1uras in ulcuscula minatissi ima , phlyctaenoidea , phagedamica , unde ophthalmia ulcerosa omnium contum Cissim ' . . IV. Nec dispari modo humor viscidus congener, qui e Iacunis corneae emanat, veneno simili infectus, sit spissior lente haereat, emissaria ita oppleturus est, ut opacitatem vel tota cornea vel varIa corneae puncta contractura sitnt, unde leucomata , albugines , sive nubeculae : II vero copiositu9 celeriusque stagnet, emissaria eadem ita Inflaturus, ut sim gula aItigianda sint in tubercula minutissima seu miliares papuIas cum levi phlo-oosii & uredinis sensa , unde phlyctaenae corneae : Demum sit acrior papulas easdem sensiim ulterius erodat, pustulas totIdem circulares, caVRS, phagedaenicas producturus est, quae in ulcera maligna & cacoethea, uno in staphylomata non raro desiitarae sunt, nisii medicina cIto paretur. V. Fatendum sane lacrymalem quoque humorem recensiliis palpe rarum, adnatae & corneae vitiis symbolam nec esticacem collaturum efle, quotiescunque seminio venereo gravitas futurus est, ut qui partes illas madefaciat perpetuo , atque adeo noxam eisdem Inferre tanto magIS valeat. At vero experientia constat lacrymalem humorem caeteris humoribus, de quibus hactenus, & tardius & minsis infici venereo feminio, quoniam clim tenuior sit serosiorque, contagiI vIscidior Is miscelam per-V I. Si puris acrioris particulae ab erosis, suppuratis, ulcerosis palpebriis adnata , cornea decerptae una cum layymal I fluido In natalem deferantur , internam sacci faciem brevi ero surae sunt, unde fistula lacrym lis iiive aegilops. Potest tamen morbus idem aliis quoque causis & fine praevio oculorum ulcere inferri, nempe papula venerea Intra saccI nas alis cavitatem enata , quae suppuretur; exosto se ostium nasii, quae saccum c mpta mendo lacrymarum stagnationi& putrescentiae ansam praebeat ; carie ostis unguis a fomite venereo, quae superjectum faccum nas alem exulceret &c. VII. Si virus ad humorem vitreum, crystallinum aqueum V e penetraverit , & acidius sit, praeternaturalem illorum humorum Inspissatio nem inducturum est , unde glaucoma , sustiissio seu barbarIs cataraaa, aut inanis villorum in aere volitantium species: Si Vero acrius, eorurndem humorum vasa tunicasque multifariam exulceraturum, unde luggillatio sive hae malops , instaminatio seu ophthalmia interna, abscessus, hypopyon, totius oculi suppuratio &c- - . VIII. Demlim in syphilide haud raro accidit vinis ImminutIO , caecitasque a nervorum opticorum paralyssi, quae barbaris Gutta seu Fluxis
serena ideo dicitur, quod in oculis omnia sitiit perspicua dc pellucida. Porio
349쪽
L 1 3 g R I V. CAPUT III. 31 sautem cont1ngit in syphilide nervos opticos ideo resolvi, vel quod obstruantur spiritibus veneno inspissatis, quod rarius est, vel quod comprimantur arteriolis interspersis, quae sanguine spissiore turgent ; nodis gangliis
Ve obortis in tunica qua vestiuntur ; aut exostosibus quae foramini osleo , qua transeunt, innascuntur ; quae frequentiora sunt.
Cerumen aurium in alveario seti meatu auditorio secretum unicus humor est , qui auribus peculiaris sit. Etsi sulfureum sit 3c mellis instar visci
dum , quo nomine Cum veneno Venereo congener esse videtur , ideo tamen caeteris corporis fluidis Sc rarius & tardius infici solet , quippe quod acidi venerei consortium vel refugiat vel hebetet innato amarore. Inficitur tamen quandoque dc hinc prior classis morborum venereorum , qui auri
Praeterea ossea interioris auris claustra, variaque ossicula ibi latentia exostoses , hyperostoses & caries a syphilide experiuntur , perindC ac caetera ossa , imo etiam frequentius , saltem si ulcuscula venerea fauces vel tonsillas infestent , propterea quod exspirati aeris pars tubis Eustachianis seu aquae ductibus in cavitates tympani deducta illuc una secum deferat non pauca Virulenta naiasmata, quae ab ulcerosis locis abripit transeundo,& hinc classis morborum venereorum qui ad aures pertinent. Itaque L Cerumen aurium , si quando contagium conceperit, inde quidem solito spissus, stagnaturum est in secretoriis lacunis, tanta copia ut dilatatis conceptaculis compressisque idcirco venis juxta repentibus phlogosis, inflammatio, dolor in meatu auditorio excitanda sint, in abscessum non raro abitura : Inde vero solito acrius internam meatus ejusdem cavitatem ita erosurum, ut fissuris, rhagadibus, ulcusculis multifariam defoedetur in herpetes malignos, imo etiam in ulcera cacoethea saepe degenera turis. Hinc ergo alterutro nomine ab auribus fluxura sunt pus, ichor, sa
II. Ossa internae auris praeter generales causas exostos eos & hyperosioseos , quas cum caeteris corporis ossibus communes habent, patent etiam causis aliis peculiaribus, videlicet tetris halitibus qui a faucibus ilicerosis per tubas Eustachianas seu aquae-ductus in aurem internam penetrant inter exspirandum , dc qui ossa obvia naiasmatis virulentis, quibus gravidi sunt male assiciunt. Hinc ergo syphiliticis saepe adfuttirae sunt exostoses in fornice osseo tympani, sinus mastoidis, labyrinthi &c. vel hyperostoses quatuor Ossiculorum auditioni inservientium, incudis, mallei, stapedis ossis orbicularis. III. Ea ossa exostosi vel hyperos osi tumefacta a virulenta limpha , qua imbuuntur , sensim erodenda sunt & tacita carie exedenda ex causis supra allatis 3. r. n. IV . Hinc ergo futurum est: tum ut pus seu potilis ichor fc ridum & graveolens a cariosis ossibus defluat in tympanum, & erosa membrana tympani e meam auditorio stillatim scaturiat , tum etiam ut una Cum pure non raro prodeant ossicula integra , quae auditioni conducunt Vel saltem eorumdem fragmina , aut varia ossea ramenta a fornice internae
auris erosione decidua. R r ij
I. Fissurae, herpetUS . ut calcula in
350쪽
V. Barye- eoia & surditas I. Laestio functionuanimalium,
IV. sanguis in syphilide saepe stagnat in encephalo lentore nimio , ut
infra videbimus f. IX. m. I. ubi de capitis gravitate. Hinc ergo necessum est sanguinem recto itinere retardatum in laterales arterias divertere, quae a carotidibus ortae auri internae prospiciunt singulos earum ramos per auris interiora perreptantes nervis acolasticis anpositos impensius dilatare ; motusque, quo saliunt, vehementiam adeo intendere, ut in nervos acotisticos valide arietando ina libera succussione eamdem in aure impressionem producant, quae a motu aeris tremulo solet excitari, cum sonus percipitur. Hinc falsa & importuna soni auditio , qui pro Varia nervorum tensiorae & vibratilitate , aut frequentiore vel rariore arteriarum pulsa, modo continuus acutus futurus est, & sibilus , modo continuus
sed gravis, & murmur, modo demum interruptus intermittens, tinnitus appellatur. V. Denique baryecoia sive gravitas auditus , imb etiam surditas quandoque contingit ex lue venerea, seu quod ossicula carie exesa jam perierint , vel saltem hyperosiosi tumefacta solitis muniis imparia sint ; seu quod acotistici nervi crassioribus spiritibus obstruantur, vel comprimantur arteriis nimium turgentibus , nodis aut gangliis juxta enatis, exosto-sibus ossium per quae transeunt &c. qua de re vide quae supra dicta sunt de caecitate par rapho praecedente . VIII.
Caetera quae supersunt brevius perstringemus, ne totam pathologiam compilasse videamur, laesae cujuscumque functionis causam tantum indicabimus. Curabimus tamen ne fiamus obscuri, dum breves esse laborabimus, a quo propositio ideo confidentius speramus non aberraturos esse , quod mox dicta dicendis haud parum lucis afferant, utpote quae utraque perinde dependeant a simili efficacia veneni ejusdem, quod hii mores quosvis limphaticos & vitiosa spissitate , dc acrimonia corrosilva si mul impertiat & pervertat. Itaque I. Functiones animales seu functiones illae, quae exercentur opeorganorum in capite latentium, laedi possiunt in lue venerea multiplici de causa I'. Tu moribus praeternaturam genitis, exosiosi 'el carie alterutrius tabulati ostium quae sueeriorem vel inferiorem cranii partem componunt , nodis gangliisve pericranii aut meningum; hydat idibus vel tuberculis plexuum chor Oidaeorum ; skirrho glandulae pituitariae, quae insidet ephippio ; apostemate Vel tumore gummatoso in encephal' dcc. 2'. Haemostasiia , seu sanguinis stagnatione & haerentia, sive fiat sola sanguinis spissitudine, vel recensitis obicibus sanguinis fluxum retardantibus. 30. Vitiosa spirituum animalium crassitie, unde dc parcius secernuntur dc fluunt lentius in parteS.
Hinc I Q. Capitis gravitas sive , si sanguis stagnet 3c haereat in
Σ'. Clavus Sc ovum, si exostosi cariesve partem ossis cujtisdam occupet , si nodus in pericranio , si tubercula vel pustulae adsint in quadam me
ningis parte , si quod alicubi lateat apostema 1, si sanguis sola spissitudine haei eat in loco quodam, aut acriorem limpham dimittat.