장음표시 사용
381쪽
s de hydrarsyrosi pleniore quaeilio sit
gravi skirrho hepatis, lienis , uteri, phthisi ad tertium gradum perducta ;
febre lenta diuturna &c. IIL Huic tamen legi minime parendum est, si certo constet vel sal tem valde probabile sit morbos illos chronicos a lue venerea tanquam a causa primaria symptomatice dependere. Tunc enim aegro cum sit in praecipiti, spes una est, nempe sublata semel morbi causa morbum quoque1ublatum iri; atque adeo in evidenti mortis periculo satius est anceps remedium experiri quam nullum. I V. Caeteri vel b morbi chronici, quicumque natura vel intensione minus urgent, nullomodo obstant quomin s hydrargyrosis adhibeatur. Neque enim puto quemquam ab hujus remedii usti deterreri poste, quod aeger asiliniate v. g. cordis palpitatione, inappetentia, bra lypepsia, cephalaei habituali, nephritide &c. laboret. V. Qiabd ad vires, praesens illarum status prudenter expendendus est, de ex aequo ac bono aestimandus ; & si a causa qualicumque magnopere exhaustae fuerint, hydrargyrosis usque differenda est, dum temporis diuturnitate . quiete , diaeta analeptica instaurentur, ne debilior aeger ptyali mi taediis , doloribus , incommodis misere succumbat. VI. Caeterium quandoquidem duplex est hydra gyrosis , altera plenior , quae inunctionibus majoribus de quotidianis vel saltem frequentioribus , donec piyalismus cieatur, altera , quae minoribus & rarioribus illi tibiis perficitur, de qua nulla provocatur salivatio vel pauca, diversam cautionem adhibere necessum est , prout utram utri praeferre visium fuerit, majorem nempe, si pleniore hydrargyrosi ptyalismus excitandus esse videatur , quia vires inde magis frangi certum est : Minorem vero , si hydrargyrosi parciore , quae in ullusn ptyalismum motura sit, uti placuerit, quoniam constat ea therapeia vires non exolvi, Vel saltem natalid minus exolvi. VII. Chin experientia docuerit salivationis impetum io mulieribus Mercurio inunctis plerumque ingraVescere, cum instant catamenta, operae compendium foret mercurialem therapeiam intermedio tantsina tempore, quod vacuum est, in illis instituere. Sed cum hydrargyrosis ivltra men se in produci soleat, vix ulla ratione potest erici, quin cum purgatione illae menstruali aliquo modo concurrat. At saltem diligenter curandum est ut in finem therapeiae incisti, dum salivatio incipit sponte sua remitti. Q iamobrem praemissis remediis praeparatoriis ante profluvium menstruum , hydrargyrosis confestim adhibenda est altero vel tertio die postquam desierit
caramentorum fluxus, eo pacto non ante rediturus quam postremo curationis tempore , culon res in Vado futura est.
s. ID QUAE ANNI TEMPESTAS ELIGENDA SIT F
De anni tempestate fere nulla quaestio est, nam I. Omnium opinio est Π. Ut anni hydrargyrosim nec hyzme , nec aestate administrandam esse, si commode ita liceat ; non eme quidem , ne sanguis frigore in spissatus tarditisque circulans Mercurii essicaciam nimium eludat, ne corporis pori arctius constinati perspirationem parcius excludant , ne frigore subitaneo supella perspiratio , vel salivatio cohibita locum dent gravi catarrho in
382쪽
Praeparatio adhibeatur. In icationes , 'i' bias satisfacien-
pectus , aut decubitui in caput : Non vero contrariis rationum moe. mentis, ne sanguis calore fervidior, citatiusque motus nimiam a Mercurio eliquationem experiatur, ne per cutis spiracula laxius patentia immo dica fiat diapnoe cum notabili virium detrimento ; demum ne periculosiae turbae de febriles orgasini in sanguine excitentur ex leviore causa non Iine aliquo aegrotantis discrimine. II. Anni tempestates hydrargyrosi maxime opportunas vernam esse vel autumnalem, dum aer tepidior Mercurii energiam neque retardat, ne
que praecipitat, sed' commode adjuvat, ac diaphorest de ptyali imo utiliter
III. Vernam tamen autumnali eo nomine praeferendam videri, quod Veris tempore crescente in dies aeris suavitate aegri remediis jam defuncti restituantur celerius commodiusque, quam in autumno, praesertim eX- tremo , quo aeris inclementia sensitim ingravescit. IV. Verum si morbus symptomatum gravitate urgeat, dc periculum fuerit in mora, abjecta anxia commodioris temporis expect atione, laydrargyrosim confestim adhibendam esse vel ipsa aestate , aut hyeme media , ea tamen cautione atque provisione, ut in cubiculo , in quo aeger decumbit, acris fervor , frigorisve acerbitas omni arte atque Opera quam
V. Hyemem caeteris paribus hydrargyrosi minus inopportunam videri quam aestatem , quandoquidem certiora δί tutiora suppetunt praesidia ad frigorum vim extenuandam , quam ad sedandas caloris molethias. Adde hyeme Mercurium tardius segnitisque agere, atque adeo facilius regi dccum minore aegri periculo quam aestate.
f. III. QUALIS PRAEPARATIO AD HYDRARGYRO SIM
ADHIBENDA SIT ΘOperae pretium est hydrargyrosi praeparatoria ea remedia praemittere , quae emendatis sanguinis vitiis, si qua adsint, nimiam Mercurii essica clam moderentur, turbas inde alioquin excitandas compescant, atque infortuniis occurrant, si qua forsan imminerent. Istuc enim est sapere , tit Comicus sa ait, non quod ante pedes =nodo est V idere , sed etiam illa , qua futura sunt, Prospicere. Primo. In hunc ergo finem 1'. Minuenda est sanguinis quantitas δίvasa deplenda, ut sanguini Mercurii vi rarefaciendo spatiium fiat. II. Everrenda cacochylia , quae in primis viis congesta latet 1, imb etiam bilis caeterique humores vitiosi, qui in sanguine redundant, evacuandi sunt, ne ptyalismi tempore mota Camarina intempestivas turbas cieat. III. Diluendus est sanguis spissior , & si acrimonia peccaverit, demul cendus , ut Mercurio atterenti tacilius inde obsequatur, minorem fervo rem contrahat, dc humores diuresi, diaphoresi, catharsi, ptyalismo educendos mirasis acres suggerat. I V. Demum emolliendus est partium, dc praesertim viscerum tonus , t a J Terest. ais 3b, Scεν. .
383쪽
laxiora vascula dc vasculorium stamina sanguinis attritionem & circulationem citatiorem , humorum secretionem & excretionem uberiorem , dc perfectam resolutionem obicum renitentium, si qui forsa11 impacti haereant, sine damno tolerare possint. Secundo. Usu receptum est generalibus illis indicationibus sequenti nae'
thodo satisfacere. . . . . , I. Vena, tunditur in alterutro brachio , atque sanguis emittitur ad
II. Praemisso clystere emolliente catharticum sequente die exhibetur . pro Varia aegrotantis temperie varium, sed ut plurimum ex infuso 5 ij. folliculorum vel foliorum sennae orientalis, &5J. vegetaliS, cum additis mannae calabrinae j iJ- . . 'II L Deinde balnea aquae communis tepidae adhibentur , semel tantunx in die , si aeger imbecillior sit 1, si vero fortior fuerit, bis, mand jejuno ventriculo , vesperi post confectam prandii concoctionem. In quolibet
balneo immorandum est ad horam unam , vel ad sesquihoram i, caeterum in balneandis mulieribus , quae uterum gerunt, cauto opus est , ne balneis nimiis aut diuturnioribus utero noxa inferatur, causaque detur abortioni.
I V. Propinatur quolibet mane in balneo vel in lectoo haustus seri la tis depurati , chalybeati , infusis chamaedryos , nasturtii aquatici, cerefolii &c. foliis alterati ; vel jusculum ex pullo gallinaceo , aut frustulo carnis vitulinae cum decoctis herbis diluentibus, refrigerantibus, vulnerariis, nempe cichorio silvestri, pimpinella , agrimonia, scolopen-drio , capillo veneris, nasturtio aquatico, & similibus.
V. Balneorum numerus certa lege non definitur , sed varius esse debet, dc pro aegrotantium temperie sicciore vel humidIOre major minorVe. Rarum tamen est balnea cura decem subsistere aut ascendere ultra sex
VI. Finito balneorum usu vena denub secatur in plethoracis , ac cleIncle iteratur purgatio. Sin vero nulla adsit Plethora , neque alia urgeat mittendi sanguinis indicatio, omissa venae sectione purgans denuo praescribetur , quale superius. VII. Sunt qui balneum semel atque iter ina repetant post hanc alteram purgationem, ut fervorem cathartico inductum temperent, quod ipse numquam Improbo , imb in aegrotantibus biliosae temperaturae habitus siccioris utile esse judico. VIII. Caeterum toto praeparationis stadio imperatur diaeta temperans , humectans, refrigerans ex cibis eupeptis & euchymis, moderate assumptis, & in qua a vino, venere exercitiis nimiis tum corporis tum ani
I X. Ex his liquet graviter eos errare, qui putant aegros ad hydrargyro sim praeparandos esse remediis calefacientibus, juscul Is v. g. viperinis ;decoctis Guaiaci, Chinae , Sarsae-parissae & Sassafras praeparatis Mercurialibus interne sumptis &c. His enim sanguinis fervorem, siccitatem , acrimon 1am augent ; his solidorum fibras, stamina , vasa durant cr1spantque : Hinc ergo Mercurii vis in sanguinem magis tumulti iosa, ne dicam incendiaria ; hinc excretiones parciores dc acriores, hinc demum fre-
384쪽
quentiores futurae sunt oris δc interaneorum phlogoses erysipelatodes, ubcerosis, gangraenodeS. Tertio. Allata remedia satis sunt superque vulgo syphi liticorum , in quibus caeteroqu1n omnia sana sunt. At Vero paulo operosiore praeparatione opus est, si qua labes alia gravis lateat, quae cum lue venerea conjuncta sit, ut liquet exemplis sequentibus, quae notissimos maxime Obvios casus exhibent. r. In Pul- Ι. Itaque si aeger pulmonarius, macilentus, febriculae obnoxius, anhe- ψηλλὲψ . losiis , tussiens in phthisim vel tabem inclinaverit, neque ad hydrargyrosim, imb neque ad ullam ante hydrargyrosim praeparationem properandum est , i Nisi prius exhibito lacte asinino , caprillo, vaccino &c. per unum aut alterum mensem, semel aut bis in die, inad etiam pro omni alimento , si ventriculus facile concoquar. 2'. In ipsa praeparatione blandis catharticis utendum est, manna scilicet vel medulla cassite ; ac balneorum loco semi-cripta tantlim adhibenda, ne fortio ruin purgantium vi vel nimia aquae totum corporis habitum ambientis pressio 1 peeius male habeat. In ea- . I I. Si aegro lurido & cachectico pedes caedematosi, & viscera obstruc-clucticiβ. rionibus infarcta sint, 10. Per duode Cim vel quindecim dies exhibendae quotidie mane jejuno ventriculo Optata purgans & aperiens ex croco; Martis aperiente, pulvere mallepedum recente , aloe succo trina , sale tartari, absintii, vel ammoniaco dcc. ut promota diuresi serum in corpore
a'. Quarto vel quinto quoque die huic optatae addendum est jalappium
ad gr. xv. vel xx. aut d 11gradium ad grana 1 v. Vel X I I.. ut catharsi fac1lius egerantur, quae segnitis tardiusque diu resi educenda forent. 39. Demum in ipsa praeparathone nulla debet ut plurimum venae sectio celebrari, vel saltem celebrari debet parciore manu : Balnea quoque minῖM multa adhibenda, ne solidorum fibris vasisqtie jam morbo laxioribus nimia 'laxitas concilietur
, . rh I II. In ictericis, quibus bilis, & hypochondriacis , quibus singi sis spis-
1ieis. sior es: sicciorque , 1 Vtile est exhibere per dies aliquot luscula vel apo-zemata ex decoctis fouis cichorii, scolopeiadrii, pimpinellae , agrimoniae, nast urtii, cum tartaro Chalybeato solubili ad 9 j. vel arcano duplicato ad 1'. Possiunt, si tempestatis ratio permiserit, aqiuae minerales Chalybeatae ex earum genere, quae blandius agunt, quales sunt les Eaux de Forges , de PasO , de Carrasic de Spa dcc. per hebdomadas aliquot potandae praescribi, ad libras 11. vel II L. manE jejuno ventriculo, balneo Mariae prius
3 3. In ipsa praeparatione balneorum usui diuturnius insistendum es , quibus Sc bilis ictericorum tenuior , & hypochondriacorum sanouis diluistior fiat, unde minus periculi futurum sit, ne in ipsa hydrargyrosi turbas
rh fplia I V. Si aeger frequentibus insultibus epilepticis quati soleat, omni ope Ieptiess. atque Opera enitendum est, ut fracta prius morbi vehementia nulli vel I vitates paroxysmi adfuturi sint tempore hydrargyroseos..
385쪽
L 1 a R I V..C A p ti et VI. 33IIn hime finem I'. Sanguis paulo largius mittendus est , & mittendus
quidam e pede , ut a cerebro quam longissime avocetur. 2'. Purgatio iterata non ignaviore cathartico molienda est , sed emetico , quo docuit e perientia cerebri infarctus qualescumque efficacissime discini vel imminui. 3'. Balnea ea cautione adhibenda, ne noceat capiti nimia sanguinis copia , quae ab habitu corporis intro repellitur aqliae superincumbentis gravitate : Sin secus omissis balneis sem, cupiis utendum. 4'. Toto praeparationis tempore , imb etiam ante praeparationem in usum advocanda sunt remedia, quae anti-epileptica dicuntur, inter quae fama potissimum valent pulveratum cranium hominis violenta morte perempti , ungula alces 1, salia volatilia viperarum, cranii humani , cornu cervi t, pulvis ad guttetam , radix valerianae silvestris pulverata ; martialia ;Mercurialia, praesertim cinnabaris antimonialis &c. ex quibus varie com mixtis confici possunt boli vel optatae mane jejuno ventriculo deglutiendM, superbibendo jusculum radice paeoniae maris alteratum. V. Si in aegrotante tibiae maculis violaceis , lividis, nigris variae sint; si ingivae molles, fungosae, patres fuerint ; uno verbo si scorbutus adsit, vel status ad scorbutum manifeste inclinans , uno aut altero ante praeparationem mense sanguinis dyscrasiae & gingivarum putredini sedulb medendum est sequenti methodo. 1'. Utendum est jusculis, apogematis, ptisana ex decoctis radicibus herbisque anti-s corbuticis ; v. g. radicibus polypodii, lapathi silvestris, lapathi aquatici, aristolochiae rotundae, ari, lepidii, raphani rusticani &c. foliis
cochleariae , armoraciae, nasturtii aquatici, becabungae, hederae terrestris, lupuli, salviae, argentinae, erucae, apii , chamaedryos, chamaepityos &c. 2'. Bolis aut optatis ex remediis ejusdem similisve essicaciae, qualia sunt cortex interanus sive canella alba , gannaperis sive cortex Peruvianus, schacarilla, faecula radicis ari, semen nasturt11, crocus Martis aperiens caeteraque martialia, antimonium diaphoreticum , aethiops mine- ralis, salia volatilia omni λ ες - . . . . '3 P. Aquis mineralibus Chalybeatis, quae sanguinis muriam eluant & v1tiosam crassitiem emendent, quales sunt Ies Eaux de Forges , de Pal, de Fougues, de Spa , de Carenisac , de Wals dcc. R. Lacte asinino vel caprillo sincero , aut vaccino cum addito ad aequas vel ad tertias partes decocto ligni sancti, semel in die , mane scilicet jejuno ventriculo ; vel bis, nempe mane & sero. 3'. Gingivae putres, resectis prius fungis, si qui sint, δc scarificata fungorum basi, Lanfranci collyrio, vel spiritu salis leviter imbuendae sunt, quo putredini occurratur : Deinde gargarismatibus sive lotionibus antis corbuticis abstergendae sunt, quae parantur ex aqua vitae cum additis camphora , saccharo candido & alumine rupeo 1, vel ex decoctis radicum artia tolochiae rotundae aut bistortae, strobilorum pini , corticis aurantiorum amarorum , foliorum dc fructuum sumach, cum addito spiritu vini cam
60. Miti rata iis remediis morbi ferocia , quod ad caetera adhibebitur vulgaris praeparatio ad hydraxgyrosim.
386쪽
'Sed, si ea susillos nume-1D paucoSexcipias, Praepa ratio
I. Dernum si syphiliticus diari licea detineatur contuinaci & habituali ;
aliq 't ante hydrargyrosim mensibus laborandum est ut morbus curetur , vel saltem mitigetur.
Eo fine 10. AEger identidem purgandus est cum catholico pro ore ad j j.
vel ij. aut syrtipo magistrati ad 1 j si vel j ij.
et Q. Pro nota diar rhoeae causa remedia adhibenda sunt varia , nempe
aquae minerales Forgenses s de Forges ) pro potu ordinario , si a bile acriore puluis corticis brasiliani sive hipe cacuantiae ad gr. xx. xxv. vel xxx. si a pituita vitrea, mordicante i, pulvis Simaroubae ad gr. XX. in stibstantia , vel ad 3 g. in decocto, si a sero falso morbus dependeat. 30. Exhausto vel mitigato morbi fomite ad absorbentia recurrendum , inter quae potissima sunt corallia rubra praeparata , terra sigillata, lapis
haematites, terra Iaponica sive Catechu , crocus Martis astringens, cornu cervi ustum , malicorium , balaustia , gallae , conserva rosarum, 'Hyva cydoniorium, theriaca, dias cordium fracastorii ; fyrupi de rosis siccis, cp-1allorum , cydoniorum dcc. Opiatica omnia dcc. ex quibus pulveres , optaras, bolus conficere facile est. '. DLaeta imperanda est tenuis ex cibis eupeptis Sc euchymis , qui ventriculum non gravent, nec in vitiosa liquamina degenerare possint. q. Denique praeparationis tempore balneis paucioribus utendum erit, ne alvus jam laxior nimium solvatur. Hactenus de morbis variis, quos plerumque contingit cum lue Venerea concurrere , circa quos Velim prudentem Medicum perpetuo memorem esse unguentum mercuriale tunc temporis, si unquam alias, dc parce δίlente administrandum esse , hoc est raris inunctiombris & dosibus parvis , Unde non repentinus 3c tumultuarius in sanguinem impetus fiat, ut ab inunctionibus largioribus & frequentioribus , sed tardus ac segnis , Quem proinde , si res forsan male cederet, reprimere vel coercere facile nitu rum sit. Orto. Contra vero sunt aliae morbi venerei facies, quae nedum longiorem p aeparationem exposcant , sed ne vulgaris quidem praeparatio nis moras permittant, si nempe os in artuum quodam latenter cariosum levi nisu vel ictu derepente dissiacthim sit, unde virulenta tabes circum disti iat ; si caries in osse quodam altior ad medullam propius accedat; si exostosis calens, dolens , lancinans in apostema videatur proxime degeneratura. Tunc sane , cum periculum sit in mora summum , omissa penitus praeparatione , Vel ad summum praemissa venae sectione & purgatione ad hydrargyrosim Ocyus properandum est , quae majoribus fiet inunctionibus semel atque iterum , si ad rerundendam symptomatis urgentis vehementiam uberiore Mercurii do si opus esse videatur : At vero miti rato semel morbi impetu, tardiore gradu deinceps procedendum erit, tram ut Mercurius in sanguine diutitis restitans vim majorem exerat, tam ne praecipitantia infortunium Quoddam impruden per advocetur. Si cas is illos excipias numero paucos & reipsa raros , auctor esse nolim ut diligens aegrotantium praeparatio ante hydrargyrosim unqliam omittatur , quam non modo utilem : sed etiam necessariam esse puto , tum ut vi
tia a lue venerea aliena si qua in sanguine vel in primis viis lateant,
387쪽
emendetitur, tum ut admittendus Mercurius effectus suos felicius tutius que praestare valeat. Itaque Sydenhamium, virum caeteroqui magni nominis hac in re minime audiendum esse censeo , dum in Epistol; responsoria a. De Morbis Venereis, comeniunt presu a istiusmodi tanquam damnsis semper omittenda esse, ac praestare nihil agere , quam venae fecistion: ct tenuiore diatὰ vires 'angere , ct importune satagendo nocere. Quasi vero hericulum e et ne vires aegrotantium missione sanguinis & purgatione una aut altera Intia dies quindecim ita exhaurirentur , ut Mercurio ferendo impares fierent: Cum e contrario manifestum sit cauta illa praepar tione 1'. Eliminata primarum viarum cacochylia , 2'. Imminuta vasorum plethora , 3'. Relaxato solidarum partium erethisino , Mercurii in sano uinem efficaciae , sanguinis caeterorumque humorum attritioni, demium i-tiosorum humorum excretioni per oris, intestinorum, cutis, renumve cola viam faciliorem parari.
s. IV. QUAE SIT COMPOSITIO UNGUENTI MERCURIALI s
sive NEAPOLITANI. Una est Sc admodum simplex ratio unguenti mercurialis seu Neapolitani componendi, quae nunc usu recepta sit. I. Eligendus es: Mercurius minime adulteratus , ex cinnabari redivi vus , aut saltem per corium saepius trajectus, atque adeo a plumbagine quam maXime purgatuS. II. In mortario conterendus es: addita paucissima quidem , sed tamen sufficiente terebinthinae quantitate , donec in fuscum nigrumve pulverem eXtinguatur.
IIL Cum illo pulvere miscenda est pars aequa axungiae suillae non salitae , non rancidae, non liqhlefactae , sed a suis membranis purgatae, & unatandiu subigenda pistillo , dum pulvis mercurialis in tenuissimas atomos distributus sit, quae oculi etiam armati aciem effugiant , dc per totam unguenti massam ex aequo dispertiantur. IV. Potes etiam , si ita videatur , non aequa sed dupla axungiae pars cum pulvere Mercuriali misceri, unde tertia parte debilior futura est: via guenti facultas ; sed haec medentium judicio permittenda sunt, quorum officium est ex nota aegroti temperie , morbique curandi inveteratione unguenti , quo uti placuerit, Virtutem metiri ac moderari. V. Usum illorum minime laudo , qui axungiae loco unguentum mer- curiale cum butyro conficiunt , nam eo pacto unguentum colliquescit facilius nec inunctae parti satis adhaeret: Adde mercuriales atomos miniis dis trac'as & interjecto liquidiore butyro laxius coercitas in majores guttas facilitis coire, quae in cutis poros tanto dissicilius penetraturae sunt. VI. Censeo tamen gravius peccari, si ex antiquiorum Medicorum praeiudicio, quibus persuasum erat Mercurium frigidae naturae esse, unguento merciuriali calidiora remedia adjiciantur ad imaginariam illam noxam
emendandam , ut oleum laurinum, chamaemelinum , irinum , rutaceum, Lesaminum , anethinum i, Unguentum martiatum, aregon , enulatum ', thus,
styrax, iris florentina pulveraia , ciris sarmζitIoium, & alia ejusdem ge-
alias nitivas quam sine periculo o
guentum mercurialerite compinnatur.
Quae gequot uplex diligentia in
388쪽
netis sexcenta. Etenim ea medicamina nullius utilitatis sunt, cum Meracurius frigiditate non peccet, dc plerumque ideo nociva, qudd cruoriuna cum Mercurio inmissata febrem aliquando cieant ; qudd saltem cuti illita , quam acredine irritant dc inflammant, exanthemata, phlyctaenas, dc erysipelata producant, quibus aeger, si in periculum non deducitur , at
certe mirum in modum molestatur. Gemma est hydrargy
thodu.. I. Plenior, cujus tria sunt stadia.
in quo adhibitis legitimis frictionibus p 'alismus
De Admini ratione unguenti seu potius linimenti Mercurialis , sive de hydrargyros.
GE M i N A M esse hydrargyrosim non semel diximus 1, alteram in qua continuis vel saltem frequentibus Jc magnis inunctionibus salivatio cietur uberior ; alteram in qua rarioribus δί minoribus frictionibus lues
Venerea extirpatur parciore salivatione. Utraque suas habet utilitates, pro aegrotantium aetate , temperie, statu, aut morbi gradu & inveteratione, ideoque nostri muneris esse reputamus utramque ordine proponere dc explicare.
s. I. DE HYDRARGYROSI PLENIORE.
In hac methodo tria distinguuntur stadia: Unum in quo administratis frictionibus piyalismus proritatur ; alterum, in quo motus semel ptyalisiamus caute regitur ; tertium, in quo perfecta morbi curatione superstitiptyalismo dc ptyalismi reliquiis medicina adhibetur. I. In primo stadio , I P. Tribus primis diebus, atque adeo singulo quoque die ; vel quod tutius prudentiusque videtur, intra primos quinque
dies, atque adeo diebus tantum alternis frictiones tres adhiberi plerumque solent. Dosis unguenti ad frictionem quamlibet ς ut raro infra drachmas duas, sic etiam raro supra unciam semissem esse debet. Prima qui dem frictio a pedibus ad tibiarum suras, altera vero a suris ad crura me dia, tertia demum a crurum medio ultra nates ut plurimum extenditur. Frictionibus perinde opportunae sunt tum serotinae , tum matutinae diei horae, modo mane ante cibum , vespere perfecta concoctione adhu
10. Friction1s administrandae methodus semper eadem est , nempe aegro ad ignem flammantem sedente vel stante, pars ea corporis, quae unguento inungi debet, manu sicca ab Iatralepta prius confricatur ad ruboremtisque, ut calore affrictus pori laxius patefiant. Tunc destinata unguenti .dosis inter latus utrumque aequaliter distribuitur, dc nudis manibus ad ignem tandili illinitur, donec intra cutim sensim imbibita exaruerit. Postea inunctus locus tibialibus linteis in tibiis, femoralibus in femoribus , vel indusio in reliquo corpore obtegitur, quae indumenta tandiu gestari necessiim est, quamquam sordida sint, quandiu e re esse videbutur ut inceptus piralismus sustentetur dc prolatetur , cum enim unSuent
389쪽
a cute abraso semel infecta sunt , emplastri mercurialis vices gerunt , quo Mercurii in sanguinem admisti energia continenter promoVetur. Denique inunctus aeger calefactum lectum confestim repetit , ubi per unam aut alteram horam sese continet, donec illitum unguentum altius penetraV sit. 3'. Die uno post frustionem tertiam in oris interiora attente introspiciendum est , an forte adibit ulla signa futuri ptyalismi, qui per id
tempus ut plurimum ingruit. imb vero quantumvis duce experientia compertum sit salivationem raro moveri ante frictionem tertiam , potissinatim parcior1bus unguenti dosibus , quales aetate nostra illinuntur , nihilominus tamen sapientis est ad secundam, mul Oquet magis ad tertiam frictionem non prius procedere , quam Ore inspecto de Mercurii vi certum augurium ductum sit. Multa sunt autem , quae imminentem p tyalis natum praesagiant, remote quidem virium languor , cardialgia , capitis gravitas, pulsus frequentia &c. Proxime ver b parotidum & glandulaxum maxillarium tumor & dolor, dentitini stupor , rubor & inflammatio extremorum ductuum salivali iam tum superiorum tum inferiorum , linguae Sc gingivarum rubor & inflatio , oris calor 5c foetor , aucta sativae secretio , frequentior sputatio &c. q. Qi ibd u die septimo nihil in ore novum , nihil mutatum appareat, tunc abiecta cunctatione ad quartam frictionem non modo properandum ,
quae lumbis & dorso a naribus ad collum usque illinenda est, sed etiam paulo majore unguenti dosi utendum est. Irnd si post quartam illam frictionem res in eodem statu perstiterit, die nono quinta tiactio adhibenda, pari similique dosi unguenti, super utraque brachia a summis scapulis ad
39. Contra vero, si die illo septii Do praesens gingivarum , linguae de buccarum status imminentem p tyalisnaum praenuntient, ne quid temeri tati datum videatur, stabsistendum est , donec aperte liqAeat quo res abi tura sit. Si in plenum & legitimum p tyalismum erumpat, bene est, dc ab ulteriore frictione penitus cessandum , motaqtie salivatio ex artis legubris infra proponendis regenda est. Sin vero apparentia signa brevi evanida spem eludant, post dies aliquot quarta frictio celebranda , imb δοquinta sub cautione eadem , donec tandem optatus appareat ptyalismu S. 6 . A prima frictione aeger in cubiculo temperate calido continendus ivino & solidioribus cibis interdicendus, si gravem diar rhoeam , imb dysenteriam declinare cupias, jusculis hie nutriendus, vel ad summum levioribus ossis. Pro potu exhibenda pii fana tepens ex decocto hordeo vel gramine cum liqui ritia , quae affatim potandae est tum ut praecaveatur febrilis incandescentia , tum ut sussiciens materia salivationi siubministretur.
II. Moto semel ptyalismo, qui plenus Sc legitimus iit, stadium adest
curationis alterum , de quo nunc paucis.
1'. Plenum dc legitimum ptyalismum illum dicimus , in quo saliva
lenta, tenax , viscosa dc pituitosa fluxu jugi , vel parum interrupto ab Ore manat ad quatuor, quinque vel sex libras intra nycthemeri spatium , Duod tamen neque de incipiente, neque de desinente pryalismo intelligi
lismo ad statum deducto , dum maxime viget , cujusque legitimos 4 imi-
390쪽
. Ulcerum situs, q'lae in ore fiunt, diligenter obiervatur.
tes a tribus ad sex libras esse puto , quas ultra citraque nequeat rectum consistere. Si enim fluxus infra libras tres subsistat , aequo mi
nor futurus est , & qui debellando morbo aegre par sit, nisi per plures
dies prorogetur. Sin vero ultra sex invalescat, fortior , nec quem aeger facile tolerare possit per sussiciens dierum spatium , ut morbus extirpetur. Potest: autem salivationis gradus non modo praesens ex effluentis salivae copia aestimari, sed etiam futurus ex ulcerum, quae in ore pullulant, situ , numero , gradu satis tuid praenosci, ut explicabitur infra.
Σ'. Si ptyalismus modum debitum teneat, nec excitandus, nec coercendus, sed uno eodem tenore fovendus est per dies I S. I 8. 2 o. 23.
prout uberior vel parcior fuerit. Si vero ptyalismus excessia peccet dc nimius esse videatur, compescendus est & ad debitum modum revocandus, I P. Detractis tibialibus, femoralibus , indusio , lectique linteis, quae ab illito Mercurio sordent :20. Detersis oris ulcusculis Ac attactu collyrii Lanfranci coercitis: 3'. Adhi- bitis etiam, si opus fuerit, catharticis, quae partem limphae & Mercuritiados impetuosius tendentium versus inferiora divertant.
E contra si ptyalismus defeci a peccaverit aequb parcior sit, calcar torpenti Mercurio adhibendum est novis iteratisque frictionibus, nempe:
sexta, septima, octava & c. sed ea tamen cautione non ante administrandis, quam ex observato oris statu constiterit largiorem salivationem non expectandam esse , nisi nova Mercurii additione concitetur.3'. Sic ergo ex ptyalismi modo ac praesente oris statu salivatoriae thera-peiae canon & ordo perpetuo dirigendus est, uti solet ex inspecta pyxide
nautica cur stis navigii. Hinc unice liquere potest standumne in administranda hydrargyrosi , an procedendum vel retrocedendum sit, atque adeo ea est indubia curationis norma, a qua si nec temeritate nec inconsiderantia quicumque commissae aegrotantium saluti provide consulit, aberraverit unquam, non est cur timeat ulla in curationis stadio infortunia, vel saltem cur gravia timeat, quae possint aegros in discrimen conjicere.
q. Ulcerum, quae in ore Mercurii efficacia fiunt, & quibus pryalismus promovetur, diversa ratio habenda est pro diverso situ quem in ore tenent. Alia enim inutilia sunt, imb periculosa ; utilia alia & a periculo omni vacua. Illa quidem omni ope atque opera quam celerrime cohibenda sunt, ad cicatricem ducenda, ut quae nocere possint : E contra vErbhaec tota curationis periodo blande fovenda, ut a quibus salivationis tenor dependeat.1'. Ad priorem speciem referenda sunt, I'. Quaecumque sine utilitate molesta sunt, ut ulcuscula, quae labia superiora vel inferiora ; palatum ;apicem , dorsum vel inferiorem faciem linguae dcc. occupant, unde docuit experientia aegros inani dolore angi & excruciari, sine promotae salivationis emolumento. 2'. Quaecumque incommoda sunt cum periculo ,
ut ulcuscula quae gingivas depascuntur, unde dentium vacillatio & spontaneus casus , quae columellae tonsillis sive paristhmiis insident, unde difficultas deglutiendi ; quae in radice linguae adsunt , unde inflammatorius Iinguae tumor, qui vocis usum intercipit; quae ipsis maxillarum cornmissi saris interne adnascuntvita juxta tendinea musculorum mansoriorum, net