장음표시 사용
121쪽
APUD LACTANTIUM OBVIA. 57 ipsos versus adduxisse, sed sat habuisse sententiam, quam continerent, sermone pedestri extulisse quod colorem aliquem Veritatis prae se fert, editionibus Veteribus inspectis, quae prorsus versuum tenuissima vestigia delent. Huc accedit, quod editio B quae Veteribus mostris cies Graecis emendatissima est, quaeque aliis in locis plerumque Versus a prosa oratione distinguere solet, hic quidem continua serie verbis descriptis edito 14 rem de versibus discriminandis non cogitasse satis docet. Vorum vana ejusmodi pini vel inde refellitur, quod tum Lactantius . non Graeca sed Romana oratione usus fuisset Verum est, quod iunemanno reliquisque recentioribus editoribus jure irascamur, qui bonis suis uti neglexerunt Vix enim tredibile ist. tot codicibus jam tollatis imos in vulgata conspirare Et inte0nspirent, tamen quod ipsas Sibyllinorum carminum editione non inspexerint, numquam excusari poterunt Sparhius quidem oc motuirit editione semper indicat ubinam et quomodo in Sibyllinis iracula legantur; sed ne hoc quidem, quod nullius laboris erat, Bunomannus fecit Atque sano ex spsopasii oditione multis locis videre potuissent, esse Vetera: Lactantii exemplaria, quae multo emendatius Graeca contineant. ad ipsos hos versus, quos nunc tractamus, haec est Viri hujus docti nota Lactantius libro I, cap. 15, ubi adversus Grae- 0rum vanitatem, qua homines pro diis colebant, disserit, hanc8ibyllae adversus eos increpationem citat, sed secundo Versu mancam ceterim Variantem Nam rubi cli tertio isdi πορίζεις, ' Laetantii vulgati codices habent ανατίθης. Verum scriptus codex
opi notae, qui est in Bibliotheca integerrimi Sonatoris L Pu- eani, plane cum Sibyllinis libris consentit, quemadmodum etiam in reliquis, rubi publicati fuerunt, τίς τοι πλάνην βαλεν ἐν νω,
- τε σε αδ ποιεῖν μεγαλοι θεοῖο προσίππου, in Puteani membranis scribitur, τίς σοὶ πλανον ἐν φρεσὶ θῆκε, ταλα τελεῖν προλιποντα θεου μεγαλοιο τιμω πον, cum hac interpretatione, suis sibi errorem in menis posuiι , haec facias. derelictu Dei magni facie Z Atquo prorsus ita optimus nosteri codex in summo
margine una in linea Graeca legi nequibant; Latina intacta s
122쪽
μνω denuo cum conssisum προ τι δε διορα μαται καταφθιμενοι σι πορι υι θυις ιδωλοις τι σοι πλανον εν φρε το ταλειν προλιμοντα θεου μεγαλοι προσam inam pro ii legendum Π). Qua paucis exscriptoris Vitiis exceptis plane cumritoani odico et ipsis Sibyllinorum versibus convenire, statim apparet. Qui itaque vulgata Lactanti scriptura o duobus his codicibus mutari debeat, vix dubium esse potest. Sed oritur jam alia quaesti subdifficilis undo tandem factum sit, ut mirum in modum in ceteris exemplaribus haec depravata reperiantur. Ad quam quaestionem equidem reponere non dubito, fuisse quendam graece satis doctum hominem, qui cum praeter initium cetera in suo odice legere nequiret, latinam interpre 1 tationem ad Verbum secutus ipse Graeco Vertit. Nam miras est consensus inter Graeca, quae Veteres editiones representani atque interpretationem Latinam in duobus his codicibus. Quis vero primus Vulgatam Lactantii in Versus distinxerit, nesci0 Ceterum utrum προλιποντι an προλιπόντα scribas perinde est Nam ubi subjectum infinitivi ad praecedentem aliquem casum refertur, id quod huic subjecto infinitivi praeterea additur plerumque in eodem casu, qui praeceda' poni, notissimum est. Sunt tamen satis multa exempla, ubi hoc, quod ita additur, quartum casum qui solennis est subjecto infinitivi, servat, ut
si pro facie. Codoxoratist in Grasci desinit in verbis μεις δ' ιδα - in praecedentibus πορίζεις confirmat. Interpretatio latina prorsus con-Venit cum ea, quam Cod. Rogim habet, nisi quod recte fisci dat.
123쪽
APUD LACTANTIUM OBVIA. 59 Lucian Demon. . . . l. p. 599 Schm. καὶ τ ολον, ἐμεμληκει-τω μηδενος ἄλλου τρειδεα Dota , quod etiam προς- esse potuit.
Addo Xenoph. Anab. 3, 2, 36. et Interpp. ad Herod. 1, 19.)Rarius hunc accusativum poni, nec nisi apud rocentiores sero, praegresso nominatiVο, monuimus jam in programmate paschali
18 16 pag. . Sic Eratosthen catasteriam. c. 27 pag. 122. Gal. hq θη δὲ - - συντροφον εἶναι - a. d. c. 33 p. 128. μετα δὲ χρονον Κέφαλος ἀμφοτέρων αυτων ἐκρατησε δια o εἶναι Προκριδος ἄνδρα quae si quis emendaro velit, facile est συν τροφος rescribore, et ἄνδρα delere. Sed haud necessarium puto. Ρhumut de nat. deor. c. 20. pag. 187. Gal. ληῖστὶ ἐκλη οπτο τῆς λείας ἡ μαλλον δια το σώτειρα αυτὴν των χρηματων καὶ των λαων εἶναι. Et saepius in hoc scriptore ut c. 34. pag. 231.
8criptura ληνιστὶς, ut hoc addam, sinere Videtur Sylburgio, qui d tymolog mam pag. 563 19 λυώδες καὶ λυλίδες ἐπὶ τῶν
Μωκω αἱ αἰχμάλωτοι, λαφυραγωγοὶ πολεμικαὶ haec annotat pag. 3. haud scio, an melius ,1 στίδες Quirστος, ea forma, 17 qua αἰχμαλωτίδες ab αἰχμάλαπος. Verum cognomen inervae,
qu0d Minutus laudat, spectat ad Iliad. , 460. καὶ ταγ' Ἀθηpναίη ληλιδι δῖος δυσσεως
υ πο ανέσχεθε χειρὶ, καὶ σχόμενος ἔπος - serioribus postis vox traducta est, significatione immutata, d mulieres captivas Praeter Lycophron. 05. Apollon Rhod.
1, 18, quos Se eide laudat, vide Quint. Smyrn. 3, 44. ἀμφὶ δέ μιν μογεραὶ λ τιδες
Ad Minεrvam refertur glossa in Hesychio πιλιδι, λαφυραγωγφ.ri Vorinus, nosci unde, λψλιδι ἴσως μὲν ὁμοῖόν ἐστι τῆ ἀγελεία, sire ἐκείνη γίνεται παρα το αγειν λείαν, ης μέρος καὶ τὸ λά- ,π- σκυλα, ἐξ - σκυλη ρία παρα --φρονι 'A ηνῶ εἰ δὲ Rγελεία λέγεται Λωπῶ παρα το αγειν λεὼν ἡ παρα το αγη ἐλαυνειν 4κ φέρει -τως ἡ λήῖτις καὶ et ἀγελεια, quem locum cur totum
R48eripserim, mox patebit. - Quid Suidas Oluerit, non patet, του, ληλιδος Axjντος δε ληλ . In Eumologio Omnia turbata ni λαφυραγωγοὶ pertino ad Homerum, αἰὼ μιλ-οι Vero et in ina ad usum seriorum poetarum. Hunc quoque respexit Phisorinus in alia glossa, cujus sedem aeque ignoro. λψις ἡ- ρογωνια - - - - λψῖδες δὲ καὶ ληλιδες -τα ληιάδεσσι o- ρομήταις περιαυων, εἰλαπινησι μέλποντο ληλιδες aerior Versus
124쪽
60 ORACULA SIBYLLINAost Apollon Rhod. I. 806 undo πιρι-ον corrigendum: in altero, misero mutilato, respexit ad Apollon. 1, 18. ἀλi ozαι κουραι λψλιδες ἔν τε δομομνιν ἔν τε χοροι πορῆ τε καὶ λαπωροι μέλοντα Sylburgianae itaque scripturae λ στὶ nulla auctoritas ex minrnuto accedere potest, imo etiam in hoc scriptore litera findans, malo intrusa, ejicienda est Verum restat etiam altera quaestio is subdissicilis de accentu. Oxytono vocem scribunt Etymologicumo Phumulus, reliqui barytonon. Ex locis poetarum non patet, utrum secunda an tertia syllaba notanda sit. λή- habet Pha-vorinus; ληλις nidas et lexica recentiora, quod manu sto salsum est. Rectius Stephanus et Scapula ληλις. et rem grammaticorum de accentu hujus vocis disserentium auctoritatem dosidero. Sed ni a πολίτης πολλις est, sic ληλις α ληλης,
quamvis ληλης non Occurrat. - eram redeundum est ad Laetantium nostrum.
LIB. Π CAP. 10. g. 4.-Denique iam humanum formam θεοειδῆ esse au is Sibylla, quae dicit εἰκων - ανθρωτος ἐμη λογον ορθον ἔχουσα. ubi εικωνες sino τ' A et C. λοτον αρτον A. ἀρθ'o C. ἔχοισα B. Omnes tres praeterea pro θεοειδη theoidem sive thooidon habent. Occurrit versus in Sibyllinis lib. 8. V. 402. una oditis varietate. Verum codex Lactantii haec habet Denique μαι humanam formam Theonidem esse ait, e sibilia que diei
hatens θοHexoyca. Ubi principio notandum, librarium denuo vo- eo Latinam pro Graeca habuisse sine dubio enim sic verba dividenda sunt: MikHec mea verbum. is tribus literis Hectis restant haec: ν ε ανθρπιος μηδεπον ορθον ἐχουσα,
quod si εἰκων εἷς ἄνθρο-ος ἐμη λογον ορθον ἔχουσα, atque I pro τ' non solum sequentia in Sibyllinis Postulant,
ubi secunda persona semper regnat, Sed etiam tum Scriptura 1 ἀκωνες in Veteribus editionibus, tum interpretati Latina, imam
125쪽
APUD LACTANTIUM OBVIA. 61 LIB. Π AP. 11. I. 8.,,M IM hominem Dei opus esse sessatur, - μνος ἐστὶ θεος κτίστη ακράτητος παρχων αυτος δ' τηριψε τυπον μορφῆς μεροπαῖον τε αυτος ἔμι4 φυσιν πάντων γενεῆς βιοτοιο.
ibi αὐτος δε εστηριξε- et C. ἔλιξε- otera leviora omitto. ecumini versus in Sibyllinis statim ab initio pag. 36. Mall. Fr Π d. Paris. sed hoc modo ος μονος ἐστὶ θεος κτώστης ακράτη ος πάρχων
αυτος στήριξεν μεροπων μορφήν τε τυπον τε
αυγας μίξε νυσιν πάντων γενεῆς μοτοιο.uter Versus iterum occurrit lib. 3. v. 27, ubi odit. III et ΙVm eodem modo scribunt, ut antea legebatur; verum I et II t ambo opsopaei codices propius ad Lactantii scripturam acredunt, αυτος, ο ἐστηριξε μορφην τυπον μεροπων τε,
stis quod codices scripti τυπον μορνην praebent. In tertio Versus allaeus αυγας ex Betuiri correctione esse credidit, sed sallitur. Nam non solum Betulo nomine typographus testatur p g. 103, nulla in Voce manuscripti Iectionem mutatam esse, verum ips otiam in annotationibus Lactanti lectionis, ut ae0dicis lectione recedentis in hac voce, meminit. - Tandems allaei sis. μὴν habuit. Jam seriptum nostrum Lactantii
e emplar prorsus cum edito conspirat, oeMOHcectioinctHcaua
Rhi levia vitia, qua occurrunt, facile emendari possunt Verum 20gri sibi volit in μεροπων τε copula. non video. Vel Sibylli-
R0rum carminum lectio praeferenda est, Vel saltem μερ εσσι seribendum. LIB. Π CAP. 12. g. 19. Sicut sacrae literae docent, et Sibylla Erythraea, cum dicit: οἱ δε εο τιμωντες αλαμινον σένναον γεγην κληρονομουσι τον αἰωνος χρόνον αυτοὶ οἰκουντες παράδεισον ὁμως ἐριθηλέα κροτον.
126쪽
loquam de scriptura dicamus, indicanda est varietas in ungendis verbis Veteres editiones hanc interpretationem actitam habent, qui autem eum honorant verum, Se iteream uti Me vilam haeredituri jure possident saeculi tempus ipsi habitantes a saradi sum similae florentissimum hortum junxerunt itaque αέναον cum
ζωὴν et γὲ utique reddiderunt; praetere ζωὴν α κληρον α σι pendere Voluerunt. Atque sic quoque Cellarius locum intonexit.
Neque aliter cod. noster qui autem honoraverunt Deum verum. aeternam vitam hereditabunt perpetuo saeculo ipsi habuantes a dy- sum simul amoenissimum hortum, qua in interpretatione E Prorsus
at omissum est. Atque possit quidem Videri, quoque Ithrarium
hunc legisse, sed per se expressisse, quoniam saeptu γ et reum confudisse jam sup a notavimus. Verum illud se molostum est et SuperVRcaneum, μως Ver optime codex simu vortit; totum locum sic scribo οἱ δὲ θεον τιμωντες αληθινον έναον τε, ζωὴν κληρονομουσι τον αἰωνος χρόνον αυτοὶ Οἰκουντες παραδείσου μῶς ἐριθηλέα κττον,
ubi αὐτοὶ ost pro καὶ αυτοι Genitivum Vero rescripsimus ju-bonto ipsa Sibylla lib. 1. V 24 sqq. το δη κέλετ' ἐν παραδείσεν αμβροσίω ναίειν, ὼς οἱ καλα ἔργα μέμηλε
αυτα ο μουνος ἐων αυτου ἐριθηλέ καὶ re etc., ubi tro αυτου votora Oxomplaria Pisto syllaba abundante παραδείσου legebant. Firmat praeterea scripturam nostram meo philus ad Autolyc. pag. 114 D, ubi αέναον τε tum κληρονομη- σουσ' misso τον denique παραδείσου, sed excidit μιῆς.
9uod etiam Sibylla in carmine suo docet, dicens: ἄνθ ρο-ον πεπλασθαι θεου παλάμαις ἐνὶ αυταις οντε πλάνησεν φις δολίας ἐπὶ μοῖραν νελθεῖν
του θανάτου, γνωσίν τε λαμιν αγαθου τε κακου τε. μ
127쪽
APUD LACTANTIUM OBVIA. 63la editis Lactantii exemplaribus has varietates reperio, missis, ut in posterum semper, levioribus erroribus typographicis: παλασται A C. ενιαυτοις A, B, C. ὁ και πλαντρον A, B, C. ἀγαθου καὶ κακου B, C. - Sibyllinis invenies hos versus lib. 8. V. 258 sqq. ubi duo Versus mutili praecedunt
ρανιον δώσει καὶανθραοπον πλασθέντα θεου παλαμαισιν ἐν αυταῖς et οὐκ ἐπλανχμεν ο*οις δολίως ἐπὶ μοιραν--λθειν του θανάτου γνωσίν τε λαβεῖν γαθου τε κακου τε. Verum aut multum fallor aut ex Lactanti primum Versum ex
his tribus supplevit opsopaeus; nam in odit. I et I si legitur: καὶ φθαρτῆς σαρκος μορφIουρανιον δώσει καὶ ανθρώπιον πλασθέντα οντ' ἐπλανησεν φις δολιος ἐπὶ μοῖραν απελθεῖν του θανάτου γνῶσίν τε λαβεῖν ἀγαθου τε κακου τε. 0psopaeus quidem de supplet Versu nihil monet, tantummodo addens, manuscriptum Lactantium habere ανθρωπον πλασθέντα et νκε pro οντε. Sed vix credo reticuisset, si in suo Sibylli-n0rum codice adjecta haec verba reperisset. J Xysti Betuloin0ta ad hunc locum error typographicus lectorem morari potest. Ita enim ille apud Lactant lib. eod. cap. 13. pro hoc versu sic legimus. ἄνθρωπον πεπλάσθαι θεν παλάμαις ἐνὶ αυται et in sequenti versu pro ἐπελθεῖν imitur ἀπελθεῖν, pro κακουτε, καὶ κακου.
8ed eum ipso Botutrius in toxtu odiderit ἀπελθεῖν cumque quotq0ntuli Laetantii exomplaria ἀνελθεῖν omnia exhibeant, apertumen scribi debere et in sequenti versu pro ἀπελθεῖν legitur ἀνελθεῖν. PMtem horum versuum jam antea Sibyllina collectio habuit. lib. 1. v. 39 sqq-τους δὲ μάλ' αἰνος
ἐξωτάταμεν φις δολίως ἐπὶ μοῖραν απελθεῖν
του θαυάτου γνωσίν τε λαβεῖν ἀγαθου τε κακου τε. Atque vulgatam quidem in Lactantio scripturam ferri non posso pertum est, nam primus Versus prorsus ἄμετρος. minc quoque 3
in edit B versuum ninis distinctio sublata est Vitium hoc metricum vero tollunt odices isti duo Lactantii, alter pso-
' παλαμαῖσιν xcusum orat iam ab psopaeo. Sed accentuum 'ores tacito sompo corroximus. Sic ubique excusum erat in his Versibus πεπλασθαι.
128쪽
ubi πλασι ιις sive παλσμαι nam sic quoquo legi potest nihil
est nisi error pro παλαμαις. Lego ero ανθρωπον πλασθέντα θεου παλάμαις αυταῖσινον πεπλάννιεν etc., nam reliqua mendo Vacant πεπλάνηκεν Ver scripsi quoniam
neque τὸ neque quod in illo καὶ veterum editionum etiavi latero Videtur neque, quod alius quis reponere possit, Phleapta videntur. Sed κ, π, tis saepissime confusa Vidimus, ui statim in fine horum Versuum τε pro τε et confusum
habuimus jam supra lib. 1, 6 15.
LIB. Π. CAP. 16. g. 1.,,quae omnia per se faba sunι, in Sibylla Erythraea etiarur με πλάνη πάντα τάδ' ἐστὶν περ αφρονες ανδρες ἐρευνωσι κατ' ημαρ. ubi nihil variant editiones, nisi quod κατα- ια habent A, B, e. Hi hanc notam invenio: 4,m versus aliter memora Beruleist τα γὰρ πλάνα πάντα τέ κενοσσα κεν ἄφρονες ἄνδρες ἐρευνωσιν καθ' ημαρ. επι Quae scriptura est librorum Sibyllinorum , v. 28 sq. Ni0- modo vorsus hos ἀμέτρους prorsus sanat codex Regiomontanus, ubi sic legitur: χΙΙiΠaaHaIIaHtataaectiΗοcinopa poHecaΗ ecepeyHaeciΗ--ΗΜap, quod est:
επι πλανα παντα τα εστινοσαπερ φρονες ανδρες ερευνωσιν - τηεορ,
quae nulla ne minima quidem mutatione indigent, nisi ἐπὶ in ἐπεὶ mutato, et οσαπερ in οσσαπερ. LIB. IV. CAP. . . . ,,Sibylla Erymmea in carminis sui principio, quod a summo Deo exorsa est, filium ei ducem e imperatorem omnium his ver si s uerbis cod. Regiom. praedica πανταπροφον κτίστην, στις γλυκυ νῆι--πασι κατθετο P ἡγαπῆρα θεω πάντων Miami ,
129쪽
APUD LACTANTIUM OBVIA. 65 quae verba editi A sic depravata exhibet παντροτρον 'ν τι-
τ-m με. vero cum vulgata consentiunt, nisi quod κατε το καὶ ἡγήτορα praebent. In Sibyllinorum collectione versus hi non exstant, sed citantur a Theophilo ad Autolycum pag. 112, . hoc modo παντοτροφον κτίστην, ο ις γλυκυ πνευμ' ἐν στασικατθετο Θητῆρα βροτῶν παντων ἐποίησε, ubi κατωετο quoque in antiquis editionibus legitur. Sed longe insignior est varietas illa θεων et βροτῶν, quam diseutere theologis relinquamus. Nos quidem pro certo affirmare audemus, neque θεω neque βροτω a Lactanti lectum esse; nam duae et imperasor omnium vocari a Sibylla refertur filius Dei, non Deorum omnium, quod impium esset Lactantius paulo antea. 2.e quamvis adios postea innumerabiles per ipsum creavisset, quos angelos dirimis, hinc amen Alium solum primo omitum divini nominis 25 oppellasione dignarus est, patria scilicet virtute ac majestate polleniem), neque hominum, quod nimis angustum esset, sed omnium rerum των παντων Ex Theophili poro laudato in prooemium 8ibyllinorum. v. 5 sq. intulit haec orba opsopaeus, reg. 12. 08n ubi opsopaeus, postquam ex umebo docuit παντοτρόφον translato nocentu scribendum esse, haec addit: in posteriore persu eaecus Lacιant exemplaria et scriptum cI. v. Puteam opsimae η0sue haben χ ἡγηὶ τῆρα θν. unde uel θεῶν vel θεον fleri potest: e Lactansii menti propius accedi θεον, ut 'ium Dei Deum lucem imo ducem errorem secure propagavit Gallaeus dica omnium, in pag. 155. pag. 28. Gall. dicit παντων θ' ἀναπῆρα κατέπιπιεν θεοτευκτον cui plane consona est poetae praestansissimi Ioan auratiis , χ' ηγητῆρα βροτον παντων, ut hominem nempe Iesum ducem omnium dixerit. horum verborum initio roritatis causa non
8 iis perspicuo locutus est opsopaeus. Ni fallimur nihil aliud Videtur dicere voluisse, quam pro βροτων Lactantii exemplaria , bere θεων, pro quo scriptus liber compendium θν offerat, Pod etiam θεον legi posse, hocque Lactantii menti magis On- Venire Valde iam dubito, in oditis Laetantii libris unquam reperiri, quod tamen proprie psopaei verba significant. Pr eterea in χ πηρτῆρα vix credo eum cogitasso de Varia scriptura, sed verba haoc, ut nullius in totam quaestionem ο- Menti ex Theophili seriptura posuisse. vim omnia nostra
130쪽
66 ORACULA SIBYLLINA, exemplaria usa, ut supra vidimus, καὶ ἡ τορο habent, neque aliter, ut mox patebit, cod. Regiom. cui hactenus Θmper eum cod. riteant convenit, ut Θ hunc quidem χ πντῆρα praebere credam. Verum Lactantius quidem neque θεον neque βροον
et logit in Sibyllinis. Illud si reperissot dixisset filium Dei, Deum
et ipsum, imperatorem etc. vel tale quid. unquam enim si lentio transmissurus misso tam apertum Sibyllae est omnia pro divinitato Salvatoris nostri. βροτον vero nullo modo locum habere potest. Nam quis usquam dicat redemtorem nostrum, tum demum, postquam homo factus est, imperatorem Omnitidi rerum esse constitutum. Sed videamus nunc scriptum Laetantii exemplar. amolpo OHMictΗΗοcticia'HInεyMaaΠaclaha thhayHimopaeHΠamωΗΘΠΟΗce quod ost
Nam e osse θν dubitari nequit, tum propior ossennem con fusionem literarum e et o consensumque codicis utomi, tun propter Versionem latinam e ducem deum omnium ferit unde simul patet, lectum hoc quondam fuisse eo non ,-m, Miamin Lactantium aliud quid ob oculos habuisse credam, supra jam dictum ost. Equidem totum locum sic constituo, παντοτροφον, κτιστην, στις γλυκυ πνῶμ' ἐν στασιν κατθετο καὶ ἀπητορα - παντων μίκμεν, ubi quam facile των in θεον aut εων transire potuerit, nemo non videt. Sed semel θεῶν et θεον ubi scriptum ost, necesse
quoque Videri potuit, χ ησπτηρ scribere. Cf. Lactantius in epitomo ad ontadium cap. 42. . . Sibylla quoque dem
diei ducem omnium a Deo factum inde patet, legendum es eauto ηγητῆρο θεον aut καὶ Θήτορο θων, ita ut θεον mono syllabum sit. Uritus quidem versum lumbem emEndatione mea procudi sed sunt ejusmodi non pauci in hac carminussi farragine, ut lib. . v. 29. πασαν βριν πασχοντας δεινήν κου ἔσετ αυτ- , lib. 5. V. 259. μηκέτι τείρεο - ιον, νηὶ στήθεσσι μέγαιρε, et, qui pejor otiam est, lib. 5. V. 109. εω -τως τέλος ἔσται ἄφθιτο ανθρωποι σιν. Sed posterior hic non sine dubitatione innatum est f. 34 Lactant. 7, 18. Rddo S. v. 385.