Francisci Petrarchae De remedijs vtriusque fortunae, libri duo

141쪽

aa. PETRAR. C. DE AEMED. stex re rurn ferme omnium. QOcquid cupitis,qui quid molimini quicquid agitis, contra vos est. Da Eq uo agili. D I g L O G . x x x I. Vtile equus animal saepe est sid inutilis v, 3Cκm stulto Domιιο est forma labore prior.

quatillimo animante .insomnique, B: in ea pleia voragine.G..HI . Equo libens circuiruector. LA. Non multo est peius, mari turbido quam frementi aequo rapi. Nullum animal insolentius domino suo est, nec inepti iam equorun domitoribus in prouerbium venit,bis equum mide facere; quod nimis hinc humilis, hinc superba Grini illis viribus eaque pernicitate pro vili ciubo neri alterius domarique Sc duris stringi fascii

modisque,di fune vinciri freno frenari, ferro tab/ciari. pertusaesa uis ungulabferro Urgeri, ferratullseris Victorem, turpem carcerem, ac graIPe seruit tum p ti possit. Inde autem, quasi indomitus Mon Ianitan pro libero sese gerat, sed , ut domia cui hostis .agat omnia. Si currendum est, stimulo audit. Si subsistendam,frena mordic us rapit si fremendum torpet. Si latendum,fremit. Obse

qviosum illud D ut perhibent J fidumque anima

de quo tam Multae iactantur is, uiae , animal noble Segium, optabile, eo Iendum, dignumqui quod es Lini Pretio com Paretur anxia nutriatucuraamin. vero animal,quod, si conserantur cusobsequiis taedia,nemo sapiens emat, nemo diliget Sascat animal,& oti j impatiens, 3c laboris illo tumidu, hoe dejectum unc impetuosu animai, nuru ignauit unc audaκ,nunc trepida, nunc volatili,

142쪽

vπRIVS QV FORT. LIB. G. Irarum, hinc dominum suum spernens, diuersisque

illum viis indiscrimen trahens. Quis contumaciam, qui S morsus aut calces expIicet 3 Quis hinni ius ancensionis impatientiam bosessio iijs Esuidem quot equorum moreS, totidem equitu con-4 at eme peri cula. Gest . Equorum studio detianeor. R A. virarer, ni si ingentes viros usque ad ludibrium, captos hoc studio meminissent. Quis Alexandrum Macedonem non audiuit amato equoiumulum erexi sic, urbemque de equi nomine appellatam Sed aliuit in illo mirabile vivente imia Metus,&animi feruor fecit. Mirabilior in Au - 1to, q Ea u a s m i nO r ineptia, neq; enim urbem eou. 1lle suo instituit, sed sepulchrum, idque i psum illi grauitatI atque ingenio impar fuit. Nam diui HiIi,

monstrosus 1ompes an ab ipso an ab alio ante aedε Veneris, marmorea sit consecratus emgie dubitari potest Minor multo,Vel aetate, et gloria verum opibus ac Caesereo nomine pene aequaIis Antoninus Verus. Vt silea quem victu quemue amictsi quo, quem immodice amabat, exhibuit ; cerib reviventi simulachru aureu fieri fecit, &mortuo sepultura quo grauius stomachemurJ in Vaticano eximi, tot inter sacra ossa ibi condita, & condenda. Vix credibilia loquimur, era tame . Ηoru similitiq; cosicius Vates . heroum animas apud inferos quoq; equorum studio deditas Scit nec minor 1 deo, sed maior est vanitas. quae tam magnos ad se animos trahere potes est. Neve quis prisca tantun 5 moderna amentia suspicetur, redeat ad memotia, nec loge seu loco; seu tempore requiredus adhuc enim vivit, necdu senuit,&in terra Italica vob1scu degit, quem nominare non es necesse se

tunae utique Vir ingentis, nec earni ingeni j conctaque VII, alioqui magna animi, nec trisulsi, ubi

143쪽

quid serio agendum incidit ; qui tamen aegrotant

equo, quem amabat aureum puluinar, ac 1eri concubile substrauit. Cumque ipse interim podagra vinci us, atque immobilis , Medicorum legibus regeretur, nihilominuS tamen, aut servorun vectus manibus, aut equo altero vix iniectus, Sssios Μedicos secum ducens ,equum aegrum suurrbis terque quotidie visitabat,illi suspirans,atqui

an κius, assidebat, illum leniter manu tractans hiando murmure solabatur. Qujd multa Nullunmedicinae genus intentatum, nil languenti amico debilum praetermissum fuit. Fabulam λrtasse posteritas vocet; vera res,oc magno in populo nota est. Sic vir fortis curam equi gessit,Vt propriam, sic extinctum luxit,ut filium. GAU. Delectat

equitare. Est id quidem utile interdum, di celeritati adminiculum, & fatisationi remedium, Ec nobilitatis insigne,3 nec inficior , gloriosum vulgo extantem insigni equo vehi, Sc cunctis excellere,nec Vertice solo,sed humeris,Zc toto pene corpore supra esse. Contra vero laboriosissimus , dc saepe domino suo Jestifer immitis enuus.. optes iter pedibus agere, tam nulla est respirandi,vel minimum,facultas, equestre periculum pedestre luto, seu puluere permutatum velis. Proinde multos media de morte rapuerunt equi, multos in mortem impulerunt, aut allise runt ant corporibus oppresseiunt. Quid, quod non vltimum belli semen equ i sunt: Tolle equos, Ieregrinos terris incursus , partemque maximamellicae eladis abstuleris: ut, quod de Ventis in natura, quodque de Iulio Caesa r. in historia est qua situm; expediensne fuerit, aut flare ventos' aut Caesarem nascit Ecde equissimili ira quaeri possit. multa sunt utrinque conuaria.Nec immeri

144쪽

. tb Thessalia,quae prima equos reperit, domuitq;, prima aureum , argenteumque nummum cudit i p rima pelagus rate tentauit. Μartis seminarium vis 1a est; quodnoMemel,tot post saeculis,multo claroque sanguine patuit. S. Qin m me, putas iuuet poeta noster,ubi nobilis equi spiritum,mores. que descripsit Nec te terret Hebraeorum vates ubi ait: Ab increpatione tua.Deus Iacob, dormitauerunt, qui ascenderunt equos.Excuic singula non tam illud lene, quam hoc asperum.

De venatu di aucupio. D I LO G. XX XII.

AT canibus gaudeo. 'A. Nunc intelligo adolescentis imberbis gaudium , de quo

Flaccus, Gaudet equis, caηsbusique,ctaprier gramine fami .

Vide autem ne,& quod sequitur, sis,

Hunc tς.n. 'sse metuo,qui gaudium tuum in s facissimis rebus loces. G Canibus ac volucrius delector. Hoc insaniae deerat. Non sitis est currere,ac vagari,volare etiam instituis. G AU. Rides me ; non volabo equidem , sed volantibus delectabor . . At illae delectationem tuam despicient abeuntes mec te noscent, Zc ingratae se VO-αanti surdas exhibebunt,quid implumis facies3 Alata voluptas tua est. Finge redeant: damnosia redit occupatio; iter u clamabis, & oblitus melioris negotij , diem perdes:iterum retro aecliuis 3c oculos

145쪽

fixus in nubem , post a uiculam tuam flebis; quast nil necessiarij operis vita ferat,ex commodo otiΟ-s dc lenti, vos volucrum seruos esse gloriamini. Natura vobis duas manus fecerat, vos hanc freno euruatis . hane unguibus occupatis. Sic inutiles undique,dc, volandi adio, manci effecti. ne nihiI agere videamini, multo cum strepitu ante diem

siligitis, & quasi sint hostes in limine , praecipi

hanter erumpitis ; tota dehinc luce iactamini stagnis, sylvis ac vepribus, implentes cuncta clam ribus ditanis , 8c incondito vlislata, inque hoc spiritum, nulli maiori rei habilem, effundentes: spiritum, quo maiores vestri bello terrebant hostes,pace iustitiam defendebant. Sero autem, reveluti bene gesta, domi sedetis altercanteS , quam hene, vel auis haec Volauerit, vel illa digessierit; quot sint caudae, quot alarum plumae superstites, quot emissae. Nonne haec omnis scientia vestra H est Hie amor,haec felicitas, Zc hoc totum, quod ereatori Deo, quod altrici patriae, quod parentibus, quod amicis redditis 3 Accipitres,aut heroiadios vestros sonantes in nubibus, & laniatae praedae paululum N sudorem, &puluerem, noctυ- nam perditae lucis historiam. In hac. n. indefessi semper,& validi;delicati autem, & imbecilles ad seria. Liuij historias,&Ciceronis Orationes sacras-quesnecpudetJliteras,prolixitatis arguitis. Quis haec inoffensis auribus audiat 3 Qujs vos ferat, ad aliud natos, in his vivere, si modo vivitas, hoc agentes G AU. Canibus atque auibus delector. Atqui ducum, & illustrium multos equis, quoΩdam eanibus delectari solitos audiuimus, eo usque, ut Adrianus Imperator non equis solum, sicut hi, quos supra memoraui, sed cani biis quoque buti construxerit 3 oppidumque insuper eo loci. Via.

146쪽

ubivrsam prospera venatione peremerat, manta sua, tape bc mactare ilituS leonem : auibus nul-lum fere: Vnde de irrisam fmunt a Vergilio Μam cellinum Augusti nepotem , qliod dare his operam adolescentulus , ideretur. G Venatu lubenter exerceor. R L. Fuit haec quandam Lavit inorum, nunc Gallorum ars propria est; quod ecres probat , & illorum scriptores aliqui gloriantur. Itaque ut sileain Reges. quorum rota vita venatio eis ; summus apud illos regum, qCantum ab armis oti j fuit , venatu fui viήesJ asti duo iam per exercitus.ad extremum mor thronimus; venatir etiam laΩ1tudinem 1enectutis , atque incommoda refouet. Μirum dictu, in rege petae ser-tim literato , nec a studiis melioribus abhorrei

te: sed genti litium hoc illi erat ut perhibentJ sit-que genti litium, sinite-- Neque hanc glmianM Gallis Itali eripiant , nequo velint de vanitate contendere. Nam si errore doposito, in rem ipsam figis ocritos , seminobilium vitimi ordinis exercitium hoc videbis, quos a rebus ardais torpor quidam, & ignauiae comes dissidentia ; ab hu milibus autem pudor , ac superbia dehortantur, de retrahunt. Ad honestum igitur nihil idonei; sylvas eo Iunt, non vitam solitariam acturi, cui non minus, quam politica se ineptos ciunt, se feris, ae canibus, & volucribus conuicturi: quod . non facerent,nisi illis similitudine aliqua iuncti essent: qui, si ex hoc voluptatem quandam , seu, solam temporis fugam quaerunt, utrinque stulti , voti compotes for evaserint. Sin ne-- scio quam , seu ingenii, seu magnificentiae .gloriam aucupantur errant. Quaenam quaesOἰzon

principibus modo, sed ingenias est gloria , mechanicis , imuab dc intuitibus delectari artibus

147쪽

atque negotiisὶ una horum excusaιio. Nam qui K- beralibus studiis, quae maiores e luerunt sui, at que omnino literis indixerunt bellum , quonam potius quam ad hostilia castia transfugerentὶ Sed pudebit forsitan, si ad antiqua respiciant, seque cum maioribus metiantur ac comparet. Saepe quidem legere potuerunt & Platonem philosopli--tem ,& Homerum poetantem, & Tullium orantem, & Caesarem triumphantem,venantem,put . non legerint. Da numeros famulatu. D ἔ A L. x x X I I ff.

Ei granis oblectat te turba domestica, aeris: Non τε uiem capiet, nee bene tutus eriti

MAgno eircumvehor famulatu. R f. ob

deor dicere voltassi. GAV . Magnus circunstat ordo famulorum.' . Dic,quod est,hostium:1 quibus inuo nihil est duriusJ nequeas cauere,quin latebras domus introspiciat, pr dantque consilia,quae noverin , ut effundant,quiaque, praeter furta continua, quod nulli unqua accidit obsesso , vestiendi tibi interim, pascendique sint inque ipsis penetralibus habendi. Durum ac dubium belli genus,pace cares,& induciis, ubi suis. tuis signis, hostilis muros habet exercitus. s. Serui mihi multi sint.' Multi ferui,multae lites, multuisque discordiae , multa denique bella domestica, quorum,vel spectator foedus,vel laboriosus coin-Positor sis oportet. Interque reos,&accusator medius,seruis tuis seruias , iudex famis ex domino. G.Multos seruoshabeo.' Curiosissimu animaI seruus ad inquirendum megligentissimu ad obsequedu:quid agas,oc quid cogites,nosse vult: quid tu ais

148쪽

iubeas,ignorare. N.AV. Seruos multos habeo. . melius pauci seruiunt, qua multi siue ideo, quod gratum obsequium turbam vitat, siue quod, ubii multi sum,alter alterius respiciens manus , quiescitilaborem fugere,ut industriis pudor, sic inertibus gloria. Quod ita esse norut omnes mullus co-sulit. Nemo est qui non multitudine delectetur. G. Mihi musti domi serui sunt. I . Vbi serui multi, multus strepitus, pauca seruitia, Zc secretum nul'Ium. Quot seruorum linguae, tot praeconum tubae, quot seruorum aures,atque oculi setot domorum in imulae,quibus illa etiam,quae infundo sunt faciete dilabuntur: pertusum vas ac futile, seruilis animus nihil continet. Qujcquid infuderis mox effluet.G.Multos seruos domi habeo. t. Multos ubi- Iosainguasque vipereas,domesticaeque pacis virus abditum, multos quoque profundos ,-capaces ventres,ac lubrica guttura, procellam aulae, thala. modedecus, pestem penu, Oraginemque perpetuam. Paucos seruos bene regere difficile est multos impossibile. G. Multi mihi serui domi sunt. R. Melius solitudo tibi esset. Nihil est peius,quam

dum malarum qualitatem rerum quantitas adiuuat, aut numerus: pauci serui mali, multi autem pessimi. s. V. Multi mihi seruiunt.. KA. Recte quidem,s: promissio, dc res ipsa,quae Promittitur,vnum essent.Nunc inter utranque quid intersit sentiunt experti. Promittunt fateor promissisque Deos testes vocant ne soli,scilicet, solos talia Iaut .Exige intem, proinisti fidem, nulla erit. Μulia AEum esset, Sc abunde fidei satisfactum , modo ne violarentur,neve afficerentur iniuriis, quibus est

obsequium promissiim. Nunc promisine sat est: quid quod praeter seruiendi votum, omniu quoq; notitiam profitenturi Vbi ad experientia ventum

149쪽

est, norunt paucissima : volunt nihil, nisi quod venter soporque suaserit ac libido. Nil humilius . nilque abiectius horum ingressi, nil insolentius, . nilque in fidius progressu , nil inimicius demum, nil odiosius eorum egetessu. Durum est cogitare sne dicam patibi per dominorum domos in gati, elatique ambulant,seruitiumque polliciti,domi nium usurpant, mercentquetyrannidem, & qua-1r ad vastandum conducti, non rantum deuorant uniuersae, sed spargunt, gulamque largitionibus adiuuant. De alieno prodigi, avarissimi ad rapinam : quos, quando ad se pudor, aut necessitas reflectit,ut se seruos esse meminerint , qua superbe, quam querule, quantoque cum murmure sera uiant, quis ignorat i ut merito possit, non pretio emptum modo sed gratuitum quoque seruitium huiusmodi fastidiri. Ad extremum, qui clande- stinus domi agebant, ubi limen excesserint', cum is

inuisis dominis apertas inimicitias linguis agunt armis, si liceat, acturi. Et si quis horum fartassis conuiciis abstinet ; non id prioris amor domini, sed sequentis timor effieit cui ob hoc vilis suspectusque fieri metuit, de se similia coniectanti. Qui 'bus ex rebus, nisi oculos timor obstrueret, sole clarius cerneretur, quanto sit satius omni tali serui- . ltio caruisse.GAU. Utrunque mihi latus serui amia hiunt. Semnatomine, re sui dixiJ hos saecerrimi, atque impij: & absque his vivere superbia vestra non potest. Inque hoe ut in multisJmalo vestro mrseri gaudetis 3 in hoc maxime diuitias o pratis , in hoc terras, & maria pererratis 3 in hoc aurum, Sc cumulatis &spargitis, Ut acies hostium vestrorum densor sit in dies, atque inimicior :an fortasse non ita est, an aliud concors diui

rum habet opinio 3 alia se mediocrissor r

150쪽

λrtunae bene institutam domum, opuHentissimam Periarum, aut Lydorum regis cedere, cum in multis excedat, quam quod illa plures pascit , dc lautius. G H. Seruorum me circumfusa tegit cohors. sub obtentu serum inviget, dc comprimit, sonorisque compedibus vinctum trahit ut 8c

tibi iure optimo dici possit Quid fecista miser, ut tot custodibus indigeres3 9 AU. serui me undisve circumuallant. LA. Nulla fugae,nulIa spes igitur est salutis. Malo quidem suo pertinaciter delectari desperatae dementiae est. Atqui ob hoc unum Scoptanda paupertas, & amanda erat,vi cum caeteris opum mal is nexibus,tum vel maxime te seruo rum dolis ac fastidio liberaret. De Marni sirentia assium. DI.ALOG. xxx IV. Ruidstruis eductas immensis Jumptibus antis

MAgnificentissim ihi sunt aedes .R. Quid

hic dicam, nisi Tullianu illud: Ornanda

dignitas, domo, non ex domo tota quae renda nec domo dominus sed domino domus honestanda s. ornatissimae aedes sunt. R. Quid hine . tumesῖ Architecti laus est,non tua.G. 2Edibus am plissimis habito. Vbi fures latitent,tu vage is ris,seruiduxurientur,vulgus haereat, liguriant parasiti, multiplicis taedij capax Iocus.GA V. Max mis aedibus habito.' . Vna est urbium,&domorum lexmon statim melius habitat, qui latius meia e

queenim qu m latὶ habites, sed qua laeterequiri. tur ad beata vita. Saepe vel in palat iis regu, labor, dolorque habitant,vel in tuguriis inopum quies,

di gaudium: iuod si amplitudo domus, aut Rama