Francisci Petrarchae De remedijs vtriusque fortunae, libri duo

591쪽

ri. D. Qtis hos morbos animorum, atque hos perserat invidos '. Linque in nidos sibi.neque illis alium cupias tortorem, satis ipsi se torquent, remis malis,& a lenis aguntur,ac tabescunt bonis. Nou est compatiendum sponte languentibus: non sunt

autem contagi Oli; vae corporum, sic animorum morbi,non transeunt ad nolentes. Imo vero nobilis animus vitio tum odio ad amorem virtutis accenditur. D. Q ujs tot ferat insolentiaq3 7 Humilitas eo acceptior quo PluribuSest obiecta superbis. D. Quis tot fraudes qui Stot artes auariti pei quis

tot species libidinum iis . Duae tibi merito displicent declina, Sc quae in aliis damnas. Vt in te damnent alij caueto. '. Quis hoc gulae roguum R. Maxime inter ebrios speciola sobrietas: ubi aeque bo- . ni omnes uullus excellit. D. Q Us. tam multa mendacia ε'. Si mendacio offenderis. veritati stude. LuQitis tot ubique tyrannides3'. Non te hinc arma, nec opes expedient-sola vi rius est libera. I9.Totus

orbis odio mihi est. R Miserati mi scros magis decet, quam odisse; nisi . vidini, ponte liqt iniseri;

quin tu mundo su Os m opes linque tuos reformare nude dc ab aliis .auer s. dc in te ipsum culos reflecteuie dc taedium euasceris dccum mundum ne is queas. id quod potes. dc debes, temetipsiam corriges mon est. quo te frustra natum credas, si hoc fe-

aeris. De Minutis tadiis rerum variarum. D IA L. x e. Est ver orsa imi quem res vexare minutrita u/que solent,di quem territali aura leni3. DOL.

TVrbidos urbium clamores rerum Variarum odi. Ruris sileritium,0luasque ama.

592쪽

ssi PETRARC. DE REMED. quae fieri , fugari que nequeunt fugienda sint:

D. Vulgi contentionibus sessus sum. 'AE. Vulgo aute in dum praebueris mori quiesces. L. Vulgi strepitu fatigor. R.AE. Vulgi verba desticito pene enim Quicquid vulgus loquitur, aut nihil, aut falsum est. At strepit Hm illum omnem,

di confusas voces si vitare vetitum. tantum auribus excipe idque non aliter . quam mugitus bou, aut balatus pecudum aut ursorum murmur: quid enim, nisi .belluarum voces sunt vel iAertium. vel ferarum D. Vulsi fragore perturbor. q. Finge animo,te aquaria nexundantium ac scopulis alii Iarum sonitum audire. Persuade tibi esse, vel ad fontein Sorgiae ubi ingenti strepvtu ex horrcndo specu lucidiisimus amnis emanat; vel ubi Reatini gurgires quos Nar in Tyberim convehit, alto de colle descendunt ue Vel Vbi ad ea , quae catadupa nominantur ut ait Cicero J Nisus se ex altissimis montibus praecipitat , vel ubi si liter ut serunt bHister in Euxinum rnit. Denique ubi vel Ligusticae rupes nineis fultibus, furenti austro, vel Charybdis oblatranti Syllae. Sicanis vorticibus torta respondet. Consuetudo praestabit, ut quod taedio si stimum sentis, quadam cum voluptate percipias. D. Latratibus canum vexor Z AE. Qiti vulgi latratus serre di dicit. nullos hor.

rebit caries. Nam neque tam multi alij. neque tam rapidi, aut mordaccs. I '. Immitis equus, ac fremens;infidus serietus, ac contumax non tantum taedio , sed perietilo etiam mihi sunt RA. De Vtroque animali, quid sentirem . di yi olim Zc nil nunc muto. Addo aliquid ; ut vitare quidem possis equi tardium si nil aliud , pedcs tibi, serui, aut manus , dare possunt; nec Iamentis dignumquo carere valeas, cum velis. D. betu-

593쪽

searum taedio affectus smo. R. f. Vide ne mit- scarum taedio musca fias. dc ab alio, quam a Deo creatam muscam credens in illius, qui mulcis mprinceps dicitur, potestatem venias quod affcho cuidam taediis similibus accidish. author est Augullinus principium illud Ioannis famosissimum exponens; Et nosca,& pulex,& bruthus, dc culex,& ei ni sex,& locusta caeteraque huiusnodi creata non sine certa causa sunt ab illo,qui vidit cuncta, quae fecerat et erant bona valde : Zc, si nulla esset alia illa sola susticeret, ut his armis humana si- perbia domaretur. Potuit enim Deus AEgyptiis

Lcones, Tigres. vel Dracones immittere, at minuta, de vilia immilitanimantia, quo clarius. dcc celethis potentia, bc terrena fragilitas nota esset.

ID. Pulicibus inquietor. R. Sanis cogitati .hus conquiesce. Cogita nihil mali, praeter peccati. m. homini contingere posse. Multis, non haec modo fa rilia sed quae videntur grauissiana prosi erant: quid icis, an , si pulicos abirent, sopor nimius aut malae libidines subirent. Crede bene in omnibus tecum agi, bene erit. D. Nocturno pu-Ii eum praelio victus sum. v. Quid superbis igitur, umbra de cinis quid erigeris,luers tutam, a pulicibus victusὶ Contra Deum calcit Ias, iumentum indomitum ac stolidum. D. offendor puliciabus. Vis ne tu homines offendere i a pulicibus te dclande ; vilissimo impar animali, nobilissimum aggrederis ; 8c pulicum cibus, homines

voras. D. Pulicibus agitor. R. Terrena omnia, hominis ad obsequium facta sunt. Pars ut

pascat pars Vt Vestiat , pars,ut vehat alia vi dcfendant,alia ut exerceant, docea inique , & conditoris admoneant; quςdam denique ut delectent se Diuinq. rebus animum leuentique da verb,ut dele-

594쪽

ctationem noxiam frenent, ae salubribus taediis. eontemtumq; huius lucis, simulque desiderium vitae melioris incutiant. Quyntum enim, quaeso,

mors timeretur quantum ve, fitaediis vacua esset, placitura mortalibus erat haec vita , eum taedimplena. sic placeat sic abitus timeatur. Nec vitae i eunditas viventi . nec amoenitas viae, semper est v- itilis viatoris expeditque nonnunquam id rarum 2Iiquid occurrere quo optabilior finis sit. D. N cturnae auis flebilibus notis infelix sunt. R. Noalut arbitror)Philomena,quq apud Vergilium:

Dulcis enim fietus, & suaue carmen, Sc delectabi-Ies sunt querelae. Moestior te larsitan strix cire 1

dit,ueque tam proprio quam poetarum carminia

dis inis mis bubo ; qui quibusdam tamen, quam lini fuerit augurii apud Iosephum legis: quamuis

utrumque ridiculum, hinc spem scilicet, metumve concipere. Huius enim, & multorum tristis a Dpectus, di lugubris cantus at uterque naturalis nose canunt, ut vobis aliquid nuncient,sed quia canere aliter non norunt. Da illis Philomenae vocem. flebunt dulcius; nunc naturae parent suς; vos

naturam ipsam superstitionibus vestris. ut pareat, cogere, delirando nitimini. D. Proxima in turre, pernox noctua importuna malii est. Noctuam i,nquietas noctes Augusto facere soli eam , audisti: bc quem, quaeso , verebitur,quae mundi dominum inquietatὶ D. Μures thalairrium infestant R. Quia scis, an hoc ipso in thalamo exorti,quem tu forulan peregrinus in fiabitas λde te iustitis queri possunt, qui natale illis aduena, solum turbas. Sed omissis ioeis, horum omnium ratio una est

Iceuco equidem his insestam vitam agitis. ut discat'

595쪽

discatis alteram optare: ac illic animum habeatis,ubi nec mures. nec fures, nec araneae,nec tineς, nec damna. nec taedia ulla sunt. D. Procaces rana .ac strepidulae taedium pariunt cicadae. R. Finge solatium parere solati una erit. opinio rem, qaiocunque Vult: trahit; nori Vt verum mutet, sed ut iudicium regat de sensibus moderetur. Inuentus est nuper, qui rure habitans ad fugandas nocte luscinias,saκis armatos, sudibusque consurgeret, quo cum parum proficeret, circumfusas arbores iuberet abicindi, ut vel sic . praerepto froi dente domicilio , abirent ἰ quibus mari titibus, abire illum oporteret; iamque importunis caniatibus pulsus topor abiisset; is tamen proximae pari ludis in ripa , noctiirnos strepitus ranarum , modulatillimam quasi fultum harmoniam intentissitimus hauriebat: intrii manum, serum q. hominem, vix que inter homines numerandum, ei mori hus quidem , qualem audis. forsitan Sc vidisti; vulga ribos tamen negociis, haud in sinum: qui nuncia deo ad memoriam rediit, ut constaret, quantum in rebus omnibus possit opinio. D. Ranarum. 2eieadarum strepitu offendor '. Non illae quidem, ut ostendant strepunt; sed naturae communis beneficio utuntur. At hoc ipsum superbam impatientiam vestram laedit sicut reliqua quaecunque aliter fiunt , di unturve, quam exigit oculorum

vestrorum atque aurium voluptlas. Sed ut fab Iam vestri cretoris, ad antiquas fabulas remittam, eogita nunc, vel ranas suam Veterem querelam,hc vltricem Latonam raucis vocibus, vel cicadas,

versum in suam speciem Titonem, stridulis plausibus memorare . sinusque forsitan suum illas agere negotium, tuum ages. Cur iniustinaruret .mῖer accusatores, inuocula animantibus sac-

596쪽

syr PETRARC. DE REMED.

censetis,nec aduertitis, quanto maiora sunt ta

dia quae vicissim ipsi vobis infligitis' Si leo raptoresque urbium , bc mille iniuriandi, laedendique artes;mille violentias, mille dolos forum pleni sunt vici omnes , ic compita. Taceo latrunculos toto orbe dispersos , 3c itinera interrupta praedonibus , quibus magna pars terrarum hodie in uia est; spectacula mundi pulcherrima praerepta mortalibus;dissimulatum illud,& miserrima iam consuetudine roboratum , quis dignis questibus explicet;aut humanae pondus ignauiae, verbis aequet, quod . pacatis quoque regionibus, passim ἰegiti.

mus praedator occurrit, qui sollicitum viatorem, exhaustumque Iaboribus, 3c onustum curis, aere

Tuo spoliat iniustissimi nescio cuius iuris obten- tu; quo effectum , Ut quod amoenissimu in fuisset,

. orbem terraru permeare,id alieubi periculosissimum,ubique iumptuosum ac taediolum sit. Sic vestri Princeps,&patres patriae immo vero vestra patientia vestri mores libertatem publicam, paruo pretio vendiderunt. Quid custodias loquar iuperuacuas,& obstrusos pastus ac suspicionibus variis plena omnia, absentiaeque solatium unicum literarum commercium interdictum Z Quod ipsum, quia mutari iam non potest, forti animo serenduest. V um. vi naturae opera ferre non renuat qui tot insolentias , tot immanitates hominum, tot

taedia,tot rapinas pati solitus ..didicisse debuit,

quam inique natura parens , leuibus ex causis, quotidie laceretur ; cum tot acerba, dc grauia pati hominem ab homine sit necesse. D. Magno torqueor calore. RA. Expecta hyemis taedium. hoc pulsura festinat. D. Frigore crucior importuno. R. Ecce tibi aestas accelerat ; huius ipsius allatura taesiderium. E. Erigoribus urgeor. R . Vix

597쪽

ineommodum inuenies, cui non inuenerit natura romedium. Et saepe unius remedia multa sant. Arcent friguS tectum, Vestis, cibus, labor, exercitium. Raro quisquam frigore vincitur nisi victus inertia. piger ignem inter remedia numerare. magnum ino: talis ignauiae argumentum. Non tam facile vini e dolio immixta aqua. linteo, meden- te,detrahitur,quam e turba hominum hyerne accenso igne inertes a fortibus segregantur. Omnes eo confugium. quibus nihil sanguinis,neruorumque animi est. Videre licet Ted non libet iuuenes , nostros ut formosi videamur, deformatos absciΩsosque pube tenus sese ignibus ingerentes: qua n-to erat honestius , pudenda contegere, quam semiustis natibus inamoenum naribus nidGrem respirarer D. Nunc tremo. nunc aestrio. g. Credo id

facileuemores noui & te loquente. quod Occurrit, dicam. Recens at breuis historia est. Pater in Galialis pro capitali causa cum adolescente filio comprehensus ; dc secundum ritum gentis , in ahe mimmissus , ac decoqui iussus erat. Cum syrte igitur in aquam hyeme gelidam, nudi ac vincti pariter descendistent coepit adolescen 1 tremere , dc frigus magna dentium eollusione testarit ubi , subiectis ignibus , coepit aqΠa feruescere, illo lamentis , ac gemitu impatientiam caloris

exprimere. Contr, immotus ad utrumque dc toruo illum vultu , respiciens senex : Vilistimari inquit, meretricis silla nec frigus igitur nec calorem pati potes t Verbum mali forsitan sed constantis, lolidique animi dignumque , quo illaesus e vase

mortitero prosiliret. Caeterum vestris nunc adolescentibiis conmenientissimum , quibus nihiles eminatius, nihil eneruarius est aestate scicinexecrantibus, ut Athlantes solent, hyeme ignem

598쪽

adorantibus,ut Chaldaei. D. Nix me taedio assicit. Delicati etiam iucunda fastiliunt. Atqui niuem sine vcntis descendentem quidam inter palcherrima ponunt. Porro si quid est niue pulchrius, nil certe candidius. D. Nunc aestibus, nunc frigoribus nimiis, rumc 1iccitate, nunc imbribus angi mari R. Impatientissimum caloris Alexandrum scrunt, nempe qui Zc durae & prosperae fuit impatiens fortunae. Contra Vero caloris , ac frigoris patientiam parem dant Hannibali. Cur non tu aliquam tibi,vel dissimilis,partem, laudis arripias aequὸ ille utrunque potuit serre, tu neutrum: hoc V bis primum tribuit voluptas, qnae emollit, ener- uatque,&, Vt Vere dicam, castrat animos, ut non hostiles tantum gladios aut mortem, ted impre C sio nes aereas formidetis. Clamo autem &laph, frustra quidem, quoniam surdis clamo: linquite suum ouacium natarrae;nihil,sine aeternis, agit illa sonsiliis. Stulti.&ignari, ne una prorsus aquae stillula, plus,minusve, quam expedit in terram cadit.,etsi non singulorum libidini , ac saluti omnium consulitur. D. Hic luto hic puluere hic nubibus. hic ventis ac tonitru turbor. A. Atqui terrae varietas, coeli varietatem icquitur. Udus aer Iulum parit, ficcus puluerem; sic de motu aeris venti, de vaporibus nubes, de ventis .ac nubibus tempestates,ac fulmina prodeunt. Qui rerum causas nouit, de naturae se praebuit obsequentem, consequentiam defectuum non defiebit. Et de ventis, licet, apud quosdam magna sit quaestio , nonne tamen tibi aer omni carens vento , pene semianimis videatur 3 ut non inepte quidam ' nium, animam dicant,sive spiritum. Pulverem certe apud multos, viris fortibus dulcem vides, idque ut de luto etiam credi possit , diue rum operum una VirtuS

599쪽

tus emciet. Toni rua vero, dc concitatiores caeli motus,quid nisi comminationes, Ic monitus in terantis Dei sunt: qui certe non minaretur . nisi amaret hominem .sed feriret; quum multae,&g aues nunquam desint feriendi causae. Ad terror ea

vero h c, formidinemque mortalium spectare, sed ante alios illorum, qui rebellant Deo,non Q Ituri naturae gnarus meminit poeta, sed vates illa etiam diuini conscia consilii, quae ait; Dominum formidabunt aduersari j eius,& super ipsos in caelis tonabit. Formidare verum tonantem aduerinsari i enitimini in gratiam redire ut amici Dei e Cfecti, nihil omnino,nisi eius offensionem , timeatis. Hoc potius agite , Sc querelas mittite. DO. Fusco, & nubilo contristor aere. ά. Nulla tem pestas durat ; deserenon istes succedunt , id serenum nubibus; frequens, imo iugis alternatio . Scserendum sine questibus, quod tam breue est. D. Offendor nabibus. offensio admonitio quaedam est ; ut iam hinc tibi prouideas , ne tenebras , quas momentaneas aegre fers. aliquando perpetuas patiaris. D. Igne caelesti turbor. &grandine dc procellis. R A. Haec, de his sitia. i'ia. ad timorem salutiferum,uel si spernitis, ad vindictam sui. t. Audi unum: ignis;sulphur dc spiritus

procellarum pars calicis eorum. Audi alteruum-8nis grando,iarnes, sc m. ors. haec omnia ad vindicti m. D. Tempestatibus turbor aequoreis. R. Noli hic naturam. sed tuam vel stultitiam vel auaritiam accusare: quis huc te cogit 3 D. Tenebrosis nubibus, & contrariis ventis assicior. μ'. In tenebris natus, Si in tenebris morituruS, inter re- rum contrarios ventos vivis. Disce, quod temper pateris .randem pati. D. Tonitru , ac falmine

quatior. R s. plus hic aliquid ,qu ira taedium est:

600쪽

εor PETRARC. DE REMED. in primo equidem metus ingens, nisi stultis quibusdam coiitemptoribus:in secundo autem mors.

Itaque quibusdam visum est de fulmine , non nisi inexpertum,queri. At quis,oro,nisi amensi haec lnon metuatὶ cum cautum apud fortissimos homi iuum Romanos,videat, eteri statuto, ut Comitia populi, Ioue tonante, non habeantur. Caeterum

metus hic , nisi ad emendationem vitae spectet, inutilis est: Quid prodesse enim potest timor, ubi nullum est remedium formidatae rei Huc veris tenda res igitur, ut licet naturalibus causis tonet, ac fulminet, nihilominus commonitorium existimetur illius , qui nullis ad strictus causis ipse . fons omnium causarum est. Ille quidem ideo tonat in coelis, ut tu in terris bene vivas,& obliuione discussa , irascentem dominum recognoscas; quodque amore debueras, saltem metu facias. Nollae queri,omnia,aeque bona,& mala, expedit vobis smihi crede J ut saepius tonet: dc quam sepe tonuisse , memoriae traditum est , eo anno, quo verus Dei aduersarius, ac pietatis hostis Domitianus interiit, non ut exclametis sicut ille, feriatiam quem volet , sed ut iram Dei piis lachrymis,ac humili prece vincatis. D. Ebriorum congressibus, laetitiaque contristor. Vinum laeti-ncare cor hominis, & Baechum laetitiae datorem, etsi David, Vergiliusque non dicerent, notum est.

Et quantus illud quoque verum sit,quod horum secundior sed sanctior Vates ait; Fluminis impetus laetificat ei uitatem:plus, tamen feruidi gaudii iseu laetitiae gestientis, ut philosophi vocant pauca potentis vini dolia,quam multa nitentis aquae . flumina continent. Fateorque ebriorum laetitia, nil tri aus. Nihil opificibus,& tabernariis,quos Emetito ciuitatum 1aecem Cicero Vocat,ineptius: et